به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، مهم‌‌‌‌ترین بستر پژوهش و تولید در هر کشوری، آزمایشگاه و تجهیزات پژوهشی برای توسعه علم و فناوری است. بدون تردید، دانشگاه‌‌ها به عنوان پایگاه علم‌‌آموزی نقشی تعیین‌‌‌‌کننده در تامین آزمایشگاه‌‌‌‌‌‌های مجهز برای توسعه علم و پژوهش در کشور دارند.

دانشگاه آزاد اسلامی به‌‌‌‌عنوان بزرگ‌‌‌‌‌ترین دانشگاه کشور با داشتن بیش از 400 واحد دانشگاهی در سراسر ایران، نقشی موثر در توسعه توانمندی آزمایشگاهی در کشور دارد. این دانشگاه امروز در جایی ایستاده است که با آزمایشگاه‌‌‌های مجهز در واحدهای دانشگاهی سراسر کشور علاوه بر توسعه امور پژوهشی با ارائه خدمات به ارگان‌‌ها و سازمان‌‌‌های مختلف درآمدزایی مناسبی ایجاد کرده است.

نمونه بارز آزمایشگاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مجهز دانشگاه آزاد را در واحد اهواز داریم که حدود 100 کارگاه و آزمایشگاه مجهز در رشته‌های مختلف این واحد دانشگاهی وجود دارد؛ از این تعداد 12 آزمایشگاه تحقیقاتی و یک آزمایشگاه استاندارد دارای مجوز از اداره کل استاندارد خوزستان هستند و در کنار آنها سامانه آزمایشگاهی ساها با امکانات ارائه خدمات هم مشغول سرویس‌دهی به دانشجویان است.

واحد رودهن نیز از دیگر واحدهایی است که یک آزمایشگاه مجهز برای آزمایش خاک دارد و به جهت معادنی که در اطراف این واحد دانشگاهی وجود دارد، آزمایش‌‌های مربوط به خاک در آن انجام می‌‌‌شود که درآمدزایی مناسبی هم برای واحد رودهن داشته است.

واحد زاهدان هم از جمله واحدهای دانشگاهی است که تمام تجهیزات آزمایشگاهی در حوزه‌های فنی، زمین‌شناسی، پزشکی و علوم آزمایشگاهی روز را داراست و بسیاری از فعالیت‌های استانی که نیاز به آزمایشگاه دارد نیز از سوی دانشگاه آزاد اسلامی این استان انجام می‌شود.

تجهیزات آزمایشگاهی و امکانات سخت‌افزاری این دانشگاه در سطح استان بی‌نظیر بوده و قراردادهایی با اداره صنایع، سازمان نظام مهندسی و اداره‌های دیگر منعقدشده که نشان از وضعیت مناسب آزمایشگاه‌های این واحد دانشگاهی دارد.

سامانه ساها

در حال حاضر، دانشگاه آزاد اسلامی با 440 واحد دانشگاهی در سراسر کشور و با داشتن بیش از 11هزار آزمایشگاه و کارگاه، ظرفیت خوبی برای کارآفرینی، اشتغال‌‌زایی و کسب درآمد در اختیار دارد. برهمین اساس مدیران دانشگاه آزاد اسلامی بر‌ آن شدند با استفاده از تجمیع ‌این ظرفیت عظیم که شامل ‌میلیارد‌ها تومان دستگاه و تجهیزات است، زمینه را برای فعالیت پژوهشگران فراهم کنند.

سامانه آزمایشگاه‌های همکار آزاد یا به اختصار «ساها» مجموعه‌ای متشکل از هزاران آزمایشگاه و کارگاه مستقر در واحدهای دانشگاهی است که در قالب یک شبکه منسجم و یکپارچه به دانشجویان، اعضای هیئت‌علمی، پژوهشگران و صاحبان صنایع خدمات آزمایشگاهی ارائه می‌کند. ماموریت اصلی آزمایشگاه‌های عضو ساها ارائه خدمات آموزشی و پژوهشی به دانشجویان است. ساها در واقع آزمایشگاه بزرگ ملی است که نرم‌افزار آن هم توسط دانشگاهیان دانشگاه آزاد اسلامی نوشته شده است.

