به گزارش گروه بین‌الملل ایسکانیوز، نزدیک به یک سال پیش رئیس جمهور آمریکا در توییتی غافلگیر کننده از پایان ماموریت نظامی این کشور در سوریه خبر داد. ترامپ براین باور بود داعش نابود شده و دیگر دلیلی برای حضور ارتش این کشور در سوریه وجود ندارد. این تصمیم بدون رایزنی و مشورت قبلی، زلزله ای در کاخ سفید ایجاد کرد و از آن به عنوان عدم درک رئیس جمهور از مسائل بین‌الملل تعبیر شد.
به فاصله چند روز ترامپ مواضع خود را صد و هشتاد درجه تغییر داد و بر تداوم ماموریت این کشور تاکید کرد. این مسئله سبب دلخوری دوباره ترکیه شد که انتظار داشت با خروج ایالات متحده به شمال شرق سوریه حمله کند. با این حال در ماه های گذشته دو طرف به نوعی از تفاهم تازه مبنی بر ایجاد یک منطقه امن در شمال شرق سوریه دست یافتند.
اگرچه این اقدام برای ترکیه خوشایند نبود، با این حال به نظر می رسید تا حدودی مطالبات طرف های درگیر در این منطقه را مدنظر قرار داده است؛ اما به ناگاه تمامی این معادلات تغییر کرد و دونالد ترامپ در توییتی از خروج از سوریه و حمایت از حمله نظامی ترکیه نوشت.
این موضوع باعث شد سردرگمی عظیمی در مراکز تصمیم گیری سیاسی، رسانه ها و کارشناسان مسائل بین الملل ایجاد شود و این پرسش مطرح شود که آمریکا به دنبال چیست و چرا تصمیم به خروج و یا تداوم حضور در سوریه به یک دو راهی لاینحل تبدیل شده است؟
رئیس جمهور دو قطبی
همه ماجرا از روز یکشنبه ۶ اکتبر آغاز شد. روسای جمهوری آمریکا و ترکیه در یک تماس تلفنی با یکدیگر مسئله ایجاد منطقه امن در شمال سوریه را مورد بررسی قرار دادند. این تماس تلفنی بعد از آن صورت گرفت که «رجب طیب اردوغان» تهدید کرده بود به زودی از آسمان و زمین به شبه نظامیان کرد در مرزهای شمالی سوریه حمله خواهد کرد.
جزئیات بیشتری از این مکالمه منتشر نشد؛ اما با توجه به گفت و گوهای سابق دو رئیس جمهور و دلخوری های همیشگی آنکارا به نظر می رسید این بار نیز اردوغان در اقناع ترامپ برای حمله به شمال شرق سوریه ناموفق بوده است.
با این حال روز دوشنبه شاهد تغییرات بزرگی در این زمینه بودیم. کاخ سفید در بیانیه ای رسمی اعلام کرد ترکیه در آستانه عملیاتی نظامی در شمال سوریه است؛ اما واشنگتن در این عملیات مشارکت ندارد و از آن حمایت نخواهد کرد.
آمریکا چراغ سبز را برای ترکیه روشن کرد و منطقه در آستانه یک جنگ دیگر قرار گرفت. به فاصله چند ساعت یک رشته توییت طولانی ترامپ نیز به این بیانیه بی سابقه اضافه شد.
ترامپ نوشت آمریکا قرار بود ۳۰ روز در سوریه بماند این سال‌ها پیش بود. ما ماندیم و بدون هیچ هدفی بیشتر و بیشتر در این جنگ فرو رفتیم. زمانی که من وارد واشنگتن شدم داعش بر منطقه حکم‌فرما بود. ما به سرعت خلیفه‌گری داعش را ۱۰۰ درصد شکست دادیم.
