به گزارش گروه دانشگاه ایسکانیوز- مریم شمسایینیا؛ اجرای طرح سهمیهبندی و گرانی بنزین توسط دولت موجی از نگرانی مردم بهخاطر گران شدن مجدد کالاهای اساسی را بههمراه داشت که طی چند روز اخیر منجر به خلق حوادث مختلفی در شهرهای مختلف کشور شد.
به نظر میرسد دولت و مجلس شورای اسلامی به این نتیجه رسیدهاند که باید چارچوبی برای مصرف بنزین مشخص در نظر بگیرند تا در راستای مدیریت مصرف بنزین گامهایی برداشته شود؛ اما از آنجایی که این چارچوب به ناچار منجر به افزایش قیمت بنزین شده است، اگر این طرح به درستی اجرایی نشود تبعات احتمالی همچون افزایش تورم را برای اقتصاد کشور به همراه خواهد داشت. درباره طرح سهمیهبندی بنزین و اجرای آن توسط دولت به عنوان قوه مجریه نظرات متفاوتی وجود دارد.
در راستای بررسی ابعاد مختلف این موضوع، نشست تخصصی «بایدهای اجرای طرح بنزین دولتی» در تحریریه باشگاه خبرنگاران دانشجوی ایران (ایسکانیوز) برگزار شد. علی مظفری مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوموتحقیقات از نبود بستر مناسب برای بیان اعتراضات مدنی مردم نسبت به مسائل مختلف انتقاد کرد.
وی کلیات طرح سهمیهبندی بنزین را مناسب میداند؛ اما در شیوه اجرای آن انتقادهایی به دولت وارد میکند؛ همچنین سیدمحمد رضا طاهری مسئول سیاسی بسیج دانشجویی واحد علوموتحقیقات ضمن تاکید بر راهاندازی اینترنت ملی، خواستار حمایت دولت از پیام رسانهای داخلی شد.
ایسکانیوز: آیا به عقیده شما شکاف بین اقشار و سطوح مختلف اجتماعی در ایران وجود دارد؟
مظفری: سطوح حکومتی در جمهوری اسلامی به عنوان گزارههای اجتماعی تعریف شده است، رهبری در راس حاکمیت جامعه قرار دارند، دولت و کابینه به عنوان کارگزاران در سطح دوم، نخبگان در سطح سوم، افراد حزباللهی در سطح چهارم و نهایتاً توده مردم در سطح آخر قرار دارند.
متاسفانه در ایران زنجیر متصلکننده بین سطوح مختلف جامعه وجود ندارد؛ بهگونهای که بین سطوح حاکمیت یعنی رهبر انقلاب و دولتمردان، زنجیره وصل به طور کامل برقرار نشده است. در سطوح بعدی یعنی بین دولت، نخبگان، حزباللهیها و مردم نیز اتصال درستی وجود ندارد و جامعهای موفق است که تمامی سطوح آن با یکدیگر ارتباط محکم و مستمری داشته باشند؛ همچنین اعضای هر قشر جامعه با یکدیگر ارتباط محکمی ندارند و مرتباً با یکدیگر چالش و اختلاف دارند. ایجاد دولت جوان حزباللهی و حکومت اسلامی که مورد نظر رهبر انقلاب بوده، در گرو ترمیم زنجیرهای اتصال سطوح اجتماعی است.
زنجیر اتصال بین سطوح مختلف اجتماعی در ایران وجود ندارد
اگر در مسائل مختلف کشور مانند سهیمهبندی بنزین یا برگزاری انتخابات دچار آسیب و چالش هستیم، میتوان علت را در حلقه مفقوده بین سطوح کشور جستوجو کرد.
سطوح اجتماعی در برخی مسائل و موضوعات برای پیشبرد هدفی خاص به نتایج یکسانی میرسند؛ اما بازهم به دلیل تفاوت سلایق با یکدیگر تفاهم کافی و لازم را ندارند که این امر تحقق آن هدف را ناممکن میکند.
