گروه دانشگاه ایسکانیوز سارا طاهری_ برای چاپ مقاله در ژورنال‌های داخلی و یا خارجی فرقی نمی‌کند دانشجوی مقطع کارشناسی‌ارشد باشید یا دکتری. مهم این است که اگر بخواهید دست به انتشار مقاله در ژورنال‌های داخلی بزنید تا حدی برای هم‌قطاران شما تعجب‌برانگیز است؛ چرا که بسیاری از هم‌طیفان شما چاپ مقاله در مجلات بین‌المللی را بر داخلی ترجیح می‌دهند. علت آن هم مشخص است؛ دانشگاه‌های کشور طی سال‌های گذشته این مسیر را به‌گونه‌ای ریل‌گذاری کرده‌اند که استادان و به‌ویژه دانشجویان چاره‌ای جز حرکت در آن ندارند.

اما شاید بسیاری از دانشجویان و یا حتی استادان ندانند که چاپ مقاله در مجلات داخلی همان شرایط چاپ در ژورنال‌های خارجی را دارد و چه بسا مسیر ساده‌تری را باید طی کنند؛ اما این فقط یک قسمت ماجراست؛ دانشگاه آزاد اسلامی این روزها ساختاری را تصویب کرده است که بر اساس آن، به اعضای هیئت علمی که مقالات خود را در مجلات داخلی چاپ می‌کنند، تشویقی به صورت پلکانی می‌دهد تا شاید مسیری که پیش از این به اشتباه هدف گذاری شده، اصلاح شود. مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی برای آن که دانشجویان و اعضای هیات علمی خود را مجاب کنند تا مقالات خود را در مجلات دانشگاه چاپ کنند، دو راه حل را در نظر گرفتند. راه حل اول اصلاح نظام اعتبار دهی و راه دوم تصویب نظام تشویق پلکانی.

بابک نگاهداری رئیس پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی در گفت و گو با خبرنگار دانشگاه ایسکانیوز از راه اول سخن گفت.

به گفته او علت این که دانشجویان بیشتر به سمت چاپ مقالات در مجلات خارجی حرکت می‌کنند، این است که هنوز نظام اعتبار دهی کارهای علمی دانشگاه آزاد، به نظام اعتبار دهی درون دانشگاهی منسجم تعریف و ایجاد نشده بود. اقدامی که حالا در دستور کار دانشگاه قرار گرفته است.

نگاهداری در این باره توضیح داد: کاری که ما انجام می‌دهیم ایجاد نظام نشر درون دانشگاهی دانشگاه آزاد است که 387 ژورنال دارد؛ همچنین اعتبار دهی به کارهای علمی را با پتانسیل و ژورنال‌های دانشگاه آزاد اسلامی ایجاد می‌کنیم.

به اعتقاد نگاهداری اگر این کار در سال‌های قبل انجام شده بود الان دانشجویان چنین مقاوتی نداشته و به سمت چاپ مقالات در ژورنال‌های خارجی حرکت نمی‌کردند؛ چون نه‌تنها نظام اعتبار دهی داخل دانشگاه آزاد شکل گرفته بود بلکه ژورنال‌ها نیز بسیار معتبر بودند.

اعتبار دهی به ژورنال‌های داخلی

رئیس پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی تاکید کرد: الان به این سمت حرکت می‌کنیم که نظام اعتباردهی به کارهای دانشگاه آزاد را به جای آن که به اعتبار دهی نشریات در کشورهای مختلف بدهیم به ژورنال‌های داخلی دانشگاه بسپاریم.

راه حل دوم نیز همان تصویب نظام پلکانی تشویق است که در جلسه قبلی هیئت رئیسه دانشگاه تصویب شده است. همان راه حلی که بعد از نظام اعتبار دهی می‌تواند سنگ بنای چاپ مقاله در مجلات کشورمان باشد.

به گفته نگاهداری دانشگاه آزاد برای اعضای هیئت علمی خود نظام تشویق پلکانی مقالات را در نظر دارد و یک نظام آیین نامه جدید در این خصوص تصویب کرده است.

