به گزارش خبرنگار گروه علم ‌و‌فناوری ایسکانیوز- حبیبه رحیمیان، کارآفرینی همان فرایند تأسیس یک کسب‌وکار برمبنای فکر و ایده جدید است که امروزه در عرصه جهانی افراد خلاق و نوآور به عنوان کارآفرینان، منشأ تحولات بزرگی در عرصه تولید و خدمات شده‌اند. حتی شرکت‌های بزرگ جهانی برای حل مشکلات خود به کارآفرینان رجوع می‌کنند.

می‌توان گفت چرخ‌های توسعه اقتصادی با توسعه کارآفرینی حرکت می‌کنند. خوشبختانه مراکز رشد و واحدهای دانشگاهی از این مقوله غافل نشده و به سمت حمایت از کارآفرینان و جوانان خلاق گام برداشته‌اند، به‌طوری‌که امروزه شاهد حضور بی‌نظیر افراد کارآفرین و خلاق در بخش‌های کلیدی کشور هستیم که هر روز با ارائه دستاوردهای جدید زمینه را برای رونق تولید و کاهش وابستگی به کشورهای بیگانه فراهم می‌کنند.

بر همین اساس به سراغ بابک رضایی افشار مدرس مهندسی پزشکی و پژوهشگر مرکز رشد واحد علوم و تحقیقات رفتیم تا گزارشی از فعالیت‌های این کارآفرین عرصه پزشکی تهیه کنیم.

ایسکانیوز: عمده فعالیت شما در مرکز رشد واحد علوم و تحقیقات چیست و تا امروز چه دستگاه‌هایی تولید کردید؟

رضایی‌افشار: عمده فعالیت ما در این مرکز انجام پروژه‌های تحقیقاتی و پژوهشی است. هم‌اکنون در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات علاوه بر تدریس به عنوان دانشجوی دکتری مهندسی پزشکی در این مجموعه مشغول به تحصیل هستم.

در حال حاضر در بحث سیگنال‌های حیاتی و به‌طور کلی در خصوص اخذ و پردازش سیگنال‌ها حیاتی بخشی از محصولات را طراحی، تولید و روانه بازار کردیم.

در واقع محل استقرار ما مرکز تحقیقات مهندسی پزشکی و مرکز رشد واحد علوم و تحقیقات است. این دستگاه‌ها به نوعی در این مراکز رشد طراحی شدند. مرکز رشد واحد علوم و تحقیقات تنها محل استقرار را در اختیار ما قرار داده است و تمام تجهیزات با هزینه شخصی ساخته شده است.

ایسکانیوز: این سیگنال‌های حیاتی بیشتر در چه زمینه‌ای طراحی و تولید شده است؟

رضایی افشار: این سیگنال‌ها در حوزه دستگاه نوار قلب یا نوار مغز، نوار عصب و عضله است. هم‌اکنون دستگاه نوار قلب شخصی‌سازی و طراحی‌شده است. علاوه بر این در بخش نوار مغز هم کارهای تحقیقاتی گسترده‌ای در زمینه علوم شناختی انجام‌ شده است.

همچنین ساخت الکترومایوگرافی رومیزی است که این دستگاه فقط در چند کشور محدود دنیا ساخته می‌شود و ما توانستیم این دستگاه را در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات طراحی و تولید کنیم. بعد از این که دستگاه ساخته شد، متوجه شدیم نوع بی‌سیم این دستگاه مورد نیاز رشته‌های غیر از مهندسی پزشکی مثل رشته‌های تربیت‌بدنی و علوم ورزشی و…. است و برای اینکه عضلات ورزشکاران را اندازه‌گیری کنند به نوع بی‌سیم و سبک این دستگاه نیاز داشتند.

ایسکانیوز: نحوه عملکرد دستگاه الکترومایوگرافی به چه صورت است؟

رضایی‌افشار: دستگاه الکترومایوگرافی رومیزی یک دستگاه ۲۰ گرمی است که به‌وسیله آنالکتروها به عضلات بدن نصب و گزارش‌ها را از طریق بی‌سیم به کامپیوتر منتقل می‌کند. این دستگاه با یک‌سوم قیمت نمونه خارجی و کیفیت بالا ساخته‌ شده است.

