ایسکانیوز - گروه فرهنگی - مجید فاضلی: سینمای کودک و نوجوان یکی از عرصه‌های مهم و تاثیر گذاری است که از آن می‌توان برای تاثیرگذاری و فرهنگ‌سازی استفاده کرد. این عرصه مهم با قشری سر و کار دارد که جز آینده‌سازان کشور محسوب می‌شوند. از این رو برای کنکاش پیرامون مسائل این عرصه با حبیب اسماعیلی تهیه کننده سینما به گفت‌وگو پرداختیم. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.

*فیلم‌هایی که رنگ اکران ندیدند

ایسکانیوز: چه اندازه در سال‌های اخیر به سینمای کودک و نوجوان توجه شده است؟

سینما ژانرهای مختلفی دارد و یکی از آن‌ها که خوب باید به آن رسیدگی شود ژانر کودک و نوجوان است. چند سال اخیر در این ژانر معمولا دو نوع فیلم داشتیم. یک نوع آن فقط فیلم‌هایی بوده‌اند که برای جشنواره‌ها ساخته شده‌اند که بیشتر مضامین اخلاقی و آموزشی دارند. معمولا نیز مخاطبی نداشتند. اگر مروری برآن‌ها شود این نکته به دست می‌آید که هنوز حدود 40 یا 50 فیلم از این نوع، رنگ اکران به خود ندیده‌اند. در واقع جذابیتی که باید برای اکران وجود داشته باشد در این آثار نبوده است.

اما نوع دیگری نیز بوده که در آن آثار تولید شده مخاطب خاص خودش را داشته و جز پرفروش‌ها نیز بوده است حتی  وقتی اکران شده اند در جشنواره‌ها مورد استقبال مردم و منتقدین قرار گرفته‌اند و در اکران عمومی هم استقبال خوبی از آن‌ها شده است. باید بر روی این نوع از سینما سرمایه گذاری شود. اما این نکته را هم باید گفت که سینمای هنری هم مثل بقیه بخش سینمای خودمان مخاطب خاص خودش را دارد. فیلم ‌هایی هم که برای جشنواره ساخته می‌شوند مخاط خاص خودشان را دارند.

*فیلم کودک باید سرگرم‌کننده باشد

ایسکانیوز: فیلم کودک و نوجوان باید چه ویژگی داشته باشد؟

سینمای کودک و نوجوان باید برای بیننده جذابیت داشته باشد و بیننده به سمت آن کشیده شود در غیر این صورت بخش خصوصی توان زیادی برای سرمایه‌گذاری بر روی این آثار ندارد. یعنی اگر فیلمی با سرمایه بخش خصوصی ساخته شود و مردم از آن استقبال نکنند، سرمایه‌گذار دیگر رغبتی برای سرمایه‌گذاری در سینمای کودک و نوجوان نخواهد داشت.  تهیه کنندگان باید خیلی دقت کنند که در سینمای کودک و نوجوان چه کاری را به ثمر می‌رسانند زیرا با طبقه حساس کودک و نوجوان طرف هستند. این قشر جزء آینده‌سازان کشور محسوب می‌شوند. از این رو موضوعی که برای آن‌ها در نظر گرفته می‌شود باید بسیار حساب شده و درست باشد. موضوع انحرافی نباید در این عرصه به تولید برسد.

فیلم تولید شده هم باید سرگرم کننده باشد و نباید صرفا نکته اخلاقی و پند و اندرز در آن به کار رفته باشد. فیلم تولید شده اگر سرگرم کننده باشد می‌تواند پیام‌های خوبی را هم به مخاطب القا کند. جای خالی این موضوع که فیلم‌نامه‌های خوبی تبدیل به فیلم شود در عرصه سینمای کودک و نوجوان به خوبی احساس می‌شود. اگر بخش خصوص به این عرصه وارد شود دیگر نیازی به حمایت‌های دولت نیست. یعنی بخش خصوصی خود سرمایه گذاری می‌کند و فیلم‌های خوبی را می‌سازد کما اینکه در چند سال گذشته این اتفاق افتاده اما تعداد فیلم‌های ساخته شده از بخش خصوص کم بوده است.

*سینمای جشنواره‌ای و مصائب مخاطب

ایسکاینوز: چرا فقط فیلم‌ها برای جشنواره ساخته شده است؟

خیلی از فیلم‌ها اینگونه هستند یعنی در جشنواره فیلم فجر، کودک و نوجوان و بقیه جشنواره‌ها همین اتفاق افتاده است. برخی فیلم‌سازها نگاهشان این است که فیلمی بسازند که جنبه آموزشی و اخلاقی داشته باشد. از این رو زیاد به مسئله تجاری آن نگاه نمی‌کنند و همین منجر به جذب نشدن مخاطب به اثر تولید شده می‌شود. در دنیا چنین چیزی مرسوم است و نمی‌توان گفت که آن‌ها کار اشتباهی انجام می‌دهند. همچنین در کشور خودمان نیز اتفاق می‌افتد. اینگونه از فیلم‌سازها می‌گویند برای جشنواره‌ها فیلم می‌سازند و از این رو آثارشان در آنجا مطرح می‌شود و منتقدین هم به آن توجه می‌کنند. چنین آثاری  برای مخاطب کم‌تر بوده است. اینجا هم چنین فیلم‌هایی ساخته شود اشکالی ندارد اما اولویت با این باشد که هر اثر هنری مخاطب خودش را نیز داشته باشد.

