به گزارش گروه فرهنگی ایسکانیوز، آمدن ویروس کرونا و شیوع آن منجر به تغییرات زیادی در سبک زندگی مردم شد و به تبع آن بر روی بسیاری از عرصه‌ها تاثیر گذاشت. تاثیرات این ویروس به حدی بود که در برخی از عرصه‌ها شاهد بحران‌ها و اتفاقات تلخی هستیم که این روزها کم و بیش صدایش به گوش می‌رسد. هنر و زیر مجموعه‌های آن جز عرصه‌هایی بودند که در برابر ویروس کرونا تاب ایستادگی نداشتند و خیلی زود خبرهایی از رکود و اتفاقات تلخ شنیده شد. یکی از زیر مجموعه‌های هنر که این روزها به شدت با سختی‌های فراوان دست و پنجه نرم می‌کند تئاتر و هنرهای نمایشی زنده است. تئاتر در دوران کرونا به دلیل محدود شدن یا شاید باید بهتر گفت، نبود حضور مخاطب برای تماشای اجرای هنرمندان ضربات سنگینی خورد. این ضربات به حدی بوده که این روزها هر کدام از فعالان عرصه تئاتر زبان به شکوه باز می‌کنند و از رسیدگی نشدن به هنرهای نمایشی شکایت می‌کنند.
*صفر؛ فروش تئاتر در روزهای کرونا
اما ذکر این نکته هم ضروری است که تئاتر تا قبل از کرونا هم با مشکلات زیادی روبرو بود. در این رابطه خبرگزاری میزان طی گزارشی خبر از مشقت‌های این عرصه از هنر داد. گزارشی که نشان می‌داد گروه‌های نمایشی برای اجاره یک سالن نمایش باید مبلغی بین ۷۰۰ تا ۲.۵ میلیون تومان پرداخت می‌کردند که صدالبته این هزینه با توجه به استقبال نکردن مخاطبان از تئاتر و هنرهای نمایشی هزینه‌ای گزاف بود. اکنون نیز کرونا به میدان آمده و گریبانگیر تئاتر نیمه جان ایران شده است. کرونا از همان اسفند ماه سال ۱۳۹۸ باعث شد تا ۱۸۴ اثر نمایشی اجرایشان را متوقف کنند. سال بعد نیز ۵۸ اثر نمایشی آثار خود را متوقف کردند. این روند به دلیل محدودیت‌های کرونایی ادامه دار بوده و تئاتر را با ضربات سنگین اقتصادی مواجه کرده است. روزنامه دنیای اقتصاد با اشاره به آمار گفته شده در گزارشی اعلام می‌کند، اگر میانگین هر تماشا برای هر تئاتر ۲۳ نفر باشد و هر بلیط هم به قیمت ۲۰ هزار تومان فروش رفته باشد، خسارت وارد شده به فروش بلیت برای اجرای این گروه‌ها، چیزی بالغ بر ۱۰میلیارد تومان است. باید بدانیم فروش بلیط و عوایدی آن بر روی اجراهای نمایشی اثر گذار است. یعنی عوامل تئاتر وقتی بتوانند تئاتر پرفروشی داشته باشند صدالبته معیشت و امورات زندگی خود را به خوبی می‌گذرانند.
*هنر زنده رو به مرگ!
اما جریان از جایی تلخ می‌شود که بفهمیم همین معیشت نیم بند در دوران کرونا به نفس تنگی افتاده است و روزهای خوبی را از سر نمی‌گذارند. در این باره صحبت‌های عوامل تئاتر خود گویای این اتفاق تلخ است. به طور مثال هادی مرزبان کارگردان تئاتر در گفت‌وگویی ضمن انتقاد از اوضاع پیش‌آمده برای تئاتر می‌گوید: «تئاتر جایگاه، زمان و موقعیت خاص خود را دارد و نمی‌توان آن را در یک دسته‌بندی با دیگر مشاغل در نظر گرفت. همه می‌دانیم که ما امروز در شرایط ویژه‌ای هستیم و ویروس کرونا به همه مشاغل به خصوص تئاتر آسیب زده چرا که تئاتر یک هنر زنده است که باید با مخاطبش ارتباط زنده داشته باشد اما تصمیم‌هایی که برای بهتر شدن وضعیت در این شرایط گرفته می‌شود به هیچ‌وجه منطقی نیست.»
