تاثیرات بازگشت ارتش سوریه به شمال شرق فرات

بازگشت ارتش سوریه به شمال شرق این کشور ضمن تثبیت حاکمیت دولت مرکزی، رویای ترکیه برای کنترل این مناطق و حضور همیشگی آمریکا را عقیم گذاشت.

به گزارش گروه بین الملل ایسکانیوز، یک هفته پیش و با چراغ سبز آمریکا، نیروهای ترکیه به همراه تکفیری های وابسته به این کشور عملیات «چشمه صلح» را در شمال شرق سوریه آغاز کردند. اگرچه در ظاهر آنکارا از مبارزه با تروریسم سخن می گفت اما مشخص بود مطامع ارضی و بلندپروازی های نئوعثمانی گرایی هسته اصلی این عملیات را شکل می دهد.

گمان می رفت ترکیه در عرض چند هفته واقعیت های جدیدی را به این منطقه تحمیل سازد و پس از کنترل مثلث جرابلس-الباب-اعزاز در سال 2016 و بعدها تسلط بر عفرین در سال 2018 این مناطق را نیز به جولانگاه سیاست های خود بدل سازد و سراسر نوار مرزی سوریه با این کشور را کنترل کند.

اما پیش بینی های ترکیه خطا از آب درآمد و روند رویدادها سرنوشت دیگری را رقم زدند. به ناگاه کردها با وساطت روسیه و بعضا جمهوری اسلامی ایران به توافقی برای بازگشت ارتش سوریه به شمال شرق این کشور دست یافتند.

همه معادلات بهم ریخت و وضعیت تازه ای در این منطقه حاکم شد. با این اوصاف خواهیم پرسید بازگشت ارتش سوریه به شمال شرق این کشور پس از چند سال چه پیامدهای داخلی، منطقه ای و بین المللی درپی خواهد داشت؟

اعاده حاکمیت

حاکمیت دولت سوریه به رغم شکست داعش و بخش بزرگی از تروریست ها همچنان در نوار شمالی این کشور یا وجود نداشت یا شکننده بود. به عبارت بهتر شمال غرب و شرق سوریه همچنان خارج از دایره قدرت دمشق قرار داشت.

بخش شرقی در اختیار کردها قرار داشت و قریب به یک سوم از خاک کشور را تشکیل می داد. نوار غربی از جمله ادلب نیز در اختیار تروریست ها جبهه النصره قرار داشت. ترکیه درصدد بود واقعیت های جدیدی را همچون نوار غربی بر شمال شرق سوریه نیز تحمیل کند.

چند روز پس از آغاز جنگ، کردها که توسط آمریکا تنها گذاشته شده بودند به دمشق عزیمت کردند تا در آنجا به یک توافق جدید با دولت مرکزی دست یابند. به موجب این توافق ارتش سوریه در مرز با ترکیه مستقر خواهد شد. همچنین توافقی درمورد بازگشت کامل دولت سوریه به تمام مناطق تحت سیطره «نیروهای دموکراتیک سوریه» در شمال و شمال شرق به دست آمد.

پس از این توافق نیروهای ارتش سوریه وارد شهرهای مختلف این منطقه شد و با استقبال گرم مردمی مواجه شد. بنابراین و پس از هفت سال ارتش سوریه یک بار دیگر به شمال شرق کشور بازگشت و به این ترتیب بحران حاکمیت در این منطقه نیز حل و فصل شد.

شکست رویای ترکیه

دومین پیامد این توافق مهم را می توان در شکست ترکیه جستجو کرد. ترکیه انتظار داشت این بار نیز عملیات خود را بدون مداخله دولت مرکزی به پایان برساند و شهرهای استراتژیک را به کنترل خود درآورد.

به نظر می رسد مقابله ارتش سوریه با پیشروی ارتش ترکیه بخشی از توافق کردها و دمشق باشد چنانکه در بیانیه کردها آمده است با توجه به اینکه حمایت از مرزهای کشور و حفظ حاکمیت ملی و تمامیت ارضی سوریه جزو وظایف دولت سوریه به شمار می رود، بر همین اساس ارتش سوریه وارد عمل شده و در طول مرزهای سوریه و ترکیه مستقر خواهد شد.

