به گزارش گروه بین الملل باشگاه خبرنگاران دانشجویی(ایسکانیوز)، رامین حسین آبادیان کارشناس مسائل منطقه در یادداشتی که متن آن را در اختیار ایسکانیوز قرار داده به بررسی ابعاد مختلف موضوع اعتراضات اخیر در سلیمانیه عراق پرداخته است.
رامین آبادیان نوشت: از چند روز گذشته تاکنون استان «سلیمانیه» واقع در اقلیم کردستان عراق به صحنه برگزاری تظاهرات اعتراضی تبدیل شده است. شرکت کنندگان در این تظاهرات اعتراض خود نسبت به وخامت اوضاع اقتصادی در اقلیم کردستان را ابراز داشتهاند. اما با این حال، طولی نکشید که استان سلیمانیه پس از برخورد خشونت آمیز نیروهای امنیتی با تظاهراتکنندگان به صحنه درگیری میان دو طرف تبدیل شد. پس از به خشونت کشیده شدن اعتراضات بود که معترضان عراقی در سلیمانیه به مقر حزب دموکرات کردستان حمله کرده و آن را به آتش کشیدند. در همین حال، معترضان به ساختمانها و نهادهای اداری نیز حمله و اقدام به تخریب آنها کردند.
از سوی دیگر، کمیته عالی امنیتی اقلیم کردستان عراق نیز با صدور بیانیه ای ضمن «غیرقانونی» توصیف کردن اعتراضات مردمی در این اقلیم، تأکید کرد که تداوم این روند موجب شکل گیری هرج و مرج در اقلیم کردستان می شود. با این حال، این بیانیه نیز موجب توقف اعتراضات مردمی به وضعیت اقتصادی در اقلیم کردستان نشد. در همین حال، «مسرور بارزانی» نخست وزیر اقلیم کردستان عراق در سخنانی خواستار کمک های دولت مرکزی عراق برای پایان بحران استان سلیمانیه شد. وی در سخنانی در همین ارتباط تأکید کرد: «نباید اجازه داد که اعتراضات با خشونت همراه شود».
واکنشهای طرفهای عراقی مختلف
افزایش دامنه درگیریها در استان سلیمانیه واکنشهایی را از سوی طرفهای مختلف عراقی به دنبال داشته است. در همین راستا، «شیخ قیس الخزعلی» دبیرکل جنبش «عصائب اهل الحق» عراق با صدور بیانیهای خواستار ورود دولت مرکزی بغداد به بحران سلیمانیه و کمک به حل این بحران شد. وی در عین حال، اقدامات خشونتآمیز علیه معترضان را به شدت محکوم کرد و خواستار متوقف شدن هرچه سریعتر این اقدامات شد.
از سوی دیگر، «برهم صالح» رئیس جمهور عراق نیز بیانیهای را در خصوص بحران سلیمانیه منتشر کرد و در آن، ضمن تأکید بر تلاش دولت بغداد برای حل و فصل این بحران، اعلام کرد که اقدامات خشونتآمیز علیه معترضان با هیچ بهانهای قابل توجیه نیست. این درحالی است که «سید عمار حکیم» رهبر جریان حکمت ملی نیز سخنانی را در این خصوص مطرح و اعلام کرد: «عتراضات تنها در ارتباط با کردستان نیست، بلکه این اعتراضات در ارتباط با تمامی عراق است. دیگر زمان راهکارهای موقتی به سر آمده است و باید دیدگاه قانون اساسی و مدیریت فدرال را درخصوص منابع کشور مدنظر قرار داد».
خشم معترضان از «بحران مالی» در اقلیم کردستان
آنچه که موجب ظهور و بروز اعتراضات گسترده در استان سلیمانیه اقلیم کردستان شده است در واقع ریشه در «بحران مالی» در این اقلیم دارد؛ بحرانی که مربوط به امروز و دیروز نیست و ساکنان اقلیم کردستان سالهاست با آن دست و پنجه نرم میکنند. بحران مالی در اقلیم کردستان طی هفتههای اخیر بیش از پیش تشدید شد به گونهای که پرداخت حقوق ماهانه کارکنان اقلیم توسط اربیل قطع شد. قطع تدریجی حقوق ماهانه کارمندان اقلیم که پرجمعیتترین قشر کردستان عراق محسوب میشوند موجب شد تا آنها معیشت روزمره خود را در خطر دیده و برای بیان اعتراض خود به خیابانها بیایند.
