رویایی که در عدن دفن شد!

گسترش رویارویی مزدوران وابسته به عربستان سعودی و امارات متحده عربی در شهر عدن، گمانه‌زنی‌ها درمورد کاهش و یا حتی پایان همگرایی راهبردی این دو متحد در یمن را تقویت کرده است.

به گزارش سرویس بین‌الملل ایسکانیوز، هر روز تشابه چهره سیاسی خاورمیانه با گذشته نه چندان دورش کمتر می شود. بازیگران جدیدی در حال ظهور و قدرت هایی نیز در حال افول هستند، در یک کلام موازنه قوای این منطقه در مسیر دگردیسی بزرگی قرار گرفته است. همین موضوع زنگ خطر را برای برخی از کشورها به صدا درآورد و به آنان یادآوری کرد احتمالا جایگاه چندانی در جغرافیای سیاسی این منطقه ندارند.

این هراس بنیادین چراغ راهنمای سیاست خارجی عربستان و امارات یعنی بازندگان مناسبات جدید منطقه ای شد و دو کشور با یک کاسه کردن ظرفیت هایشان به جدال نظم جدید رفتند. از یمن تا سوریه، مصر،.... رد پای آل سعود و آل نهیان مشهود بود اما به رغم پیروزهای تاکتیکی در برخی از جبهه ها همچنان زنگ خطر سابق با صدای بلندتری به نواختن خود ادامه می دهد.

حال در این میان رگه هایی از تمایز برداشت و تقابل راهبردی به جبهه به ظاهر مستحکم این دو متحد رسوخ کرده است حتی نیروهای نیابتی آنان در شهر عدن یمن با هم گلاویز شده اند چگونه می توان این مساله را تحلیل کرد آیا این نشانه پایان همگرایی دو متحد است یا خیر این تصوری بدبینانه و اغراق آمیز است؟

درزهای دیوار دو متحد

همه چیز با انتشار گزارش هایی درمورد خروج بخش بزرگی از نیروهای امارات از یمن و تغییر استراتژی این کشور از جنگ به صلح شروع شد. اگرچه در ظاهر عربستان از طلاع خود و هماهنگی امارات با این کشور خبر می داد اما نوعی از نگرانی نیز در سخنان مقامات و رسانه های سعودی موج می زد.

عربستان نگران بود زیرا پیشتر «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی و «محمد بن زاید» ولیعهد ابوظبی با همدیگر طرح حمله مشترک به یمن را کشیده بودند و حتی رسانه های دو کشور از از بن سلمان و بن زاید همراه با «عادل الجبیر» وزیر خارجه اسبق سعودی به عنوان سه معمار سیاست خارجی جدید ابوظبی و ریاض یاد می کردند که در آینده ای نزدیک منبع تغییرات مهم منطقه ای خواهد شد.

شُک اول عقب نشینی نیروها تمام نشده بود که روزنامه «الاخبار» چاپ لبنان گزارش داد که پس از انفجارهایی که کشتی‌های تجاری و نفتکش‌ها در بندر «فجیره» امارات را هدف قرار داد، هیاتی امنیتی از امارات به ایران سفر کرده است اما پاسخ سرد تهران روبرو شده اند. اگرچه این خبر هیچ گاه تائید یا رد نشد اما پس از چند روز یک هیات دیگر اماراتی به طور رسمی پس از شش سال از تهران دیدار کرد.

اگرچه بسیاری بعید می دانند هیات اماراتی بدون چراغ سبز آمریکا و اطلاع عربستان به ایران آمده باشد با این حال به نظر می رسد ابوظبی به نوعی از بازبینی در سیاست خارجی خود دست زده است تا از این رهگذر ضمن کاهش هزینه هایش به ایمن سازی محیط ژئوپولتیکی خود بپردازد و این نیز احتمالا در تقابل با برنامه اولیه این کشور و سیاست های عربستان قرار خواهد گرفت.

آتشی که عدن به پا کرد

مدتها بود از تمایز رویکرد عربستان و امارات در جنگ یمن گزارش هایی شنیده می شد. عربستان درصدد ایمن سازی جنوب و پس از آن کنترل شمال و به حاشیه راندن انصارالله بود. در مقابل اما امارات علاقه چندانی برای درگیر شدن در شمال نداشت و حتی از تمایلات جدایی طلبانه مردم جنوب یمن حمایت می کرد.