سامانه ساتا

سامانه ساتا شبکه‌ای از آزمایشگاه‌های تحقیقاتی است که در آن آزمایشگاه‌های عضو دارای ظرفیت‌های ساختاری، تجهیزات لازم و نیروی انسانی متخصص برای تبدیل شدن به آزمایشگاه‌های مرجع هستند و امکان درآمدزایی با توجه به نیازهای دانشگاه و صنعت در سطح منطقه‌ای از طریق آن آزمایشگاه وجود دارد. براساس ضوابط و مقررات، این آیین‌نامه تحویل یکی از استادان یا کارکنان واجد شرایط در واحد می‌شود و در بازه زمانی یک تا پنج‌ساله علاوه‌ بر ارائه خدمات به استادان و دانشجویان تحصیلات تکمیلی، خدمات آزمایشگاهی به صنایع خصوصی و دولتی، دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی و همچنین سایر پژوهشگران با رویکرد درآمدزایی ارائه می‌شود که مطابق با مدل پیشنهادی، مسئولان آزمایشگاه، کارشناسان آزمایشگاه و بازاریابان از درآمد حاصل منتفع خواهند شد.

آزمایشگاه‌های تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی که همکار سازمان ملی استاندارد یا مرجع سایر سازمان‌های تایید صلاحیت‌کننده یا عضو شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری هستند نیز عضو سامانه ساتا محسوب می‌شوند؛ همچنین آزمایشگاه‌های تحقیقاتی مستقر در شرکت‌های دانش‌بنیان، مراکز رشد، پارک‌های علم و فناوری و همچنین آزمایشگاه‌های تحقیقاتی بخش خصوصی و دولتی خارج از مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی که از سوی پژوهشگاه حائز شرایط عضویت در ساتا تشخیص داده شوند، تحت ضوابط پژوهشگاه مجوز عضویت در سامانه مذکور را دریافت کرده و به عضویت این سامانه درمی‌آیند.

مهم‌‌ترین ماموریت سامانه ساتا ارائه سرویس آزمایشگاهی به صنایع استان است

به گفته بابک نگاهداری رئیس پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی، مهم‌‌ترین ماموریت سامانه ساتا که بخشی از مجموعه بزرگ ساهاست خدمات‌‌رسانی به بیرون و همکاری به عنوان آزمایشگاه تحقیقات استاندارد و ارائه سرویس آزمایشگاهی به صنایع استان است.

وی تاکید کرد: 11 هزار آزمایشگاه و کارگاه در مجموعه ساها داریم و در بخش ساتا که مجموعه‌‌‌‌‌ای جدید در بخش آزمایشگاهی دانشگاه آزاد است واحدهای دانشگاه آزاد یک بازبینی در بخش آزمایشگاه‌‌ها دارند تا آزمایشگاه‌‌های تحقیقاتی را گسترش دهند و اگر برآوردی راجع به آزمایشگاه‌‌های ساتا داشته باشیم، انتظار می‌‌رود حدود 200 آزمایشگاه جامع تحقیقاتی در کلیه دانشگاه‌‌های آزاد مراکز استان‌‌‌‌ها ایجاد شود.

به گفته نگاهداری، شبکه آزمایشگاهی دانشگاه آزاد در حوزه مراکز تحقیقاتی دارای 12 پژوهشکده و 131 مرکز تحقیقاتی است که در راستای رفع نیاز های کشور در حال فعالیت هستند؛ در این بخش هم سایر دانشگاه‌‌‌‌‌‌‌‌ها در صورت نیاز می‌‌‌‌‌‌‌توانند از این مراکز استفاده کنند و هیچ گونه مانعی وجود ندارد.

