مونا فلسفی روانشناس در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز با اشاره به اینکه متأسفانه با شروع ویروس کرونا کودکان از محیط‌های اجتماعی مانند مهدکودک‌ها، مدارس، پارک‌ها و مکان‌هایی از این ‌دست دور شده‌اند، افزود: در این شرایط کودکان نمی‌توانند با فامیل یا بچه‌های هم‌سن خود ارتباط بگیرند و  این محدودیت باعث می‌شود که کودکان فکر کنند دوستان خود را از دست‌ داده‌اند.

وی یادآور شد: دوری از مدرسه، دوستان و بازی‌ها و مواردی از این قبیل برای کودک سوگ به‌حساب می‌آید و سازگاری با این شرایط سخت است.

این روانشناس با اشاره به اینکه وقتی کودکان یک دوره طولانی با دیگران ارتباط نمی‌گیرند، نحوه صحیح ارتباط برقرار کردن را از یاد می‌برند، عنوان کرد: کودکان به خاطر شرکت نکردن در محیط‌های اجتماعی خیلی گوشه‌گیر شده‌اند و خلق‌وخوی آنان تغییر کرده است.

وی با بیان اینکه باید روابط اجتماعی فرزند خود را حفظ کنیم، تأکید کرد: والدین شرایطی را فراهم آورند که کودکان بتوانند به‌صورت تصویری با دوستان خود در تماس باشند تا کودک دچار ترس‌های اشتباه نشود.

بازی‌های حرکتی را از فرزندان خود دریغ نکنید

فلسفی ادامه داد: به علت اینکه کودکان فعالیت فیزیکی ندارند و نمی‌توانند در محیط‌های باز بازی کنند دچار برخی اختلالات می‌شوند به عنوان مثال اختلال افسردگی که در دوران قبل کرونا در کودکان انگشت‌شمار بود، هم‌اکنون شیوع آن در دوران کرونا افزایش یافته است.

وی با بیان اینکه اکثر کودکان در آپارتمان زندگی می‌کنند و تحمل این امر برای کودکان سخت است، گفت: مهارت اجتماعی کودکان با وضع موجود و اجبار در خانه ماندن کم شده است و کلاس اولی‌ها در این شرایط بیشتر از سایر کودکان آسیب  می‌بینند.

این درمانگر کودک و نوجوان با اشاره به اینکه والدین باید روزانه بیش از نیم ساعت با فرزندان خود وقت بگذارند، تصریح کرد: والدین سعی کنند برای فرزندان خود وقت بگذارند و بازی‌هایی که تحرک رکن اصلی آن است با فرزندان خود داشته باشند؛ همچنین  در صورت امکان با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در پارک‌های خلوت یا پارکینگ با کودکان فعالیت‌های فیزیکی از قبیل دوچرخه‌سواری داشته باشند.

فلسفی بیان کرد: اگر برای والدین ممکن است در شرایط محدود با رعایت پروتکل‌های بهداشتی به کودکان اجازه بازی با همسالانشان را در فضای باز بدهند البته در صورتی که از سلامتی کامل محیط و کودک مقابل مطلع باشند.

کودکان در چه سنی می‌توانند از تلفن همراه و شبکه‌های اجتماعی استفاده کنند؟

وی با بیان اینکه خیلی از والدین در این ایام از اعتیاد کودکان و نوجوانان خود به فضای مجازی شاکی هستند، تأکید کرد: در بازی‌های آنلاین کودک با افراد غریبه در ارتباط است و مشکلاتی از قبیل یادگیری الفاظ بد را در پی دارد که والدین می‌توانند با کنترل و مدیریت غیرمستقیم از این مسائل پیشگیری کنند و با آموزش‌های لازم و به موقع  از ورود کودکان به اتاق‌های گفتگو غیرمتناسب با سن‌ آنها جلوگیری کنند.

این روانشناس با تأکید بر اینکه شبکه اجتماعی اینستاگرام مناسب کودکان نیست، گفت: برای کودکان زیر ۱۴ سال استفاده از اینستاگرام ممنوع است چون در این شبکه موضوعاتی از قبیل برگزاری لایو یا ویدیوهایی است که مناسب سن این گروه کودکان نیست و ممکن  است از لحاظ اجتماعی و فرهنگی آسیب ببینند البته استفاده از واتس‌اپ مشکلی ندارد و در این شرایط برخی مدارس به این بستر نیاز دارند.

این درمانگر کودک و نوجوان یادآور شد: وقتی زندگی به سمت ماشینی شدن می‌رود و همه‌چیز به‌صورت آنلاین در اختیار مردم قرار می‌گیرد، برخی مسائل در خانواده‌ها دچار تغییر می‌شود و قرنطینه هم به آن دامن می‌زند بنابراین برای کودکان زیر ۱۲ سال باید استفاده و میزان مصرف از اینترنت کاملاً تحت نظارت والدین باشد.

فلسفی با بیان اینکه استفاده از اینترنت آسیب‌های جسمی مانند ضعیف شدن چشم یا عدم تمرکز و اعتیاد به وجود می‌آورد، تصریح کرد: توصیه می‌شود که والدین در خانه‌ها از وای فای دائم استفاده نکنند و بسته‌های اینترنتی محدود می‌کند خریداری کنند؛ زیرا استفاده طولانی مدت روزانه و بیش از ۲ ساعت از موبایل و تبلت برای کودکان بالای ۳ سال مضر است.

