باید و نبایدهای انتقال آب از دریای خزر به سمنان

یک منبع آگاه گفت: ما به عنوان مدافعان طرح انتقال آب  ادعا می‌کنیم که همه جوانب امر را مطالعه کرده و سنجیده ایم. به یقین آسیب‌هایی که احتمالا در طول اجرای این پروژه  به بخش‌هایی از طبیعت وارد می شود را شناسایی کرده و راهکارهای کاهش اثرات منفی، تبعات و روش‌های جبران را مشخص کنیم.

به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی ایسکانیوز، سمنان چون نگینی بر تارک کویر ایران می درخشد. استانی به ژرفای تاریخ با پیشینه چندهزارساله در فرهنگ و تمدن ایران زمین، سمنان امروز با جمعیتی نزدیک 700 هزار نفر از بی آبی و کم بارشی رنج می برد. همه داده های آبی نشان از کمبود آب این استان دارد، نیاز آبی استان بیش از یک میلیارد و یکصد میلیون مترمکعب است.

در حال حاضر همه طرح های آبی شامل سد‌سازی، مهار آب‌های سطحی، پلمپ چاه‌های غیر مجاز و بازنگری در مجوز چاه‌های مجاز فقط می توانند 800میلیون مترمکعب نیاز آبی این استان را تامین کنند.

در حال حاضر برای تامین کمبود آب مورد نیاز از منابع زیر زمینی برداشت بیشتری صورت می‌گیرد که باعث می‌شود هر ساله سطح تراز آبهای زیر زمینی پایین‌تر رود؛ بنابراین در صورت ادامه دار بودن این روند و نیز با توجه به بافت کویری سمنان و پایین رفتن سطح آب زیرزمینی درصد شوری آبخوان‌ها بالاتر خواهد رفت؛ همچنین با عنایت به کمبود بارش در این استان و عدم جایگزینی آب زیر زمینی تا چند سال دیگر آبی برای برداشت وجود نخواهد داشت.

وزارت نیرو تمام راه‌های ممکن و موجود برای تامین کمبود آب استان را مطالعه کرده و در طول دو دهه گذشته روش‌های مختلف از جمله انتقال آب از سه منبع انتقال آب از دریای عمان، تاجیکستان و دریای خزر را مورد بررسی قرار داده است.

انتقال آب از دریای عمان به علت بُعد مسافت و هزینه بالا و انتقال آب از تاجیکستان نیز به دلیل دوری و مسائل امنیتی و نیاز به تعاملات خاص با کشور تاجیکستان پرهیز شد و تنها گزینه انتقال آب از دریای خزر، که نزدیکترین فاصله تا سمنان(کمتر از 170 کیلومتر تا مرز استان و حدود دویست کیلومتر تا شهر) به عنوان گزینه برتر باقی ماند. همه بررسی ها نشان از اقتصادی بودن و عملی بودن این مسیر داشت.

یک منبع آگاه در گفت‌وگو با خبرنگار گروه علم و فناوری ایسکانیوز، در مورد مشخصات طرح انتقال آب گفت: پس از بررسی های فنی و نیازهای آبی استان توسط دفتر برنامه ریزی آب وزارت نیرو مجوز تخصیص به میزان 200میلیون مترمکعب آب ( 50 میلیون مترمکعب از آن برای شرب و150 میلیون مترمکعب از آن برای صنعت) صادر شد. بررسی های اولیه برای تعیین محل آبگیر و برداشت آب و پس از آن مسیر انتقال آب به سمنان و محل و تعداد ایستگاه‌های پمپاژ بر اساس روال معمول مطالعات توسط مجری طرح و مشاور انجام شد که در نهایت محل آبگیر در محدود ساحل گهرباران در استان مازندران انتخاب شد و مسیر انتقال آب هم از کنار خط لوله نفت نکا به ری و پس از آن از مسیر خطیر کوه به تونل چشمه روزیه و بعد به سمت شهرهای شهمیرزاد سمنان گرمسار دامغان و شاهرود مشخص شد تا در این مسیر هشت ایستگاه پمپاژ در نظر گرفته شود که پنج ایستگاه در محدوده استان مازندران قرار دارد. این مسیر در طول حدود 40 کیلومتر از محدود جنگلی عبور می کند.

قطر لوله انتقال آب 2000میلیمتر و از جنس استیل است که مقرر شده، ازکنار همان جاده سرویس موجود خط لوله انتقال نفت که درحال حاضر در منطقه وجود دارد، عبور خواهد کرد.

وی ادامه داد: همچنین برای شیرین سازی آب یک مجموعه نمک زدایی در محدوده دریا با ظرفیت 600هزار مترمکعب در شبانه روز نصب خواهد شد. روش‌ها و مدل‌های مختلفی برای نحوه برداشت آب مورد مطالعه قرار گرفته و در نهایت مقرر شده است که آب از عمق 5 متری در فاصله1/5 تا 3کیلومتری از ساحل دریا برداشت شود و در عمق 10 متری در فاصله3/5کیلومتری تا 5 کیلومتری از ساحل تخلیه شود (یعنی ساحل مستقیما تحت تاثیر قرار نمی‌گیرد).