گفتنی است دستگاه‌های الکترومایوگرافی رومیزی علی‌رغم تمام مزایای خود در بررسی حرکات ورزشی دچار ایراد ساختاری می‌شود. یکی از این ایرادها اندازه بزرگ دستگاه، غیرقابل حرکت بودن و طول محدود کابل‌های اتصال آن است. برای رفع این مشکل باید از دستگاه‌های بی‌سیم الکترومایوگرافی استفاده کرد. این دستگاه در وزن و اندازه بسیار مطلوب ساخته‌ شده است و با استفاده از متدها و ابزار دقیق و پردازش سیگنالی آرتیفکت‌های حرکتی آن به حداقل رسیده است.

همچنین این دستگاه نیازی به استفاده از الکترودهای نقره ندارد. دستگاه الکترومایوگرافی بی‌سیم قابلیت اتصال به رایانه و تلفن همراه را داشته و برد بخش‌های فرستنده تا صد متر می‌رسد. این ابزار می‌تواند داده‌های ورزشی و پزشکی را در حین حرکات فرد مورد سنجش و ارزیابی قرار دهد. همچنین برای کارهای تحقیقاتی نیز از این دستگاه‌ها استفاده می‌‌شود.

ایسکانیوز: قیمت تمام شده این دستگاه چقدر است؟

رضایی‌افشار: قبلا این دستگاه‌ها از خارج وارد می‌‌شد؛ اما اکنون همه این ابزارها با دانش فنی و بومی کشور طراحی و تولید شده و به هیچ‌وجه این دستگاه‌ها مهندسی معکوس نیست. لازم به ذکر است اختراع این دستگاه به ثبت رسیده است. قیمت این دستگاه ۱۶۰ میلیون تومان است و ما با یک‌سوم قیمت یعنی حدود ۵۰ میلیون تومان این دستگاه را وارد بازار کردیم.

دستگاه الکترومایوگرافی ابزاری برای فهم عملکرد عضلات است. این دستگاه در دو کاربرد کلینیکی و تحقیقاتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. متخصصان رشته‌های پزشکی، فیزیوتراپی، توان‌بخشی، اندام مصنوعی، مهندسی پزشکی، مهندسی ورزش، تربیت‌بدنی، بیومکانیک ورزشی و ... از کاربران این دستگاه محسوب می‌شوند.

دستگاه نوع رومیزی امکان اخذ سیگنال الکترومایوگرافی را در ۱۶ کانال فراهم می‌کند. این امر باعث می‌شود تا دید کلی‌تری از عضلات مختلف در هر لحظه از زمان ایجاد شود. این دستگاه نسبت به نمونه‌های خارجی خود دارای مزایایی از جمله ویژگی‌های ابزار دقیقی خاص، قیمت پایین، امکان سنکرون سازی سایر سنسورها از جمله سنسور فشار، نیرو و زاویه است. همچنین یک نرم‌افزار با امکان ذخیره‌سازی اطلاعات اخذ شده این دستگاه را پشتیبانی می‌کند.

ایسکانیوز: کاربرد دستگاه گجت الکتروکاردیوگرافی تلفن همراه به چه صورت است؟

رضایی‌افشار: امروزه تلفن همراه نقش مهمی در زندگی افراد جامعه ایفا می‌کند و گسترش این تکنولوژی به جنبه‌های مختلف زندگی باعث شده تا متولیان نظام سلامت نیز از این تکنولوژی در راستای افزایش سلامت جامعه استفاده کنند. نقش مؤثر الکتروکاردیوگرافی یا به‌طور عام نوار قلب نیز در تشخیص بیماری‌ها و پیشگیری از مشکلات ثانویه بر همگان روشن است. لذا بر آن شدیم تا گجت یا ابزاری قابل اتصال به تلفن همراه برای اخذ نوار قلب طراحی کنیم. با انجام مطالعات و آزمایشات مختلف دستگاه منحصر به فردی ساخته شد که علاوه بر ویژگی بی‌سیم بودن امکان اخذ نوار قلبی را با شرایطی فوق‌العاده آسان و قابل‌استفاده برای همگان فراهم می‌کند.

