به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، کرونا فقط بازاری داغ برای محتکران ماسک و اقلام بهداشتی نبوده؛ بلکه افراد دیگری نیز ترس و نگرانی مردم از ابتلا به ویروس کووید-19 را فرصتی برای کاسبی و سودجویی خود دیده‌اند. کانال‌های تلگرامی و صفحات اینستاگرامی پر شده‌اند از توصیه‌های عجیب و غریب و فرصت‌طلبان با سوءاستفاده از اعتماد تعداد قابل توجهی از مردم ایران به طب سنتی و گیاهان دارویی، نسخه‌های بی‌پایه و اساسی برای پیشگیری از ابتلا یا حتی درمان کرونا می‌پیچند.

از مصرف ترکیبات زنجبیل و عرق نعنا تا ماجرای روغن بنفشه، مردم نگران را سردرگم کرده است؛ حتی توصیه‌هایی از زبان پروفسور مجید سمیعی، جراح مشهور مغز و اعصاب در فضای مجازی دست به دست چرخیده که هرچند ساخته و پرداخته ذهن کاربران شبکه‌های اجتماعی بوده؛ اما برخی از مردم را به تهیه و انجام توصیه‌های جعلی واداشته است. برای اطلاع از صحت و سقم توصیه‌های تغذیه‌ای پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا، به سراغ رئیس انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور رفتیم.

دکتر جلال‌الدین میرزای رزاز در گفت‌وگو با ایسکانیوز، باورهای غلط درباره کرونا را بررسی و البته توصیه‌های لازم درباره تغذیه صحیح برای پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا را مطرح کرد. گفت‌وگوی ایسکانیوز با رئیس دانشکده علوم تغذیه و صنایع غدایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و رئیس انجمن تغذیه ایران را در ادامه می‌خوانید:

* بسیاری از مردم نگران شیوع گسترده ویروس کرونا در کشور هستند. به نظر شما وضعیت کنونی تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟

اگرچه در ابتدا شیوع گسترده بیماری کرونا در کشور جدی گرفته نشد؛ اما در حال حاضر نگرانی‌های زیادی را برای مردم و البته مسئولان کشور ایجاد کرده است. وزارت بهداشت با در دست گرفتن فرماندهی این مبارزه و با همراهی دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور و انجام هماهنگی لازم با سایر وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مرتبط، سعی در اطلاع‌رسانی‌های صحیح و به‌موقع از طریق رسانه ملی و خبرگزاری‌های معتبر داشته است.

اساساً مصداق بارز تقدم پیشگیری بر درمان در بیماری کرونا متبلور می‌شود؛ پس پایه اصلی مبارزه با کرونا بر آموزش مردم برای رعایت نکات بهداشتی و مبتلا نشدن به بیماری استوار است. متأسفانه در ابتدای شیوع و همه‌گیری کرونا، این بیماری از سوی مردم جدی گرفته نشد و شاید خیلی‌ها هنوز هم آن را جدی نگرفته‌اند. کمپین «کرونا را شکست می‌دهیم» در حال حاضر به کمپین «در خانه می‌مانیم و کرونا را شکست می‌دهیم» تبدیل شده است. در کنار تلاش‌های ایثارگرانه و شبانه‌روزی گروه‌های پزشکی، گروه‌هایی در این بین سر سوداگری داشته یا عده‌ای از روی ناآگاهی، اطلاعات غیر صحیح و غیر علمی به مردم می‌دهند که می‌تواند سرنوشت این بیماری را در کشور به سمت فاجعه پیش ببرد.

* تجویزهای دارویی مبتنی بر طب سنتی به‌وفور در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود؛ نسخه‌هایی که نه‌تنها مدعی پیشگیری از ابتلا به کرونا هستند؛ بلکه داعیه درمان این بیماری را نیز دارند. چنین مطالبی اصلاً قابل اعتنا هستند؟

«طب سنتی» و «طب اسلامی» این روزها عناوینی هستند که در لابلای راه‌های مبارزه با کرونا مطرح می‌شوند. در سال‌های اخیر مردم تمایل بیشتری به استفاده از داروهای گیاهی به‌جای استفاده از داروهای شیمیایی از خود نشان داده‌اند که همین گرایش باعث شده این روزها بازار چنین مطالبی داغ‌تر از گذشته ظهور کند.

به‌صورت کلی این رشته از علوم تا جایی قابل اعتماد و کمک‌کننده هستند که به عنوان «طب مکمل» مطرح باشند، یعنی در کنار درمان‌های رایج علمی و آکادمیک به‌عنوان درمان کمکی و مکمل استفاده شوند؛ اما مشکل از آنجایی آغاز می‌شود که عرضه‌کنندگان این علوم، خود را عالمان و مدعیان طب جایگزین می‌دانند، یعنی می‌گویند: «ما هیچ‌کدام از علوم رایج و آکادمیک در رشته پزشکی که در حال حاضر در سراسر دنیا تدریس می‌شود را قبول نداریم. همه را دور بریزید و خود را برای درمان در اختیار ما قرار دهید.» کتاب‌سوزی اخیر که در آن، یکی از کتب مرجع و اصلی پزشکی به آتش کشیده و در فضای مجازی با واکنش‌های مختلف و معترضانه جامعه پزشکی مواجه شد، از همین دست غلط‌پنداری‌ها و کج‌فهمی‌هاست.

در شرایط جدید کشور و همه‌گیری کرونا، مجدداً تاجران این باورها و شاید عده‌ای از روی دانش ناکافی، بازار استفاده از داروهای گیاهی و سنتی را برای درمان قطعی کرونا داغ کرده‌اند. در این زمینه باید گفت: تاکنون هیچ درمان قطعی دارویی برای کرونا از سوی هیچ مرجعی اعلام نشده است و تنها از روی مطالعات مبتنی بر شواهد، پیشنهاد استفاده از چند دارو به‌صورت هم‌زمان به صورت پروتکل ارائه می‌شود.