وی در پاسخ به سوالی مبنی براین که این طرح در چه وضعیتی قراردارد، آیا تاکنون عملیات اجرایی در این طرح صورت گرفته است و پیمانکاران و مشاوران این طرح چه شرکت‌هایی هستند، اظهار کرد: این طرح فعلا در وضعیت مطالعاتی قراردارد و مطالعات فاز یک طرح انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی در سال 1391 تکمیل شده و توسط شورای فنی وزارت نیرو مورد تصویب قرار گرفته است. در بودجه امسال مبلغ 5 میلیارد تومان برای انجام مطالعات تکمیلی نیز در نظر گرفته شده است و قرار است که این طرح توسط مشارکت و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی انجام پذیرد؛ یعنی دولت و وزارت نیرو هیچ گونه پرداخت و ضمانتی بابت اجرای طرح نخواهند داشت.

وی ادامه داد: در حال حاضر بابت این طرح هیچ گونه قرارداد مشاوره ای و اجرایی با شرکت‌ها وجود ندارد. در سال‌های قبل و در دولت نهم بنا بود که قرارگاه خاتم الانبیا عملیات اجرایی طرح را انجام دهد که در همان زمان متوقف شد.

این منبع آگاه افزود: برای این طرح همه هزینه های پرداختی بابت مطالعات بوده که کمتر از 5 میلیارد تومان است.

توجه به مسائل محیط زیستی برای همه ما که در این کره خاکی زندگی می کنیم، مهم بوده هست؛ بنابراین دریای خزر جزئی از این دارایی ها و متعلق به همه ماست و حفظ و حراست از دشت و جنگل و دریا و صحرای این سرزمین وظیفه ذاتی هر یک از ماست. ما به عنوان مدافعان طرح انتقال آب ادعا می‌کنیم که همه جوانب امر را مطالعه کرده و سنجیده ایم و قطعا آسیب هایی که احتمالا در طول اجرای این پروژه به بخش هایی از طبیعت وارد می شود را شناسایی کرده و راهکارهای کاهش اثرات منفی و تبعات و روش‌های جبران را مشخص کرده و خود را ملزم به انجام کار تحت نظارت سازمان محیط زیست می دانیم.

اما همین دریای خزر در حال حاضر وضع خوبی ندارد و شایسته است دوست‌داران آن چه نمایندگان محترم استان‌های شمالی که در آستانه انتخابات فعال‌تر شده اند و چه مردم و مسئولان مربوط، در خصوص فاضلاب شهری و روستایی که حاوی آلودگی‌هایی به مراتب بیشتر و خطرناکتر از نمک هستند و در حال حاضر مستقیم وارد دریا می شوند، چاره ای بیندیشند.

حتما باید برای اراضی کشاورزی که از تمام حقابه مشخص شده‌شان و حتی از سهم حقابه زیست محیطی رودخانه ها هم برای آبیاری و زراعت استفاده نموده و سهم کمی از آب آغشته شده با بیشترین حجم سموم و کود شیمیایی و... را مستقیم وارد رودخانه و دریا محل زاد و ولد ماهیان می کنند؛ چاره ای اندیشید و کمپین برای نجات دریا از آلودگی ها راه اندازی کرد و مداومت و اصرار کرد که این معضلات نیز حل شوند. حتی نسبت به آلوده کردن آب دریای خزر توسط همسایگان شمالی و اثرات دفع پساب صنعتی در دریا توسط نهادهای حاکمیتی بررسی و کار بیشتری صورت پذیرد.

اینکه ما آگاهانه و با رصد تمام موارد به دنبال احقاق حق و یا جلوگیری از انجام کاری شویم که به نظرمان اشتباه هست خیلی هم خوب است؛ ولی اینکه صرفا دنباله رو گروهی باشیم که به دنبال منافع شخصی و جناحی (و نه ملی ) باشند به هیچ وجه مناسب و پسندیده نیست.

به هر حال هر سرمایه گذاری که بتواند برای اجرای این طرح (که موفق به کسب مجوزهای مورد نیاز شده است) سرمایه ای بیاورد، حتما علاوه بر محاسبه هزینه اجرای عملیات عمرانی باید هزینه های جبرانی محیط زیست را نیز لحاظ کرده باشد و اگر بتواند صنعتی را ایجاد کند که با وجود هزینه بالای تامین آب، همچنان دارای ارزش و صرفه اقتصادی باشد و به معاش و رونق اقتصاد منطقه کمک کند، بر ماست که از او حمایت کنیم.

انتهای پیام/

کد خبر: 1031274

وب گردی

وب گردی