به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، بر اساس چشــمانداز بیستساله کشور (1404-1384) جمهوری اسلامی ایران کشوری توســعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه، هویتی اســلامی و انقلابی، الهام بخش در جهان اسـلـام و با تعامل ســازنده و مؤثر در روابط بینالملل تصویر شده است. در دوره 10 ساله اول توســعه فناوری نانو در کشــور برای حرکت در راستای این چشم انداز گامهایی برداشته شد و تمامی تلاشها بر این پایه استوار بود که الگویی از حرکت علمی و جهادی هدفمند و برنامهریزی شــده ارائه شــود. الگویی که مقام معظم رهبری بعد از بازدید از دستاوردهای کشور در فناوری نانو، مشــخصههای بارز و عوامل موفقیت آن را وجود برنامه خوب، ثبات در مدیریت، اهتمام به فرهنگ ســازی و گفتمان سازی، تمرکز یک مجموعه علاقهمند، دلسوز به کار روی یک نقطه خاص و دوری از انگیزههای سیاسی دانستهاند.
ســند 10 ساله دوم پیشرفت فناوری نانو از سال 1394 تا 1404 بر اســاس ارزیابیهای انجام شده از نحوه اجرای سند 10 ساله اول و بازخوردهای حاصل از اجرای آن و همچنین بر اســاس رویکردها و سیاســتهای جدید در توسعه علم و فناوری، تدوین شده است. رویکرد کلی حاکم بر ســند اول ناظر به توســعه، تامین و تربیت نیروی انسانی، تامین زیرساختها برای توسعه فناوری بوده است و این رویکرد در سند دوم به مرجعیت علمی، انتخاب و توســعه فناوریهای کلیدی، اســتقرار سیســتم نانونماد، ایجاد صنایع نانویی، ارتقای صنایع موجود از طریق فناوری نانو و توســعه بازار و صادرات محصولات نانو تغییر یافت.
این رویکرد موجب شد تا شرکتهای فناوری فعال در حوزه نانو تولید محصولات دانش بنیان مبتنی بر فناوری نانو را یافتند و در ادامه این راه با زمینه سازیهای صورت گرفته در تلاش هستند تا محصولات خود را وارد بازارهای جهانی کنند و امروز ایران با وجود دانشمندان برتر این علم جایگاه مناسبی در جهان یافته و جزو چهار کشور اول دنیا قرار دارد.
دانشگاه آزاد اسلامی با کسب رتبه اول کشوری تولید در حوزه نانو، بالاترین حضور در این عرصه را داشته است. با توجه به تمرکزی که دانشگاه آزاد اسلامی در این بخش انجام داده، انتظار این اتفاق هم قابل پیشبینی بود. آنچه مسلم است، فعالیت گسترده دانشگاه آزاد اسلامی بر موضوع نانو، میتواند الگوی دیگر دانشگاههای کشور شود؛ اما موضوعی که باید مسئولان دانشگاه آزاد به آن توجه کنند، موضوع تجاری سازی است. با این کار دانشگاه آزاد میتواند نقش اساسی را در تحقق به دست آوردن 2 درصد از بازار جهانی ایفا کند و نقش دانشگاهها به دلیل تولید علم در این راه، بیبدلیل و انکار ناپذیر است.
سرمایهگذاری دانشگاه آزاد در بخش علم نانو، گستردگی بیشتری یافته تا جایی که امروز در توسعه این علم توجه به آموزشهای بنیادین حتی در مدارس سما هم مورد توجه قرار گرفته است. این نگاه ویژه دانشگاه آزاد اسلامی به اهمیت جایگاه علم نانو، سرآغاز تحولی بزرگ در سطح ملی و بین المللی و الگو سازی برای دانشگاههای مطرح کشور خواهد شد که ارائه دستاوردهای این علم در سطح بین المللی منجر به معرفی دانشگاه آزاد در جهان خواهد شد، در همین راستا و برای بررسی بیشتر حضور دانشگاه آزاد در علم نانو به سراغ برخی از واحدهای دانشگاهی فعال در این حوزه رفتیم که مشروح آن در زیر آمده است:
دکتر محمدمهدی جباری معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز در گفتوگو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، درباره دستاوردهای نانو در این واحد دانشگاهی و توسعه این علم، گفت: مرکز تحقیقات نانوی واحد شیراز در تابستان امسال آغاز به کار کرد و فعالیتهایی که تا به امروز در این مرکز انجام شده بر مبنای پایاننامههای مرتبط با مقاطع تحصیلات تکمیلی بوده که منجر به ساخت برخی تجهیزات در سنتز مواد نانو و تولید الیاف شده است.
