به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، تنها یک روز از سال به آنها اختصاص داده میشود، تریبونی در اختیارشان میگذارند تا مطالباتشان را بیان کنند؛ مطالباتی که شاید در طول سال بارها توسط دانشجویان نزد این مسئول و آن مسئول مطرح شده است. حال در روز 16 آذر به دانشجو تریبون میدهند که همان مطالبات همیشگی را بار دیگر مطرح کند، همچنین قولهای مساعدی برای رفع آن از سوی مسئولان داده میشود. بعضی مشکلات در طول سال حل میشوند و باقی آن نیز در ۱۶ آذر سال آینده توسط نماینده جدید دانشجویان پشت تریبون تکرار میشود.
بارها شنیدهاید که میگویند دانشجو باید مطالبهگر باشد، نباید نسبت به مسائل اجتماع بیتوجه باشد و هزاران باید و نباید دیگر. با تمامی این تفاسیر اگر بخواهیم با خودمان صادق باشیم جریانهای دانشجویی، همانند جریانهای چند دهه گذشته نیست، نمیتوان افول این جریان را انکار کرد. برخی از دانشجویان دیگر شور و حال گذشته را ندارند؛ حتی ممکن است از سادهترین حقوق خود بگذرند، فقط چون حس و حال پیگیری ندارند.
افول جریان دانشجویی نسبت به چند دهه گذشته و بررسی فعالیتهای شورای صنفی از گذشته تاکنون از جمله مواردی به شمار میرود که علیرضا حاتمی دبیر سابق شورای صنفی علوم پزشکی شهید بهشتی و عضو سابق شورای مرکزی صنفی دانشجویان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به آن اشاره کرد. مشروح این گفتوگو را در زیر میخوانید:
فعالیت شورای صنفی نسبت به سالهای گذشته دستخوش چه تغییراتی شده است؟
در ابتدای انقلاب، یک جنبش دانشجویی در کشور وجود داشت که بر جامعه تاثیرگذار بود و کنشهای سیاسی در دانشگاهها ایجاد میکرد، این کنشها به جامعه مرتبط بود، بهطوریکه بسیاری از اتفاقاتی که در تاریخ کشور اتفاق افتاده، توسط جنبشهای دانشجویی رقم خورده است.
نمیتوان نقش تاثیرگذار جنبشهای دانشجویی در انقلاب اسلامی و تسخیر سفارت آمریکا و سایر مواردی که پس از انقلاب اسلامی رخ داده است را کتمان کرد.
کاهش شور و نشاط جنبشهای دانشجویی پس از دهه ۸۰
زمانی که روند جنبشهای دانشجویی را بررسی میکنیم؛ درمییابیم این جنبشها در اوایل انقلاب، بسیار کشنگر بوده و اهدافی کلی را پیگیری میکردند. جنبشها به مسائل ارزشی، فرهنگی و سیاسی توجه بیشتری داشتند؛ اما پس از دهه ۸۰، از شور و نشاط سیاسی این جنبشها کاسته شد.
هرمی تحت عنوان هرم سلسله نیازهای مازلو در دنیا وجود دارد، جنبش دانشجویی بهندرت از راس هرم که شامل نیازهای جسمی و پایهای مثل نیازهای صنفی دانشجویان بود، بهسمت کف هرم نزول کرد. این موضوع بیانگر آن است که ایرادی در نحوه اداره دانشگاهها یا نحوه حکمرانی جامعه وجود دارد و اهداف و آرمانها از حالت کلی و بزرگ، به اهداف صنفی و کوچک در دانشگاه تقلیل یافته است. باید بررسیهای لازم در این زمینه صورت گیرد تا مشخص شود مشکل کار کجاست.
