به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، در روزهای اخیر به آسیب شناسی آموزش تربیت بدنی در دانشگاه های کشور پرداخته ایم و اساتید دانشگاه های مختلف کشور در این زمینه نظرات خود را با ایسکانیوز در میان گذاشته اند. در همین زمینه با حسین اکبری یزدی، استادیار گروه مدیریت ورزشی دانشگاه خوارزمی همکلام شدیم که نظرات او را با هم می خوانیم.

او که سمت های مختلفی چون: دبیر و مدیریت مرکز مدیریت ورزشی آکادمی ملی المپیک و پارالمپیک، مدیر آموزش فدراسیون قایقرانی و اسکی روی آب، عضو کمیته فنی و توسعه فدراسیون فوتبال و ... را در کارنامه خود دارد، نظرات خود را چنین بیان کرد.

آسیب شناسی تربیت بدنی یک نیاز است

بحث تربیت بدنی در دانشگاه ها را می توان از سه بعد بررسی کرد. یکی وضعیت آموزش رشته تربیت بدنی در دانشگاه ها. دومی وضعیت دروس تربیت بدنی برای کلیه دانشجویان دانشگاه ها و بعد سوم هم نحوه فعالیت های مدیریت کل تربیت بدنی وزارت علوم و فدراسیون ورزش دانشگاهی و نقش آن ها در توسعه ورزش دانشگاهی. در حقیقت برای آسیب شناسی آموزش تربیت بدنی در دانشگاه های کشور باید از این سه زاویه و منظر ورود کنیم.

چشم اندازی در ورزش وجود ندارد

در مورد وضعیت فعالیت های اداره کل تربیت بدنی وزارت علوم و یا به عبارتی مدیران تربیت بدنی دانشگاه ها در کشور، در کشورمان واحدی به نام مدیریت تربیت بدنی دانشگاه ها داریم که فعالیت های اداره کل وزارت علوم در دانشگاه ها را نمایندگی می کنند. به نظر می رسد مشکل اصلی این فعالیت ها نبود چشم اندازی مشخص برای این فعالیت ها می باشد به عبارت دیگر اگر بخواهیم از بعد مدیریت به این قضیه نگاه کنیم مطمئنا اگر چشم اندازی نداشته باشیم و این را ندانیم که قرار است ۵ یا ۱۰ سال آینده در کجا قرار داشته باشیم قطعا مسیر درستی را نمی توانیم پیدا کنیم. در بعد ورزش قهرمانی دانشگاه ها یا همان فعالیت های فدراسیون های ورزش دانشگاهی هم دقیقا مشکل نبود چشم انداز روشن را احساس می کنیم. اگر در دل کار باشید درک می کنید و در می یابید که برنامه بلند مدتی وجود ندارد و همه برای به هر جهت روز را شب می کنند.

بعضا حتی برنامه های این فدراسیون برای خود اساتید ورزشی دانشگاه ها نامشخص است و عملا معلوم نیست برنامه و هدف آرمانی این فدراسیون چیست؟ آیا فقط کار ورزش قهرمانی و موفقیت در مسابقات فیزو و یونیورسیاد ها را دنبال می کند یا اهداف دیگری هم زیرمجموعه این فدراسیون هست که کسی از آن خبری ندارد؟

بی برنامگی تربیت بدنی را از تکاپو انداخته است

اینکه یک برنامه بلند مدت و مشخص در این فدراسیون مصوب نشده و به اطلاع تمام واحد های دانشگاهی نرسیده، یک معضل بزرگ است چرا که فدراسیون پتانسیل بسیار بالایی دارد. فدراسیون ملی ورزش های دانشجویی می تواند ارتباطات سازنده خوبی با سایر فدراسیون های ورزشی برقرار کند و از این طریق نقش بسیار موثری در پیشرفت ورزش دانشگاهی کشور ایفا کند اما این اتفاق رخ نمی دهد. دلیلش را باید از آقایان پرسید. مطمئنا روسای سابق و فعلی فدراسیون افراد بسیار شایسته ایی بودند و هستند اما باید به این نکته بیشتر توجه کنند که سنگ بنایی در این فدراسیون گذاشته شود تا مدیران بعدی هم بتوانند دنباله‌روی آن ها باشند.