وی افزود: از جمله دستگاههایی که در این مرکز ساخته شده دستگاه سیستم الکترونیستی بوده که در سطح صنعتی هم در حال ساخت این دستگاه هستیم تا از این طریق بتوانیم نانو الیاف تولید کنیم.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز در ادامه خاطر نشان کرد: تولید دستگاه انفجار در خلا که میتواند ذرات نانو در شکلها و ابعاد مختلف تولید و تحت کنترل قرار دهد از دیگر محصولات مرکز تحقیقات نانو در واحد شیراز است.
جباری تاکید کرد: در حال حاضر، بیش از 30 مورد از نانو ذرات مختلف در این مرکز تحقیقاتی سنتز شده و مورد استفاده محققین و اعضای هیات علمی گروهها قرار گرفته و کاری که در زمینه نانو در این مرکز انجام میشود بین رشتهای بوده و این مرکز به رشتههای مختلف فنی و مهندسی، علوم پایه و کشاورزی کمک بسیاری ارائه داده که در تولید محصولات خود بتوانند از فناوری نانو استفاده کنند.
وی متذکر شد: طی چند سال گذشته، محققان واحد شیراز به طور پراکنده فعالیتهایی در زمینه نانو داشتند اما بعد از راهاندازی مرکز تحقیقات نانو در این واحد دانشگاهی، این فعالیتها به صورت متمرکز در حال انجام است که بدون شک موفقیتهای چشمگیری را در عرصه نانو رقم خواهیم زد.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز یادآور شد: با شرکت در فن بازارهای مختلف و دعوت از سرمایهگذاران مختلف درصددیم تا محصولات برگرفته از نانو واحد شیراز را به فروش برسانیم که درآمدزایی مناسبی برای دانشگاه خواهد داشت.
جباری خاطر نشان کرد: به مناست هفته پژوهش نمونههای بسیاری از محصولات خود در زمینه نانو را در نمایشگاه بین المللی دستاوردهای پژوهشی ارائه کردیم و به دنبال انعقاد قرارداد و ایجاد ارتباط مناسب بین صنعت و دانشگاه و ایجاد تفاهمنامههایی میان مرکز تحقیقات نانو واحد دانشگاهی شیراز و دانشگاههای دولتی همچنین دانشگاههای خارج از کشور هستیم تا گامهای موثری را در توسعه این علم برداریم.
دکتر حسن رسولی معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز نیز در در گفتوگو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، درباره دستاوردهای نانو در این واحد دانشگاهی و توسعه این علم، گفت: مرکز تحقیقات نانو واحد تبریز در بهمن ماه 92 تاسیس شد که در این مرکز تحقیقاتی در گروههای مختلف چند مجموعه تخصصی منحصر به نانو ایجاد کردیم که از اعضای هیات علمی مرتبط با هر یک از رشتهها در این مجموعه استفاده میشود همچنین یکسری زیر ساختهای مربوط که متصل به شناسایی فاکتورهای علم نانو بوده در قالب دستگاهها و تجهیزات مناسب برای توسعه این علم در واحد تبریز خریداری شده است.
وی افزود: در فن بازار تجهیزات پزشکی که در دانشگاه آزاد برگزار شد از واحد تبریز به عنوان واحد برتر در زمینه نانو تقدیر شد. با توجه به دستاوردهایی که در زمینه علم نانو داشتیم شاید فعالترین واحد دانشگاهی در حوزه علم نانو واحد تبریز باشد.
رسولی تاکید کرد: بسیاری از محصولات نانو فناوری دانشگاه آزاد تبریز به مرحله تجاری سازی رسیده و یکی از محصولات این واحد دانشگاهی آسفالت پلیمری بوده که در میان واحدهای دانشگاهی سراسر کشور رتبه دوم تولید محصولات شرکتهای دانش بنیان دانشگاه آزاد را به خود اختصاص داده است.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز متذکر شد: آزمایشگاه فناوری نانوی تبریز با توجه به امکانات قابل توجه و مرجعیتی که پیدا کرده قابل استفاده برای تمامی واحدهای دانشگاهی است و بسیاری از مراکز تحقیقاتی و آزمایشگاههای دانشگاه آزاد تبریز مجوز کشوری از سازمان مرکزی دارند.