شرایط عضویت در ساها

شرایط عضویت در ساها، به این صورت است که تمام آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های دانشگاه آزاد که به دانشجویان خدمات آموزشی آزمایشگاهی و کارگاهی ارائه می‌دهند، عضو سامانه ساها هستند و نیازی به طی مراحل عضویت نیست. آزمایشگاه‌های ساها تحت ضوابط و مقررات شبکه‌های آزمایشگاهی دانشگاه که از سوی پژوهشگاه ابلاغ می‌شود اداره می‌شوند و باید شرایط لازم را به لحاظ رعایت ایمنی و بهداشت کار رعایت کنند.

شرایط عضویت در ساتا

آزمایشگاه‌های مرجع دانشگاه بدون طی مراحل عضویت، عضو سامانه ساتا محسوب می‌شوند. نکته دیگر اینکه اگر آزمایشگاه صرفا تحقیقاتی باشد، در ساتا می‌تواند عضو شود و از ورود پژوهشگران و متقاضیان به داخل آزمایشگاه اجتناب می‌شود. آزمایشگاه باید دارای دستگاه‌های پیشرفته و تجهیزات عمومی مکفی منطبق با برنامه کسب‌وکار (B. P) باشد. یکی دیگر از شرایط عضویت در ساتا این است که آزمایشگاه موردنظر دارای کارشناس واجد شرایط مطابق با الزامات مرجع تایید صلاحیت پیش‌بینی شده در برنامه باشد. نکته دیگر اینکه زمینه فعالیت تخصصی آزمایشگاه باید با نیاز بازار تطابق داشته باشد و امکان درآمدزایی آزمایشگاه وجود داشته باشد.

آنچه مسلم است، مهم‌‌ترین اهداف مراکز خدمات و شبکه‌های آزمایشگاهی و تحقیقاتی ایجاد مدیریت متمرکز و یکپارچه در حوزه آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌ها برای بهینه‌سازی فعالیت، کاهش هزینه‌ها و جلوگیری از خریدهای غیرضروری در سطح دانشگاه، ایجاد بستری مناسب برای ارائه خدمات باکیفیت به پژوهشگران، شناسایی و مدیریت ظرفیت‌های ساختاری و تجهیزاتی دانشگاه در پاسخگویی به نیازهای جامعه صنعت و دولت، استفاده از سرمایه انسانی و شناسایی افراد خلاق و کارآفرین و توسعه همکاری با سایر شبکه‌های آزمایشگاه‌های ملی و بین‌المللی و آزمایشگاه‌ها و دانشگاه‌های داخلی و خارجی است.

بدون تردید، با توجه به نگاه ویژه ای که در دانشگاه آزاد برای توسعه امور پژوهشی و تحقیقاتی حاکم شده و ارائه آیین نامه اجرایی مراکز خدمات و شبکه‌‌های آزمایشگاهی و تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی به زودی شاهد دستاوردهای شگرف در این بخش خواهیم بود.

تجهیزات آزمایشگاهی پیشرفته واحد زاهدان منجر به توسعه صنعت این استان شده است

نکته قابل تامل در توجه به توسعه مراکز آزمایشگاهی در دانشگاه آزاد وجود تجهیزات مناسب و همگام با تکنولوژی روز دنیا در مناطق مرزی و محروم کشور است که علاوه بر بحث توسعه عدالت اجتماعی در این نقاط منجر به نقش‌‌‌آفرینی اثرگذار دانشگاه آزاد در توسعه صنایع استان و ارائه خدمات آزمایشگاهی و پژوهشی به صنعت و کمک به تولید داخل در این مناطق شده است که بیانگر نقش غیرقابل انکار این دانشگاه در مناطق مرزی و محروم است.

واحد زاهدان نمونه بارز مناطق مرزی محروم در دانشگاه آزاد اسلامی است که با برخورداری از امکانات مناسب آزمایشی و پژوهشی نقشی پررنگ در توسعه صنعت استان داشته است و این امر دستاورد بزرگ ملی برای دانشگاه آزاد محسوب می‌‌‌شود که در سایه توجه به توسعه تجهیزات آزمایشگاهی کسب شده است. رویدادی که در مجموعه آموزش عالی کشور بی‌‌نظیر است.

انتهای پیام/