به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، ندافراهانی_ بخش کشاورزی در کشورهای در حال توسعه موتور اصلی رشد و توسعه اقتصادی است. کشورهای در حال توسعه برای گذر از بحرانهای عدم توسعه باید به سراغ بخش کشاورزی خود رفته و ضمن تلاش برای گسترش تولیدات کشاورزی در تفکر آن باشند که این بخش را با تکنولوژیهای پیشرفته آمیخته سازند تا از این رهگذر تولیدات خود را کارا کنند. در حقیقت، این بخش به علت ارتباطات گستردهای که با سایر بخشهای اقتصادی دارد میتواند با رشد خود زمینه تولید ثروت، ایجاد بازار، ارزآوری و رشد صنعت را فراهم کند.
کشورهای در حال توسعه برای برون رفت از بحرانهای اقتصادی باید بخش کشاورزی را از ارکان اصلی توسعه اقتصادی به شمار آورند و به دلیل نقش به سزایی که این بخش در تامین غذا، رفاه جامعه، تولید ناخالص ملی (GNP) و در نهایت رشد اقتصاد ملی ایفا میکند، آن را سرلوحه برنامههای اقتصادی خود قرار دهند.
باتوجه به شرایط تحریمی که امروز نسبت به ایران اعمال میشود، رسیدن به خودکفایی در جهت تولید محصولات کشاورزی که جزو نیازهای اولیه مردم به شمار میرود و مهمترین نتیجه آن ایجاد امنیت غذایی در کشور و عدم نیاز به بیگانگان است امری لازم و غیرقابل انکار محسوب میشود که نیازمند اتحاد و همکاری همه مراکز و ارگانهای مربوط در توسعه کشاورزی کشور است.
دانشگاهها و مراکز آموزش عالی نقشی تعیین کننده در تولید محصولات کشاورزی، توسعه این علم و تربیت افراد متخصص برای خودکفایی در این امر و ایجاد امنیت غذایی دارند. دانشگاه آزاد اسلامی هم به عنوان بزرگترین مرکز آموزش عالی کشور با توجه به گستردگی و زمینهای بسیاری که در سراسر ایران در اختیار دارد، طی چند سال اخیر گامهای استواری را در جهت توسعه کشاورزی در کشور برداشته و به عنوان بازوی پرتوان آموزش عالی، قدم در مسیر توسعه کشاورزی گذاشته تا با حل مسائل موجود در تولید محصولات مورد نیاز مردم، همپای دیگر سازمانها و ارگانهای مربوط حرکت کند.
توسعه کشاورزی در دانشگاه آزاد با توجه به ظرفیت مناطق مختلف و امکانات موجود در واحدهای دانشگاهی سراسر کشور به شکلهای مختلفی نمایان شده برای بررسی فعالیتهای دانشگاه آزاد در حوزه کشاورزی به سراغ برخی از واحدهای فعال در تولید محصولات مختلف رفتیم.
ایجاد مزرعه آموزشی و تحقیقاتی در واحد شیروان
واحد شیروان از جمله واحدهای دانشگاه آزاد در استان خراسان شمالی بوده که تمرکز خود را بر حوزه کشاورزی گذاشته، و یک مزرعه آموزشی و تحقیقاتی به مساحت 25 هکتار دارد که در حال حاضر، بهعنوان یکی از رکنهای اصلی در امر آموزش کشاورزی دانشجویان این واحد قرار گرفته است. مزرعهای که تنها بخش کوچکی از ظرفیت عظیم این واحد در حوزه کشاورزی محسوب میشود.
این مزرعه آموزشی که در سال 1383 و از سوی مسئولان وقت این واحد دانشگاهی خریداری شده بود، امروزه به یکی از مجهزترین مزارع آموزشی و تحقیقاتی دانشگاهی تبدیل شده است، تا جایی که دارای سیستم آبیاری تحت فشار، استخر ذخیره آب با ظرفیت 70 هزار لیتر، ادوات کشتوکار بوده و در کنار ایجاد ظرفیت بالا برای امور پژوهشی و تحقیقاتی در حوزه کشاورزی برای دانشجویان و استادان واحد شیروان، به منبع درآمدی نیز برای این واحد دانشگاهی تبدیل شده است.
هفت سال پیش بود که گلخانه تحقیقاتی در مساحت 600 متری نیز در دل این مزرعه ایجاد شد تا پایاننامههای دانشجویان تحصیلات تکمیلی واحد شیروان مورد آزمون و خطا قرار بگیرد؛ گلخانهای که امروزه در کنار امور تحقیقاتی، برای کشت گیاهان دارویی مانند بهلیمو از آن استفاده میشود تا باز هم یکی از منابع درآمدی باشد. حدود دو هکتار از مساحت این مزرعه به درختان سیب و گلابی اختصاص یافته و هرساله حدود یک تن محصول از این بخش مزرعه به دست میآید که بین اعضای این واحد توزیع میشود. البته کشت زعفران نیز در این مزرعه صورت میگیرد، محصولی که قطعا منبع درآمد پایداری برای واحد خواهد بود.