بر اساس این بیانیه، ارتش سوریه از تشکیلات موسوم به «نیروهای دمکراتیک سوریه» که کردها رهبری آن را برعهده دارند، جهت مقابله با یورش نظامی ارتش ترکیه و مزدورانش حمایت و پشتیبانی خواهد کرد که به گروه نظامی تروریستی مورد حمایت ترکیه موسوم به «ارتش آزاد» اشاره دارد. همچنین در بخش دیگری از بیانیه خاطرنشان شده است که توافق منعقد شده میان کردها و دمشق زمینه را برای آزادسازی سایر شهرهای سوریه همانند عفرین که ارتش ترکیه وارد آنها شده اند، فراهم می آورد.

در این شرایط نه تنها جبهه جدیدی برای مقابله با اشغال گری ترکیه در شمال شرق سوریه ایجاد شده است بلکه احتمالا در آینده نزدیک برآیند این توافق خود را شمال غرب یعنی استان ادلب و بخش هایی از حلب و لاذقیه نیز نشان خواهد داد. به عبارت بهتر رویای ترکیه نه تنها با عملیات چشمه صلح تعبیر نخواهد شد بلکه احتمالا در آینده نزدیک تمامی سرمایه گذاری های آنان در سوریه نیز منتهی به شکست خواهد شد.

آمریکا پیش به سوی خروج

ایالات متحده از سال 2014 و در نتیجه شرایط شکننده سوریه، یک منطقه نفوذ بزرگ در شمال شرق رود فرات ایجاد کرده بود. کارشناسان براین بارو بودند که واشنگتن می خواهد حضور بلند مدت خود را در این منطقه تحکیم بخشد. اما ناتوانی در ایجاد مصالحه در میان کردها و ترکیه به عنوان دو متحد اصلی واشنگتن سرنوشت دیگری برای استراتژی آنان رقم زد.

چراغ سبز واشنگتن به ترکیه برای حمله، کافی بود تا کردها به دولت مرکزی روی خوش نشان دهند و مسیر خود را از واشنگتن جدا سازند.

بلافاصله پس توافق کردها با دمشق، آمریکا از خروج نیروهایش در شمال شرق سوریه خبر داد. خبرگزاری رویترز نوشت یک تیم دیپلماتیک آمریکا که گفته شده است در زمینه پروژه‌های ثبات در شمال شرق سوریه فعالیت می‌کرده این منطقه را ترک کرده است.

این خبر را یک مقام آمریکایی روز دوشنبه اعلام کرده است. وی همچنین تاکید کرده که نظامیان آمریکایی هنوز در سوریه هستند ولی مراحل اولیه عقب نشینی و خروج آنها آغاز شده است.

دو مقام آمریکایی روز یکشنبه اعلام کردند که ایالات متحده در حال بررسی طرح هایی است تا کل نظامیان خود را از سوریه خارج کند. در همین ارتباط «مارک اسپر» وزیر دفاع آمریکا نیز اعلام کرد ایالات متحده قصد دارد به خاطر ادامه تحرکات نظامی ترکیه در شمال سوریه، حدود 1000 نظامی خود را از این منطقه خارج کند.

وی شرایط شمال سوریه را برای نیروهای آمریکایی غیرقابل تحمل ارزیابی کرده است. خروج نظامیان آمریکایی از شمال سوریه نشانگر عزم «دونالد ترامپ» برای عمل به وعده خود درباره بیرون کشیدن ایالات متحده از درگیری ها و منازعات خارجی است. خبرگزاری رسمی سوریه (سانا)، نیز گزارش کرد حدود 150 نظامی آمریکایی، سوریه را از طریق فرودگاه غیرقانونی «رحیبه» در حومه المالکیه به سمت عراق ترک کردند.

همچنین خبرگزاری فرانسه به نقل از منابع آگاه در دولت این کشور گزارش داد با توجه به خروج نیروهای آمریکایی از سوریه، فرانسه خروج نیروهای نظامی خود از ائتلاف خودخوانده آمریکایی علیه داعش را در دست بررسی دارد. شبکه خبری اسکای‌‌نیوز نیز به نقل از منابع آگاه در دولت انگلیس گزارش داد که این کشور قصد دارد نیروهای ویژه خود را از خاک سوریه خارج کند.

به نظر می رسد فصل جدیدی از تحولات سوریه آغاز شده است و روند بازگشت ثبات و امنیت، پایان مداخله جویی های خارجی و حمایت از تروریسم تسریع خواهد شد. در صورتی که توافق شمال شرق سوریه به طور کامل محقق شود ترکیه نیز به پایان حمایت از تروریست ها در شمال غرب سوریه تن خواهد داد و آخرین مأمن امن تروریست ها نیز از آنان گرفته خواهد شد.

کد خبر: 1030393

وب گردی

وب گردی