به گزارش ایسکانیوز و به نقل از همشهری محله ابتدای همین امسال بود که طغیان رودخانه و سیل، به منازل روستایی فشم و ساختمانهای حاشیه رودخانه، خسارت سنگینی وارد کرد. بعد از بررسیهای انجام شده توسط کارشناسان، مشخص شد که یکی از دلایل این اتفاق، تغییر مسیر رودخانه جاجرود در اثر ویلاسازی بوده است. البته این اتفاق، خسارت جانی نداشت، اما باید از بروز چنین اتفاقاتی پیشگیری کنیم. از آنجا که شواهد نشان از افزایش ساختوساز در روستاهای اطراف شمیران دارد، به حاشیه شمیران سر زدیم تا پای صحبت اهالی روستاهای خوش آب و هوای شمیران بنشینیم که امروز پاتوق خوشنشینان برای ویلاسازی شدهاند. در ادامه گزارش با «عزتالله خانمحمدی» فرماندار شمیران هم گفتوگو کردهایم.
باغهایی که باقی نماندهاند
روستاهای شمیران به دلیل آب و هوای مطبوع، دسترسی آسان به پایتخت و مناظر طبیعی کمنظیر پای بسیاری از خوشنشینان را به حاشیه منطقه ما باز کردهاند. همین ویژگیهای مثبت سبب شده تا ساختوساز در حاشیه رودخانهها و حریم جنگلها رونق بگیرد و این موضوع تهدید بزرگی برای طبیعت شمیران محسوب میشود. این روزها وقتی به نقاط خوش آب و هوای شمیران میروید و ویلاهای لوکس آنچنانی در حریم رودخانه یا کوهپایهها را میبینید، متوجه وخامت اوضاع میشوید. اهالی قدیمی روستاها حرفهای جالبی برای گفتن دارند. «مرتضی پناهنده» 50 سال دارد و هنوز خاطرات کودکیاش در باغهای لواسان را فراموش نکرده است: «دوران کودکی همه دلخوشی ما این بود که به باغهای پر از درختان سر به فلک کشیده برویم و به نوبرانهها ناخنک بزنیم. هیچوقت فراموش نمیکنم که دلخوشی ما در آن روزها این بود که کنار رودخانه بنشینیم و آن نوبرانهها را بخوریم.» او با افسوس از امروز لواسان میگوید: «حیف که امروز به سختی میتوان نشانی از آن باغها گرفت و حاشیه رودخانهها هم که اغلب ویلاسازی شده است.»
نظارت برساختوساز کافی و دقیق نیست
وقتی در گوشه و کنار لواسان گشت میزنیم تعدادی ویلای در حال ساخت را میبینیم که آلودگی صوتی فراوانی را برای اهالی ایجاد کردهاند. طبقات بعضی از این ویلاها آنقدر زیاد است که دید خانه دیگری را که پشت آنها قرار دارد کور میکند. وقتی سراغ کارگران یکی از ویلاهای نیمهکاره میرویم، دست خالی برمیگردیم و مالک خانه هم برخورد ناشایستی میکند. کمی آن طرفتر از ویلای نیمهکاره «قاسم جودی» با کیسه خرید در دست از گذشتهها که آرامش و طبیعت بکر در اینجا حکمفرما بود برایمان میگوید: «روزگاری آرامش اینجا نظیر نداشت. تا چشم کار میکرد جنگل سر سبز و رودخانه زلال را میدیدی که صدای پرندگان در آن غوغا میکرد. وقتی کنار رودخانه جاجرود قدم میزدیم و هوای پاک را تنفس میکردیم، حسابی سرحال میشدیم. افسوس که آرامش آن روزها از این محله رفته و هر روز سر و کله ویلایی لوکس در گوشه و کنار لواسان سبز میشود.» او به اهمیت نظارت بر ساخت و ساز در این منطقه تأکید میکند و میگوید: «بهترین راه برای جلوگیری از ساختوساز در نقاط ممنوع، نظارت دقیق است تا در مراحل مقدماتی مانع از پیشروی کار شوند اما متأسفانه به نظر میرسد نظارت بر ساختوسازها آنچنان که باید، انجام نمیشود.»