او توضیح داد: به این شکل که برای هر یک از ژورنال‌ها و مجلات معتبر علمی که مقاله در آن چاپ می‌شود به تناسب سطح آن مجله، ضرایبی در آیین نامه دیده شده است که به آن ضرایب پاداش می‌خورد. اگر مثلا ژورنال در حد کیو وان (Q1) باشد به آن ضریب یک و دو دهم می‌خورد؛ یعنی از مبلغ تعیین شده برای تشویق دو دهم نیز بیشتر تعلق می‌گیرد. مجلاتی که سطح پایین‌تری دارند نیز ضریب چهاردهم و دو دهم می‌خورد.

او ادامه داد: بنابراین یک طیفی را در 6 الی 7 سطح تعریف کردیم به تناسب این که مقاله در چه مجله ای چاپ شود که بر اساس آن ضریب خورده و تشویق می‌شود.

تشویق پلکانی

دانشگاه آزاد اسلامی یک نظام تشویق پلکانی را نیز به آیین نامه قبلی اضافه کرده است. نگاهداری درباره این نظام نیز صحبت به میان آورد و گفت: اگر فردی به جای یک مقاله، سه مقاله در یک مسیر تحقیقاتی بنویسد به پاداش آن یک ضریب 20‌درصدی اضافه می‌شود. اگر مقاله او در راستای طرح پایش و برنامه علمی دانشگاه آزاد اسلامی؛ یعنی منطبق بر نیاز و مسائل صنایع و جامعه و سازمان های کشور باشد، باز هم تشویقی که به مقاله او می‌خورد، 10‌درصد اضافه می‌شود. اگر با محققان یا پژوهشگران سایر کشورها همکاری بین المللی تعریف کند و یک مقاله به صورت مشترک بین کشور ما با سایر کشورها نوشته شود باز یک ضریب 15‌درصدی تشویق مقاله می‌خورد.

رئیس پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی تاکید کرد: بنابراین از نظر تعداد مقالات، کیفیت مقالات و هم از نظر این که در یک حوزه پژوهشی مشخص تعریف شوند و یا همکار بین المللی داشته باشند و یا نیازی از کشور را حل کرده باشند، پله پله تشویق را افزایش می دهیم.

نگاهداری در ادامه افزود: چاپ مقاله در مجلات دانشگاه آزاد اسلامی نیز مانند سایر مجلات خارجی است به این صورت که ابتدا مقاله حتما باید توسط دو داور، داوری شده تا آن‌ها کیفیت علمی مقالات را تایید کنند و سپس اکسپت و چاپ می‌شود.

به گفته او همچنین اگر محققی از دانشگاه آزاد اسلامی مقاله خود را در مجلات نیچر و ساینس چاپ کند، مبلغ 25 میلیون تومان تشویقی به او تعلق می گیرد.

چندی پیش بود که دکتر طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسامی تاکید کرد که هر دانشجوی دکتری که می‌خواهد از رساله خود دفاع کند، باید مقاله مستخرج از تز خود را در مجله دانشگاه آزاد اسلامی چاپ کند؛ بنابراین قرار بود دانشجویان دکتری دانشگاه آزاد اسلامی مقاله خود را در مجله این دانشگاه چاپ کنند تا یک «نظام درون دانشگاهی دانش» در دانشگاه ایجاد شود. حالا پس از گذشت چند ماه از این خبر نگاهداری تاکید کرد که چندی است این قانون در دانشگاه اجرا شده است و هر دانشجوی دکتری باید یکی از مقالات رساله دکتری خود را قبل از جلسه دفاع در یکی از مجلات دانشگاه آزاد اسلامی به چاپ برساند.

ساماندهی مجلات دانشگاه

کار دیگری که مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی انجام داده‌اند، سازماندهی جدید ژورنال‌ها است و جلسات متعددی هم در این خصوص برگزار شده است.

نگاهداری در این باره نیز توضیح داد: درباره 387 ژورنال به این تصمیم رسیدیم که تعداد مجلات را درباره موضوعاتی که به آن نیاز داریم، افزایش دهیم؛ همچنین به این نتیجه رسیدیم در حوزه‌هایی که به تعداد کافی ژورنال داریم و یا فعالیت آن‌ها در حد مطلوب نبوده است، تغییراتی ایجاد کنیم و تحریریه آن را تغییر دهیم. این که تحریریه به چه شکل تغییر کند نیز به زودی ابلاغ می‌شود.

انتهای پیام/