گفتنی است، برﺧﻮﺭﺩ کشورهای پیشرو ﺩﺭ علم و ﻓﻨﺎﻭﺭی ﺑﺎ علم نانو، بیشتر ﺑﺎ ﻫﺪﻑ پیشتازی ﺟﻬﺎنی و خیز برداشتن برای منافع اقتصادی بزرگ همراه بوده است. به عنوان مثال کشور کره جنوبی با تدوین یک برنامه 10ساله از سال 2001 اعلام کرد که قصد دارد از فرصت موجود برای تبدیل این کشور به یک کشور توسعه یافته استفاده کند و دهمین کشور جهان در فناوری نانو باشد؛ همچنین رئیسجمهور این کشور، ﻓﺮﺻﺖ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻬﺘﺮین ﻭ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮین ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺮﺍی پیشرفت در تاریخ پنج هزار ساله کره میداند.
ﺭﻫﺒﺮ چین نیز ﺑﺎ ﺍﻋﻼﻡ اینکه ﻓﻨﺎﻭﺭی ﻧﺎﻧﻮ کاﺭﺑﺮﺩی ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻭ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋیک در توسعه اقتصادی اجتماعی چین دارد، اعلام کرد که تصمیم جدی برای در اولویت گذاشتن این فناوری دارد؛ سایر کشورهای توسعه یافته و همچنین تعدادی از کشورهای در حال توسعه نیز برنامههای خود را اعلام کردند و سران این کشورها در موارد متعدد از عزم جدی خود برای توسعه فناوری نانو سخن گفتند.
در اهمیت و جایگاه علم نانو و توجه مسئولان در جمهوری اسلامی ایران نیز نگاه ویژه مقام معظم رهبری به توسعه علم نانو نشان دهنده اهمیت این علم در عرصه ملی و جهانی است، ایشان درباره فناوری نانو فرمودند: هنوز در مسئله نانوتکنولوژی کار مهمی انجام ندادهایم؛ اما موضوع را زود فهمیدهایم؛ یعنی نگذاشتیم بعد از چهل سال بفهمیم که چنین چیزی در دنیا پدید آمده است؛ در اوایل کار، این موضوع را فهمیدهایم و الان هم دنبالش هستیم. اگر بودجه داده شود، تشویق صورت گیرد و افرادی برای پیگیری این کار گمارده شوند، خواهید دید دیری نخواهد گذشت که در سطح اول دنیا قرار خواهیم گرفت.
ایشان تاکید دارند، اینکه بگوییم نمیتوانیم، بزرگترین مانع در راه توانستن و پیشرفت کردن است؛ باید گفت ما میتوانیم. حقیقت قضیه هم این است که ما میتوانیم، امروز خیلی کارها کردهایم. آنچه مسلم است دانشمندان این حوزه از دهه هشتاد تا به امروز تلاشهای بسیاری را در توسعه این علم داشتند و امروز جزو 4 کشور اول دنیا در زمینه فناوری نانو هستیم.
لازم به ذکر است، براساس پایگاههای رتبهبندی، ایران همچنان رتبه چهارم حوزه علم و فناوری نانو را در اختیار دارد. چین با بیش از ۲۰هزار مقاله، آمریکا با حدود ۱۰ هزار مقاله، هندوستان با حدود ۵ هزار مقاله، ایران با بیش از ۵ هزار مقاله و کرهجنوبی با حدود ۴ هزار مقاله رتبههای اول تا پنجم هستند. کشورهای آلمان، ژاپن، انگلستان، فرانسه و اسپانیا در رتبههای بعدی قرار دارند. در برخی حوزهها دانشگاههای ایرانی در حال رقابت با کشورهای مطرح دنیا هستند.
براساس گزارش پایگاه «وب او ساینس» تا پایان دسامبر سال 2017 ایران با تولید 40 درصد علم نانو بیشترین سهم تولید این علم را میان کشورهای اسلامی دارد. بعد از ایران، عربستان با 13 درصد، ترکیه با 11 درصد و مالزی با 9 درصد قرار دارد. سهم دانشگاه آزاد اسلامی میان دانشگاههای ایرانی در این حوزه نیز قابل توجه است.
دانشگاه آزاد اسلامی در یازدهمین نمایشگاه فناوری نانو امسال هم حضور پررنگی داشت و 220 محصول برتر خود را از 17 واحد دانشگاهی در معرض نمایش قرار داده بود. آنطور که مسئولان خبر دادهاند، دانشگاه آزاد اسلامی را میتوان جزو 20 دانشگاه معتبر جهان در حوزه نانو دانست.
انتهای پیام/