چرا فعالیت جنبشهای صنفی همانند گذشته پررنگ نیست؟
شما میگویید فعالیت جنبشهای صنفی نسبت به گذشته نزول پیدا کرده؛ اما من معتقدم سرعت نزول در جنبشهای سیاسی، دانشجویی و فرهنگی بسیار بیشتر بوده است. در حال حاضر حرفها و حرکتهای صنفی تاثیرگذاری بیشتری دارد؛ زیرا دانشجویان در برآورده شدن سادهترین نیازهای خود ماندهاند. ما نمیتوانیم از دانشجویی که با مشکل تغذیه و خوابگاه مواجه است، انتظار داشته باشیم با حرکتهای فرهنگی دانشگاه همراه شود. به همین منظور کمبود عضو در تشکلهای سیاسی دانشگاهها از جمله مهمترین مسائل این جریان بهشمار میرود. درحال حاضر تشکلهای سیاسی بهشدت از فضای دانشجویی دور شدهاند و دانشجویان نیز این جنبشها را نمیپذیرند و پس از مدتی درمییابند جنبشهای صنفی به نیازهایشان رسیدگی میکند، طبیعتاً دانشجویان در چنینشرایطی بیشتر تمایل دارند در زمینه صنفی به فعالیت بپردازند.
تشکلهای دانشجویی در ابتدای انقلاب اسلامی، هم تشکلهای مردمی و هم تشکلهای دانشجویی بودند؛ یعنی هم حرف مردم و هم مطالبات دانشجویی را بیان میکردند؛ بههمینمنظور مورد حمایت هر 2 قشر قرار میگرفتند؛ اما در حال حاضر تشکلهای دانشجویی سیاسی هستند، به عنوان مثال مردم استان سیستان و بلوچستان با مشکل گرد و غبار دست و پنجه نرم میکنند؛ در چنین شرایطی تشکلهای دانشگاهی بهجای صحبت کردن از مشکلات مردم، نسبت به سخنان امانوئل مکرون موضعگیری میکنند!
بهعنوان مثال اتفاق کوچکی در سطح ریاست جمهوری رخ داده و یک تشکل سیاسی نسبت به آن موضوع بیانیه صادر میکند. باید توجه داشت که یک تشکل در تهران وظیفه بررسی مسائلی اینچنینی و پاسخگویی به آن را دارد، در چنین شرایطی باید از تشکل دانشگاهی در استان سیستان و بلوچستان پرسید که برای مردم خود چه اقدامی انجام داده است؟ در چنین شرایطی خود مردم و دانشجویان نیز این تشکلها را نمیپذیرند و تشکل در نهایت به انزوا کشیده خواهد شد.
کسی که در جریان ریزترین مشکلات دانشجویان قرار داشته باشد، به سادگی درمییابد برخی از تشکلهای دیگر، نمایندگان دانشجویان نیستند، این جریانها پس از مدتی میخواهند اعتبار و مشروعیت لازم را در دانشگاهها پیدا کنند، در همین راستا باید به نیازهای دانشجویی بها دهند و آن را دنبال کنند. به ندرت مسائل صنفی در گویشها و گفتارهای سیاسی افراد نمود پیدا کرده است. بسیاری از اعضای شورای صنفی معتقدند تشکلهای دانشجویی برای اینکه حرف موثری برای گفتن داشته باشند، در امور شورای صنفی به صورت سطحی ورود میکنند تا برای آنها مقبولیت ایجاد شود.
شورای صنفی تنها نهادی است که با رأی مستقیم تمام دانشجویان انتخاب میشود. در هیچ تشکلی سراغ نداریم که تمامی دانشجویان بتوانند در یک تشکل رأی بدهند و در انتخاب مسئول یا اعضای یک تشکل نقش داشته باشند. همه تشکلهای اسلامی و سیاسی دارای محدودیتهایی هستند که از جمله آن میتوان به بسیج، انجمن مستقل یا تحکیم وحدت اشاره کرد، به سادگی نمیتوان برای سمت گرفتن در این تشکلها کاندید شد. برخی از اعضای این تشکلها منصوب میشوند؛ برخی از آنان نیز که توسط دانشجویان انتخاب میشوند نیز از جمله کاندیداهای محدود شده بهشمار میروند.
شورای صنفی تنها تشکلی است که همه دانشجویان میتوانند در انتخاب اعضای آن مشارکت داشته و برای گرفتن نماینده شورای صنفی دانشجویان کاندیدا شوند. گستره شورای صنفی بسیار وسیع است و وظیفه رسیدگی به امور صنفی، آموزشی و سایر موارد را دارد. شورای صنفی همانند تشکلهای دانشجویی اهداف کلی و گسترده ندارد. چهارچوبها و مرزبندیهای شورای صنفی بهشدت مشخص است و در امور سیاسی نیز دخالتی نخواهد کرد.