چشم اندازهای خیالی کمکی نمی کند

شاید اگر از مدیران تربیت بدنی وزارت علوم پرسیده شود آن ها اعلام کنند که چشم انداز تعریف شده ای برای ورزش دانشگاهی دارند و شاید هم واقعا داشته باشند اما مسئله این است چشم انداز زمانی اثر خود را خواهد گذاشت که تمام ذی نفعان سازمان از چشم انداز اطلاع داشته باشند و بدانند که سازمان قرار است چه مسیری را طی کند تا خود را با آن وفق دهند و دانشگاه ها در این راستا حرکت کنند. این یکی از اصول ساده و بدیهی سازمان های بزرگ است که تمام کارکنان آنها باید از اهداف و چشم اندازهای درون سازمانی مطلع باشند تا بتوانند سازمان را به سمتی ببرند که اهدافش تعیین کرده است.

بر این باورم که چشم اندازی که چنین ویژگی هایی داشته باشد را ما در ادارات تربیت بدنی وزارت علوم نداریم و فعالیت هایی که در دانشگاه ها انجام می شود منسجم و یکپارچه نیست و عملا مسیر همسانی را طی نمی کند. همین مسئله سبب هدر رفت منابع می گردد و باعث می شود مبنای مشخصی برای تخصیص بودجه به دانشگاه ها نداشته باشیم.

با فعالیت های سلیقه ای و شخصی به جایی نمی رسیم

آنچه مسلم است اینکه این روزها فعالیت های ورزشی در دانشگاه ها، سلیقه ایی انجام می شود و نه دانشجویان و نه اساتید و کارکنان دانشگاه ها درک صحیحی از اینکه وظیفه مدیریت تربیت بدنی در دانشگاه ها چیست ندارند. در اکثر دانشگاه ها تنها برگزاری کلاس های مربی گری و داوری و شاید بعضا برگزاری مسابقات به عنوان اهداف این مدیران تربیت بدنی دانشگاه ها تعریف شده است در حالی که این نمی تواند چشم انداز قوی و آینده روشن برای تربیت بدنی در دانشگاه ها ترسیم کند.

نحوه تدریس تربیت بدنی مشکل دارد

مسئله یا منظربعدی که از آن بعد باید به آسیب شناسی تربیت بدنی دانشگاهی کشور بپردازیم، مسئله نحوه آموزش واحد های تربیت بدنی است. تا جایی که به خاطر دارم در برنامه اصلی که به عنوان برنامه راهبردی اداره کل تربیت بدنی وزارت علوم در سال ۱۳۸۵ توسط دکتر حمیدی تدوین شد و بنده هم افتخار حضور در آن تیم تحقیق را داشتم، بحث های زیادی بر سر چگونگی تدریس واحدهای تربیت بدنی یک و دو وجود داشت.

بعضی از دوستان معتقد بودند که این دو واحد هیچ کارایی ندارد و در زندگی ورزشی و شخصی دانشجویان هیچ تاثیری نمی گذارد و جز اینکه هزینه هایی بر دوش دانشجویان تحمیل می کند هیچ سودی ندارد. این افراد تمایل به حذف این دو واحد داشتند اما عده دیگری از دوستان که تعداد آن ها بیشتربود اعتقاد داشتند که نباید این دو واحد حذف شود. متاسفانه دلیل اصلی اینکه نتوانستیم از منافع تدریس این واحدها استفاده کنیم نبود برنامه مشخص در تدریس این دروس بوده است و باید یک سبک منسجم علمی برای آن تعریف شود.

از دانشگاه های خارجی الهام بگیریم

اداره کل تربیت بدنی وزارت علوم باید جهت یکسان سازی نحوه ارائه این دو واحد تلاش هایش را افزایش بدهد. همانطور که می دانید در دانشگاه های خارج از کشور به واحد های تربیت بدنی و در کل ورزش دانشگاهی اهمیت ویژه ای می دهند چرا که بسترتولد قهرمان های بزرگ برای آن ها خواهد بود. در کشورهایی مثل آمریکا، کانادا، استرالیا و بریتانیا لیگ های حرفه ای برگزار می شود و از دل این رقابت ها قهرمان های ملی شان بیرون می آیند و این نشان می دهد که ورزش دانشگاهی چه پتانسیلی دارد و کشورهای دیگر هم از آن غافل نیستند. متاسفانه ما چنین کاری نکرده ایم و از انجام دادنش هم سرباز می زنیم.

