به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری ایسکانیوز، اساساً نقش ادبیات داستانی در توسعه علمی و فناوری همواره مورد توجه پژوهشگران و اندیشمندان بوده و شاید در این بین بیشتر «ژول ورن» بود که توانست به عنوان یک ایده پرداز خلاق برای خلق دستاوردهای مخترعین و کاشفان در اذهان جای‌گیر شود.

با این حال عصر نوین و زمان برخورداری از فناوری‌های جدید شاید ما را با نام های بیشتری همراه سازد؛ همچون خالق رمان «2001: ادیسه فضایی»، «امپراتوری زمین» و «شن‌های مریخ».

او در سال 1945 و در رمان خود توانست ایده «ماهواره مخابراتی» را مطرح کند و بعدتر حاصل آن سطور تبدیل به دستاوردهای ارزشمند بشری شد؛ تا جایی که امروزه از این فناوری در پیشبرد اهداف تجاری و نظامی استفاده شده و صنعت ICT را به یکی از مهم‌ترین صنایع دنیا بدل کرده است.

نیاز روزافزون به بستر ارتباطی ماهواره به دلیل ویژگی‌های بارز آن یعنی پوشش گسترده جغرافیایی، توسعه و گسترش تقریباً آسان، مستقل بودن هزینه از فاصله، پشتیبانی مطمئن از زیرساخت های ناپایدار بسترهای زمینی و ... قابل توجه است. از سوی دیگر، طی چند سال گذشته صنعت ارتباطات ماهواره‌ای پیشرفت های عمده‌ای را در معماری و فن‌آوری تجربه کرده است.

به لطف این تغییرات، استفاده از لینک‌های ماهواره‌ای در سرویس‌های چند رسانه‌ای، ارتباط داده و اینترنت و... رشد چشمگیری داشته است و پیش‌بینی می‌شود این روند همچنان ادامه داشته باشد. عامل اصلی این تغییرات، افزایش چشمگیر ظرفیت لینک‌های ماهواره‌ای است. این عامل باعث شده که نه تنها هزینه ارتباطات ماهواره‌ای کاهش یابد، بلکه دامنه وسیع‌تری از کاربری‌های مشتریان را تحت پوشش خود درآورد.

در ایران سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی بر اساس قانون اساسی و سایر قوانین و مقررات حاکم در کشور برای ایجاد و بهره برداری از شبکه‌های ماهواره‌ای، پروانه ارائه خدمات عمومی انتقال داده‌ها از طریق ارتباطات ماهواره‌ای و ارائه خدمات مربوطه در قلمرو کشور جمهوری اسلامی ایران را براساس مصوبه شماره ۳ جلسه شماره ۱۵۰ مورخ ۱۳۹۱/۷/۱۶ (CRA-FX-۱۳۹۱-۰۱۵۰-۳) و مصوبه شماره ۲ جلسه شماره ۲۰۵ مورخ ۱۳۹۳/۱۰/۷ (CRA-IO-۱۳۹۳-۰۲۰۵-۲) کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، به شرکت های متقاضی واجد شرایط واگذار می کند که بر این اساس شرکت «فن آوا ماهواره»، در سال 1382 به عنوان اولین شرکت انتقال داده از طریق ماهواره (SAP) ایرانی و با هدف برقراری و ایجاد سهولت در ارتباطات ماهواره‌ای و ارائه خدمات وابسته، توانست پس از اخذ پروانه خدمات عمومی از سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، در قالب شرکت سـهامی عام شروع به فعالیت کند.

ارتباطات ماهواره‌ای و مدیریت بحران

با استفاده از ارتباطات ماهواره ای می توان بدون نیاز به نصب دکل های BTS در هر نقطه ای از پوشش سراسری اینترنت استفاده کرد. همچنین برای پوشش مناطق روستایی، پخش تلویزیونی و کارت های سوخت نیز می توان با بهره مندی از این فناوری به تسریع و تسهیل در روند خدمت رسانی اقدام کرد.

این نوع از ارتباطات همچنین سبب شد تا در شرایط بحران و وقوع سیل، دستگاه های ATM بتوانند به خدمت رسانی خود ادامه دهند. از دیگر سو از آنجا که در زمان وقوع بلایای طبیعی، معمولا خطوط ارتباطی آسیب می­‌بینند، با استفاده از ارتباطات ماهواره ای می توان ارزیابی درستی از میزان خسارت‌ها و تعیین اولویت‌های امدادی داشت.

هرچند که ارتباطات ماهواره ای به همین نیز می تواند محدود نشود و با پردازش تصاویر ماهواره‌ای، به کشاورزان یا مدیران مزارع کمک کند تا بازدهی محصولاتشان افزایش یابد و هزینه‌ها و مسائل زیست‌محیطی را نیز در پی استفاده از این نوع ارتباط کاهش دهند.

خاتمه کلام

بهره مندی از ارتباطات ماهواره ای، در شرایطی که روند الکترونیکی شدن دولت بیش از پیش سرعت گرفته و انجام فرایندهای کسب و کاری نیز مبتنی بر ارتباطات ایمن، سریع و اینترنتی است و در زمانی که «مکان» نباید مانعی برای تحقق دسترسی ها باشد و از این رو، روستاهای دور افتاده و معدن و کوه و جاده و ... نیز باید به «متصل» بودن فرد در راستای انجام امور کمک کند، می تواند به عامل ابزاری برای سرعت بخشیدن ایمن مورد استفاده قرار گیرد.

*مدرس علوم ارتباطات دانشگاه پیام نور

انتهای پیام/