به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، علی خاکی صدیق در نشست خبری که امروز سه‌شنبه 30 اردیبهشت به‌صورت ویدئوکنفرانس برگزار شد، درباره کیفیت آموزش عالی در دوران شیوع ویروس کرونا اظهار کرد: کرونا، بسیاری از کشورها را درگیر ویروس کرد و آموزش حضوری، جزو نخستین حوزه‌هایی بود که تحت تأثیر قرار گرفت و تعطیل شد. حدود 190 کشور درگیر و 1.6 میلیار دانش‌آموز و دانشجو درگیر کرونا شدند.

وی ادامه داد: 92 درصد ثبت نام کنندگان در تمام مقاطع آموزشی تحت تأثیر قرار گرفتند. ایران نیز دو، سه هفته بعد از آغاز سال تحصیلی 99-98 درگیر کرونا شد. می‌توانستیم سیاست تعطیلی ترم را در پیش بگیریم و منتظر بمانیم تا ببینیم چه اتفاقی رخ می‌دهد که راحت‌ترین کار بود. راه دیگر این بود که به سراغ آموزش‌های نوین برویم. تمام دنیا به این سمت رفتند و آموزش الکترونیکی را جایگزین کردند. این شیوه در دستور کار معاونت آموزشی وزارت علوم نیز قرار گرفت.

معاون آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری خاطرنشان کرد: توانستیم تهدید را به فرصت تبدیل کنیم. خیلی زود کار را شروع کردیم، هفتم اسفندماه 98 با معاونان آموزشی دانشگاه‌ها جلسه داشتیم و 10 اسفند بخشنامه‌ای صادر و ابلاغ کردیم. همچنین کارگروه تخصصی تشکیل دادیم تا به دانشگاه‌ها مشاوره بدهند. برای بهره‌مندی دانشجویان از ترافیک رایگان نیز اقدام کردیم. ما نیز مانند تمام دنیا غافلگیر شدیم؛ بنابراین به‌سرعت به سمت ترمیم زیرساخت‌ها رفتیم.

خاکی صدیق بیان کرد: البته برخی دانشگاه‌های ما تجربه آموزش الکترونیکی از دو دهه قبل را داشتند؛ اما هیچ دانشگاهی تجربه ترکیبی آموزش حضوری و الکترونیکی را نداشت. 28 اسفند از ستاد ملی مقابله با کرونا درخواست تمدید آموزش الکترونیکی را داشتیم. آموزش عالی هیچ روزی؛ حتی در ایام عید نوروز تعطیل نبود. دانشگاه‌ها نیز متوجه شدند آموزش حضوری فعلاً امکان‌پذیر نیست و به‌همین دلیل شروع به تجهیز خود کردند. عید 99 شلوغ‌ترین عیدی بود که آموزش حضوری تجربه کرد.

وی افزود: ستاد ملی مقابله با کرونا 17 فروردین 99 مصوبه‌ای برای حضور مشروط دانشجویان مقطع دکتری در دانشگاه‌ها صادر کرد. سعی کردیم در برخی مقررات آموزشی، بازنگری کرده و امور را تسهیل کنیم که این موضوع در 20 بند، 11 فروردین به اطلاع دانشگاه‌ها رسید. دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی از نظر امکانات، موقعیت جغرافیایی و اعضای هیئت علمی بسیار متنوع و با یکدیگر متفاوت هستند.

معاون آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یادآور شد: در هیچ مقطعی به‌دنبال ارائه راه حلی واحد به تمام دانشگاه‌ها نبودیم؛ چون اصلاً چنین راه حلی وجود ندارد. باید به مدیران دانشگاه‌ها اجازه دهیم با توجه به شرایط و موقعیت، تصمیم‌گیری کرده و از بحران عبور کنند. تلاش کردیم برای مؤسسات غیر دولتی نیز امکاناتی فراهم کنیم؛ چون در این بحران، آسیب‌های زیادی دیدند.

خاکی صدیق با اشاره به نحوه برگزاری امتحانات گفت: امتحانات، آخرین موضوعی بود که بخشنامه‌ای برای آن ارسال کردیم. در صورتی که امکان حضور دانشجویان در دانشگاه‌ها با رعایت پروتکل‌های بهداشتی فراهم شود، امتحانات پایان‌ترم به‌شکل حضوری برگزار خواهد شد. هرچند بهترین نوع برگزاری امتحان، شیوه حضوری است؛ اما اولویت نخست ما حفظ سلامت دانشجویان، استادان و کارکنان دانشگاه‌هاست.