ایسکانیوز: آیا دولت در اجرای طرح سهمیهبندی بنزین در سالهای گذشته کوتاهی کرده است؟
مظفری: مجلس شورای اسلامی حدود 6 سال پیش قانونی تصویب کرد که براساس آن سهمیهبندی به ازای هر سال، باید 10 درصد افزایش داشته باشد؛ اما متاسفانه دولت روحانی 6 سال از آن سر باز زد و به یکباره میزان سهمیهبندی را در رقمی نامتعارف اجرایی کرد.
جریان دانشجویی از قوه قضائیه مطالبه میکند که دولت را بهخاطر اجرایی نکردن این قانون بازخواست کند.
قانونی بودن اعتراضات مدنی مردم
ایسکانیوز: در چند روز اخیر بسیاری از صاحبنظران نقد داشتند که چرا اعتراضات مردمی به خیابان کشیده میشود، به نظر شما مردم برای بیان نظرات و اعتراض بعضاً بهحق خودشان باید از کدام مجاری قانونی استفاده کنند؟
مظفری: رویکردهای مختلفی نسبت به طرح سهیمهبندی و گرانی قیمت بنزین مطرح میشود که یکی از این رویکردها حفظ حق اعتراض مدنی مردم به دولت است. متاسفانه در قانون کشورمان مجرایی برای حق اعتراض مدنی مردم وجود ندارد؛ یعنی اگر مردم بخواهند با شیوه مسالمتآمیز اعتراض خود را به موضوعی خاص ابراز کنند، بستری برای این اعتراضات تعریف نشده است.
بسیج دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات در راستای بسترسازی اعتراضات مردمی، در حال آمادهسازی طرحی برای ارائه به مجلس شورای اسلامی است. در کشورهای دیگر مانند آمریکا، سایت دولتی وجود دارد که اگر مردم نسبت به موضوعی معترض باشند، میتوانند اعتراض خود را به صورت مسالمتآمیز به گوش دولتمردان برسانند. وقتی تعداد امضا و آرای مردم به یک میلیون نفر رسید، به پارلمان انتقال پیدا میکند و بعد از آن برای رسیدگی به کاخ سفید ارسال میشود. در کشورهای مختلف اروپا مانند فرانسه نیز حق اعتراضات اینچنینی وجود دارد و مردم با امضای دیجیتال، اعتراضات مدنی خود را اعلام میکنند.
در طرح پیشنهادی بسیج دانشجویی واحد علوم و تحقیقات به مجلس، پیگیر آن هستیم که در ایران نیز بستری مناسب و قانونی فراهم کنیم تا مردم بتوانند نکات، انتقادات یا پیشنهادات خود را نسبت به اتفاقاتی که حاکمیت برای آنها رقم میزند، بیان کنند.
ایسکانیوز: آیا دولت و سایر مسئولان نظام در همراهی افکار عمومی برای اجرایی کردن طرحها و تصمیمات خود موفق هستند؟
مظفری: رویکرد گفتوگو در مسائل مختلف کشور میتواند بسیار کارگشا باشد، به همین منظور بسیج دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات در کنار جنبش دانشجویی از مسئولان میخواهد درباره وقایع و اتفاقات اخیر، پاسخگوی افکار عمومی و جامعه دانشگاهی باشند. متاسفانه دولت در مسائل مختلف نتواسته مردم را ترغیب یا اقناع کند. در برخی از مسائل نیز برای دولت مهم نبود علت تصمیمات اتخاذ شده را به مردم توضیح دهد. ناتوانی دولت در گفتوگو با مردم، با اصل جمهوری اسلامی که مردمسالاری است، تضاد دارد.
اصل طرح سهمیهبندی بنزین، صحیح است
ایسکانیوز: به عقیده شما طرح سهمیهبندی بنزین به صلاح مردم است یا خیر؟
مظفری: شورای تبیین مواضع حوزه علوم و تحقیقات با اصل موضوع سهمیهبندی بنزین موافق است؛ اما به نحوه و شیوه اجرای آن نقدهایی وارد میداند. دولت به نامناسبترین شکل ممکن، طرح سهیمهبندی و گرانی بنزین را اجرایی کرد. از دولت و در راس امور، شخص رئیس جمهور، این انتظار وجود داشت که بهتر از دولت قبلی طرح سهمیهبندی بنزین در جامعه را اجرایی کند؛ دولتی که سیاستهای خود را در انتخابات و نحوه جمعآوری آرا، در نفی دولتمردان قبلی خلاصه کرده بود.