بدین ترتیب که این دستگاه دارای پد فلزی مخصوص روی خود است که با قرار دادن انگشت‌ روی آن نوار قلبی به‌صورت سیگنال دیجیتال روی موبایل قابل‌ مشاهده خواهد بود. این ابزار در محل اتصال‌بندی بوده که می‌تواند به‌ منظور پایش مستمر وضعیت قلبی روی سینه نصب شود و وضعیت قلب در طول روز توسط تلفن همراه مشاهده و حتی قابل ذخیره می‌شود.

ایسکانیوز: وزن دستگاه به چه میزان است و آیا این دستگاه قابل حمل است؟

رضایی‌افشار: این ابزار تنها ۲۰ گرم وزن، ۵ سانتی‌متر طول و ۳ سانتی‌متر عرض دارد و به‌راحتی می‌تواند توسط افراد حمل شود. این دستگاه با یک بار شارژ می‌تواند تا ۲ روز به صورت مستمر مورد استفاده قرار گیرد. نرم‌افزار این ابزار امکان ثبت داده‌های اخذ شده و ارسال آن را برای پزشک یا افراد دیگر ممکن می‌سازد. ویژگی‌های سیگنالی مناسب، طراحی مطلوب، امکان ثبت بلندمدت سیگنال، وزن کم، اندازه کوچک و همچنین امکان اخذ داده مربوط به فعالیت‌های قلبی بدون سیم، کابل و الکترودهای چسبی متداول، از ویژگی‌های این محصول دانش‌بنیان است.

ایسکانیوز: برای توسعه دستگاه چه برنامه‌ای دارید؟

رضایی‌افشار: محققان این تیم در نظر دارند با جمع‌آوری داده‌های مربوط به بیماری‌های مختلف امکان طبقه‌بندی بیماری‌های قلبی به‌صورت آنی و حتی پیش‌بینی مشکلات قلبی از جمله سکته قلبی را در این ابزار اضافه کنند. در حال اخذ مجوز برای تولید این دستگاه هستیم. همچنین از نظر فنی استانداردسازی کارها انجام‌شده است البته مطالعات تحقیقاتی تکمیلی دیگری نیز روی این دستگاه در حال انجام است. با استفاده از این دستگاه می‌توانیم براساس هدف‌گذاری 22 نوع بیماری را به وسیله این گجت روی موبایل شناسایی کنیم. با توجه به این‌که یک گجت برای کاربری شخصی است، سعی کردیم که حداقل قیمت را برای آن در نظر بگیریم.

ایسکانیوز: قیمت این دستگاه در بازار چقدر است؟

رضایی‌افشار: قرار است حدود ۸۰۰ هزار تومان در بازار قیمت‌گذاری شود؛ اما شرکت‌های بزرگ موبایل نمونه‌هایی به‌عنوان بخش سلامت موبایلشان معرفی کردند. قیمت تمام‌شده آن حدود ۱۵۰ دلار است ولی بازهم قیمت ما یک‌چهارم قیمت خارجی است.

ایسکانیوز: سیگنال نوار مغز چه کاربردی دارد؟

رضایی افشار: سومین سیگنال حیاتی سیگنال مربوط به نوار مغز است. سیگنال‌های مغزی همواره برای محققان رشته‌های مختلف و پزشکان راهگشا بوده و رشته‌های بسیاری از جمله علوم شناختی، مهندسی پزشکی، روانشناسی و پزشکی از این ابزار برای تشخیص و نیز در روند درمان مشکلات مغزی استفاده می‌کنند. برخی از این مطالعات نیازمند ثبت نوار مغزی به‌صورت مداوم و بلندمدت است. ازجمله این موارد می‌توان به بررسی خواب و مشکلات خواب اشاره کرد. دستگاه نوار مغز ساخته‌ شده در مرکز تحقیقات مهندسی در پزشکی و بیولوژی با امکان اتصال و سنکرون سازی سایر سنسورها از جمله سنسورهای gsr، ضربان قلب، emg ، ecg و ... می‌تواند در گستره وسیعی از تحقیقات مغز استفاده شود. این دستگاه سیگنال‌های مغزی را به‌صورت تک کاناله، لوکالایز و بلندمدت در کارت حافظه ذخیره کرده و توسط کاربر نرم‌افزار قابلیت مشاهده و آنالیز داده‌ها ایجاد شده است. این دستگاه در حال حاضر مراحل جمع‌آوری داده‌های تحقیقاتی را به‌منظور به‌کارگیری در رفع مشکلات خواب می‌گذراند و در آینده نیز پردازش‌های مختلفی روی این ابزار اضافه خواهد شد.

