به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، یکی از استادان دانشگاه یوسیال (کالج دانشگاهی لندن) پیشنهاد داده چاپ مقالات توسط محققان محدود شود. این استاد دانشگاه معتقد است تعداد پژوهشهای سالانه هر محقق نباید متمرکز بر بیش از یک مقاله باشد. این صحبتها وقتی اهمیت بیشتری پیدا میکند که استادی از دانشگاه معتبر یوسیال چنین ایدهای را مطرح میکند؛ دانشگاهی که در نظام رتبهبندی بینالمللی QS، رده هشتم بهترین دانشگاههای جهان را در اختیار دارد.
به نظر میرسد سندروم مقالهمحوری تنها مختص ایران نیست و حتی کشورهای توسعهیافته نیز با چنین چالشی دست به گریبان هستند. «پروژه ایران 2040» در نتایج خبرسازی که منتشر کرد، آمار قابل تأملی از تعداد مقالههای منتشر شده توسط محققان ایرانی در فاصله زمانی 21 سال ارائه داد که حکایت از رشدی 50 برابری داشت. محققان ایرانی در سال 1997 حدود هزار مقاله منتشر کردند؛ اما در سال 2018 تعداد مقالات به 50 هزار رسید و سهم ایران از تولیدات علمی سالانه جهان را از 0.1 (یک دهم) درصد به 2.6 (دو و شِش دهم) درصد افزایش داد. هرچند اهداف یأسآفرین این پروژه مورد اشاره مقام رهبری قرار گرفت؛ اما آمارهای منابع داخلی نیز بر رشد کمی مقالات تولید شده بهدست محققان و پژوهشگران ایرانی مهر تأیید میزنند.
ایران در جمع ۲۰ کشور برتر جهان بر اساس تعداد انتشارات علمی
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) در تاریخ 10 بهمنماه 97 آماری منتشر و اعلام کرد ایران در جمع ۲۰ کشور برتر جهان بر اساس تعداد انتشارات علمی قرار دارد. در سالهای بعد از انقلاب اسلامی، جامعه دانشگاهی زیر فشار شدید انتقادات قرار داشت و بعد از شدت گرفتن تحریمها و نیاز به تکیه بر توان داخلی، انتقادها شدت گرفت؛ چراکه بهزعم بسیاری از کارشناسان و متخصصان، دیوار بلند دانشگاهها سبب شد پژوهشها در محیط کتابخانهها و آزمایشگاهها محصور بماند و گرهی از مشکلات جامعه باز نکند؛ درحالی که دانشگاههای نسل چهارم دقیقاً وظیفه حل مسائل کشور را برعهده دارند.
دانشگاههای نسل اول، ماهیتی آموزشی داشتند و رفته رفته به دانشگاههایی پژوهشمحور در نسل دوم تبدیل شدند. بعد از پوستاندازی دانشگاهها در نسل سوم، مراکز آموزش عالی به سمت کارآفرینی پیش رفتند و اکنون دانشگاههای نسل چهارم مدعی حل مسئله و ارائه آموزشها مبتنی بر مسئلهمحوری هستند، در چنین شرایطی پژوهشهای مسئلهمحور برای رفع نیاز جامعه بیش از پیش اهمیت پیدا میکنند؛ اما نهتنها ایران بلکه کشورهای صاحب علم در جهان نیز با تولید مقالههایی صرفاً تئوریک روبرو هستند.
دانشگاهیان بهجای کمیت، روی کیفیت تمرکز کنند
«اوتا فریت» اعتقاد دارد محدودیت در نگارش و انتشار مقاله باعث میشود دانشگاهیان بهجای کمیت، روی کیفیت تمرکز کنند. این استاد دانشگاه یوسیال طعنهای هم به داشمندان زده و اعلام کرده وقتی بسیاری از محققان موفق به انتشار دهها و حتی صدها مقاله میشوند، به خود میبالند و در ادامه شعار «کیفیت بهجای کمیت» سر میدهند؛ اما این شعارها توخالی است.
حالا رئیس سابق انجمن علوم بریتانیا پیشنهادی اساسی برای مقابله با این مشکل ارائه داده است؛ محدود کردن محققان به انتشار فقط یک مقاله در سال. استاد برجسته توسعه شناختی در دانشگاه یوسیال خواستار انقلابی بهسبک «پیشبرد آهسته علوم» شده و تأکید کرده پیشنهاد او باید بهشکلی شدید و محدودکننده اجرا شود.
جالب اینکه استاد دانشگاه یوسیال 351 مقاله منتشر یا در تألیف آن همکاری کرده؛ اما اکنون اعتراف میکند مقالاتی را تهیه کرده که آرزو میکند چاپ نمیکرد؛ زیرا آنها به اندازه کافی اورجینال نیستند یا به شیوه قدرتمندی تولید نشدهاند. او تأکید کرد مهم است که به محققان جوان در مورد این پشیمانی بگوید و آنها را آگاه سازد؛ چون با گذشت زمان ممکن است احساس مشابهی را تجربه کنند.
پرکارترین محقق جهان با حدود هزار مقاله در سال!
تجزیه و تحلیل توسط آموزش عالی «تایمز» نشان داده پرکارترین محقق جهان بین سالهای 2016 تا 2018 تاساوار حیات، استاد ریاضیات در دانشگاه قائد «اعظم» پاکستان بوده که 996 مقاله منتشر کرده است!
پروفسور فریت اعتقاد دارد باید بین کیفیت و کمیت، تعادل برقرار شود و البته مؤسسات و سرمایهگذاران هنگام اعطای مناصب یا کمکهای مالی به کیفیت انتشار نگاه کنند، نه به مقدار آن. البته او تأکید کرد اعمال محدودیت یک مقاله تحقیقاتی در سال برای بعضی رشتهها دشوار است؛ اما باید به چنین سمتی پیش رفت. به زعم فریت، علم به طور فزایندهای در حال گسترش است؛ اما باید به مشارکت به روشی متفاوت بیندیشند..
انتهای پیام/