به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری ایسکانیوز، امروزه تحقیق و پژوهش در بخشهای کلیدی کمک قابل توجهی در پیشبرد اهداف توسعه کشور کرده است. در این میان مرکز تحقیقات پژوهشگاه فضایی ایران، بهعنوان نهاد دانشبنیان و نوآور در زمینه دستیابی به فناوریهای نوین، رویکرد تحقیق بر پایه توسعه داخلی (از ایده تا محصول)، مشارکت در فعالیتهای مشترک و همچنین انتقال فناوری فعالیت میکند تا از این طریق به اهداف توسعهای کمک کند.
پژوهش و تحقیق یکی از موضوعات اساسی در تمام حوزهها به شمار میرود به طوری که نجات هر صنعتی به پژوهش و تحقیق گسترده بستگی دارد. در همین زمینه دانشگاهها در پیشبرد اهداف توسعه صنعت نقش قابل توجهی را ایفا میکنند.
امید شکوفا رئیس مرکز تحقیقات پژوهشگاه فضایی ایران در گفتوگو با خبرنگار گروه علم و فناوری ایسکانیوز، در پاسخ به این سؤال که چه تعداد از مقالات و پژوهشهای دانشگاهی تبدیل به دستاورد در پژوهشگاه فضایی شده است، گفت: بیش از ۷۰ تا ۸۰درصد مقالات تبدیل به محصول شده است. از آنجا که عمده فعالیتهای پژوهشگاه فضایی کاربردی بوده بنابراین بخش عمدهای از کارها متناسب با نیازهای جامعه از دل پروژههای جاری بیرون آمده است. در کنار این موضوع برخی مقالات در حوزه علوم پایه وجود دارد که لزوماً به یک دستاورد خاص منجر نشده است.آمار دقیقی در این حوزه در دست نیست؛ اما اکثر مقالات منتج از فعالیتهای جاری همکاران است که به یک محصول یا سرویس و خدمات مبدل شده است.
در همین رابطه حسین صمیمی رئیس پژوهشگاه فضایی ایران نیز معتقد است که ما بهعنوان پژوهشگاه فضایی ایران تعامل خوبی با دانشگاههای کشور داریم تا جایی که در حوزه دانش فضایی با ۱۲ دانشگاه معتبر کشور قرارداد همکاری امضاء کردیم. همچنین با بیش ۱۵۰ استاد دانشگاه تعامل خوبی داریم.
پژوهشگاه فضایی ایران از پایاننامههای ارشد و دکتری حمایت میکند
شکوفا اعتقاد براین دارد که پایاننامههای جهتدار در راستای رفع نیازهای پروژهها تعریفشده است و طرحهای پژوهشی را با همکاری دانشگاهها انجام میدهیم. هماکنون این مرکز با ۱۲ دانشگاه معتبر همکاری مستمر دارد بر همین اساس مرکز تحقیقات پژوهشگاه فضایی ایران حمایت از پایاننامههای ارشد و دکتری را در دستور کار خود قرار داده است.قبل از حمایت، پایاننامهها را از طریق مدیریت پژوهش و فناوری مورد بررسی و ارزیابی قرار میدهیم و بعد از تصویب، پایاننامهها در مرکز تحقیقات مورداستفاده قرار میگیرد.
براساس این گزارش شناسایی نیاز صنعت و این که این موضوع تا چه حدی میتواند به توسعه صنعت و رونق تولید منجر شود بازهم به موضوع پژوهش و تحقیق در دانشگاهها برمیگردد. آیا این تا به امروز صنعت نیاز خود را به پژوهشگران و صنعتگران ارجاع داده است یا نه؟ به عنوان مثال در حوزه تحقیقات فضایی و فناوریها جدید این حوزه چقدر مثمرثمر بوده است.
در این رابطه شکوفا گفت: این موضوع همیشه یکی از دغدغههای اصلی سازمان فضایی بوده و اینکه صنعت چه نیازهایی دارد و این حوزه تا چه حدی میتوانند به این بخشها کمک کنند. خوشبختانه طی یک سال گذشته در مرکز تحقیقات این فضا ایجاد شده و این مرکز متناسب با نیازهای صنعت حرکت میکند.
