ایسکانیوز - گروه فرهنگی - حسام آبنوس: «نخستین» نمایشگاه مجازی کتاب تهران اول بهمن برگزار خواهد شد. این تمام آن چیزی است که باید درباره این رویداد فرهنگی بدانیم. اصلی‌ترین حرف این رویداد که متولیانش در حال تدارک آن هستند همین است، باقی بستگی به حال مخاطب دارد و هرکسی از زاویه خودش می‌تواند اطلاعات بیشتری کسب کند؛ برای مثال به اساتید حوزه و دانشگاه چه میزان یارانه اختصاص داده شده یا دانشجویان چه سهمی از یارانه‌ها دارند یا تخفیف‌ها چقدر است بستگی به مخاطب این رویداد دارد.
قصه از جایی شروع شد که ویروسی ناشناخته در عالم شیوع پیدا کرد و اجتماعات را نشانه گرفت. رویدادها و اتفاقات مختلف تحت شعاع قرار گرفت و اجتماعات لغو شد. یکی از آن رویدادها که بر پایه اجتماع شکل می‌گیرد نمایشگاه کتاب تهران بود که با شیوع کرونا، اعلام شد که در موعد مقرر هرساله برگزار نخواهد شد و زمان برگزاری بعدی آن اعلام خواهد شد. تصور این بود که ویروس با گرمای هوا ذوب می‌شود و می‌توان زندگی را از نو آغاز کرد ولی اینطور نشد. برگزارکنندگان تصمیم گرفتند نمایشگاه کتاب را در سال ۱۳۹۹ برگزار نکنند. اما وسوسه برگزاری نمایشگاه کتاب تهران و تجربیاتی مانند برگزاری نمایشگاه کتاب بولونیا یا فرانکفورت یا نمایشگاه نشر سوره مهر به صورت مجازی، سبب شد مدیران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تصمیم بگیرند یک نمایشگاه مجازی برگزار کنند.
از همان ابتدا حرف و حدیث بسیار بود و مخالف و موافق نکاتی درباره آن مطرح می‌کردند تا اینکه امروز (۱۶ دی) مسئول برگزاری این رویداد رو در رو با خبرنگار نشست و درباره روند برگزاری و سوالات احتمالی خبرنگاران پاسخ داد.
ایوب دهقانکار در این نشست پس ازا ارائه گزارش‌هایی از میزان ثبت‌نام ناشران و مشارکت‌کنندگانی مانند بانک عامل و شرکت پست و اطلاعات و آماری از این دست در پاسخ به سوال من که از او درباره میزان هزینه‌های این نمایشگاه در راستای شفافیت پرسش کردم، گفت: میزان هزینه نهایی تا پایان نمایشگاه اعلام می‌شود ولی می‌توان گفت با توجه به هزینه‌هایی که برای تامین زیرساخت صورت گرفته این نمایشگاه هزینه‌هایش تا نود درصد در قیاس با نمایشگاه فیزیکی کمتر است. با یک جست‌وجو به میزان هزینه‌های نمایشگاه کتاب در سال ۹۸ می‌رسیم، سال گذشته بنا بر اعلام معاونت فرهنگی این رقم ۱۶ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان بوده که با صرفه‌جویی به این میزان رسیده و رقم ابتدایی ۲۳ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان برآورد شد که با دستور وزیر به رقم پیش گفته کاهش پیدا کرد. حالا برگردیم به سخنان دهقانکار، کاهش نود درصدی در هزینه‌ها یعنی ده درصد 17 میلیارد و خرده‌ای، این یعنی قرار است برای برگزاری یک نمایشگاه کتاب به صورت مجازی چیزی حدود دو میلیارد تومان هزینه شود. رقمی که کم نیست و این سوال را ایجاد می‌کند غیر از راه‌اندازی یک بستر فروش و نمایش کتاب چه هزینه دیگری انجام می‌شود؟ یعنی یارانه‌هایی که پرداخت می‌شود هم در این رقم است که خب طبیعتا رقم برگزاری را بالاتر می‌برد و اگر در این مبلغ نیست باقی هزینه‌ها برای چه اموری صرف می‌شود؟