وی ادامه داد: بهتر است کودکان زیر ۳ سال از تبلت و موبایل استفاده نکنند چون بر خلق‌وخوی آنان تأثیرگذار است و باعث تأخیر در گفتار می‌شود و توجه و تمرکز این کودکان را دچار اختلال می‌کند.

والدین از سیستم‌های تشویقی استفاده کنند

این روانشناس با بیان اینکه شرایط موجود برای کل دنیا است و ما باید به دنبال راهکار برای مدیریت آن باشیم، افزود: کودکان کلاس آنلاین را جدی نمی‌گیرند و می‌خواهند بیشتر به بازی بپردازند به همین خاطر یادگیری دچار مشکل شده و اعتمادبه‌نفس در این شرایط پایین می‌آید.

وی با تأکید بر اینکه وقتی معلم در کلاس فیزیکی حضور ندارد و کودکان همدیگر را نمی‌بینند، بی‌انگیزگی تحصیلی در این شرایط طبیعی است، افزود: کودکان از یکدیگر تأثیر می‌پذیرند و یادگیری اجتماعی مهم است. کودکان در شرایط همه‌گیری ویروس کرونا نسبت به قبل بی‌حوصله شده‌ و این بی‌انگیزگی به خاطر تغییر خلق‌وخوی آنان است.

فلسفی با اشاره به اینکه والدین و معلم‌ها در کلاس‌های آنلاین باید جنبه تفریحی و آموزشی را باهم در نظر بگیرند که کودک بتواند جذب محیط آموزشی جدید شود، گفت: در کلاس‌های آموزشی مادرها دائماً کنار فرزندان خود می‌نشینند و همین کار باعث می‌شود که استقلال در کودک از بین برود در حالی که  والدین در مواقعی باید موقعیتی را ایجاد کنند که کودک به‌تنهایی وظیفه خود را انجام دهد.

وی تصریح کرد: برخی والدین برای اینکه فرزندانشان در امتحان نمره خوب بگیرند جواب سؤال‌ها را به آنان می‌دهند که این‌ عمل کاملا اشتباه است و باید فضایی را مهیا کنیم که کلاس‌های آنلاین همانند کلاس‌های حضوری باشند و اگر کودک امتحان یا درس دارد همان‌قدر مسئولیت‌پذیر باشد که در کلاس‌های حضوری فعال است.

این روانشناس با بیان اینکه تذکرهای زیاد والدین برای انجام دادن تکالیف و مسائلی از این ‌دست از عوامل بی‌انگیزگی تحصیلی است، بیان کرد: والدین از سیستم‌های تشویقی استفاده کنند. در مواقع کلاس آنلاین کودکان در اتاقی قرار بگیرند که اسباب‌بازی و محرک‌های محیطی نباشند تا باعث حواس‌پرتی نشود.

با کودک خود صادق باشید

وی با بیان اینکه وقتی کودک یا نوجوان احساس می‌کند والدینش به او دروغ می‌گویند و برخی مطالب مبهم است، بیشتر احساس ترس می‌کنند، افزود: باید با فرزندانمان صادق باشیم و هر آنچه مربوط به کرونا است به‌صورت صادقانه و متناسب با سن آن‌ها بیان کنیم نه اینکه دائماً راجع به مرگ‌ومیر این ویروس بگوییم.

این روانشناس ادامه داد: باید به فرزندان خود یاد بدهیم که با دست‌به‌دست هم دادن و استفاده از ماسک و رعایت پروتکل‌های بهداشتی می‌توانیم از ابتلا به این ویروس در امان باشم و کرونا را شکست بدهیم همچنین می‌توانیم با قصه‌گویی و انجام بازی‌های مرتبط به ویروس کرونا  کودکان خردسال را با ویروس کرونا آشنا کنیم و به آنها این اطمینان خاطر را بدهیم که همه بزرگ‌ترها می‌کوشند تا هرچه زودتر این ویروس را از بین ببرند.

وقت بیشتری برای فرزندتان بگذارید

وی با تأکید بر اینکه والدین باید زمان باکیفیتی را با فرزندان خود سپری کنند، افزود: انجام بازی‌هایی از قبیل نقاشی با آبرنگ یا مداد شمعی و بازی بارنگ‌ها می‌تواند برای کودکان سرگرم‌کننده باشد زیرا استفاده از رنگ‌ها و نقاشی در تخلیه هیجانات کودکان بسیار موثر است و استفاده‌ از بازی‌های فکری و دسته‌جمعی هم از دیگر موارد سرگرم‌کننده به شمار می‌آید.

وی ادامه داد: از دیگر بازی‌ها می‌توان به اجرای نمایش‌های عروسکی با کمک فرزندان اشاره کرد و همچنین استفاده از کاردستی‌ یا صورتک‌ هم می‌تواند برای کودکان جذاب باشد.

فلسفی با توصیه به خواندن کتاب‌ برای فرزندان خود در ایام خانه‌نشینی گفت: کتاب «چگونه هیولای خشم خود را گرسنه بگذاریم» از انتشارات ارجمند راهبردهایی برای والدین، کودکان و متخصصانی که با کودکان کار می‌کنند ارائه می‌دهد که برای شناخت و مدیریت مؤثر خشم ضروری است علاوه بر این فعالیت‌های لذت‌بخشی در کتاب آمده که به خواننده کمک می‌کند این راهبردها را بهتر بیاموزد و به جهان پیرامون خود از دیدگاه متفاوتی بنگرد.