گروه دانشگاه ایسکانیوز، سارا طاهری- بیشک نیروی انسانی از اصلیترین سرمایههای هر سازمانی محسوب میشود تا جایی که یکی از مباحث مهم در مدیریت منابع انسانی موضوع نگهداری نیروی انسانی آن سازمان است؛ اما این نیرو باید در سازمانها و صنایع تربیت شوند یا در دانشگاهها؟ پاسخ به این سوال میتواند نقش دانشگاهها را در تربیت نیروی انسانی کارآمد روشن کند؛ چرا که تولید یکی از مولفههای مهم توسعه بوده و این مهم بدون نیروی انسانی خلاق امکانپذیر نیست. در دنیای امروز با نسل جدیدی از کارگران نیز مواجه هستیم؛ کارگرانی که زاییده پیشرفتهای علمی هستند. نیروهایی که به «کارگران علمی» نیز تعبیر میشوند.
پیتر دراکر در علم مدیریت معتقد است جهان جدید جهش به دنیایی است که نیروی کار آن بیشتر با ذهن خود ارزش میآفرینند تا با بازوهایشان. به اعتقاد او دانش، منبع اقتصادی مهمتری نسبت به زمین و کار یدی است.
این روزها دانشگاه آزاد اسلامی هم قدم در مسیری گذاشته است که ما را به کارگران دانشورزی میرساند که «مغز کارآمد» و «پنجههای کارآمد» را در کنار یکدیگر دارند. جادهای که انتهایش صاحبان صنایع در انتظار این کارگران دانشورز ایستادهاند تا مشکلات خود را با دستان ماهر آنها حل کنند. شاید پیش از این بسیاری تصور میکردند یک کارگر فقط با داشتن دستان ماهر برای حل مشکلات صنایع کافی باشد؛ اما دیگر کمتر کسی است که نداند صنعت این روزها به دنبال افرادی است که مغز کارآمد و دستان ماهر را با هم داشته باشند و این دانشگاه کارآمد است که چنین دستانی میسازد. اما رسیدن به این دانشگاه چگونه ممکن است؟ مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی برای رسیدن به این مهم باید تغییراتی در ساختار ایجاد میکردند چرا که دانشگاه کارآمد باید فرایندهایش هم کارآمد باشد.
سال 96 بود که محمد مهدی طهرانچی اولین بار از دانشگاه کارآمد سخن گفت؛ همان زمان که ریاست دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی را بر عهده داشت. او برای رسیدن به دانشگاهی کارآمد برنامه بلند مدت داشت و زمانی که در کسوت ریاست دانشگاه قدم به ساختمان سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی گذاشت، برنامههای خود را از روی کاغذ تبدیل به برنامههای عملیاتی کرد. دانشگاه آزاد اسلامی حالا دیگر یقه سفید تربیت نمیکند، بلکه یقه آبیهایی تربیت میکند که آچار به دست گرفته و از قدرت فکر و بازو به صورت توامان ارتزاق میکنند.
مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی همچنین تلاش دارند بین تحصیل با اشتغال تناسبسازی کنند؛ بنابراین خود را کارآمد اداره کرده، دورههای تحصیلی کارآمد ارائه میدهند و روش کار را از کلاسمحور به تربیت در میدان عمل تغییر دادهاند.
به طور مثال اقتصاد استان خراسان شمالی بر پایه کشاورزی و دامپروری است؛ اما مردم این استان تمایلی به تحصیل در این رشتهها ندارند. اما چاره چیست؟ مگر میتوان تنها به داشتن نیروهایی بسنده کرد که دستان ماهر دارند اما دانش کافی ندارند و در دانشگاه تحصیل نکردهاند؟ دانشگاه آزاد اسلامی در دوره جدید مدیریتی میخواهند این روند را اصلاح کنند و «دانش کشاورزی» را با تبحر گره بزند؛ یعنی استاد به جای حضور تماموقت در کلاس درس، در مزرعه حاضر شود و دانش کشاورزی را به صورت عملی به دانشجویانش آموزش دهد.
در این دوره از دانشگاه، برای اشتغال جوانان و براساس سند آمایش هر استان رشتهای طراحی و اجرا خواهد شد تا خود را با اقتصاد شهرها پیوند بزند. شعار «هر دانشجو، یک تخصص، یک مهارت» هم در همین راستا سرلوحه فعالیتهای این دانشگاه قرار گرفته است؛ یعنی از همان زمانی که دانشجو وارد دانشگاه میشود با حضور در میدان عمل یک تخصص و مهارت را فراگرفته تا هم بتواند در آینده گلیم خود را از آب بکشد هم مشکلات صنایع را حل کنند.
پویش؛ آموزش مطابق با استاندارد صنعت
طرح « پویش» از جمله تغییرات ساختاری بود که مسئولان دانشگاه برای رسیدن به مغز کارآمد در کنار پنجه کارآمد را کلید زدند؛ در این طرح صنعت از روز اول دانشجو را بورسیه میکند و دانشجو از همان ابتدای ورود به دانشگاه، همزمان در دانشگاه و محیط کارخانه حاضر خواهد شد؛ یعنی هم آموزش دیده و هم مطابق با استانداردی که صنعت میخواهد با کار عملی آشنا میشود. در این طرح دانشجو علاوه بر تحصیل، مهارت خود را افزایش داده و برای حضور در صنایع مختلف آماده میشود. دانشجویان در این طرح همزمان هم آموزش دیده و هم با حضور در کارخانه ها ماهر میشوند.
پایش، حل چالشها بر اساس ظرفیتهای منطقه
طرح پایش از دیگر تغییرات و طرحها برای رسیدن به یک دانشگاه کارآمد است؛ در این طرح چالشهای کلان ملی و منطقهای بررسی شده و موضوعات پژوهشی پایاننامهها و رسالههای دانشجویی بر اساس این چالشها انتخاب میشود. طرحی که بر اساس آن نظام حل مسئله در دانشگاه آزاد شکل گرفت. برخی از صنایع نیز به طرح پایش ورود کرده و از دانشجویان دانشگاه آزاد که به حل مسائل و معضلات آنها ورود کردهاند، حمایت مالی میکنند. دانشگاه با این طرح میخواهد نیروی کارآفرین، نوآور و دانشجوی فناور تربیت کند و فقط قصد تربیت یک کارگر ماهر ندارد. در واقع رسالت دانشگاه تربیت کارگر ماهر نیست، هدف تربیت کاردان و نیروی کارآمد است، هدفی که در بستر دانشگاه کارآمد شکل میگیرد.
با این اوصاف به نظر میرسد در آینده نزدیک نیروهای متخصص حرفهای، کارآمد و در عین حال جوانی تربیت خواهد شد که خودشان را در صنعت نشان داده، بستر اشتغال را گسترش دهند و به اقتصاد کمک میکنند.
انتهای پیام/