گروه دانشگاه ایسکانیوز؛ مهدی فیضیصفت- «فساد» را میتوان یکی از پرکاربردترین کلماتی دانست که چه در ادبیات عامه و چه در دایره واژگان سیاستمداران، جا خوش کرده و به بخشی جداییناپذیر از زندگی مردم تبدیل شده است. فساد، معنایی بسیار گسترده دارد و تباهی و انحراف از نظم و درستی در هر امری را دربرمیگیرد. حوزههای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی از جمله عرصههای درگیر با فساد هستند؛ اما حتی حوزهای مانند علم و پژوهش نیز از گزند فساد در امان نمانده است. از سوی دیگر افراد و سازمانهایی مسئولیت مبارزه با فساد را برعهده گرفتهاند تا شاید قدمی هرچند کوچک به سمت آرمانشهر مد نظر افلاطون بردارند.
نبود مصداقهای عینی سبب شده فساد نیز مانند بسیاری از پدیدههای دیگر به مفهومی انتزاعی تبدیل شود و حتی دستاویزی برای سودجویانی باشد که در لباس خیر، مقاصد شر در سر دارند! بهطور مثال جملهای آشنا برای علاقهمندان پرشمار فوتبال در ایران، «فراهم نبودن زیرساختهای لازم» در توجیه اختلاف سطح با لیگهای معتبر دنیا از زبان مدیران عامل باشگاهها و مسئولان فدراسیون فوتبال بوده است؛ اما هیچگاه بهصورت شفاف برای مردم تبیین نشده دقیقاً چه شاخصهایی باید مهیا شود و چه امکاناتی مورد نیاز است تا فوتبال ایران نیز رشد کیفی محسوس و قابل اندازهگیری را احساس کند.
مجموعهای عجیب با داعیه فسادستیزی
مبارزه با فساد نیز مانند فراهم نبودن زیرساختهای لازم برای پیشرفت فوتبال ایران، دیگر به جملهای لوث بین مدیران دولتی بدل شده است. هرچند مردم وقتی محکومیت مفسدان در محاکم قضایی را به چشم میبینند، مبارزه را باور میکنند؛ اما نهادهای بسیاری همچنان شعار سر میدهند و تنها در سخن، داعیه مبارزه با فساد دارند. یکی از عجیبترین مجموعههای موجود در کشور، نهضت گفتمان علمی-پژوهشی مبارزه با فساد است که زیرمجموعه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری محسوب میشود.
مصوبات این نهضت، یکی از یکی عجیبتر و اسیر زنجیر کلیگویی است؛ به عنوان مثال یکی ازین مصوبات «بهرهبرداری جهانی از تجربه جهانی در مبارزه با فساد» است که نهتنها از لحاظ معنایی اشتباه بوده؛ بلکه کاملاً شعاری است.
تعمیم درس فسادشناسی و مبارزه با فساد در رشتههای گوناگون، پاسخگویی به نیازهای دستگاههای اجرایی در حوزه مبارزه با فساد و بررسی و پیگیری پژوهشگاهی که میتواند حرکت مبارزه با فساد را سرعت بخشد از دیگر مصوبات این نهضت است. البته مصوبه چهارم بسیار جالب و قابل تأمل است؛ «طراحی مقیاس سنجش عینی اقتصاد کاربردی فساد در کشور!» این مصوبهها در حالی روی خروجی سایتی با لوگوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری قرار گرفته است که تمام مصوبههای نهضت گفتمان علمی-پژوهشی مبارزه با فساد حتی در کلام نیز با چالشهای معنایی روبرو بوده و مفهومی شفاف به مخاطب ارائه نمیدهد.
14 کارگروه، 12 دبیر!
14 کارگروه تخصصی شامل ادبیات، ارتباطات، اقتصاد، تاریخ، حسابرسی، حسابداری و مالی، حقوق، روانشناسی، علوم سیاسی، فرهنگی، فلسفه و اخلاق، فناوری اطلاعات، مجلس و فراکسیون، مدیریت و هنر قرار است نهضت گفتمان علمی-پژوهشی مبارزه با فساد را تشکیل دهند؛ اقدامی که پیشوند نهضت را بر خود دارد و مخاطب را به انتظار قیامی انقلابی در حوزه مبارزه با فساد امیدوار میکند؛ اما امید مخاطب ناامید میشود وقتی آخرین بهروزرسانی سایت در تاریخ 21 اسفندماه 95 را میبیند! همچنین در مقابل 14 کارگروه تخصصی، فهرست اسامی 12 دبیر ذکر شده است و جالبتر اینکه بهجای دو کارگروه، سه کارگروه دبیر ندارند! کارگروههای هنر، علوم سیاسی و مجلس و فراکسیون، کارگروههای بیدبیر هستند؛ نکته عجیبتر درج نام دبیر کارگروه جامعهشناسی است، در حالی که کارگروهی با این نام بین 14 کارگروه تخصصی وجود ندارد.
در بخش معرفی نهضت گفتمان علمی-پژوهشی مبارزه با فساد، متنی گنگ آمده که مانند دیگر بخشهای سایت این نهضت سرشار از ابهام است: «ضرورت راهبردی مبارزه با فساد، با توجه به سیاستهای کلان و اسناد فرادستی در کشور، خصوصاً منویات و مطالبات مقام معظم رهبری (مواد مصرح در منشور ۸ مادهای ابلاغی مبارزه با فساد 10 اردیبهشتماه 1380 و سیاستهای کلی نظام اداری ابلاغی اردیبهشت ۱۳۸۹)، منجر به تولید دستاوردها و سرمایههای عظیم علمی و پژوهشی درحوزه مطالعات مبارزه با فساد در رشتههای مختلف دانشگاهی شده است که میتواند سازوکار گفتمان علمی و پژوهشی مبارزه با فساد را با توجه به مأموریتهای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مندرج در بندها و مواد متعدد از قانون اهداف، وظایف و تشکیلات ابلاغی 8 شهریورماه 1393 تولید، ترویج و پشتیبانی کند.»
در بخش پایانی معرفی نهضت، اظهار امیدواری شده است ترویج و توسعه گفتمان علمی-پژوهشی، تحولی چشمگیر و مؤثر در امر مبارزه با فساد را برای کشورمان به ارمغان آورد؛ اما بعد از گذشت حداقل سه سال از انتشار آخرین مطلب در سایت، قسمت گزارش عملکرد نهضت گفتمان علمی-پژوهشی مبارزه با فساد، خالی است!
سایت رسمی وزارت علوم، بخشهای بسیار زیادی دارد؛ هرکدام از معاونتها و مراکز ستادی نیز دارای زیرمجموعههای بسیاری هستند که به نظر میرسد مانند نهضت گفتمان علمی-پژوهشی مبارزه با فساد بهدور از نظارتها و بازرسیها، زیر خاک فراموشی مدفون شدهاند؛ نهضتی که نامهای بزرگی مانند زهرا پارساپور و حسین راغفر را در کسوت دبیر کارگروه دور هم جمع کرده است. در پایان مشخص نیست چه مقدار بودجه برای پیادهسازی ایده مبارزه با فساد هزینه شده؛ اما هیچ خروجی ملموس و قابل دفاعی ارائه نشده است.
انتهای پیام/