*بلند شدن صدای اعتراض تئاتری‌ها روبروی مجلس
اما اوضاع تئاتر ایران همچنان به بدخیمی خود ماند تا اینکه اهالی این هنر، چهاردهم دی‌ماه روبروی مجلس شورای اسلامی تجمع کردند تا مستقیم صدای خود را به گوش مسئولان برسانند. این تجمع در نهایت به این منجر شد تا اهالی تئاتر در نامه‌ای از مجلس درخواست کنند، زودتر به اوضاع آن‌ها رسیدگی شود. در همین خصوص بهزاد فراهانی کارگردان تئاتر گفته است: «مطالبات اهالی تئاتر با تجمع در مقابل مجلس شورای اسلامی در سایت‌های مختلف مطرح شده و در بیانیه نیز به صراحت بیان شده است که روز یکشنبه بیانیه و در واقع مطالبات را به رئیس مجلس شورای اسلامی ارائه دادیم و منتظر پاسخ هستیم.» این اطلاعات نشان می‌دهد آنطور که باید و شاید به تئاتر و عوامل آن توجه نشده است.
*تئاتر آنلاین راهگشا خواهد بود؟
اگر بتوان گفت که اهالی سینما به هر طریقی که شده با شبکه نمایش خانگی امورات خود را می‌گذرانند یا اهالی موسیقی نیز با فروش آثار خود هنوز برای معیشت، راهی را باز گذاشته‌اند اما تئاتری‌ها به خاطر اینکه اجرایشان مستقیم به حضور زنده مخاطب گره خورده، در دوران با تنگی معیشت مواجه شده‌اند. شاید این پرسش به ذهن برسد که تئاتر آنلاین راه چاره خوبی برای اهالی این عرصه مهم باشد. از این رو سهراب سلیمی نویسنده و کارگردان پیشکسوت تئاتر درباره تا چه اندازه استفاده از بستر فضای مجازی و تله تئاتر در شرایط امروز می‌تواند یاری دهنده تئاتر صحنه‌ای باشد و چراغ این حوزه را روشن نگه دارد، گفت: «با سیاست‌گذاری درست می‌توان بستری را فراهم کرد تا گونه‌های مختلف تئاتر از نمایش‌های آیینی گرفته تا پرفورمنس‌ها، حرکت و بدن و نمایش‌های کودک و نوجوان را در قالب «تئاتر خانگی» در اختیار مخاطبان خود قرار گرفته و فضایی ایجاد شود که اعضای یک خانواده در کنار هم به تماشای نمایش‌ها بنشینند و هنر تئاتر طیف گسترده‌ای از مخاطبان را بیابد.» آنلاین بودن یا ضبط شده تئاتر در دوران کرونا شاید بتواند کمک کند تا این هنر از تنگنای این ویروس عبور کند و در فرصتی بهتر با اجرای زنده دوباره خود را به روزهای اوج خود برساند.
روزهایی که اگرچه با سختی می‌گذشتند اما مخاطبانی فعال در سالن تئاتر بودند که با گرمای حضور خود برای اهالی تئاتر دلگرمی خوبی باشند تا آن‌ها نیز به کار خود با قوت ادامه دهند. از موضوع اصلی دور نشویم، تئاتر آنلاین یک بار توانسته تجربه خوبی کسب کند و این موضوع نشان می‌دهد که چنین عرصه‌ای جار کار داردو به طور مثال سعید نوروزی مدیر مسئول تلویزیون اینترنتی نمایش نت در ده روز اجراهای تئاتر را به صورت آنلاین پخش کرد. او در گفت‌گویی خبر از موفقیت آمیز بودن چنین حرکتی داد. چنین موردی نشان می‌دهد تئاتر آنلاین می‌تواند راهگشای مسائلی باشد که امروزه به جان تئاتر ایران افتاده است. شاید در این مقوله همت بخش حصوصی و مسئولان را می‌طلبد تا با گام‌های مهمی تئاتر ایران را از دوران کرونا به سلامت عبور دهند. کوتاه سخن آنکه کرونا باعث شده تا هر عرصه‌ای با تغییرات جدی مواجه شود که تئاتر نیز از این مقوله جدا نیست. از این رو می‌طلبد با اتخاذ تصمیمات جدی مبنی بر شرایط موجود و نظر اهالی فن راهبردی برای این عرصه هنری اتخاذ شود.
خبرنگار: علیرضا بهشتی خواه
انتهای پیام/
نظر شما