دخالت نکردن شورای صنفی در امور سیاسی، مزایا و معایب مختلفی دارد. این شورا راحتتر میتواند مطالب را پیگیری کند، مسئولان و جناحهای مختلف نمیتوانند به این شورا انگ سیاسی بزنند. این شورا امکان این را دارد که مسائل را بهصورت تخصصی پیگیری کند؛ در نیت شورای صنفی شکی وجود ندارد.
اولین شورای صنفی در وزارت بهداشت چگونه شکل گرفت؟
اولین شوراهای صنفی، قبل از انقلاب تحت عنوان گروههای صنفی فعالیت میکردند، این گروهها وظیفه پیگیری مشکلات دانشگاه را برعهده داشتند. پس از انقلاب اسلامی، برای فعالیت این گروهها، فعالیتهای مشخصی در دانشگاهها در نظر گرفته شد.
اولین تشکل رسمی شورای صنفی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در دهه 70 شکل گرفت؛ اما در سطح کشور به صورت ساختارمند و با چارچوب مشخص تعیین نشده و بیشتر در سطح دانشگاهها بود. به مرور زمان دانشگاههای دیگر بسته به نیاز خود نسبت به تشکیل شورای صنفی اقدام کردند. مدیران دانشگاهها دریافتند در دانشگاهها نیاز چنین گروه و کانونی وجود دارد که دانشجویان در آن دور یکدیگر جمع شوند و مسائل صنفی را پیگیری کنند. در چنین شرایطی شورای صنفی بنا بر سلیقه روسای دانشگاهها تشکیل شد. به مرور زمان، شورای صنفی در سطح وزارت بهداشت ساختار کشوری به خود گرفت و ایجاد آن در دانشگاهها اجباری شد.
برخی دانشگاهها شورای صنفی ندارند
متاسفانه در دوره دولت احمدینژاد، رشد فعالیتهای صنفی بنا به دلایلی متوقف شد؛ اما در دولت روحانی بار دیگر ساختار آن به حالت اولیه برگشت. سیاستمداران از گروههای دانشجویی که تصور میکنند برای آنها منفعت دارد و از آنها پشتیبانی خواهند کرد، حمایت میکنند و برعکس؛ از گروههای دانشجویی که تصور میکنند با آنها همفکر نباشد یا برایشان ایجاد مشکلات کند، حمایت نخواهد کرد. در حالی که در دنیای امروزی برای حکمرانی، سیاست مطرح شدن تمامی نظرات را میپذیرد و در صورت مطرح شدن انتقادات، زمینههای پیشرفت ایجاد میشود.
در حال حاضر شورای صنفی کشوری در وزارت بهداشت وجود دارد و مسائل ریز خوابگاه، دانشکده، دانشگاه و کشوری برای آن بسترسازی شده است. همه دانشگاههای علوم پزشکی هر ساله انتخابات این شورا را در موعد مقرر برگزار میکنند. هر سال یک شورای کشوری در این روند انتخاب میشود تا پیگیر مسائل کشوری باشد.
در وزارت علوم این شورا به صورت منسجم وجود ندارد، به عنوان مثال دانشگاه بزرگی مانند شهید بهشتی شورای صنفی ندارد. ساختار مشخصی در دانشگاهها تعریف نشده و همانند 40 سال قبل این انجمن یا گروه بنا به سلیقه مدیر دانشگاه مورد حمایت قرار میگیرند. این امر درایت رئیس دانشگاه را میرساند که به تشکل صنفی پروبال بدهد تا کمک حال امر مدیریت باشد. بسیاری از مدیران، مشاورانی استخدام میکنند که ایرادها را به آنها گوشزد کند، در چنین شرایطی بهتر است مدیران از ظرفیت دانشجویی با هزینه بسیار کم استفاده کنند که بهرهوری بیشتری دارد؛ زیرا این قشر از نزدیک مشکلات و مسائل صنفی را لمس کرده است.
مسئولان مقابل شورای صنفی هستند
عموماً مسئولان مقابل شورای صنفی هستند و به عنوان یک حریف به این شورا مینگرند، در حالی که این ایده از ساختار غلط است. شورای صنفی ایجاد شده است تا به مدیریت کمک کند، هر چه شورای صنفی بهتر کار کند، عملکرد مدیر در طول مدیریت خود بهتر خواهد شد.
