گروه دانشگاه ایسکانیوز؛ عاطفه نظارتی‌زاده: کابوس تنهایی در دنیای امروز به واقعیتی‌انکار‌ناپذیر تبدیل شده٬ در دنیایی که حقیقت پشت فضای مجازی‌ پنهان شده و زندگی‌هایی که دربند اقتصاد و معیشت است؛ دنیایی که نشاط اجتماعی رخت بربسته و فردیت بیش از جامعه نمود پیدا کرده است.

تنهایی پدیده‌ای نو نیست؛ قرن‌ها پیش سعدی با سرودن این مصرع رنج تنهایی را به خوبی توصیف کرده است؛ «دلم در بند تنهایی بفرسود». احساسی اسارت‌آور که انسان را فرسوده می‌کند؛ اما شاید خیلی از ما و اطرافیانمان ندانیم تنهاییم. احساس آشنایی که پیر و جوان ، زن و مرد، مجرد و متاهل نمی‌شناسد و هر انسانی حداقل یک بار در زندگی‌اش آن را لمس کرده است. احساس دردناکی که بودن در جمع هم مانع از تجربه آن نمی‌شود.

این احساس می‌تواند به حدی آزاردهنده باشد که جریان معمول زندگی فرد را مختل کند. به همین دلیل روانشناسان برای مواجهه با آن راهکارهایی مانند شرکت در فعالیتهای دست جمعی، تمرین مدیتیشن، ورزش و... را پیشنهاد می‌کنند.

دیلیپ زست (Dilip Jeste) استاد روانپزشکی و علوم اعصاب دانشگاه کالیفرنیا و همکارانش با مشارکت 340 نفر از ساکنان شهر سن دیگو که بین 27 تا 101 سال سن داشتند تاثیر سن، جنسیت و ویژگی‌های شخصیتی را بر احساس تنهایی بررسی کردند.

قله‌های سنی احساس تنهایی

انسان‌ها ممکن است در هر سنی احساس تنهایی را تجربه کنند اما تحقیقات نشان می‌دهد این احساس در اواخر دهه 20، اواسط دهه 50 و اواخر دهه 80 زندگی فرد شدیدتر خواهد بود.

سال‌های پایانی دهه 20 زندگی، دوره پراسترسی برای انسان به حساب می‌آید چرا که زمان تصمیم‌گیری‌های مهم برای آینده است. انسانها در این دوره با مقایسه تصمیمات خود با همسالانشان احساس گناه کرده و خود را سرزنش می‌کنند چرا که باور دارند تصمیمات اشتباهی گرفته‌اند. استرس ناشی از تصمیمات سخت سبب افزایش احساس تنهایی در این دوره می‌شود.

اواسط دهه 50 دوره بحران میانسالی است. در این دوره توان جسمی و ذهنی انسان کاهش می یابد حتی بسیاری افراد به دیابت، فشار خون یا بیماری‌های قلبی مبتلا می‌شوند. همچنین با مرگ برخی از همسالان انسان برای نخستین بار می فهمد که زندگی همیشگی نیست.

اگر خوش شانس باشیم و دهه 80 زندگی را تجربه کنیم، سال‌های پایانی آن با احساس تنهایی عمیقی همراه خواهد بود. در این دوره به دلیل کهولت سن تحمل همه مشکلات از جمله مسائل بهداشتی، مالی، فوت همسر و دوستان سختتر می‌شود.

احساس تنهایی زن و مرد نمیشناسد

تفاوت در ساختار روانی زنان و مردان سبب می‌شود فهم و برخورد متفاوتی با تجربیات و مشکلات خود داشته باشند. درک مفهوم تنهایی هم از این قاعده مستثنی نیست و زنان و مردان تعریف متفاوتی از آن دارند.

در تعریف تنهایی، مردان به کمیت اما زنان به کیفیت روابط اهمیت می‌دهند. به عبارت دیگر، اگر مردی از سوی گروهی بزرگ از افراد پذیرفته شود دیگر احساس تنهایی نمی‌کند در حالی که زنان در صورت نبود روابط عاطفی صمیمی و عمیق خود را تنها می‌دانند.

با وجود تفاوت مفهوم تنهایی در نگاه زنان و مردان اما تحقیقات زست نشان می‌دهد این دو گروه در پراکندگی یا شدت احساس تنهایی تفاوتی ندارند و 76 درصد زنان و مردان شرکت کننده در این پژوهش احساس تنهایی متوسط ​​تا شدید را تجربه می‌کردند.

خرد و تنهایی رابطه معکوس دارند

یافته اصلی پژوهش زست و همکارانش این است که افرادی که از خرد بیشتری برخوردار بودند، کمتر احساس تنهایی می‌کردند. هرچند نمی‌توان تعریف جامعی از مفهوم خرد ارائه داد و هیچ روش عینی برای سنجش این مفهوم وجود ندارد اما زست سعی می‌کند تا حدی آن را روشن کند.

وی خرد را ترکیبی متعادل از هوش، مهربانی، خودشناسی، کنترل احساسات، تحمل دیدگاه‌های مختلف و قاطعیت می‌داند. عنصر اصلی در این تعریف «تعادل داشتن» است. تعادل بین برآورده کردن نیازهای شخصی و کمک به دیگران، درنظرگرفتن گزینه‌های مختلف و تصمیم‌گیری قاطع، داشتن ارزش در زندگی و منعطف بودن و تعادل بین ابراز احساسات و مهار آنها.

این روانپزشک آمریکایی در تلاش است خرد را به کمک زیست‌شناسی مغز تعریف کند اما در حال حاضر ابزاری وجود ندارد که بتواند خرد را به عنوان یک عملکرد مغزی نشان دهد. به همین دلیل او مولفه‌های زیربنایی خرد در مغز مانند کنترل عواطف و در برابر آن تکانشگری، رفتارهای همدلانه مانند شفقت و مخالف آن رفتارهای ضد اجتماعی، بینش یا شناخت خود و مقابل آن بی‌بصیرتی را بررسی می‌کند.

این پژوهش برای نخستین بار به بررسی ارتباط خرد و احساس تنهایی پرداخته است. اگر نتایج حاصل از این پژوهش بتواند مورد قبول روانشناسان و روانپزشکان قرار بگیرد، راهکار نوینی برای مقابله با احساس تنهایی به دست خواهد آمد که مبتنی بر رویکردی شناختی و عمیق برای پیشگیری از احساس تنهایی در افراد است.

البته با توجه به این که مفهوم خرد می‌تواند در فرهنگ‌های مختلف، معانی متفاوتی داشته باشد محققان معتقدند لازم است با طراحی و انجام تحقیقات بیشتر سازوکارهای اساسی این ارتباط روشن شود.

انتهای پیام/