با تغییر فرم جنگ یمن این اختلافات تشدید شد. جنگ پهپادی و موشکی عملا عربستان و امارات را در لاک دفاعی فرو برد و هزینه های بسیاری را روی دست آنان گذاشت. اماراتی ها می ترسیدند با یک بمباران پهپادی و یا موشکی علیه شهرهایی همچون دبی و ابوظبی کلیه دستاوردهایشان باد هوا شود بنابراین پالس های مثبتی را به انصارالله مخابره کرد اند.

تا این جای کار بخشی بزرگی از ناظران جنگ یمن همچنان بر تداوم اتحاد ریاض و ابوظبی تاکید داشتند و درزهای دیوار همگرایی را نادیده می گرفتند اما به یک باره نیروهای نیابتی دو طرف به جام هم افتادند.

جرقه این جنگ نیابتی زمانی زده شد که «هانی بن بریک» نایب رئیس شورای انتقالی جنوبی از نیروهای این شورا موسوم به «کمربند امنیتی» خواست به قصر ریاست‌جمهوری «المعاشیق» عدن که در کنترل نیروهای «عبد ربه منصور هادی» است حمله کنند و آن را به تصرف خود درآورند.

در نتیجه چند روز زد و خورد شدید ده ها نفر از دو طرف کشته و زخمی شده اند و روز جمعه برای اولین بار نیز پای تانک‌ها به خیابان‌های عدن باز شد. در حال حاضر فرودگاه بین المللی این شهر نیز پروازهای خود را لغو کرده و احتمال تشدید درگیری های وجود دارد.

موضع گیری عربستان و امارات نیز بیش از پیش فرضیه این نوشتار را تقویت می کند. در حالی که واکنش امارات به این اتفاقات، به توییت «انور قرقاش» وزیر مشاور دولت ابوظبی محدود شد که در آن خواستار توقف درگیری‌ها شد، عربستان نیز از زبان سخنگوی ائتلاف عربی درباره عواقب این تحولات صرفا هشدار داد.

برنامه امارات برای تجزیه جنوب

پیشتر با اعلام خبر عقب نیشینی امارات از یمن، شبکه الجزیره قطر، اصل این ادعا را زیر سوال برده و اعلام کرده بود ابوظبی می خواهد از این طریق سلطه کامل خود را بر عدن تحمیل کند.

در این میان سخنان مسئولان انصارالله نیز می تواند در روشن تر ساختن این تصویر به ما کمک کند. آنان اعلام کرده اند نیروهای «کمربند امنیتی» در راستای تصرف کامل بر عدن، شمالی‎های مقیم جنوب یمن را شناسایی و سپس آنها را مجبور به مهاجرت می‏‌کنند.

همین مساله توسط سخنگوی کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل نیز تائید شد. «راوینا شامداسانی» اقدام نیروهای کمربند امنیتی در «مهاجرت اجباری» شمالی‎های مقیم جنوب یمن را مصداق انگیزه‎های «نژادپرستانه» دانست.

بنظر می رسد اماراتی ها با پیش دستی می خواهند سهم بیشتری از غنایم محدود جنگ یمن برای خود بردارند و عربستان را که اکنون تحت فشار شدید هوایی و زمینی انصارالله قرار دارد مجبور به قبول مطالبات خود در جنوب سازند.

این فرضیه زمانی تقویت می شود که پیشروی نظامی عربستان و امارات به منطقه ای کوچک محدود شده و دو طرف دیگر هیچ امید و انگیزه ای برای پیروزی و یپشروی بیشتر ندارند.

جان کلام اینکه عدن سرآغاز پایان همگرایی راهبردی عربستان و امارات در یمن است و احتمالا در هفته آتی سرنوشت جنگ پنج ساله یمن به نوعی نوشته خواهد شد که ریاض به عنوان بازنده اصلی از آن خارج شود.

کد خبر: 1024245

وب گردی

وب گردی