دربسیاری از امور، نیازمند بازوی شورای صنفی هستیم. فاصله سنی مسئولان و دانشجویان بهشدت افزایش پیدا کرده است و این افزایش سن در عصر نوین، منجر به ایجاد فاصله فرهنگی و فکری میشود. شورای صنفی میتواند این فاصله را جبران کند؛ زیرا از جنس دانشجویی بوده و با فرهنگ آنها خو گرفته است، همچنین از لحاظ فکری به دانشجویان نزدیکتر است. در این برهه نیاز بهرهگیری از قدرت و بازوی دانشجویی احساس میشود.
مسئولان نسبت به برگزاری جلسات با اعضای شورای صنفی اقدام میکنند؟
رئیس دانشگاه در صورت برگزاری جلسه با اعضای شورای صنفی، برای شورا مقبولیت و مشروعیت ایجاد خواهد کرد. بر همین اساس از وزارت بهداشت تقاضا کردیم برگزاری جلسات رئیس دانشگاه و شورای صنفی اجباری شود. خوشبختانه این امر تحقق یافت.
در لیست ارزیابی سالانه روسای دانشگاهها، بخشی برای تعاملات او با گروههای دانشجویی در نظر گرفته شده است. این امتیاز میتواند یک اقدام مثبت تلقی شود؛ زیرا روسای دانشگاهها برای کسب این امتیاز هم که شده، برای برگزاری جلسه با دانشجویان اقدام میکنند.
مسئولان در برخی دانشگاهها، از خیر امتیاز مربوط به این جلسات میگذرند؛ نمره ارزیابی این قسمت چندان زیاد نیست؛ به همین منظور برخی از مسئولان این جلسات را بهصورت نمادین برگزار میکنند تا نمره مربوط به این بخش را کسب کنند.
متاسفانه مسئولان دانشگاهها از انتقادهای دانشجویان میترسند و از رویارویی با عملکرد خود واهمه دارند. در حالی که ما تکرار میکنیم این رویارویی با عملکرد مسئولان منجر به افزایش بهرهوری خواهد شد. در اصول مدیریتی نوین، گرفتن بازخورد از جمله مهمترین اصول بهشمار میرود. به عنوان مثال شرکتهای بزرگی مانند فیس بوک یا گوگل افراد را در راستای مطرح کردن انتقادات ترغیب میکنند.
در حال حاضر مدیریت یکطرفه منسوخ شده است، مدیریت باید تعاملی باشد؛ اما به دلیل سنتی بودن عقاید و افزایش سن، مسئولان نمیتوانند با این نوع مدیریت ارتباط بگیرند.
مسئولان نگران بیانات دانشجویان در ۱۶ آذر هستند
هر سال در شانزدهم آذرماه، بسیاری از مسئولانی که در حوزه دانشجویی فعال هستند، این دغدغه را دارند که دانشجو در این روز چه مطالبی بیان خواهد کرد. یک سال حرفهای دانشجو شنیده نشده، پس دانشجو تنها در روزی که بهنام خودش شکل گرفته، میتواند انتقادات خود را مطرح کند. فشار مطرح نکردن انتقادات در طول سال، ممکن است در روز دانشجو به داد و فریاد تبدیل شود؛ در چنین شرایطی انتقادات دانشجویان به جایی نخواهد رسید، همچنین این انتقادات برای مسئولان بهرهوری لازم را نخواهد داشت.
در صورتی که حرفهای دانشجویان در طول سال شنیده شود، میتوان انتظار رفتار معقولتری از دانشجویان داشت. متاسفانه مسئولان این عقده را در طول سال در دانشجویان ایجاد میکنند و چند روز مانده به 16 آذر، نگران هستند که دانشجو به چه مسائلی اشاره میکند. رئیس جمهور و سایر مسئولان کشوری چند روز مانده به 16 آذر نسبت به برگزاری جلسات اقدام میکنند.
در گذشته رئیس جمهور انتقاداتی در زمینه نحوه صحبت کردن دانشجویان را در روز 16 آذر مطرح کرد؛ البته اخیرا برای تلطیف فضا نیز راهکارهایی را در نظر گرفته و در روز دانشجو به شهرهای دور افتاده میرود و امیدوار است جنبشهای سیاسی-دانشجویی نقدهای ملایمی را مطرح کنند. همچنین در برخی موارد از نمایندگان تشکلهای دانشجویی کشوری برای شرکت در مراسم روز دانشجو دعوت نمیشود، بلکه از نماینده صنفی دانشکده دعوت میکنند تا به سخنرانی بپردازند، طبیعتاً سطح مطالعات و مطالبات این فرد بنا بر مسئولیتی که دارد، کمتر از یک نماینده کشوری است.