وی ادامه داد: گزینه‌هایی را پیش روی دانشگاه‌ها قرار دادیم تا اگر به هر دلیلی نتوانستند شرایط برگزاری امتحان حضوری را مهیا کنند، از گزینه‌های دیگر بهره ببرند. اتخاذ تصمیم را به‌عهده دانشگاه‌ها گذاشتیم. هرچند حضور دانشجویان در دانشگاه‌ها مجاز است؛ اما الزام‌آور نیست و دانشگاه‌ها می‌توانند با توجه به شرایط، اختیار تصمیم‌گیری دارند.

معاون آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در پاسخ به سؤالی درباره نداشتن دسترسی برخی دانشجویان به اینترنت در مناطق محروم یا سنگینی هزینه خرید بسته‌های اینترنتی، تأکید کرد: درصد زیادی از دانشگاه ها توانستند ترم جاری را به‌شیوه آموزش الکترونیکی پیش ببرند؛ اما دانشجویانی نیز هستند که به اینترنت دسترسی ندارند یا هزینه اینترنت برای آنها سنگین است. اگر تعدادی از دانشجویان به هر دلیلی نتوانند از آموزش الکترونیکی استفاده کنند، در سند 20 بندی این امکان را پیش‌بینی کرده‌ایم که دروس را بدون احتساب در سنوات یا ایجاد مشکل برای ترم، حذف کنند.

خاکی صدیق در مورد نحوه کنترل و نظارت بر استادان در کلاس‌های مجازی گفت: با توجه به اینکه در ترم جاری، استادان و دانشجویان برای نخستین بار به‌صورت جدی با مقوله آموزش الکترونیکی برخورد کردند، طبیعتاً احتمال وقوع مشکلات نیز وجود دارد. مواردی داشته‌ایم که هم استادان و هم دانشجویان از کلاس‌های آنلاین، رضایت کامل داشته‌اند و مواردی نیز بوده که انتقاداتی وارد شده است. باید نظارت و ارزشیابی داشته باشیم که این اتفاق در تابستان رخ خواهد داد؛ چراکه ارزیابی دقیق نیاز به جمع‌آوری داده از تمام دانشگاه‌ها دارد و این امر، زمان‌بر است.

وی با اشاره به وضعیت دانشجویان دکتری خاطرنشان کرد: باید مشکل دروس عملی و آزمایشگاهی را برای ترم جاری دانشجویان دکتری حل کنیم. برای استان‌هایی که در وضعیت قرمز قرار دارند نیز ستاد ملی مقابله با کرونا باید تصمیم‌گیری کند.

معاون آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری درباره وضعیت دانشجویان شهریه‌پرداز گفت: تصمیم‌گیری برای این موضوع در حیطه وظایف معاونت آموزشی وزارت علوم نیست. فقط به دانشگاه‌ها توصیه کردیم در این شرایط بحرانی به دانشجویان کمک کنند تا دغدغه مالی به مشکلات آنها اضافه نشود.

خاکی صدیق درباره گلایه تعدادی از دانشجویان از مساعدت نکردن برخی دانشگاه‌ها برای حذف ترم خاطرنشان کرد: تشخیص حذف ترم بدون احتساب در سنوات را به‌عهده دانشگاه‌ها گذاشته‌ایم. دانشگاه‌ها را توجیه کردیم با توجه به شرایط عمومی ایران و جهان، بر دانشجو سهل بگیرند و با دانشجویان همکاری کنند. البته همان‌طور که گفتم شرایط دانشگاه‌ها با یکدیگر متفاوت است. توصیه اکید کرده‌ایم دانشگاه‌ها با دانشجویان همکاری و همراهی کنند؛ اما آمار اینکه چه تعدادی از دانشگاه‌ها همراهی و چه تعدادی مساعدت نکرده‌اند را در ارزیابی تابستان، اعلام می‌کنیم.