معترضان در تظاهرات چند روز اخیر خود صراحتا اعلام کردهاند که تا زمانی که حقوق کارمندان اقلیم کردستان به طور کامل پرداخت نگردد دست از برگزاری تظاهرات نخواهند کشید. این درحالی است که سران اقلیم کردستان به شدت نگران افزایش موج اعتراضات مردمی و به خشونت کشیده شدنِ بیشتر آن هستند.
عدم نتیجهبخش بودن مذاکرات بغداد ـ اربیل
ازجمله عوامل دیگری که به ظهور و بروز اعتراضات مردمی در اقلیم کردستان منجر شده است، عدم نتیجهبخش بودن مذاکرات میان دولت مرکزی عراق با اقلیم کردستان درخصوص نحوه تخصیص منابع مالی به این اقلیم است. علیرغم اینکه از زمان روی کار آمدن «مصطفی الکاظمی» به عنوان نخستوزیر عراق، سلسله مذاکرات مختلفی میان بغداد و اربیل برگزار شده است اما تاکنون هیچ توافقی در خصوص نحوه تخصیص منابع مالی به اقلیم کردستان میان دو طرف حاصل نشده است؛ مسألهای که موجب شده تا بحران مالی در اقلیم کردستان بیش از پیش نمود پیدا کند.
سوء مدیریت در بهرهبرداری از منابع مالی
در عین حال، نمیتوان از کنار سوء مدیریت در بهرهبرداری از منابع مالی در اقلیم کردستان توسط مقامات این اقلیم به سادگی عبور کرد؛ مسألهای که به نوبه خود در شکلگیری بحران مالی و به تبع آن آغاز تظاهرات اعتراضآمیز نقش داشته است. در طول سالهای گذشته، مقامات اقلیم کردستان علیرغم بهرهمندی از منابع مالی حاصل از فروش نفت و نیز برخی کمکهای مالی دولت بغداد باز هم نتوانستند انتظارات اقتصادی ساکنان اقلیم کردستان را برآورده سازند. این درحالی است که وجود فساد در نهادها و مؤسسات اقلیم کردستان نیز به نوبه خود در تشدید بحران مالی در این اقلیم نقش داشته است. با اینحال، مقامات اقلیم کردستان تلاش میکنند تا مسئولیت تمامی آنچه را که در سلیمانیه میگذرد، متوجه مقامات دولت مرکزی کنند.
در همین ارتباط، پایگاه «القدس العربی» با انتشار مطلبی در خصوص اعتراضات اقلیم کردستان، نوشت: «اعتراضات در استان سلیمانیه در حالی بیش از پیش تشدید شده است که مقامات اقلیم کردستان خود را به کلی از آنچه که در این اقلیم میگذرد، کنار کشیدهاند و میگویند که اوضاع اقتصادیِ کنونی خارج از اراده و کنترل آنهاست. آنها در واقع، بغداد را مقصر وضعیت کنونی معرفی می کنند».
تلاشها برای حل بحران سلیمانیه
درحال حاضر، مقامات عراقی تلاش خود برای حل و فصل بحران سلیمانیه را به کار بستهاند. در همین راستا، امروز یکشنبه «مصطفی الکاظمی» نخست وزیر عراق نشست مشترکی را با هیأت نمایندگان اقلیم کردستان برگزار کرد. در این نشست «محمد الحلبوسی» رئیس پارلمان عراق نیز حضور یافت. مقامات دولت مرکزی عراق در جریان نشست مذکور با اعضای هیأت اقلیم کردستان در خصوص آخرین تحولات استان سلیمانیه و بحرانی که در این استان ایجاد شده است، بحث و تبادل نظر کردند.
مقامات عراقی بر این باورند که در صورت عدم حل و فصل بحران سلیمانیه ممکن است این بحران به دیگر مناطق بغداد نیز سرایت کند. علت این مسأله هم آن است که وخامت اوضاع اقتصادی در عراق تنها به اقلیم کردستان محدود و محصور نمیشود و بسیاری از استانهای عراق با این بحران دست و پنجه نرم میکنند.
* کارشناس مسائل منطقه
نظر شما