هیچ گیاه و میوه‌ای درمان کرونا نیست

* پس پیشنهاداتی مانند مصرف زنجبیل یا سیر برای پیشگیری از ابتلا به کرونا هیچ سندیت علمی ندارد؟

زنجبیل درمان کرونا نیست، آویشن درمان کرونا نیست، سیر درمان کرونا نیست، چای سبز درمان کرونا نیست، لیمو ترش درمان کرونا نیست و دیگر گیاهان و میوه‌ها، درمان کرونا نیستند. پیش‌تر گفتم بهترین درمان کرونا، پیشگیری از ابتلا به آن است. در این بین نخستین و مهم‌ترین قدم، رعایت نکات بهداشتی فردی و اجتماعی است که شبانه‌روز صدا و سیما در مورد آن صحبت می‌کند.

قدم بعدی تقویت سیستم ایمنی برای آمادگی بیشتر سیستم دفاعی بدن است تا فرد به کرونا مبتلا نشود. تبعیت از رژیم غذایی متنوع که شامل همه نیازهای بدن است، مهم‌ترین نقش را دارد. 80 تا 85 درصد مردم به‌صورت عادی می‌توانند تمام مواد مغذی لازم را از همین تنوع رژیم غذایی دریافت کنند.

امروز با توجه به حوزه فعالیت خود در انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور می‌خواهم از دیدگاه تغذیه‌ای به موضوع نگاه و اشاره کنم تا بدانیم در این رابطه چه کارهایی می‌توان برای پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا انجام داد. یک سری ویتامین‌های مشهور هستند که می‌توانند کمک بیشتری برای حفظ آمادگی و افزایش سیستم ارتقا و کیفیت ایمنی بدن انجام دهند. چند ویتامین محلول در چربی نیز به نام‌های ای (E)، دی (D) و آ (A) داریم که معرو‌ف‌تر هستند و خیلی خوب می‌توانند ما را در مقابل بیماری‌ها کمک کنند.

دریافت مکمل اضافه برای بدن لازم نیست

* درباره ویتامین سی (C) صحبت‌های ضد و نقیضی مطرح می‌شود. ابتدا گفته شد این ویتامین، سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند؛ اما بعد مطالبی درباره تأثیر منفی این ویتامین مطرح شد. ویتامین سی برای پیشگیری از ابتلا به کرونا، مفید است یا مضر؟

از گروه ویتامین‌های محلول در آب، این روزها در مورد ویتامین سی خیلی صحبت می‌شود. در حال حاضر آخرین اطلاعاتی که داریم، این بوده که مصرف ویتامین سی در حدی که در غذاهای رایج، میوه و سبزیجات استفاده می‌کنیم، کافی است و دریافت مکمل اضافه لازم نیست.

برخی منابع به نگرانی‌هایی که در زمینه استفاده از ویتامین سی وجود دارد، اشاره کردند و گفتند: «این ویتامین در هنگام ابتلا به بیماری کرونا خیلی کمک‌کننده نیست و شاید در برخی موارد مضر هم باشد.» در حال حاضر توصیه این است که از منابع غذایی ویتامین سی در‌یافت کنیم؛ چه قبل از ابتلا و چه بعد از آن.

دو ریزمغذی دیگر نیز داریم که دو ماده معدنی یا ریزمغذی به نام‌های «زینک» و «روی» هستند. در این زمینه به‌صورت طبیعی، خیلی از افراد کمبودی به نام «کمبود حاشیه‌ای» دارند. «کمبود حاشیه‌ای» بدین معناست که فرد هیچ‌گونه علائمی از کمبود ویتامین یا ریزمغذی ندارد؛ اما وقتی با شرایط خاصی مواجه می‌شود، سیستم ایمنی او به‌طور کامل عمل نمی‌کند؛ پس از گروه ریزمغذی‌ها به «زینک» یا «روی» اشاره می‌کنیم.

عنصری دیگری به نام «سلنیوم» هست که با توجه به مقالاتی که در این زمینه وجود دارد، می‌تواند برای بدن مفید و کمک‌کننده باشد. توصیه ما به همه مردم این است که به منابع غذایی روی آورند؛ تا به مکمل درمانی.

* یعنی مکمل‌های درمانی تأثیری در بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن برای مقابله با کرونا ندارند؟

رژیم‌های غذایی که دارای تنوع هستند و همه گروه‌های غذایی که از آنها استفاده می‌شود، تمام آنچه ذکر کردم را دارا هستند، نیازی به مکمل درمانی نیست؛ مگر در شرایط خاص.

در مجموع شاید استفاده از مکمل ها در شرایط و دوران خاصی از زندگی لازم باشد که فرد باید از متخصصان این حوزه مشاوره بگیرد. با حدود 9 هزار فارغ‌التحصیل رشته تغذیه در سراسر کشور، هموطنان عزیز امکان استفاده از مشاوره تخصصی این فرهیختگان را دارند.

مردم با توجه به شرایط موجود جامعه و شیوع ویروس کرونا به صورت وسواسی و تهاجمی به دنبال مکمل‌ها نباشند و از رژیم غذایی متنوعی که شامل همه گروه‌های غذایی است، تبعیت کنند. برای تقویت سیستم ایمنی؛ خواب کافی، اجتناب از وسواس و اضطراب و ورزش‌های سبک نیز بسیار تعیین‌کننده و کمک‌کننده هستند.

انتهای پیام/