وی در پاسخ به سؤالی درباره مشکل فارغ‌التحصیلان با توجه به تعطیلی دانشگاه‌ها و تعیین تکلیف ترم تابستان افزود: وضعیت ترم تابستان را در سند 20 بندی توضیح داده‌ایم و هر دانشگاهی در صورت تمایل و توانایی می‌تواند این ترم را برقرار کند. دانشجویانی نیز که برای فارغ‌التحصیلی به یک یا دو درس نیاز دارند، معرفی به استاد را به چهار درس افزایش داده‌ایم تا نگران برگزار نشدن احتمالی ترم تابستان نباشند.

معاون آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به وضعیت دانشجویان مناطق محروم بیان کرد: همان‌طور که گفتم به دانشگاه‌ها توصیه کردیم برای حذف ترم با دانشجویان به‌ویژه دانشجویان مناطق محروم همکاری کنند. همچنین برخی دانشگاه‌ها اقدام به ارسال بسته‌های آموزشی با پست کرده‌اند تا مشکلات دانشجویان به حداقل برسد.

خاکی صدیق در پاسخ به سؤال خبرنگار ایسکانیوز مبنی بر اینکه در صورت ادامه بحران کرونا تا فصل پاییز، وضعیت ترم آینده به چه شکل خواهد بود، گفت: تعیین تکلیف ترم آینده، موضوع بسیار مهمی است؛ اما هنوز نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی داشت؛ حتی دانشگاه‌های کشورهای پیشرفته در حال حاضر امکان پیش‌بینی وضعیت ترم آینده را ندارند. البته تعدادی از دانشگاه‌های بزرگ دنیا اعلام کرده‌اند ترم آینده نیز با شیوه آموزش الکترونیکی پیش خواهند رفت، برخی دیگر نیز هنوز تصمیمی نگرفته‌اند.

وی افزود:‌ در اکثر دانشگاه‌های ایران، زیرساخت‌های لازم فراهم شده و اگر خدای نکرده شرایط در ترم بعد نیز به‌گونه‌ای پیش رفت که امکان آموزش حضوری فراهم نبود، با توجه به تجربه‌ای که کسب کرده‌ایم، آموزش الکترونیکی را در ترم پاییز نیز ادامه می‌دهیم. البته از حالا نمی‌توان با قطعیت صحبت کرد و همه اتفاقات به میزان شیوع و مهار ویروس کرونا بستگی دارد.

معاون آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با ارائه آماری از میزان بهره‌مندی دانشجویان از آموزش الکترونیکی خاطرنشان کرد: خوشبین هستیم که ترم بعد را با شیوه آموزش حضوری آغاز کنیم. البته در آموزش الکترونیکی نیز آمار خوبی داشتیم. 83.7 درصد از دانشجویان دانشگاه‌های دولتی متمرکز، 93 درصد از پیام نور، 66 درصد از فنی‌وحرفه‌ای، 50 درصد از علمی کاربردی و 100 درصد از دانشگاه‌های فرهنگیان و جامعه‌المصطفی تحت پوشش آموزش الکترونیکی قرار گرفته‌اند.

خاکی صدیق بیان کرد: حدود 74 درصد از دانشجویان دانشگاه‌های غیر دولتی و غیر انتفاعی، 63 درصد از شاهد و نزدیک به 90 درصد از دانشگاه آزاد اسلامی نیز به آموزش الکترونیکی دسترسی داشته‌اند. از حدود 3 میلیون دانشجو، آمار 300 هزار نفر را نداریم؛ اما آمار خوب 86 درصد بهره‌مندی را ثبت کرده‌ایم که دستاوردی ملی و افتخاری برای دانشگاه‌هاست که در فرصتی کوتاه به چنین رقمی رسیدند. با ارزیابی‌هایی که انجام می‌دهیم و برنامه‌ریزی‌های تکمیلی، آمادگی داریم در صورت لزوم، شیوه الکترونیکی را در آموزش عالی ادامه دهند تا توقفی در روند آموزش ایجاد نشود.

وی افزود: امیدوارم از ترم پاییز بار دیگر شاهد حضور دانشجویان در دانشگاه‌ها باشیم. البته تحلیل متخصصان این است که آموزش پساکرونا با آموزش قبل از اسفند 98 تفاوت‌های زیادی خواهد داشت. زیرساخت‌ها آماده شده، استادان با نرم‌افزارها آشنا شده‌اند و دانشجویان هم تجربیات زیادی کسب کرده‌اند. ان‌شاءالله آموزش ترکیبی را برای آینده خواهیم داشت.