شورای صنفی پشتوانه سیاسی ندارد
معمولاً اعضای شورای صنفی از رسانهای کردن مشکلات خود واهمه دارند، به نظر شما علت چیست؟
تشکلهای دانشجویی معمولاً پشتوانه دارند، به عنوان مثال بسیج، انجمن اسلامی مستقل یا دفتر تحکیم وحدت دارای پشتوانه هستند؛ اما پشتوانه شورای صنفی دانشجویانی هستند که سطح مطالبات آن در حد رفاهی است، در صورت بروز مشکل چه کسی میخواهد از آنها حمایت کند؟ از قشر دانشجویی که دچار رخوت شده است، انتظار میرود از شورای صنفی حمایت کند؟ نقدهای شورای صنفی از جنس سوءمدیریتی، درست و منطقی است و نمیتوان به آن انگ سیاسی زد؛ به همین منظور ممکن است بیشتر مسئولان را اذیت کند. شورای صنفی به دلیل نداشتن پشتوانه، بیشتر به کمیته انضباطی دعوت خواهند شد.
ضرورت ایجاد شورای صنفی در دانشگاهها چیست؟
در صورت وجود مشکلاتی مانند سوءمدیریت، ضرورت ایجاد شورای صنفی احساس میشود. فعالیت شورای صنفی به صورت اپراتوری است؛ زیرا یک مشکل را پیگیری میکند و به نتیجه میرساند. شوراهای صنفی با مشغله درسی که دارند، امیدوارند مشکلی وجود نداشته باشد تا به تحصیل خود بپردازند؛ اما زمانی که حجم مشکلات زیاد است، لزوم ایجاد شورای صنفی در دانشگاهها احساس میشود. بهرهوری فردی که در شورای صنفی فعالیت میکند در مقایسه با تشکلهای دانشجویی، بسیار کمتر است. این فعالیت نه تنها به عنوان رزومه فرد محسوب نمیشود، بلکه به عنوان نقطهای سیاه در کارنامه او تلقی خواهد شد. شورای صنفی در مقایسه با سایر فعالیتهای دانشجویی به عنوان یک کار اپراتوری خوانده میشود.
برخی از گروههای صنفی خارج از ساختار و به صورت غیر رسمی ایجاد میشود، در چنین شرایطی ممکن است حتی مسئولان دانشگاه نیز این افراد را قبول نداشته باشند. فعالیت گروههای صنفی در چنین شرایطی دشوار است؛ زیرا شورای صنفی دانشگاهها حداقل دارای حکم هستند؛ دانشگاههای فاقد این حکم بهصورت غیررسمی فعالیت کرده و خطرات بیشتری آنها را تهدید خواهد کرد؛ زیرا مسئولان و دانشجویان اعضای این شورا را به رسمیت نمیشناسند، باید واقعا به گروههایی که در چنین شرایطی به فعالیت میپردازند، آفرین گفت.
در حال حاضر حرکتهایی از سوی دانشگاهها در زمینه تشکیل شورای صنفی صورت گرفته است؛ البته شایسته بود خود وزارت علوم ساختاری برای تشکیل شورای صنفی در دانشگاه و تعریف میکرد؛ نه اینکه دانشجویان بخواهند یک به یک نسبت به ایجاد ساختار و برگزاری انتخابات شورای صنفی اقدام کنند.
نحوه برخورد مسئولان با اعضای شورای صنفی مناسب نیست؛ مسئولان معمولا از حقوق اولیه دانشجویان اطلاعی ندارند و برای شورای صنفی که نماینده دانشجویان است، احترام چندانی قائل نیستند.
وقتی منشور حقوق شهروندی در دانشگاه برای دانشجویان و نماینده آنان اجرا نمیشود؛ چطور میتوان انتظار داشت این منشور برای مردم جامعه به اجرا درآید؟ خوشبختانه مسئولان در دانشگاههای تهران نمایندگان را به رسمیت میشناسند؛ اما در برخی از شهرستانها مشخص نیست که با دانشجو به چه صورتی برخورد میشود.