همچنین هدفون علوم شناختی قادر است به‌عنوان یک هدفون در داخل گوش قرار گرفته و برآیند سیگنال‌های مغزی را دریافت کند و این دستگاه برای تعمیق خواب و تشخیص لحظه خواب مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

ایسکانیوز: دستگاه کنترل ویلچرهای برقی چه کاربردی دارد؟

رضایی‌افشار: یکی دیگر از دستگاه‌هایی که تولید و وارد بازار شده است؛ دستگاه کنترل ویلچرهای برقی به وسیله سیگنال الکترومایوگرافی است. افرادی که روی ویلچر برقی می‌نشینند بعد از مدتی عضلاتشان خشک و بی حس می شود در همین راستا دستگاهی را ساختیم که فرد به‌ جای استفاده از دسته کنترل ویلچر از سیگنال عضلات خودش استفاده کند. این دستگاه می‌تواند به ویلچر فرمان دهد که کدام جهت باید حرکت کند

ایسکانیوز: آیا این تحقیقات و پژوهش‌ها همسو با نیازهای صنایع صورت گرفته است؟

رضایی‌افشار: ما با توجه به نیاز صنعت‌ کارهای پژوهشی و تحقیقاتی را انجام می‌دهیم؛ یعنی به‌نوعی نیازهای موردنظر صنایع را برطرف می‌کنیم. همچنین در کنار اینها بعضی از دستگاه‌هایی که کاربرد تحقیقاتی بیشتری دارند را در مرکز رشد دانشگاه انجام می‌دهیم.

هم اکنون با ۱۵ دانشگاه کشور ارتباط داریم که از این دستگاه برای کارهای تحقیقاتی خود استفاده می‌کنند. در نهایت سومین مدل اقتصادی که توانستیم به اجرا درآوریم؛ این بود که خودمان گجت‌های شخصی را تولید کنیم با توجه به اینکه ماهیت ما ماهیت تحقیقاتی است دائما می‌توانیم دستگاه را به‌روزرسانی کنیم و با پشتیبانی از توان علمی دانشگاه و تحقیقاتی که روی دستگاه‌ها انجام می‌شود کیفیت این دستگاه‌ها را بهبود بخشیم. با توجه به اینکه قسمت تحقیق و توسعه ما در دانشگاه می‌تواند قدرتمندتر از شرکت‌های خارج از دانشگاه عمل کند به همین دلیل ما سعی می‌کنیم که بعضی از دستگاه‌ها را در این مراکز طراحی و تولید کنیم.

این تجهیزات تکنولوژی بالایی دارند و جزو صنایع های‌تک و با تکنولوژی بالا است که در دنیا فقط کشورهای محدودی توانایی تولید این دستگاه‌ها را دارند؛ بنابراین یک فضای علمی و تبادل تحقیقات علمی باعث شده که ما در دانشگاه این دستگاه‌ها را طراحی و تولید کنیم.

ایسکانیوز: همکاری دانشگاه در جهت تولید و طراحی دستگاه‌ها را چطور ارزیابی می‌کنید؟

رضایی‌افشار: متأسفانه حمایت‌ها از سوی مسئولان دانشگاهی ضعیف بوده است؛ اما امیدوارم سازوکاری برای طراح‌های سود ده تعریف شود. همچنین وجود برخی بروکراسی و قوانین اداری در دانشگاه‌ها وجود دارد که گاهی مانع پیشرفت می‌شود. بسیاری از این بروکراسی‌ها اصلاح‌شده ولی بازهم جای اصلاح زیادی است.