به گفته محمدرضا محمدزاده رهنی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیروان، حدود 10 هکتار از مساحت این مزرعه را زیر کشت گندم رفته و پیشبینی میشود امسال بتوانیم حدود 30 تا 35 تن گندم از این مزرعه برداشت شود که میتواند منبع درآمدی 30 تا40 میلیون تومانی برای ما داشته باشد. علاوهبر آن در 15 هکتار دیگر این مزرعه کشت محصولاتی مانند پسته، زعفران، سیر و محصولات دیگر مانند سیب، گلابی را داریم.
وی افزود: 600 اصله نهال پسته را نیز خریداری کردهایم که امسال آنها را پیوند میزنیم تا در سالهای آینده به میوهدهی برسد. علاوهبر آن، کشت زعفران نیز هر سال در بخشی از این مزرعه صورت میگیرد که علاوهبر آن مباحث درآمدی، فرصت بسیار خوبی برای دانشجویان رشته کشاورزیمان محسوب میشود تا بتوانند امور پژوهشی خود را نیز دنبال کنند.
احداث گلخانه 8 هزار متری در واحد دهاقان
به گفته سیدحسن حجازی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان، درحال حاضر، یک گلخانه 8 هزار متری در واحد دهاقان وجود دارد که اسفندماه سال گذشته تاسیس شد و با مشارکت دانشگاه آزاد خوراسگان کار تولید بذر در این فضا انجام میشود. با توجه ویژهای که دانشگاه آزاد در دوره مدیریت جدید به توسعه صنعت کشاورزی دارد در تلاش هستیم حدود 60 هکتار زمین از منابع طبیعی بگیریم.
وی معتقد است، صنایع فعال حاضر در شهر دهاقان متصل به گلخانه است. در گلخانه این واحد دانشگاهی که در آن تولید بذر انجام میشود در گذشته صیفیجات تولید میشد؛ اما بعد از مأموریت جدید برای توسعه کشاورزی اقدام به تولید بذر هیبرید خیار گلخانهای به شیوه دانشبنیان کردیم. این محصول تجاریسازی شده و به تولید انبوه میرسد.
حجازی تاکید کرد: واحد خوراسگان یک گروه کشاورزی فعال دارد که برای بهرهمندی از ظرفیت گلخانهای موجود در واحد دهاقان جهت تولید و توسعه کشاورزی در این واحد دانشگاهی طبق یک توافق همکاری با این واحد دانشگاهی؛ با حضور استادان مجرب در این رشته از ظرفیت گلخانهای موجود در آن بهرهمند شده تا در تولید بذر هیبرید که یک دستاورد ملی است همگام شود.
آنچه مسلم است، تولید بذر هیبرید که یک محصول وارداتی است در داخل کشور، علاوه بر کمک به رونق تولید داخلی مانع خروج ارز از کشور شده و بدون تردید، دستاوردی بزرگ در عرصه ملی برای دانشگاه آزاد محسوب میشود.
تاسیس کارخانه تولید بذر در واحد شهر مجلسی
16 مرداد 98 دکتر طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی کلنگ پروژه تاسیس یک کارخانه در زمینه تولید بذر در واحد شهر مجلسی که از دیگر واحدهای فعال استان اصفهان در زمینه تولید بذر بوده را بر زمین زد. در این پروژه بیش از 20 هکتار از زمین به کشت گلخانهای بذر اختصاص داده شده و 50 هکتار نیز به کشت فضای باز بذر اختصاص پیدا کرده است.
بعد از کلنگزنی نیز کار تهیه نقشهها و محاسبات فنی به سرعت انجام و کار اخذ پروانه احداث هم انجام شده است. همچنین کار طراحی دو استخر یکی به ظرفیت هزار متر مکعب برای آبیاری فضای باز و یک استخر سرپوشیده به ظرفیت 3 هزار متر مکعب برای آبیاری گلخانهها آغاز شد. کار محاسبه و طراحی این استخرها شروع شده و در حال انجام است و کار محوطهسازی تقریبا انجام شده و استخرها نیز بیش از 70 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. به محض تامین مالی کار ساخت گلخانهها انجام میشود.
ایجاد سرای نوآوری گیاهان زینتی در واحد گرگان
واحد گرگان نیز از سالها پیش در حدود پنج هکتار زمین، شهرکی گلخانهای را با تمرکز بر علوم دانشبنیان در حوزه گیاهان زینتی راهاندازی و خروجیهای خوبی از نظر علمی و تجاریسازی داشته و درنتیجه درآمد و گردش مالی خوبی برای این دانشگاه ایجاد شده است. بعد از بازدید مسئولان دانشگاه از این شهرک برای اینکه از همه ظرفیتها استفاده شود و حالت بروکراسی و قوانین دستوپاگیر دانشگاه بر آن حکم فرما نشود، پیشنهاد تشکیل سرا را دادند و در نهایت ۱۲ شهریورماه امسال این سرا با حضور دهقانی فیروزآبادی، معاون فناوری دانشگاه آزاد اسلامی در استان گلستان افتتاح شد.