این مقام مسئول در پژوهشکده فضایی معتقد است: هماکنون اکثر ارگانها و سازمانها از جمله سازمان برنامه و بودجه، وزارت نیرو، جهاد کشاورزی و پلیس مواد مخدر نیازهای کلیدی خود را مطرح کردهاند و ما بر اساس نیاز آنها فعالیتها را انجام میدهیم.
امروزه استفاده از خدمات فضاپایه یکی از ارکان اصلی در صنعت فضایی به حساب میآید میتوان گفت؛ فناوری فضا پایه از جمله فناوریهای است که خدمات آن با اتکا به فناوری فضایی تعریف شده تا با استفاده از آن در مسائل مانند مدیریت بلایا، کم آبی، آلودگی هوا، گرد و غبار، بخشهای کشاورزی، انرژی، هواشناسی، مدیریت شهری، پزشکی، آموزش، در بخش ارتباطی، کیفیت خدمات اینترنتی، ارتباطی و رسانهای از آن استفاده کنیم.
برهمین اساس به گفته شکوفا، طبق برنامه ریزیهای صورت گرفته از سوی مسئولان در راستای توسعه خدمات فضا پایه برنامههای مانند توسعه کسب وکارها مبتنی بر ارائه خدمات فضاپایه، تجاری سازی فناوریهای بالادستی حوزه فضایی، توسعه صادرات فناوری، محصولات و خدمات، جذب حداکثری سرمایه بخش خصوصی و در نهایت کسب سهم مناسب از اقتصاد فضایی بین المللی که منتج به توسعه اشتغال در حوزه فضایی میشود در دستور کار قرار گرفته تا در نتیجه آن تا افق سال ۱۴۰۴ رشد بیش از ۵۰ درصدی را تجربه کنیم.
در همین راستا، به دستور وزیر ارتباطات، کارگروه تخصصی فناوری فضایی با هدف حمایت از کسب و کارهای فضاپایه و ارائه تسهیلات به این کسب و کارها در کمیته وام وجوه اداره شده وزارت ارتباطات تشکیل شد و به بررسی امور می پردازد.
کاربردیکردن سرویسهای خدمات فضاپایه گسترش مییابد
رئیس مرکز تحقیقات پژوهشگاه فضایی ایران برای باور است که مرکز تحقیقات فضایی بهعنوان یک بخش و نهاد پژوهشی از کل پژوهشگاه فضایی ایران راهبردهایی در جهت برنامه ششم توسعه بهره میگیرد. در واقع کاربردی کردن سرویسهای خدمات فضاپایه بر اساس همین راهبردها تعریف شده است.
وی در این زمینه معتقد است: اینکه بهعنوان یک نهاد دولتی و پژوهشی بتوانیم در تدوین گزارشهای حاکمیتی نقش داشته باشیم طی یک سال گذشته این موارد محقق شده است تا جایی که در حوزه کشت غیرمجاز برنج، بحث سیل و آمایش سرزمین گزارشهایی که قاعدتاً یک نهاد حاکمیتی باید داشته باشد ما به این حوزهها ورود کردهایم.
رئیس مرکز تحقیقات پژوهشگاه فضایی ایران عقیده بر این دارد که کاربردهای حوزه سنجش از راه دور بسیار وسیع بوده و نمیتوان انتظار داشت که تمام نیازهای کشور توسط یک یا دو ماهواره برطرف شود.
فاز مطالعاتی برای طراحی و ساخت ماهواره سنجشی آغاز شد
اکنون فاز مطالعاتی برای طراحی و ساخت ماهواره سنجشی آغاز شده است و دو راهبرد در این حوزه و بر اساس نیازهای خاص خود پیش میرود.
صمیمی معتقد است: ما در ساخت ماهواره به دانشگاهها رجوع کردیم و میتوان گفت همکاری ما با دانشگاه فراتر از طرحهای دانشی و پایاننامهها است.
رئیس پژوهشگاه فضایی ایران خاطرنشان میسازد: هماکنون دانشگاه امیرکبیر و دانشگاه علم و صنعت مشغول ساخت ماهواره پیام و ظفر هستند تا جایی که هر دو دانشگاه از امکانات آزمایشگاهی ما استفاده میکنند.