در این نشست خطاب به دهقانکار گفتم این نمایشگاه چه مزیتی دارد که فروشگاه‌های اینترنتی ندارد؟ بایدبرگردیم به عقب‌تر. با شیوع کرونا و تعطیلی برخی مشاغل از جمله کتابفروشی‌ها، فروش اینترنتی رونق گرفت و بسیاری سمت راه‌اندازی یک بستر فروش اینترنتی کتاب رفتند و تا حدودی هم موفق شدند. در واقع آن‌ها از جیب خودشان در این وضعیت اقتصادی دست به یک فعالیت اقتصادی زدند تا بتوانند مقداری از ضربات اقتصادی ناشی از کرونا کم کنند اما حالا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که باید متولی امر فرهنگ باشد و از اهالی این حوزه حمایت کند، علم راه‌اندازی یک فروشگاه اینترنتی را به اسم برگزاری نمایشگاه کتاب به صورت مجازی بلند کرده و می‌خواهد بستری فراهم کند تا برای مدتی محدود ناشران کتاب‌هایشان را به فروش بگذارند. البته دهقانکار معتقد بود این بستر مزیت‌هایی دارد که دیگر بسترهای فروش ندارند. برای مثال او اشاره کرد که در این بستر تمام ناشران حتی در دورافتاده‌ترین نقاط کشور هم می‌توانند ولو اگر در چهار سال گذشته یک کتاب منتشر کرده‌اند در این رویداد شرکت کنند و کتبشان را در معرض نمایش و فروش بگذارند. این در حالی است که بسترهای دیگر تعداد محدودی از ناشران را پوشش می‌دهند و این پوشش سراسری را ندارند. در شرایطی که وزارت ارشاد باید همراه و همکار باشد خود به رقابت بلند شده و با هزینه‌ای از جیب مردم می‌خواهد بستر فروش راه‌اندازی کند تا ناشران را یاری کند در حالی که کسب و کار گروهی دیگر را تحت شعاع قرار می‌دهد.
درباره یارانه اختصاص داده شده به دانشجویان و اساتید حوزه و دانشگاه نیز پرسیدم، گفتم مدیران یا از قیمت کتاب‌ها خبر ندارند یا در توانشان نیست بیش از این (دانشجویان 200 هزار تومان و اساتید 400 هزار تومان) یارانه پرداخت کنند. دهقانکار در این باره گفت میزان یارانه بستگی به میازن اعتباری دارد که دولت به ما اختصاص می‌دهد و ما با توجه به این موضوع می‌توانیم تخصیص بدهیم.
یکی دیگر از مدیران (حسین صفری) حاضر در این نشست یادآوری کرد این نمایشگاه جایگزین نمایشگاه فیزیکی کتاب نیست. این نشان می‌دهد ارشاد هم تکلیف خود را در این وضعیت نمی‌داند و حتی مدیرانش نسبت به چند و چون این نمایشگاه که عنوان «نخستین» را دنبال خود یدک می‌کشد، توجیه نیستند، به عبارتی آیا این نمایشگاه قرار است در سال‌های بعد هم اجرا شود یا این دوره به ضرورت و اجباری که کرونا ایجاد کرده قرار است برگزار شود؟
پرسش‌ها و ابهامات درباره نخستین نمایشگاه مجازی کتاب همچنان باقی است. اینکه اگر فروشگاه اینترنتی را می‌شود نمایشگاه مجازی کتاب نامید، پس باید به گردانندگان فروشگاه‌های اینترنتی کتاب دستمریزاد گفت که مدتی است برخی چندین سال، بدون پشتوانه نفتی مشغول بوده‌اند و چشمداشتی به توجه هیچ مدیر و رئیسی نداشته‌اند. ضمنا اگر ارشاد می‌خواست فروشگاه اینترنتی کتاب راه‌اندازی کند خب چرا یک مرتبه این کار را کرد و تعطیل کرد؟ و اینکه مگر قرار است وزارتخانه‌ای در کشور آن هم در حوزه فرهنگ رقیب بخش خصوصی شود؟ اینکه حال نشر و اهالی این حوزه به خاطر کرونا خوب نیست، درمانش برگزاری نمایشگاه کتاب به صورت مجازی است؟ تجربه برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب در کرمان که گفته شده بازخورد خوبی نداشته، برای اینکه بر این مسیر پافشاری نشود کافی نبود؟
انتهای پیام/
نظر شما