در اینکه این دو واحد تربیت بدنی حتما باید در برنامه های دانشگاهی وجود داشته باشد هیچ شکی نیست اما اهداف آموزش این واحدها باید مشخص و مدون شود و نباید در حد همان قالبی که در سرفصل های واحد های تربیت بدنی نوشته شده است که هدف آشنایی دانشجویان با مبانی تربیت بدنی است بسنده شود.

اساتیدی که این واحد ها را ارائه می کنند باید از اهمیت آن اگاه شوند و در راستای اهداف مشخص حرکت کنند. بالطبع این دو واحد تربیت بدنی نمی تواند آن چنان تاثیر گذار باشد و نقش بزرگی را در ورزش قهرمانی ایفا کند اما هدف و نگرش اصلی این است که دانشجو با علم تربیت بدنی آشنا شود و لزوم فعالیت های بدنی در آن ها ایجاد شود. اگر بتوانیم تغییر فرهنگ دانشجویی را به سمت سبک زندگی ورزشی و فعال ایجاد کنیم به نظر می رسد توانسته ایم به اهداف خود برسیم. چنین این نیازمند این است که اداره کل تربیت بدنی وزارت علوم هماهنگ سازی های لازم را ایجاد کند.

نظام آموزشی ما یکپارچه نیست

از جمله کاستی هایی که در وضعیت فعلی آموزش واحد های تربیت بدنی وجود دارد باید به چند مورد می توان اشاره کرد.

مورد اول اینکه، یک نظام آموزش یکپارچه وجود ندارد، یعنی حتی اگر فقط در یک دانشگاه بررسی کنید متوجه می شوید اساتید مختلف سبک تدریس و حتی سبک ارزیابی مختلفی دارند و اهداف آموزشی آنها نیز متفاوت است. این نشان می دهد که چه میزان عدم هماهنگی به چشم می خورد. ما باید بتوانیم یک سبک هماهنگ و یکپارچه در تمام دانشگاه ها ایجاد کنیم.

ارزشیابی ضرورتی است که از آن غافلیم

مورد دوم اینکه هیچ ارزشیابی خاصی از خروجی این واحدها در طول سالیان نداشته ایم. علاوه بر اینکه به طور کلی در سیستم آموزشی کشور ارزشیابی درستی وجود نداشته است، در ورزش دانشگاهی این امر بیشتر مشهود است. باید به صورت دقیق ارزیابی شود که فرد قبل از گذراندن این واحد ها چه وضعیتی داشته است و بعد از گذراندن این واحدها چه تغییرات فیزیکی و ذهنی در فرد ایجاد شده است. اگر این ارزشیابی ها به درستی انجام شود می توان آسیب شناسی کرد و در نتیجه آن به کمی ها و کاستی ها پی برد.

تربیت بدنی را از بی ارزشی در بیاوریم

مورد سوم که عرض خواهم کرد و همه صاحب نظران قطعا با بنده موافق هستند این است که واحد تربیت بدنی یک یا همان ورزش یک (عمومی ) به عنوان یک واحد بی ارزش در دانشگاه ها شناخته می شود. دلیل این امر هم این است که برای تربیت بدنی عمومی از اساتید خبره و برند استفاده نمی شود و از اساتید جوان و بی تجربه بهره می بریم. این خود نشان می دهد که از ابتدا چگونه وزن این کار را پایین آورده ایم و اهمیتی برای آن قائل نبودیم، در حالی که اگر ما به این هدف متعالی ایمان داشته باشیم که این واحدها نقشی پر رنگ در نگرش دانشجویان به تربیت بدنی دارند باید از اساتید مجرب و باتجربه استفاده کنیم تا این حس در دانشجویان ایجاد شود.

تربیت بدنی نیاز ضروری کشور است

این عوامل نشان می دهد که هنوز تکلیف ما با این واحد ها مشخص نیست و اهمیت چندانی برای دانشگاه ها و وزارت علوم ندارد، در حالی که به نظر بنده تربیت بدنی از آن دسته واحد هایی است که می تواند در ادامه زندگی دانشجویان موثر باشد و سبک زندگی فعال را در جامعه ترویج دهد. هزینه های زیادی در نتیجه سالمندی زودهنگام و عدم تحرک، به کشور ما در آینده تحمیل خواهد شد که می توان با داشتن نسل های شاداب و ورزش محور از آن جلوگیری کرد.

انتهای پیام/