معاون آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری درباره احتمال تعویق آغاز ترم آینده با توجه به جابجایی زمان برگزاری کنکور سراسری گفت: تمام تلاش مؤسسات آموزش عالی در این راستاست که ترم آینده را در زمان مقرر آغاز کنند. البته با توجه به امکانات دانشگاه‌ها برای پذیرش دانشجویان جدیدالورود و تأخیر در فارغ‌التحصیلی دانشجویان ساکن خوابگاه، احتمال دارد ترم بعد را از بهمن‌ماه شروع کنیم. البته زمان اعلام نتایج کنکور هم در تصمیم‌گیری مؤثر است.

خاکی صدیق یادآور شد: با زحمت و همکاری تمام اعضای جامعه دانشگاهی توانستیم دستاوردی قابل دفاع در مدت زمان سه ماه داشته باشیم که باید از آنها قدردانی کرد. باید از تجربیات به‌دست آمده در دوران پساکرونا نیز استفاده کنیم. تغییر در ساختار سنتی آموزش بسیار دشوار بود؛ اما توانستیم تهدید را به فرصت تبدیل کنیم و امیدوارم از این تجربیات برای کیفی‌سازی آموزش، بهره ببریم.

وی با تأکید بر این‌که نمره خیلی خوبی به آموزش عالی در دوران کرونا می‌دهد، در پایان گفت: تا جایی که اطلاع دارم تا 90 درصد دانشجویان از اینترنت رایگان برخوردار شدند.

آهنچیان: امکان ارائه کمک مستقیم به دانشجویان را نداریم

محمدرضا آهنچیان نیز در نشست خبری که امروز سه‌شنبه 30 اردیبهشت به‌صورت ویدیوکنفرانس برگزار شد، درباره عملکرد آموزش عالی در دوران شیوع ویروس کرونا اظهار کرد: در معاونت آموزشی وزارت علوم، سعی بر این بود تصمیماتی جامع گرفته شود، به هر حال معاونت آموزشی وزارت علوم، پیشانی آموزش عالی است.

وی ادامه داد: معاونت آموزشی وزارت علوم در چهار بُعد به ماجرا ورود کرد. ابتدا با ایجاد انعطاف در مقررات و قوانین تحصیلی، نگرانی دانشجویان و خانواده‌های آنها را برطرف کرد. همچنین با ورود به شیوه‌های نوین آموزشی، فرصت خوبی برای شناسایی استعدادهای این شیوه‌ها فراهم کرد. ورود به بحث آموزش و ارائه رهنمود به دانشگاه‌ها، حرکت دیگر معاونت آموزشی وزارت علوم بود. پشتیبانی نرم‌افزاری و سخت‌افزاری از دیگر اقدامات این معاونت محسوب می‌شد.

مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی آموزش عالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری درباره کمک این وزارتخانه به دانشجویان مناطق محروم خاطرنشان کرد: با توجه به جمعیت سه میلیونی دانشجویان سراسر کشور، اگر حتی 10 درصد از این جمعیت، نیازمند کمک مستقیم باشند، نه‌تنها وزارت علوم؛ بلکه هیچ وزارتخانه دیگری توان کمک مستقیم به آنها را ندارد. البته بحث عدالت آموزشی، همیشه وجود داشت و ما نیز سعی کرده‌ایم تا حد امکان به دانشجویان کمک کنیم.

آهنچیان خاطرنشان کرد: البته دانشگاه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد به‌صورت خودجوش از طریق ارسال بسته‌های آموزشی و کمک‌های غیر مستقیم دیگر به یاری دانشجویان شتافته‌اند.

وی در مورد احتمال تعمیم بخشنامه‌های ترم جاری به ترم آینده گفت: بخشنامه‌های ترم جاری، استثنا بود و به شرایط غیر قابل پیش‌بینی بستگی داشت. اگر مهرماه نیز وضعیت همچنان بحرانی باشد، بخشنامه‌ها قابلیت تعمیم خواهند داشت.

انتهای پیام/