طرح سهمیهبندی سوختهای حامل در دولت نهم و دهم به مرحله اجرا رسید؛ اما توسط دولتمردان فعلی لغو شد. اکنون سوال این است که اگر طرح سهمیهبندی بنزین و کارت سوخت مناسب بود، چرا لغو شد؟ روحانی بیشتر طرحهای دولتهای احمدینژاد را لغو کرد و مورد نقد قرار داد؛ از جمله این طرحها میتوان به مسکن مهر و سهمیهبندی بنزین اشاره کرد؛ اما روحانی همان طرحهایی که نسبت به آنها نقد داشت را دوباره اجرایی کرد.
مردم و دانشجویان انتظار داشتند این طرحها اگر قرار است دوباره در کشور اجرایی شود، نسبت به گذشته بهتر و کارشناسیتر باشد. احمدینژاد از زمانی که موضوع سهمیهبندی بنزین را مطرح کرد، تا زمان قانونی کردن این طرح، چهار ماه برای کارشناسی و گرفتن نظرات مختلف مردم، کارشناسان و مسئولان زمان گذاشت. این اقدام باعث شد طرح سهمیهبندی بنزین و کارت سوخت از سوی مردم مورد پذیرش قرار گیرد.
یارانه نقدی برای آینده اقتصادی کشور آسیبزاست
ایسکانیوز: دولت در توجیه طرح سهمیهبندی بنزین عنوان میکند یارانه نقدی را به مردم کمبضاعت برمیگرداند. به نظر شما پرداخت یارانه نقدی به مردم صحیح است؟
مظفری: کشور باید به سمت اقتصاد غیریارانهای حرکت کند. قیمت تمامشده بنزین برای دولت حدود چهار هزار و 500 تومان است، با این افزایش قیمت بنزین، دولت بازهم سه هزار تومان یارانه میدهد. بهتر است دولت بهجای پرداخت یارانه نقدی به مردم، تعاونیهای شهری و روستایی را تقویت کند، در چنین بستری، یارانه حول محور تولید بهصورت غیر مستقیم به مردم پرداخت خواهد شد.
براساس برآوردهای کارشناسان حوزه اقتصادی، تا دو سال آینده حجم عظیمی از نقدینگی دست مردم است. این حجم از نقدینگی میتواند اثر سوئی بر بازار داشته باشد، به عنوان مثال بازار مسکن یا سکه یا ارز، یکشبه رشد نامتعارفی خواهد داشت.
دولت میتواند بهجای یارانه نقدی و ایجاد نقدینگی کاذب بین مردم، این هزینه را با جهتدهی مناسب در بستر تولید قرار دهد. هیچ کشوری در سراسر جهان، یارانه را بهصورت نقدی در اختیار مردم نمیگذارد.
ایسکانیوز: به عقیده شما طرح سهمیهبندی و گرانی قیمت بنزین به اندازه کافی مورد کارشناسی قرار گرفته است؟
مظفری: کارنامه و عملکرد دولت در طرح سهمیهبندی بنزین، ضعیف بوده است؛ زیرا با گذشت تنها چند روز از اجرای این طرح، تغییراتی در میزان سهمیهها اعمال میشود یا دولت اعلام کرده است در زمان دیگری میزان سهمیه بنزین یا گازوئیل را برای ناوگان سنگین اعلام میکند، نقدهایی به سهمیه بنزین تاکسیهای اینترنتی نیز وجود دارد. دولت برای مشاغل دیگر که بهصورت غیرمستقیم با این طرح درگیر هستند، فکری نکرده و سهیمهای برای سوخت آنها در نظر نگرفته است. تمامی این موارد از عدم کارشناسی درست طرح سهمیهبندی بنزین حکایت دارد.