مهم‌ترین مشکل ما در بحث‌های اداری تغییرات دائمی و پی‌درپی مدیران است؛ زیرا از این جهت صدمات بسیاری به ما وارد شده است که ای کاش سازوکاری برای روند تحقیقات در نظر بگیرند تا پروژه‌ های تحقیقاتی با این عزل و نصب‌های مدیریتی مخدوش نشود.

ایسکانیوز: عمده برنامه شما برای آینده چیست؟

رضایی‌افشار: یکی از برنامه‌های ما برای آینده مطالعه و تحقیق روی تعمیق خواب است؛ چرا که جمعیت بی‌شماری با این موضوع درگیر هستند و تعمیق خواب روی کیفیت زندگی مردم تاثیر بسیاری خواهد داشت. به همین دلیل توانستیم گجت تعمیق خواب را طراحی کنیم و در تلاشیم این دستگاه را بهینه و روانه بازار کنیم. اگر بخواهیم دید بلندمدتی داشته باشیم دانشگاه آزاد اسلامی این توان را دارد که با استفاده از جوانان توانمند به عنوان قطب سیگنال‌های حیاتی در منطقه مطرح شود. اگه بحث‌های حمایتی اعمال شود، می‌توان پیش‌بینی کرد که طی چهار پنج سال آینده بزرگ‌ترین تولیدکننده تجهیزات الکتروفیزیولوژی در منطقه خواهیم شد.

ایسکانیوز: چه پیشنهادی برای جوانان این مرز و بوم دارید؟

قبلا رقم واردات تجهیزات پزشکی خیلی بالا بود؛ اما در حال حاضر صادرکننده بخشی از تجهیزات پزشکی هستیم. به جوانان پیشنهاد می‌کنم که اگر علاقه‌مند به رشته مهندسی پزشکی هستند با چشم باز وارد این رشته شوند. واحد علوم وتحقیقات هم به عنوان اولین دانشکده مهندسی پزشکی قدرت خوبی دارد و می‌تواند به جوانان این رشته‌ها کمک کند.

ایسکانیوز: آیا تحریم مانعی در پیش‌برد اهداف و تحقیقات علمی ایجاد می‌کند؟

رضایی‌افشار: هر موضوعی مثل تحریم‌هایی سخت‌ را در کشور ایجاد می‌کند؛ اما به نظر می‌رسد تحریم‌ها در بلند مدت باعث شده که سیستم اقتصادی حداقل در زمینه مهندسی پزشکی نسبت به تحریم‌ها مقاوم شود؛ ما هم‌اکنون به صادرکننده تجهیزات پزشکی تبدیل شده‌ایم و هرروز به تعداد اقلام تولید داخل افزوده می‌شود. با توجه به اینکه تجهیزات پزشکی ارزبری بالایی دارد بخش‌هایی از دولت به این نتیجه رسیدند که ما باید به حوزه دارویی و تجهیزات پزشکی بیشتر توجه کنیم و این امر باعث شده که فضا برای تولید تجهیزات پزشکی در کشور ما بهتر شود.

گفتنی است بابک رضایی افشار دانشجوی مقطع دکترای تخصصی رشته مهندسی پزشکی بیوالکتریک و پژوهشگر و کارشناس مرکز تحقیقات مهندسی در پزشکی و بیولوژی دانشگاه علوم و تحقیقات تهران، رتبه یک کنکور دکتری آزاد اسلامی، مولف و مترجم کتاب در حوزه الکترونیک و مهندسی پزشکی، مولف مقالات متعدد در سطح بین المللی و ملی، برگزیده جشنواره علمی ایده‌های برتر، مخترع دو اختراع کاربردی، مشاور پایان‌نامه‌های مقطع کارشناسی و ارشد، مجری برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی در دانشگاه‌های داخل و خارج از کشور در حوزه بیوسیگنال‌ها، طراح و سازنده دست مصنوعی با کنترل صوتی، طراح و سازنده دستگاه الکترومایوگرافی با چگالی بالا، طراح و سازنده گجت الکتروکاردیوگرافی موبایل، طراح و سازنده ستگاه الکترومایوگرافی بیسیم و عنوان پژوهشگر برگزیده سال 96 دانشگاه آزاد اسلامی را در کارنامه خود دارد.

انتهای پیام/