وی در ادامه آورده است «از جمله اقداماتی که انجام دادیم دستگیری صدها داعشی بود که اکثرا از اروپا هستند؛ اما اروپا نمی‌خواهد که آنها برگردند و می‌گوید که آمریکا آنها را نگهدارد، من می‌گویم نه ما به شما لطف کردیم و حالا شما می‌خواهید که ما آنها را برایتان در زندان‌های آمریکا آن هم با هزینه‌ای گزاف نگهداریم. اینها برای خود شما، محاکمه‌شان کنید. آنها دوباره گفتند نه فکر می‌کنیم. مثل همیشه که آمریکا هزینه‌های ناتو را بر دوش داشته است. در امور بازرگانی و هر چیز دیگری».
رئیس‌جمهور آمریکا همچنین با اشاره به کردهای سوریه نوشته است: «کردها همراه ما جنگیدند، با مقدار زیادی پول و تجهیزات که از ما دریافت کردند. آنها دهه‌هاست که با ترکیه می‌جنگند. من برای سه سال است که این جنگ را متوقف کرده‌ام؛ اما زمان آن است که از این جنگ‌های بی پایان مسخره خارج شویم. بسیاری از آنها قومی و قبیله‌ای هستند. ما باید سربازان خود را به خانه بازگردانیم».
او در ادامه تاکید کرده است: «ما در جایی می‌جنگیم که در جهت منافع‌مان باشد، فقط برای پیروزی می‌جنگیم. ترکیه، اروپا، سوریه، ایران، عراق، روسیه و کردها باید شرایط و اینکه می‌خواهند با داعشی‌های دستگیر شده در همسایگی‌شان چه کنند را بسنجند، همه آنها از داعش متنفرند. داعشی که برای سال‌ها دشمن بوده است. ما ۷۰۰۰ مایل دورتر هستیم اما اگر یک بار دیگر در هر کجا نزدیک ما شوند نابودشان می‌کنیم».
تصمیم دردسرساز
چنین به نظر می رسید ترامپ با تیم مشاوران و حلقه های عالی‌رتبه وزارت دفاع این تصمیم را گرفته باشد؛ اما ظواهر و حجم انتقادات به ویژه از جانب هم حزبی های رئیس جمهور نشان می دهد او یک بار دیگر بدون هیچ گونه بررسی دقیق و حساب شده ای تصمیم خود را گرفته است.
«میت رامنی» سناتور بلندپایه جمهور خواه ترامپ را به خیانت متهم کرد. «هیلاری کلینتون» نیز با همین ادبیات به تصمیم رئیس جمهور تاخت. «نیکی هیلی» سفیر سابق آمریکا در سازمان ملل به او هشدار داد. «سوزان رایس»، مشاور امنیت ملی پیشین آمریکا هم پا را فراتر گذاشت و طرح رئیس جمهور را نماد دیوانگی محض قلمداد کرد.
حجم انتقادات و همچنین تصمیم عجولانه ترامپ به حدی بود که وی چند ساعت بعد به بازبینی در راهبرد خود پرداخت. در کمال ناباوری رئیس جمهور که چراغ سبز را برای متحد ناتو خود روشن کرده بود به تهدید آنان پرداخت.
ترامپ، در کنفرانس خبری در واشنگتن تاکید کرد به اردوغان، گفته ام هرگز اجازه ندهد هیچ سرباز آمریکایی آسیبی ببیند وگرنه مشکل بزرگی رخ خواهد داد و اگر آنان از حدود خود تجاوز کنند اقتصادشان را ویران خواهم ساخت.
بسیاری از کارشناسان براین باور هستند ترامپ با این اظهارات به صورت تلویحی سخنان پیشین خود را بازپس گرفته و احتمال تغییر دوباره سیاست واشنگتن وجود دارد.
در این میان اما بحران شمال شرق سوریه نه تنها آماتور بودن بیشتر رئیس جمهور آمریکا و عدم درک عمیق او از مسائل بین المللی را نمایان ساخت بلکه نشان داد کاخ سفید در برخورد با مسائل امروزی روابط بین الملل هیچ دستور کار روشن و افق بلندمدتی ندارد و تنها براساس ایده های مغشوش و متضاد ترامپ به رویارویی با بحران ها می پردازد.