به طور یقین ارائه خدمات و کسب دانش فنی و توسعه آن یکی از الزامات اساسی در توسعه هر کشوری محسوب میشود در همین راستا کشورمان برای اینکه از این قافله عقب نماند با وجود شرایط سخت تحریم مدام در توسعه کسب و دانش قدم برداشته است تا علاوه بر رفع نیاز داخلی و بومیسازی دانش گامهایی را در راستای تجاریسازی و ارائه خدمات به کشورهای منطقه بردارد.
ارائه خدمات فضایی به عراق و آذربایجان
صمیمی ادامه میدهد:بهطور خاص ما در طراحی پروژه و ساخت هیچ استفادهای از کشورهای دیگر نداریم چراکه مسیر فراهم نیست؛ متأسفانه این خلأ بزرگی است که باید به نحوی پوشش داده شود. ولی امکان ارائه خدمات به کشورهای منطقه مثل عراق و آذربایجان و امثال آن را در دستور کار داریم.
باید همکاریهای بینالمللی در حوزه فناوری فضایی شکل بگیرد
همچنین علی جعفر صالحی سرپرست معاونت طراحی و تضمین مأموریت پژوهشگاه فضایی ایران در رابطه با توسعه همکاری با کشورهای همسایه میگوید: از ابتدا علاقه مجموعه پژوهشگاه فضایی به همکاری بینالمللی بوده است چرا که اینیک انتخاب نیست؛ بلکه یک ضرورت است. ازآنجا که ابعاد فنی و اجرایی در زیرساخت یک فناوری فضایی بسیار وسیع بوده و همکاریهای بینالمللی گریزناپذیر است بهطوریکه همه کشورهای دنیا به این امر واقف هستند که در توسعه فناوری باید وارد حوزه عملیات و خدمترسانی شوند تا همکاریهای بینالمللی شکل گیرد.
وی معتقد است: همکاریهای بین المللی ما با کشورهای خارجی در فناوری فضایی به دوره پیش از انقلاب برمیگردد. آنچه ما را در رسیدن به یک محصول مشترک در همکاریهای بینالمللی محدود کرده بحث اعمال تحریمهای یکجانبه از سوی قدرتهای بزرگ بوده است این در حالیست که کشورهای دیگر علی رغم وجود تحریمها همچنان میتوانند از دانش و فناوری فضایی کشور ما بهرهمند شود که ما نیز از این موضوع استقبال میکنیم زیرا دیپلماسی جمهوری اسلامی فعالیت در این حوزه است.
دستیابی به ماهواره ژئو(زهره) شدنی است
جعفر صالحی براین اعتقاد دارد که باید ارائه خدمات بهصورت مستقیم و غیرمستقیم به کشورهای دیگر صورت گیرد؛ چرا که همکاریهای بینالمللی سبب پیشرفت تکنولوژی کشورها میشود.ما امید به این داریم که دستیابی به ماهواره ژئو امکانپذیراست و باید مسیر خود را طی کند.
وی در رابطه ماهواره عرب ست میگوید: ماهواره عرب ست شرکتی چندملیتی است که کشورهای عربی روی آن سرمایهگذاری کردهاند؛ ماهواره بومی آنها نیست. جهت دستیابی به ماهواره ژئو(زهره) برنامه راهبردی تدوین شده است که ما بر اساس آن گامهای مختلفی را پیشبینی کردیم تا بر اساس بومیسازی فناوری آن در کشور گام برداریم.
برای رسیدن به این ماهواره باید سعی کنیم در حوزه فناوری زیرساخت و هم حوزه پرتاب همزمان فعالیتها را پیش ببریم.
سرپرست معاونت طراحی و تضمین مأموریت پژوهشگاه فضایی ایران معتقد است: امنیت ارتباطات در فناوری فضایی یک موضوع چالش برانگیز است. باید تمهیداتی در این عرصه شکل بگیرد تا بهنوعی از بروز خطرات احتمالی در عرصه فناوری فضایی جلوگیری کند.
براساس این گزارش به نظر میرسد که همکاری با دانشگاهها و حمایت از پایاننامه و همکاری با کشورهای منطقه بستر را برای شکوفایی دستاوردهای فضایی فراهم میسازد؛ چرا که با ارتباطات بینالمللی و توسعه دانش فضایی میتوان به آینده این صنعت امیدوار شد.
انتهای پیام/