به گزارش خبرنگار خبرگزاری ایسکانیوز، هیات علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه آزاد اسلامی همدان در اینباره گفت: آن دسته از روشهای کمّی که به تحلیل علم بهعنوان یک فرآیند اطلاعاتی تأکید دارند علمسنجی است، به عبارت درستتر علمسنجی به تعبیری سادهتر دانش اندازهگیر علم است.
بهروز بیات افزود: علمسنجی یکی از متداولترین روشهای ارزیابی فعالیتهای علمی و مدیریت پژوهش است و بررسی کمّی تولیدات علمی، سیاستگذاری علمی، ارتباطات علمی دانشپژوهان و ترسیم نقشه علم، برخی از موضوعات این حوزهاند.
وی افزود: منظور از پایگاه های علمسنجی هرگونه پایگاه اطلاعاتی است که در مطالعات علمسنجی قابلاستفاده است و بر اساس این تعریف میتوان سطح وسیعی از پایگاهها را جزو پایگاه های علمسنجی قرارداد.
بیات درباره دستهبندی پایگاه علمسنجی تصریح کرد: پایگاههای حاوی دادههای مالی و دادههای انسانی پایگاههای سازمان OECD، پایگاههای سازمان ملل متحد نظیر UNDP، بانک جهانی و در ایران مرکز آمار ایران و مؤسسه پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی جز این دسته از پایگاهها هستند.
بیات اظهار کرد: دستهبندی دیگر این پایگاهها پایگاههای تحلیل استنادی است که در این نوع پایگاهها بر اساس دادههایی که از یک یا چند نمایه استنادی بهدست میآورند، امکان تحلیل استنادی را باکیفیتی فراتر از نمایههای استنادی فراهم میسازند.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی همدان گفت: مهمترین نمایههای استنادی بین المللی عبارت اند از Web of Science، Scopus، google Schoolar، Current Contents Connect البته بسیاری از کشورها نیز امروزه اقدام به تهیه نمایه استنادی کردهاند از جمله PSCI در ایران، India SCI در هند، China SCI در چین کرده اند.
وی در باره موسسه ای اس ای گفت: موسسه اطلاعات علمی آمریکا واقع در فیلادلفیا در سال 1958توسط یوجین گارفیلد تأسیس شد و در سال 1992 به شرکت Thomson Reuters واگذار شد و این یکی از مؤسسات معتبر جهانی در زمینه معرفی مجلات علمی در حوزه های مختلف است.
بیات اظهار کرد: ISI Web of Science، شامل نمایه نامه های استنادی، Current Contents و Current Contents Connect، آگاهی رسانی جاری از محتوای انتشارات جدید،Journal Citation Report (JCR)، گزارش سالانه استنادی مجلات علمی، ISI Web of Knowledge درگاه اصلی دسترسی به تمامی پایگاهها و محصولات ISI از محصولات موسسه آی اس آی هستند.
وی درباره شاخص های علم سنجی بیان کرد: مدیریت اثربخش علم، پژوهش، فناوری و نوآوری مستلزم کنترل و ارزیابی این مؤلفه ها است و هر چیزی که قابل اندازه گیری نباشد قابل کنترل نیست و هر آن چه که قابل کنترل نباشد، مدیریت پذیر نیست.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی همدان گفت: شاخص های کمّی مورد استفاده در حوزه علم سنجی در واقع نمادی هر چند کوچک از کیفیت را به ما ارائه می کنند و از آن جا که اندازه گیری و سنجش دقیق کیفیت میسر نیست، متخصصان علم سنجی کیفیت ها را با زبان و بیان کمّی ارائه می کنند.
بیات اظهار کرد: یکی از این شاخص ها ضریب تاثیر IF کمّیتی است که میزان متوسط استناد به مقالات یک مجله علمی را نشان می دهدضریب تاثیر معیاری برای نشان دادن میزان نفوذ علمی یک مجله در یک حوزه علمی و تحقیقی خاص است و در یک رشته علمی، مجلات دارای ضریب تاثیر بالاتر دارای اهمیت بیشتری نسبت به مجلات دیگر هستند.
وی گفت: شاخص The h-index در سال 2005 میلادی توسط Jorge Hirsch در دانشگاه کالیفرنیا ابداع شد. این شاخص در واقع با هدف ارزیابی کیفی اثر و ارزیابی کمی برونداد پژوهشی محققین ابداع شده است.