هدف اصلی این سرا بهنوعی شتابدهندگی دانشگاه آزاد اسلامی برای خروج از دانشگاههای نسل اول و دوم به دانشگاههای نسل سوم و چهارم است؛ یعنی قرار است این دانشگاه از حالت آموزشی و پژوهشی خارجشده و به سمت خلاقیت و کارآفرینی پیش برود و با این تغییر و تحولات، دانشجویان، رغبت بیشتری برای ادامه تحصیل پیدا کنند؛ البته مهمترین هدفی که در این سرا دنبال میشود این است که دانشجویان بعد از پایان تحصیلات بهدنبال کار نباشند، بلکه خود کارآفرین باشند. در واقع دانشگاه از حالت آموزشی و پژوهشی به سمت خلاقیت و کارآفرینی حرکت میکند.
ایجاد آزمایشگاه کشت و بافت در واحد رفسنجان
دانشکده فنی و مهندسی واحد رفسنجان هم بهطور کامل به سرای نوآوری و فناوری تبدیل شده و در گام بعد کل واحد به دانشگاه فناور درخواهد آمد و بعد از تکمیل سرای نوآوری بحث تولید پایههای درختان میوهای مانند آلو، گیلاس، گلابی، در مرکز کشت بافت واحد انجام میشود و از آنجاکه استان کرمان، جزء مناطق گرم و خشک محسوب میشود، یکی از اصلیترین فعالیتها در مرکز تحقیقاتی تکثیر پایههای درخت خرما و همچنین تکثیر ژنوتیپهای مقاوم به شوری و خشکی پسته است.
به گفته علیمرادی رئیس واحد رفسنجان، ایجاد آزمایشگاه کشت و بافت یا راهاندازی گلخانه برای دانشجویانی که قرار است در آن به فعالیت بپردازند منجر به یادگیری عملی دروس میشود و دانشجو دیگر صرفا به گرفتن یک مدرک دانشگاهی اکتفا نمیکند و میتواند در کنار دروس تئوری، کار عملی را نیز انجام دهند؛ مسالهای که تا امروز جزو حلقههای مفقوده مراکز دانشگاهی کشور محسوب میشد، اما دانشگاه آزاد با توجه به توسعه کشاورزی در این بخش هم ورود کرده است.
آنچه مسلم است، دور اندیشی دانشگاه آزاد در کمک به توسعه کشاورزی در کشور، تنها به تولید محصولات خاصی در این حیطه منتهی نشده است بلکه با راهاندازی سرای نوآوری و تربیت کارشناسان خبره کشاورزی، بینیازی کشور را از لحاظ تامین متخصصان بومی در صنعت کشاورزی هم تامین خواهد کرد.
کشت جو، گندم و یونجه در مزرعه واحد شهرکرد
اسانسگیری از گل محمدی و گیاهان دیگر از جمله فعالیتهای واحد شهرکرد بوده و با توجه به مزرعه گل محمدی که چند هکتار در اختیار واحدهای شهرکرد و بروجن است این فعالیت منجر به درآمدزایی برای این دانشگاه میشود. بستهبندی گیاهان دارویی و به زیر کشت بردن ۲۵ هکتار از 50 هکتار مزرعه در این دو واحد دانشگاهی برای کشت جو، گندم و یونجه از دیگر فعالیتهای دانشگاه آزاد استان چهارمحال و بختیاری در توسعه صنعت کشاورزی با توجه به ظرفیت موجود در استان است.
در حقیقت، توجه به صنعت کشاورزی در دانشگاه آزاد از زمان ریاست دکتر طهرانچی آغاز شده تا جایی که معاونت علوم، مهندسی و کشاورزی در دانشگاه آزاد در این دوران تاسیس شد تا به طور ویژه این دانشگاه بزرگ کشور در توسعه صنعت کشاورزی ایفای نقش کند. امروز بسیاری از واحدهای دانشگاه آزاد در تولید بذر و محصولات کشاورزی مختلف تبدیل به یک برند شدند. این امر دستاوردی بزرگ برای دانشگاه آزاد در رونق تولید داخلی محسوب میشود که منجر به عدم وابستگی به بیگانگان شده و بیانگر افقهای روشن پیشروی این دانشگاه بزرگ کشور خواهد بود.
بدون تردید، رسیدن به خودکفایی و تحقق اقتصاد مقاومتی در راستای تحقق منویات مقام معظم رهبری، نیازمند حضور پررنگ دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کشور است. دانشگاه آزاد هم به عنوان دانشگاه حل مسئله، علاوه بر تولید محصولات مختلف کشاورزی برای رسیدن به خودکفایی در زمینه تربیت کارشنان متخصص این حوزه هم گامهای استواری را برداشته که نویددهنده یک حضور پرتوان در ایجاد امنیت غذایی برای ایران و ایستادگی مقابل تحریمهاست. این توانمندی غیرقابل انکار در این دانشگاه، یک دستاورد ملی برای بزرگترین مرکز آموزش عالی کشور محسوب میشود.
خبرنگار: صفر حسن زاده
انتهای پیام/