طرح سهمیهبندی بنزین در راستای برقراری عدالت اجتماعی
ایسکانیوز: برای برقرای عدالت در اجرای طرح سهمیهبندی بنزین چه بندهایی باید توسط مجلس شورای اسلامی به این طرح اضافه شود؟
مظفری: رهبری فرمودند نظر کارشناسی برای طرح سهمیهبندی و گرانی بنزین نداریم؛ اما به کارشناسان سه قوه در این خصوص نظرات خود را ارائه کردهاند و فضای نخبگان و دانشجویان بیایند و با ارائه نظرات کارشناسانه، طرح را اصلاح کنند.
اصلاحیه به طرح موجود بهطوری مطرح میشود که به جای یارانه نقدی همان هزینه را به صورت مقادیر لیتر بنزین واریز کنند، اگر آن خانواده نیاز به بنزین نداشتند؛ آن را به افراد دیگر میفروشند. پیشنهاد پژوهشگران در دیدار با جلیلی این بود که هر فرد بتواند سهیمه خود را بفروشد. اصلاح سهیمه حذف خودروهای لوکس، ایجاد مالیات برای افرادی که چند خودرو دارند، از جمله بسته تکمیلی این طرح بود.
ایسکانیوز: آیا طرح سهمیهبندی بنزین موج گرانی را در بازار به راه خواهد انداخت؟
مظفری: اگر طرح سهمیهبندی بنزین در راستای ایجاد عدالت اجتماعی باشد، جنبش دانشجویی نیز قطعا از آن حمایت میکند؛ اما مسئولان نظام با هوشیاری کامل باید اقداماتی انجام دهند که اجرای این طرح موج گرانی را برای جامعه به همراه نداشته باشد. افزایش قیمت بنزین و موج گرانی کالاهای اساسی شاید بر زندگی افراد توانمند مالی جامعه اثرات زیادی نداشته باشد؛ اما قطعاً بر سفره و زندگی عمومی مردم جامعه و حاشیههای کشور تاثیرات منفی دارد. یارانه اندکی که دولت به حساب آنها واریز میکند، جوابگوی فشار اقتصادی عموم مردم به ویژه قشر بازنشستگان نیست.
ایسکانیوز: رابطه مطالبه گری مردم و جنبش دانشجویی باید چگونه باشد تا مناسبترین خروجی را ارائه دهد؟
مظفری: حُسن بزرگ طرح سهمیهبندی بنزین ایجاد تقویت روحیه مطالبهگری در میان مردم است. اگر اعتراضات اخیر مردم را از جریانات پیچیده اپوزیسیون و اغتشاشگر جدا کنیم، همین حس مطالبهگری مردم از مسئولان دولتی کار پسندیدهای است. جریان دانشجویی باید بتواند این جریان مطالبهگری مردم را به صحیحترین شکل ممکن هدایت کند و نگذارد توسط نااهلان به بیراهه رود. متاسفانه جریان دانشجویی در چند سال اخیر از تقویت جایگاه خود در میان مردم غافل شده است؛ برای همین در برهههای حساس نمیتواند به خوبی ایفای نقش رهبران فکری را ایفا کند.
دانشجویان اگر بخواهند اعتراضات خود را به گوش مسئولان برسانند، راهی جز تجمع یا تحصن در پیشرو ندارند؛ زیرا گاهی یک اتحادیه یا بسیج دانشجویی در راستای گرفتن تریبون آزاد برای بیان نظرات خود دچار مشکل میشود.
قشر دانشجویی نیز در دانشگاه با سدی به نام حراست و کمیته انضباطی درگیر است؛ زیرا حراست زمانی که دانشجویان را به کمیته انضباطی دعوت میکند ترس را در میان دانشجویان برای فعالیتهای بیشتر و مطالبه از مسئولان ایجاد خواهد کرد. این موضوع برای جریان دانشجویی بسیار خطرناک است؛ زیرا این فنر جمع شده بالاخره آزاد خواهد شد. البته ناهماهنگی بین قشر دانشجویی نیز در بیان مطالبات صحیح اثرگذار است، دولت با ایجاد قید و بند برای جریان دانشجویی، آزادگی این جریان را نابود میکند.