چرا شورای صنفی در برنامههای سیاسی دخالت میکنند؟
مگر در ارکان مختلف کشور همه موارد به طور کامل رعایت میشود که انتظار داشته باشیم ارکان مختلف در دانشگاهها نیز رعایت شود؟
دانشجو ممکن است یک سال از عمر خود را در یک تشکل بگذراند، تا این فرد بخواهد به بلوغ فکری برسد، دوره فعالیتش به پایان رسیده است؛ به همین منظور برخی حرکتهای ناپخته در مسئولیتهای دانشجویی قابل اغماض است. از طرفی مگر تشکلهای سیاسی در امور شورای صنفی دخالت نمیکنند که ما اعلام کنیم شورای صنفی نیز نباید در امور آنها دخالتی داشته باشد؟
دانشگاه و جامعه از یکدیگر تاثیرپذیر هستند. مسائل اقتصادی و معیشتی بر جامعه نیز تاثیر دارد. در چنین شرایطی نمیتوان مشکلات دانشگاهها را حذف کرد؛ درحالی که مشکلات جامعه بر سر جای خود باقی مانده است.
شورای صنفی پیادهنظام حزب خاصی نشود
من به اعضای شورای صنفی حق میدهم در برخی از مسائل با رعایت چارچوبهای سیاسی نسبت به مسائل مختلف اظهارنظر کنند؛ البته اعضای این شورا نباید پیادهنظام حزب خاصی شوند، بلکه باید به صورت منطقی مشکل را مطرح کنند. شورای صنفی از جنس دانشجویان است، مگر نمیگویند دانشجو موذن جامعه است؟ زمانی که مشکلات متعددی در کشور وجود دارد، چرا نباید اعضای شورای صنفی نسبت به مسائل ورود کنند؛ البته چارچوب مشخصی در زمینه فعالیت صنفی وجود دارد که از جمله آن می توان به جناحی نشدن و عدم ایجاد لجبازیهای سیاسی اشاره کرد. این موارد در شورای صنفی کمتر اتفاق میافتد؛ زیرا این شورا وابستگی سیاسی ندارد.
با توجه به شناختی که من از شورای صنفی دارم کمتر موردی وجود داشت که این شورا در مسائل سیاسی دخالت کند؛ مگر اینکه مشکل سیاسی که به او ابلاغ شده؛ به وضعیت حادی رسیده باشد. در حال حاضر مشکلات اقتصادی در جامعه وجود دارد، همچنین ممکن است ساختارهای اقتصادی آن به هم ریخته باشد. در چنین شرایطی چطور میتوان ادعا کرد که ساختارهای دانشگاهها به این مشکل دچار نشده است؟ دانشگاهها در این زمینه با مشکلات مختلفی مواجه هستند که از جمله آن میتوان به وضعیت تغذیه، درآمدزایی از دانشجو و غیره اشاره کرد. هماکنون فشار روی دانشجویان نسبت به گذشته افزایش یافته است. در چنین شرایطی دانشجو باید مشکل را شناسایی و در راستای حلکردن ریشهای آن تلاش کند.
دخالت شورای انضباطی در فضای مجازی امکان پذیر نیست
اعتراضات مختلفی در زمینه آییننامه انضباطی مطرح شد. چه انتقادهایی نسبت به این نقد وارد میدانید؟
آییننامه انضباطی در ابتدا توسط وزارت بهداشت تدوین و به وزارت علوم ارائه شد. در بحث فضای مجازی یک بند در آییننامه تحت عنوان جرائم عمومی وجود داشت؛ یعنی در صورتی که دانشجو مرتکب جرایم عمومی شده باشد، میتواند توسط شورای انضباطی مورد بازخواست قرار گیرد.
در گذشته که این آیین نامه تدوین شد، فضای مجازی وجود نداشت؛ اما بر اساس این آییننامه فضای مجازی زیر مجموعه جرایم عمومی تلقی خواهد شد. مسئولان پس از اعتراض دانشجویان اعلام کردند که تنهایی این بند را گسترش دادند تا تفسیر آن راحتتر باشد؛ یعنی این جرایم عمومی شامل فضای مجازی خوانده شده است. مسئولان به ادعای خود تصور کردند در مورد زیادی به این آییننامه اضافه نشده؛ اما همان زمان نیز اعلام کردیم این بند میتواند باعث بروز مشکلات مختلف شود؛ زیرا دانشجویان ادعا میکردند مسئولان میخواهند در فضای مجازی نیز دانشجویان را کنترل کنند.