ویلاسازی روی نوک کوه
در گوشه و کنار لواسان، خانههای ویلایی بسیاری را در گوشه و کنار میبینی که کارگران در آنها مشغول کار هستند. موقعیت بیشتر این خانههای ویلایی به شکلی است که انگار مالک به غیر از خودش به هیچ چیز دیگری فکر نمیکند. البته به نظر میرسد مالکان به سلامتی ساکنان هم چندان فکر نمیکنند. چراکه خانهای ویلایی که روی نوک کوه قرار دارد، ممکن است با کوچکترین لرزش زمین، تخریب شود. البته احتمال ساختوساز غیرمجاز در جادههای فرعی که تردد کمتری در آنها انجام میشود، بیشتر است. کافی است به یکی از جادههای فرعی اطراف لواسان بروید تا با تعداد بیشتری از ویلاهای در حال ساخت مواجه شوید؛ ویلاهایی که به جای باغها، درنوک کوه یا چند قدمی رودخانه در حال ساخته شدن هستند. چند دقیقهای منتظر میمانیم تا بالاخره با «صادق علیانی» که از اهالی آنجا است همصحبت میشویم. او میگوید: «این روزها وقتی به جنگل یا حاشیه رودخانه میرویم، ویلاهایی را میبینیم که مثل گیاه خودرو سبز شدهاند. متأسفانه هر روز هم تعداد آنها بیشتر میشود و حریم رودخانه و حاشیه جنگل از بین میرود. خیلیها برای استفاده از هوای خوب به لواسان میآیند اما این حجم ویلاسازی بهخصوص بدون نظارت بر ساختوساز، تخریب محیطزیست و افزایش آلودگی صوتی و هوا را برای ساکنان به وجود خواهد آورد.»
فرماندار: از ساختوساز غیرمجاز جلوگیری میشود
شاید نخستین سؤالی که درباره ساختوساز غیرمجاز در ذهن هر کس مطرح میشود این است که این موضوع چطور اتفاق میافتد؟ فرماندار شمیران آب و هوای مطبوع و مناظر طبیعی کمنظیر را در هجوم خوشنشینان به حاشیه شمیران مؤثر میداند و توضیح میدهد: «این شرایط باعث شده بسیاری از افراد برای سرمایهگذاری و ساختوساز ویلا به خرید زمینهای این منطقه اقدام و با ساختوسازهای بیرویه منطقه را با تهدیدهایی مواجه کنند. برای جلوگیری از ساختوسازهای غیرمجاز در هر بخشداری، مأموران پلیس ساختمان فعالیت میکنند. وظیفه آنها جلوگیری از ساختوسازهایی است که بدون ضابطه انجام میشود و مجوز لازم را ندارند. مسئولیت شناسایی واطلاعرسانی برای جلوگیری ازساختوساز در نقاط ممنوع از جمله وظایفی است که پلیسهای ساختمانی برعهده دارند.» خانمحمدی برخورد با سازههایی که ساخته شدهاند را از فعالیتهای مهمی میداند که اجرای درست آن میتواند درس عبرتی برای سایر متخلفان ساختمانی باشد: «برخی سازههای ساختمانی به دلیل نبود نظارت کافی بدون مجوز ساخته شده اما، این ساختمانها عاملی برای تثبیت تخلف نیست و بر اساس قانون تمام سازههای بدون مجوز قلع و قمع میشود. برای جلوگیری از ساختوسازهای بدون ضابطه در شمیران باید نیروهای انسانی و امکانات مناسبتری در نظر گرفته شود.» فرماندار شمیران، تأکید میکند که قانون با کسی در اینباره تعارف ندارد و برای اثبات این موضوع، جلوگیری از ساخت یکی از هتلهای حاشیه منطقه را عنوان میکند: «بدون تردید یکی از شناخته شدهترین موارد تخلف در خصوص ساختوساز غیرقانونی در حریم شمیران هتل آریاناست. مالک این هتل که آن را در حاشیه رود دره جاجرود و در نزدیکی روستای فشم ساخته با 3 طبقه غیرمجاز مرتکب تخلف شده است. بر اساس قانون حکم به تخریب طبقات غیرمجاز به مالک داده شده است.» فرماندار برخورد قانونی را صرفاً محدود به تخریب طبقات غیرمجاز نمیداند و از جرائم سنگینی سخن به میان میآورد که متخلفان باید بپردازند. و میافزاید: «مالک این هتل علاوه بر اینکه باید 3 طبقه غیرمجاز خود را تخریب کند، 4 میلیارد و 600 میلیون تومان هم جریمه باید پرداخت کند تا دیگران هوس تخلف ساختمانی و ساختوساز غیرمجاز را نکنند.»