ایسکانیوز: باتوجه به شرایط کنونی کشور، بهترین راه برای مقابله با دشمنان انقلاب چیست؟
مظفری: بسیج دانشجویی به عنوان پرچمدار تشکلهای انقلابی در دانشگاهها به برخی از افراد سودجو هشدار میدهد که از شرایط فعلی کشور برای تسویه شخصی یا کاری با دولت سوءاستفاده نکنند. به هر حال 16 میلیون نفر به روحانی در انتخابات ریاست جمهوری رای دادند.
سرزنش و رفتار قهری با آنها از سوی 23 میلیون نفری که به روحانی رای ندادند، پسندیده نیست. رهبر انقلاب نیز مخالف ایجاد دودستگی و دوقطبی در میان مردم هستند و در نامناسبترین زمانهای ممکن نیز از واژه مردم استفاده میکنند و افرادی که رای موافق و مخالف یا حتی سفید دادند را جزو مردم حساب میکنند.
اتحاد مردم و جلوگیری از چند دستگی در شرایط فعلی کشور بهترین راهکار برای خنثی کردن نقشههای دشمنان انقلاب است.
آسیبهای بودجه دولتی بر پیکره سازمان صداوسیما
ایسکانیوز: عملکرد سازمان صدا و سیما را به عنوان رسانهای ملی در جریان اعتراضهای مردمی به افزایش قیمت بنزین چگونه ارزیابی میکنید؟
مظفری: بسیج دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات به شدت به روند عملکرد موجود در سازمان صدا و سیما انتقاد دارد.
مسئولان سازمان صدا و سیما با حفظ آزادگی اصالت خود باید در انتشار تمامی وقایع جامعه تلاش کنند. اگر رسانه ملی حقایق جامعه هر چند در نقد دولت را به تصویر بکشد، مطمئن باشد که جنبش دانشجویی از آنها حمایت خواهند کرد.
ایسکانیوز: نقش مجلس شورای اسلامی در طرح سهمیهبندی بنزین را چگونه ارزیابی میکنید؟
مظفری: چهره مجلس شورای اسلامی در طرح دولتی سهمیهبندی بنزین بهشدت مورد هجمه واقع و تخریب شد. سران سه قوه مجریه، مقننه و قضائیه در اجرای این طرح به توافق رسیدند؛ در حالی که بسیاری از نمایندگان اعلام کردند از این طرح اطلاعی نداشتند، در چنین شرایطی موجودیت مجلس زیر سوال رفت. قانون مصوب از مجلس اگر در فضای مجلس قرار گرفته باشد، دیگر شاهد نخواهیم بود در سالهای آینده بار دیگر دلیل کسری بودجه طرح جدیدی بیان شود. مجلس ضعیف باعث میشود که دولت اقداماتی مختلفی انجام دهد، از مجلس شورای اسلامی در آینده انتظار داریم طرحهایی مانند سهمیهبندی بنزین از طریق مجاری قانونی پیش رود و راه را برای سوء استفاده دولت باز نکند.
ورود دیرهنگام ناجا به اغتشاشات
ایسکانیوز: بعد از اجرای طرح سهمیهبندی بنزین اعتراضها و اغتشاشاتی در کشور شکل گرفت، به نظر شما نیروی انتظامی کشور نقش خود را به خوبی در این جریانات ایفا کرده است؟
مظفری: ناجا در روزهای آغازین طرح سهمیهبندی بنزین و حواشی پیرامون آن، در حالی که هنوز سرگروههای هستهای اغتاشاشات شکل نگرفته بود، اقدامی برای شناسایی و دستگیری این افراد اغتشاشگر انجام نداد؛ بلکه زمانی وارد میدان میشود که اغتشاشات باعث خرابی و هرج و مرج در جامعه شده باشد. در حالی که اگر لیدرهای ایجاد اغتشاش را از روزهای ابتدایی شناسایی و دستگیر میکردند، مطالبات مردم به آشوب خیابانی تبدیل نمیشد.