با توجه به اعتراضات مطرح شده، مسئولان در نظر گرفتند بند مربوط به فضای مجازی جرابم عمومی را از این آییننامه حذف یا آن را به نوعی تعدیل کنند. علنا دخالت شورای انضباطی در فضای مجازی امکانپذیر نیست، چارچوبهای مشخصی برای این امر تعریف نشده است. همچنین در زمینه فضای مجازی سیاست خاصی در کشور وجود ندارد و به دلیل کمبود قانون در این حوزه به برخی از تصمیمات به صورت سلیقهای اتخاذ میشود.
مشکل آنجاست که تا یک مسئلهای جنجالی نشود، مسئولان را نمیپذیرند باید حتماً یک موضوع گسترش پیدا کند تا حرف منطقی دانشجویان را بپذیرند.
مقاله دزدی مهمترین مشکل صنفی در دانشگاههایعلوم پزشکی
عمدهترین مشکلات صنفی که دانشگاهها با آن دست به گریبان هستند از نظر شما چیست؟
در حالحاضر مهمترین و عمقیترین مشکل صنفی، شامل مسائل آموزشی است. یکی از مشکلاتی که در دوران تحصیلات تکمیلی در دانشگاههای علوم پزشکی شاهد آن هستیم، موضوع مقاله دزدی است. مسئولی که چندین سال است در دانشگاه حضور پیدا نکرده، پس از بررسیهای لازم مشخص میشود در طول یکسال چندین مقاله ارائه داده است.
به عنوان مثال برای یک استاد اچایندکسهایی ارائه میشود که با برنده جایزه علمی نوبل قابل قیاس است. تخصص وزیر سابق بهداشت چشم پزشکی بود، تعداد ارجاعات به مقاله ها و امور پژوهشی او در طول سال با این حجم کاری در عقل نمیگنجید. در دانشگاههای علوم پزشکی چنین اقداماتی رایج است؛ زیرا معمولاً استادهای این دانشگاهها پزشک هستند و از مطب پزشکی خود نیز درآمدزایی دارند. در چنین شرایطی علناً دانشجویان پزشکان و انترنها کارهای این استاد را پیش میبرند.
در برخی موارد شاهد آن هستیم که یک استاد نام استاد دیگری را در مقالات و پایاننامههای دانشجویان خود ثبت میکند. در چنین شرایطی تعداد مقالات ثبت شده به نام هر استاد ۲ برابر خواهد شد و به دنبال آن دانشگاه برای آنها مزایای نقدی و غیر نقدی در نظر خواهد گرفت.
متاسفانه در آییننامه ارتقای اساتید بیشترین امتیاز مربوط به مقاله نویسی است، من این موضوع را با وزیر بهداشت مطرح کردم، او نیز مخالف آییننامه ارتقای اساتید بود؛ حتی رهبری نیز نسبت به این موضوع گلایه داشته و بر محقق پروری تاکید بیشتری داشتند.
تفسیر آییننامههای فعالیتهای فرهنگی در دانشگاهها دشوار است
متاسفانه آییننامههایی که مربوط به فعالیتهای فرهنگی تدوین شده، بسیار نامعلوم است. به طوری که نمیتوان تفسیر کرد که فعالیت فرهنگی شامل چه مواردی خواهد شد. برای این قسمت ۲ امتیاز یا نمره در نظر گرفته شده، این در حالی است که برای ثبت مقاله ۱۰ امتیاز در نظر گرفته شده است!
لزوم بازنگری آییننامه ارتقای اساتید
از طرفی مادهای که برای فعالیتهای پژوهشی در این آییننامه مدنظر قرار داده شده؛ بسیار ساده و شفاف است. اگر خود من هم استاد بودم به سمت این کار شفاف و ساده تمایل پیدا میکردم تا اینکه بخواهم درگیر کار فرهنگی شوم که تفسیر آن دشوار است و در نهایت تنها 2 امتیاز برای آن در نظر گرفته میشود. این آییننامه باید به صورت جدی بازنگری شود، چندین سال است که بازنگری این آییننامه مطرح میشود؛ اما متاسفانه هیچ فردی برای بازنگری آن قدم مثبتی بر نمیدارد.