ساختوساز در چه نقاطی ممنوع است؟
ساختوسازهای غیرمجاز به 3 دسته تقسیم میشود. تخلف اول مربوط به آن دسته از مالکان ساختمانی است که به موارد درج شده در پروانه ساخت توجه نمیکنند. بارزترین مثال برای این نوع از تخلف ویلاهای یک طبقهای هستند که به دلیل طمعورزی مالک تبدیل به 4 طبقه یا بیشتر میشوند. تخلف دوم هم مربوط به آن دسته از مالکانی است که برای آنها مجوزی برای ساختوساز مسکونی صادر نشده است ولی از قانون سرپیچی میکنند. بد نیست بدانید که مالکان زمینهای کشاورزی که با تغییر کاربری ویلا میسازند در این دسته قرار میگیرند. تخلف سوم که از همه نگرانکنندهتر است مربوط به آنهایی میشود که به اراضی ملی دستاندازی میکنند. اراضی ملی، حریم رودخانهها و پارکهای جنگلی و زمینهای راه و شهرسازی را شامل میشود و مسئولیت رسیدگی به تخلفات ساختوساز غیرمجاز هم برعهده ارگان محیطزیست، منابع طبیعی، سازمان آب و وزارت راه و شهرسازی است.
ویلاسازی در حریم رودخانه فاقد امنیت است
بررسی کارشناسان نشان میدهد به دلایل زیستمحیطی، ساختوساز در برخی محلهها ممنوع است تا امنیت شهروندان حفظ شود. بیشتر این نقاط از امنیت کافی برای سکونت برخوردار نیستند و تخلف از این موضوع و مبادرت به ساختوساز، مشکلاتی را برای ساکنان، به وجود خواهد آورد. ابتدای همین امسال بارش سنگین باران و برف در روستای رودبار قصران، خرابیهای زیادی به بار آورد. میزان خسارت مالی وارد شده به زیرساختها و امکانات روستا حدود 238 میلیارد تومان گزارش شد. خوشبختانه به دلیل مدیریت مناسب شرایط بحرانی، این حادثه خسارت جانی نداشت، اما زنگ خطری است برای کسانی که بدون در نظر گرفتن قوانین به ساختوساز غیرمجاز روی میآورند و عدهای سودجو نیز در این میان با خرید زمین به قیمت ارزان به ساخت ویلاهایی با قیمت بالا اقدام میکنند. بنابراین کسانی که قصد خرید ویلا دارند بهتر است قبل از خرید، از داشتن مجوز ساخت اطمینان حاصل کنند.
جلوگیری از ساختوساز غیرمجاز
حریم شمیران که حکم ریههای تنفسی پایتخت را دارند، از اراضی ملی به شمار میروند. پس نباید از کنار ساختوسازهای غیرمجاز در آن بیتفاوت بگذریم. اگر در حریم شمیران ساختوساز در حریم رودخانه یا در زمینهای کشاورزی را مشاهده کردید، با شماره تلفن 23552104 یا با سامانه پیامکی 20002727 فرمانداری شمیران تماس بگیرید و مسئولان را در جریان بگذارید.
جریمههای متخلفان چیست؟
حکم مقام قضایی برای متخلفان ساختوساز غیرمجاز یا تخریب است یا جریمه نقدی. مقام قضایی بعد از بررسی پرونده تخلف یا دستور به تخریب ساختوساز غیرمجاز میدهد یا اینکه جریمه نقدی برای مالک در نظر گرفته میشود. البته در بعضی پروندهها که نوع تخلف گستردگی بیشتری دارد، هر 2 حکم برای متخلف به اجرا در میآید. برای آنها که مغایر با پروانه ساختمان عمل کردهاند هم طبقات غیرمجازشان تخریب میشود. مبلغ جریمههای نقدی متخلفان هم یک تا 3 برابر زمین پرونده است.
50 روستا در حریم شمیران قرار گرفته است. طبیعی است که این روستاها به دلیل آب و هوای مطبوع و برخورداری از مناظر بکر طبیعی، فکر ویلاسازی را به سر خیلیها بیندازد.
70درصد، میزان کاهش ساختوساز غیرمجاز در حریم شمیران را نشان میدهد. البته جالب است بدانید که این آمار مربوط به یک سال گذشته است و دلیل اصلی آن برخورد قاطع با متخلفان محسوب میشود.
168هکتار از اراضی ملی و دولتی در حریم شمیران آزادسازی شده است. البته این آمار، مربوط به سال 1393 تا امروز است.
2600مترمربع مساحت آخرین تخریب ساختوساز غیرمجاز در شهرستان میگون بوده است. پیش از آن هم پل دیگری در همان حوالی تخریب شده تا فکر دستاندازی به اراضی ملی در سر کسی نباشد.
30 مورد تخریب ساختوساز غیرمجاز از سال 1393 تا امروز انجام شده و بیشتر این تخریبها نیز در روستای رودبار قصران انجام شده است.
105105