تیشه قطعی اینترنت بر ریشه کسبوکارهای اینترنتی
ایسکانیوز: پس از شکلگیری موج اعتراضات به حق مردم و ایجاد هرج و مرج توسط عدهای اغتشاشگر، اینترنت کشور قطع شد. آیا این تصمیم از سوی مسئولان نظام به درستی گرفته شده است؟
طاهری: پس از اجرای طرح سهمیهبندی و گرانی بنزین، اعتراضاتی به این طرح از سوی مردم شکل گرفت که طبق روال سالهای گذشته با ورود افرادی معلومالحال به این جریان اعتراضات به حق مردم تبدیل به آشوب شد. در این شرایط شورای امنیت ملی تصمیم بر قطع اینترنت کشور گرفته است. درباره درستی یا نادرستی این تصمیم با توجه به امنیتی بودن آن نمیتوان صحبت کرد؛ اما در خصوص آسیبهای این تصمیم صحبتهایی مطرح شده است.
اگر دولت یازدهم و دوازدهم مانند دولتهای قبل خود پیگیر تحقق اجرای اینترنت ملی در کشور بودند، در زمانهای اینچنینی جامعه به این حد آسیب نمیدید. به عنوان مثال کشور چین یک موتور جستجوگر با عنوان بایدو دارد که حدود 900 هزار نفر کاربرد دارد؛ افراد کمی در چین از گوگل استفاده میکنند. چین حدود 15 سال پیش با شرکت گوگل به مشکل برخورد و چین این شرکت را ار کشور خود اخراج کرد.
در آماری که از سوی مرکز آمار ایران منتشر شده است، حدود 60درصد از کل جمعیت کشور از اینترنت استفاده میکنند. از این جمعیت درآمد حدود 45میلیون به صورت مستقیم و غیرمستقیم از طریق اینترنت و کسبوکارهای مبتنی بر وب است. زمانی که اینترنت قطع میشود این جمعیت انبوه آسیب میبیند.
ایسکانیوز: آیا اینترنت واقعا موجب گسترش آشوبهای خیابانی میشود؟
طاهری: در حوادت اخیر کشور که پس از اجرای طرح سهمیهبندی بنزین رخ داد، گوگل مپ بیشتر نقاط شهری را در حال اغتشاش نشان میداد، در حالی که آن مناطق در آن زمانها کاملاً آرام بود. نرم افزار ویز که متعلق به اسرائیل است، با کامنت گذاشتن مردم را دعوت به اغتشاش میکند. شبکههای ماهوارهای نیز در کنار این نرم افزارها با دادن اطلاعات غلط به مردم باعث ایجاد موجهای احساسی در جامعه میشوند که به رفتارهای لحظهای و آشوب طلبانه از سوی مردم ختم خواهد شد. پس نهایتا تصمیم بر قطع اینترنت میتواند به آرام شدن وضعیت جامعه در برهههای حساس کمک کند.
ایسکانیوز: چرا برخی از مردم در برابر استفاده از پیامرسانهای داخلی مقاومت میکنند؟
طاهری: در مقاطع زمانی در دولت نهم و دهم تلاش بسیاری شد تا جلوی سوءاستفادههای اطلاعاتی از کاربران ایرانی توسط شبکههای اجتماعی خارجی گرفته شود. برای همین نیز سرمایهگذاری روی پیامرسانهای داخلی صورت گرفت. جدا از ضعفهای این شبکههای پیام رسان موبایلی، مردم نیز با باور بر اینکه اطلاعات شخصیشان توسط نهادهای امنیتی و حکومتی رصد خواهد شد، نسبت به استفاده از این پیامرسانهای داخلی مقاومت داشتند.
همچنین از سوی دیگر هک شدن سریع و راحت پیامرسانهای داخلی باعث شد تا پیامرسانهای موبایلی خارجی مانند تلگرام همچنان مرجع اول استفاده مردم باقی بماند.
ایسکانیوز: آیا ایران پایینترین قیمت بنزین را در جهان دارد؟
طاهری: کارشناسان حوزه اقتصادی درباره طرح سهمیهبندی و گرانی بنزین بارها اعلام کردند که ایران ارزانترین بنزین را به مردم ارائه میدهد؛ در حالی که بنزین در کشور ترکمنستان لیتری 945 تومان است و این نظر کارشناسان صحیح نیست. کشورهای دیگر یارانههای خود را نه به صورت نقدی بلکه در حوزههای مختلف مانند سلامت در قالب خدمات اجتماعی به مردم ارائه میدهند.
انتهای پیام/