تهران- ایسکانیوز: امروزه در جهان دانشگاه ها از دو طریق کسب درآمد می کنند، اول اینکه با اخذ شهریه از دانشجویان بخشی از منابع مورد نیاز خود را تأمین می کنند و روش دوم این است که قراردادهایی با بخش های دولتی یا خصوصی می بندند و انجام پروژه های علمی آنها بر عهده می گیرند.

اغلب دانشگاه های تراز اول دنیا مانند هاروارد بخش عمده ای از درآمد خود را از طریق تحقیقاتی که برای بخش های نظامی، دولتی و یا بخش خصوصی انجام می دهند، بدست می آورند اما متأسفانه در کشور ما دانشگاه های خصوصی بیشترین تأکید را بر دریافت شهریه از دانشجویان دارند و این خود عارضه قابل تأملی در پی دارد زیرا این موضوع باعث می شود که دانشگاه ها به سمت مدرک گرایی بروند و تعداد دانشجویان افزایش یابد اما در مقابل کیفیت علم کاسته می شود.

می توانم به جرأت ادعا کرد 50 درصد کسانی که در دانشگاه های ایران مدرک دکتری گرفته اند، قادر نیستند به زبانی غیر از زبان مادری خود صحبت کنند و این در حالی است که زبان علم در همه دنیا انگلیسی است متأسفانه موضوع فروش مدرک تحصیلی تنها مختص دانشگاه های خصوصی نیست و در سال های اخیر حتی دانشگاه های دولتی نیز به سمت مدرک فروشی رفته و واحدهای پردیس را راه اندازی کرده اند که کارآیی چندانی در رشد علمی کشور ندارند.

حال اگر دانشگاه آزاد اسلامی بتواند از طریق ایجاد شرکت های دانش بنیان با بخش های مختلف صنعتی، خدماتی، محیط زیستی و... مرتبط شده و با وزارتخانه های اجرایی مثل راه و شهرسازی، آموزش و پرورش، ... همکاری کرده و مشکلات آنان را حل کند، گام مثبتی در راستای ارتقای علمی در کشور برداشته و از رهگذر این اقدام حتما درآمد بسیاری نیز به دست می آورد.

گفته می شود که بودجه تحقیقاتی در کشور کافی نیست اما نباید این را نادیده بگیریم که همین بودجه ای که دولت به صورت سالیانه در نظر می گیرد نیز هدر رفته و از آن استفاده بهینه نمی شود.

برای مثال قرار بود در سازمان برنامه و بودجه یک موسسه با عنوان پژوهش در برنامه ریزی و توسعه راه اندازی شود تا به نوعی اتاق فکر این مجموعه باشد اما این اتفاق نیفتاد و تنها در دوران احمدی نژاد سرپرست این مجموعه که فارغ التحصیل حقوق بود، رشته حقوق را در این مرکز راه اندازی کرد. این یعنی موسسات تحقیقاتی که باید اتاق فکر نظام تصمیم گیری کشور باشند نیز به ماشین مدرک سازی تبدیل شده اند.

از سوی دیگر و در اثر همین خط مشی اشتباه، مدرک گرایی در ایران بیشتر از هر جای دنیاست. در این شرایط دانشگاه آزاد اسلامی می تواند با رشد علم به صورت کاربردی و در قالب شرکت های دانش بنیان تحقیقات موثر و کاربردی را گسترش دهد و درآمد خوبی نیز به دست آورد.

مهدی پازوکی، کارشناس مسائل اقتصادی