چون اگر اثر هنری بزرگترین پیام اخلاقی را هم داشته باشد بدون داشتن مخاطب باز هیچ فایده‌ای ندارد و باید گفت کار بیهوده‌ای انجام شده است. به همین دلیل فکر می‌کنم سینمای کودک و نوجوان باید به این سمت و سو برود که آثار جذابی برای مخاطب تولید کند، این کار حساسی بیشتری پیدا می‌کند به خصوص در شرایطی که شبکه‌های ماهواره‌ای و ویودیوهای زیادی وجود دارد و بسیاری از سرگرمی‌ها با موبایل در دسترس قرار می‌گیرد. اینجا حساسیت کارگردان فیلم کودک و نوجوان بیشتر است. یعنی باید چنین فردی حساسیت بیشتری به خرج دهد و تمام جوانب را در نظر بگیرد و با تولید فیلم خود بتواند نسل نوجوان را جذب خود کند.

*فیلمی در شان کودک و نوجوان

ایسکانیوز: آیا فیلمنامه‌های ضعیف بزرگترین مشکل سینمای کودک و نوجوان هستند؟

پایه اثر از فیلمنامه شروع می‌شود و کارگردان‌ها در ساخت فیلم مشکلی ندارند. تهیه کنندگان هم امکاناتی در اختیار دارند و بازیگران خوبی هم در این عرصه داریم. در همه زمینه‌ها خوب هستیم، مشکل فیلم‌نامه است. مقداری باید بر روی فیلم‌نامه‌ها سرمایه گذاری کنیم. البته در این کار باید جوانب را در نظر بگیریم تا اثر نوشته شده نکته انحرافی نداشته باشد. ضمن داشتن نکات آموزشی، سرگرمی خوبی هم با خود داشته باشد تا منجر به جذب کودک و نوجوان و خانواده‌ها شود و آن‌ها از این فیلم‌ها استفاده کنند. پایه همه این موراد به فیلم‌نامه خوب برمی‌گردد. فیلم‌ساز وقتی بر روی کاری سرمایه‌گذاری می‌کند باید از فیلم‌نامه‌نویس‌ها دعوت به کار کند تا کاری در شأن کودک و نوجوان تولید شود.

*برگشت سرمایه مهم است

ایسکانیوز: بنیاد فاربی چه نقشی می‌تواند برای بهتر شدن سینمای کودک و نوجوان ایفا کند؟

بنیاد فارابی کارهای زیادی انجام داده است. اکثر آثار تولید شده در سال‌های قبل توسط کانون پرورش فکری کودکان انجام می‌شد اما اکنون فعالیت این نهاد کم شده است اما بنیاد فارابی چند سالی می‌شود که روی فیلم‌هایی سرمایه گذاری کرده است. البته باید گفت آثاری هم بوده که رنگ اکران ندیده‌اند. هر کسی حتی با عنوان دولتی هم سرمایه‌گذاری کند برگشت سرمایه برای او بسیار مهم است.  تولید کارها باید مقداری به این سمت باشد که کار ساخته شده صرفا جشنواره‌ای نباشد. کار خوب را جشنواره و مردم می‌پسندند. زمانی بود که برخی فیلم‌ها را به جشنواره‌ای و مردمی تقسیم می‌کردیم. اما سطح فرهنگ فیلم دیدن مردم اکنون بالا رفته و سلیقه جشنواره و مردم به هم نزدیک شده‌ است. همان فیلم هایی که در جشنواره‌های کشور مورد توجه منتقدان و داوران قرار می‌گیرد همان‌ها مورد توجه مردم نیز قرار می‌گیرند. اما در گذشته فیلم‌های جشنواره‌ای بود که پیام اخلاقی و آموزشی داشت و به مقوله جذب مخاطب نمی‌پرداخت. اکنون فیلم‌ها هم به سمت و سویی می‌روند که مخاطب داشته باشند و این اواخر هم دیدم کارهایی تولید شده که نگاه جذب مخاطب را با خود داشتند.

*نگاه کارگرادن باید به سمت جذب مخاطب کشیده شود

ایسکانیوز: آثار تولید شده در داخل کشور تا چه اندازه توانایی دارند با دیگر رقبای خود رقابت کنند؟

باید بگویم وقتی فیلم خوب ساخته شود به جشنواره‌های بین‌المللی هم راه پیدا می‌کند. فیلم‌های خوبی هم که ساخته شده به جشنوارهای بین المللی کن، اسکار و دیگر جشنواره‌ها راه پیدا کرده‌اند. نشان می‌دهد عوامل داخلی توانایی این کار را دارند. در گذشته هم چنین چیزی اتفاق افتاده است آثار افرادی چون پوراحمد یا طالبی در سینمای کودک و نوجوان به خوبی مطرح شدند. البته باز هم تاکید می‌کنم باید نگاه کارگردان‌ها به سمت جذب مخاطب برای سینمای کودک و نوجوان کشیده شود.

*فیلم‌ساز را تشویق کنند

ایسکانیوز: چه کار اساسی باید برای تقویت سینمای کودک و نوجوان انجام شود؟

اول، تشویق فیلم‌سازان تا روی این زمینه کار کنند. همچنین فیلم‌نامه‌نویسان را نیز همین گونه تشویق کنیم تا آثار خوبی نوشته شود. در کنار این موارد نیاز به سرمایه گذاری دارد. این امر می‌تواند توسط بنیاد فارابی و یا بخش خصوصی انجام شود، اما بخش خصوصی می‌تواند روی مقوله فیلمنامه‌نویسی سرمایه‌گذاری کند. فیلم‌نامه هم می‌تواند توسط یک نفر یا یک تیم نوشته شود. وقتی فیلمنامه خوبی نوشته شود بقیه عوامل تولید یک فیلم را هم در اختیار داریم. توجه به مقوله فیلم‌نامه نویسی اولین گامی است که باید برداشته شود در این زمینه بخش خصوصی هم می‌تواند به میدان بیاید تا کار خوبی در عرصه کودک و نوجوان داشته باشیم.

انتهای پیام/