چه مشکلی در ساختار دانشگاهها وجود دارد؟
متاسفانه به دانشجو اجازه نمیدهند که حوزههای مختلف ورود پیدا کند. ما به عنوان اعضای شورای صنفی با معاونت فرهنگی در ارتباط بودیم و تنها ممکن است مسائل مربوط به این حوزه را مد نظر قرار دهیم. به عنوان مثال، مسئولان به دانشجو اجازه نمیدهند در به موضوعات مرتبط با معاونت آموزشی و توسعه چندان ورود کند. معمولاً ما انتقاداتی را به سازمانهایی نسبت میدهیم که بیشتر با مردم سروکار دارند. به عنوان مثال از تامین اجتماعی انتقاد کرده؛ اما ارگانهایی مانند ارتش را تایید میکنیم. این موضوع در دانشگاهها نیز صدق میکند اعضای شورای صنفی با معاونت فرهنگی اجتماعی در ارتباط هستند و انتقادات خود را حول این معاونت مطرح میکنند، در صورتیکه اگر تحقیق و بررسی های لازم در دانشگاهها صورت گیرد، معاونت فرهنگی به عنوان پاکترین معاونت اعلام خواهد شد؛ زیرا در بسیاری از موارد مظلوم واقع میشود. مسئولان معاونت آموزشی وزارت بهداشت علناً اعلام میکنند که نظر دانشجو برای ما مهم نیست، دانشجو نباید در امور آموزشی دخالت کند، این امر از لحاظ مدیریتی صحیح نیست مدیریت تعاملی در عصر جدید رایج است.
فعالیت دانشگاههای وزارت علوم به صورت آکادمیک است؛ اما دانشگاههای علوم پزشکی وزارت بهداشت با سلامت مردم سر و کار دارند. به عنوان مثال دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی مسئولیت سلامت پنج و نیم میلیون نفر را در تهران برعهده دارد و مسائل آموزشی برای این دانشگاه یک فعالیت جانبی تلقی می شود.
بودجه سالانه معاونت توسعه دانشگاه حدود ۲ هزار میلیارد تومان است و با بودجههای استانی همانند آذربایجان غربی برابری میکند، با تمامی تاکیدهایی که در زمینه شفاف سازی بودجه وجود دارد، در این زمینه شفافیت چندانی وجود ندارد. نماینده دانشجویان نمیتواند دریابد که معاونت توسعه چه هزینهکردی داشته است، در این زمینه شفافیتی وجود ندارد. تمامی مشکلات و اختلاسهایی که در حوزه غذا و دارو شاهد آن هستیم، به غذا و دارو مرتبط است که به دانشگاههای علوم پزشکی معاونت های توسعه و غذا دارو مرتبط است. زمانی که دانشجو حق ورود به این حوزهها را ندارد، مشکلات متعددی ایجاد خواهد شد. در صورتی که راه برای ورود شورای صنفی باز شود، عملکردها بهبود پیدا خواهد کرد.
معاونتهای توسعه، غذا و دارو با دانشجو تامل ندارند و عملکرد آنان شفاف نیست. بیشتر حجم بودجهای که به دانشگاهها سرازیر میشود مربوط به این معاونت است. متاسفانه انبارهای معاونت توسعه سیستم های یکپارچه ندارد. در سال جاری برای اولین بار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی سیستم یکپارچه برای انبارها ایجاد کرد. دانشگاه علوم پزشکی انبارهای زیادی برای نگهداری تجهیزات پزشکی دارد در صورت فقدان یک سیستم یکپارچه، انباردار یا هر فردی میتواند این تجهیزات را برای خود بردارد، در انتهای سال ممکن است کمبودهایی در این حوزه ایجاد شود. از طرفی کم و زیاد کردن اجناس در انبارها نیز ساده است، به عنوان مثال میتوان با بهاتمام رسیدن تاریخ انقضای یک دارو، فقدان آن را در انبار کتمان کرد. چه کسی باور میکند انبار دانشگاههای وزارت بهداشت در قرن ۲۱ فاقد سیستم یکپارچه است؟
انتهای پیام/