به گزارش گروه بین الملل باشگاه خبرنگاران دانشجویی(ایسکانیوز)؛ سوریه به عنوان کشوری همسایه که اشتراکات زیادی با ما در مسائل مختلف و دیدگاه های منطقه ای دارد نقش و جایگاه ویژه ای در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دارد.  

در سال های اخیر به دلیل حضور تروریست هایی در خاک آن کشور از بیش از ۸۰ کشور جهان و تلاش گسترده بسیاری از قدرت های منطقه ای و بین المللی جهت ساقط کردن دولت مشروع آن کشور و شخص بشار اسد، ایران از آغاز ورود تروریست ها به سوریه به کمک آنها شتافت و این منجر به عمق همکاری ها و روابط میان دو کشور شد.  

در این میان پُر واضح است که نقش فرماندهان و مستشااران ایرانی چون «حاج قاسم سلیمانی» در آن برهه حساس و سرنوشت ساز برای رهایی سوریه از چنگال تروریست ها بسیار کلیدی و مهم بوده و هست. 

ایران همواره ومعتقد بوده و هست که حفظ تمامیت ارضی و احترام به حاکمیت ملی سوریه موجب تقویت امنیت منطقه خواهد شد زیرا امنیت کشورهای منطقه بهم پیوسته است.

علی رغم اینکه کشورهای فرامنطقه‌ای در صدد دامن زدن به تفرقه در منطقه و کشور سوریه هستند اما،  ایران از ابتدا تاکنون با هر ایده و طرحی در راستای تجزیه سوریه مخالفت کرده است.

آنچه مشخص است آنکه سطح مناسبات تجاری میان ایران و سوریه حتما به اندازه عمق نزدیکی دیدگاه و روابط سیاسی میان مقامات دو طرف نیست که این بیانگر اهمیت و لزوم مشارکت هرچی بیشتر ایران در بازسازی آن کشور است.

رفت و آمدهای اقتصادی میان مقامات ایران و سوریه 

اردیبهشت ماه سال ۹۷ وزیر سابق راه و شهرسازی به نمایندگی از دولت ایران برای دیدار با مقامات سوریه و بررسی نحوه مشارکت در بازسازی این کشور به سوریه سفر و با بشار اسد رئیس جمهور و عماد خمیس نخست وزیر سابق سوریه دیدار کرد؛ در این دیدارها بر همکاری ایران و سوریه در خصوص ساخت مسکن، حمل و نقل و زیرساخت‌های آن، گمرک، روابط بانکی و بیمه‌ای، توسعه مناطق آزاد، بازسازی شهرک‌های صنعتی سوری و غیره تأکید و این موارد مورد موافقت قرار گرفت.

دی ماه سال ۹۷ هم همایشی با حضور محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی در اتاق بازرگانی با عنوان مشارکت بخش خصوصی در بازسازی سوریه برگزار شد که اسلامی در آن نشست از سفر یک هیأت بلندپایه ایرانی به دمشق و دیدار با فعالان بخش خصوصی این کشور و همچنین مقامات دولتی سوریه خبر داد.

سفر این هیئت سیاسی-اقتصادی، بهمن ماه ۹۷ به ریاست اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور انجام شد که در آن سند مهم همکاری‌های بلندمدت و راهبردی ایران و سوریه به امضا رسید. با این حال تا کنون هیچیک از بندهای توافقات مهم مقامات سیاسی دو کشور، جنبه اقتصادی نگرفته است.

سیاست اقتصادی ترکیه در سوریه 

ترکیه که نه تنها در زمان بحران سوریه، از تروریست‌های جبهه النصره حمایت می‌کرد، بلکه در حال حاضر نیز در ادلب سوریه مستقر بوده و بخشی از خاک این کشور را در اشغال دارد، در سال ۲۰۱۹ از مجموع واردات ۶ میلیارد دلاری سوریه، سهمی بالغ بر ۱.۷ میلیارد دلار را به خود اختصاص است.

عجیب‌تر اینکه مجموع صادرات ۷ ماهه ایران به سوریه، ۷۳ میلیون دلار بود اما صادرات تنها ماه سپتامبر (شهریور امسال) ترکیه به سوریه، بیش از ۱۰۰ میلیون دلار بوده است! در سال ۲۰۱۸ سه کشور امارات، چین و ترکیه صادراتی به ترتیب بین ۱.۱ تا ۱.۳ میلیارد دلار به سوریه داشته‌اند.

ترکیه در کشورهای مختلف منطقه ای هم حضور اقتصادی پر رنگی دارد و سیاست های خاص خود را بر اساس منافع ملی آن کشور پیگیری می کند که می تواند به عنوان الگویی مورد بررسی و نقد قرار بگیرد.

موانع توسعه تعاملات تجاری میان دو طرف برداشته شود

بر اساس اخبار و گزارش های رسیده، سوریه آمادگی دارد تا از سرمایه گذاران ایرانی استقبال کند؛ اما بعضاً وجود بروکراسی‌هایی در دو سوی این روابط و همچنین برخی بروکراسی‌های اداری در سمت ایران، باعث می‌شود تا توسعه این روابط به تأخیر بیفتد؛ چاره آن نیز تسهیل موانع است تا به سمت فضای بازتر برای توسعه روابط اقتصادی حرکت کنیم.

به واقع اگر بنا توسعه تعاملات تجاری با کشورهای همسایه است و این یک سیاست کلان و دارای اولویت در سیاست خارجی نظام به حساب می آید، حتما باید برنامه ای بلند مدت هم برای آن داشته باشیم و بر اساس آن دستگاه های مختلف در مسیر مشخص گام بردارند.

همچنین، شناسایی و رفع موانع در این مسیر می تواند یکی از کارهای لازم و حتمی مسولین مرتبط باشد که امیدواریم این موضوع به صورت جدی پیگیری شود.

قدردان زحمات حاج قاسم و نیروهایش باشیم

بنابراین، به نظر می رسد عدم استفاده از ظرفیت خوب و گسترده ای که در دوران بازسازی سوریه برای توسعه تعاملات میان دو طرف وجود دارد و استقبالی که مقامات سوری و ایرانی از این مهم دارند و البته تکیه به روابط راهبردی و عمیق میان دو کشور به خصوص در سال های اخیر، میتواند به نوعی قدر ناشناس بودن زحمات حاج قاسم و نیروهایش به حساب آید. 

شهید قاسم سلیمانی و نیروهای مستشاری ایران تمام تلاش خود را در راستای ایجاد صلح، ثبات و امنیت در سوریه در سال های حضور تروریست ها انجام دادند و امروز دیگر زمانی است که مسئولین سیاسی و اقتصای کشور در تکمیل حرکت آنها، گام محکمی برداشته و تعاملات تجاری را در سطح متناسب با روابط سیاسی ارتقا دهند.