ایسکانیوز - راهبرد: یک هواپیمای بدون سرنشین ویژه در شرف پرواز بر فراز آسمان کشور اکراین است؛ هواپیمایی جهت برقراری صلح. پهبادها تمامی حرکات جدایی طلبان طرفدار روسیه و هم چنین دولت روسیه را مورد نظارت قرار می‌دهند تا این اطمینان حاصل شود که آنها به تعهدات خود در قبال آتش‌بس توافق شده مینسک در تاریخ 5 سپتامبر پایبند هستند. در صورتی که فضای اکراین به مانند آنچه که اپراتورهای هواپیماهای بدون سرنشین در آسمان مشاهده می‌کنند باشد، می‌توان انتظار داشت که وضعیت این کشور در ماه ها و سال های آتی بسیار روشن‌تر خواهد بود.

ارتگرل آپاکان، رئیس بخش نظارت سازمان امنیت و همکاری اروپا (OSCE) در این ارتباط چنین گفت که « پهبادها به افزایش قابلیت‌های نظارتی موجود در اجرای ماموریت‌ها در کشور اکراین کمک می‌کنند. استفاده از پهبادها به تکمیل اطلاعات نظارتی ما روی زمین که همچنان از منابع اصلی جمع آوری اطلاعات محسوب می‌شود، کمک می‌نماید».

هواپیماهای بدون سرنشین غیر مسلح تولید شده توسط شرکت اتریشی شیبل، Camcopter S-100 نامیده می‌شود. این هواپیما توسط دو اپراتور اداره شده و دارای یک سقف ISR به اندازه 18000 فوت در شرایط جوی و بین المللی استاندارد است که قابلیت شش ساعت پرواز دارد. اپراتورهای پهبادها که تمامی حرکت‌های جدایی طلبان طرفدار روسیه را در شرق اکراین و روسیه کنترل می‌کنند فعالیت های خود را مطابق پروتکل مینسک به طور خاص در ارتباط با « تشکل های غیر قانونی نظامی، تجهیزات نظامی و همچنین شبه نظامیان و مزدوران» در اکراین دنبال می‌نمایند و این درحالی است که ارتش و سازمان اطلاعاتی ایالات متحده از ماه‌ها قبل تمامی این مسائل را زیر نظر قرار داده بود. در حال حاضر جدایی طلبان طرفدار روسیه باید اجازه ارسال کمک های انسان‌دوستانه به پناهندگان را بدهند و نیروهای جدایی طلب نیز باید به همراه جنگ‌افزارهای سنگین روسی خود از مناطق مسکونی عقب‌نشینی نمایند.

در صورتی که مسئله مورد نظر و همچنین سایر مفاد پروتکل مینسک رعایت شود، می‌توان امید داشت که وضعیت مناطق مورد مناقشه تغییر یابد. این امکان وجود دارد که مناطق دونتسک و لاهانسک استقلال بیشتری یابند ( نه استقلال کامل ) و انتخابات ویژه‌ای در آنها برگزار شود. حتی طبق پیشنهاد ویکتوریا نولند، معاون وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا، تحقق مفاد موجود در صلح‌نامه به آمریکا اجازه می‌دهد که از برخی تحریم‌ها علیه روسیه چشم پوشی نماید. اما این نتیجه‌گیری چندان قطعی نیست. هفته گذشته، رهبر یکی از گروه های جدایی طلب در دونتسک به طور جدی این پروتکل را به باد انتقاد گرفت. الکساندر زاخارچنکو، نخست وزیر جمهوری خودمختار دونتسک در مصاحبه با ریا نوستی ( و گزارش بریتانیا تلگراف) چنین گفت که جنگ به سرعت و دوباره از سر گرفته شده است. وی گفت :« اکراین می تواند هر قانونی را اتخاذ نماید، اما این قوانین به ما مربوط نیست و از نظر ما ارزشی ندارد. ما یک دولت مستقل هستیم که شهروندان آن به استقلال این منطقه رای داده اند».

شبه نظامیان دولت اکراین و طرفدار روسیه در دونتسک هر دو یکدیگر را به نقض مفاد قرارداد متهم می‌کنند. با این وجود، آتش‌بس و راه حل دائمی برای پایان دادن به مناقشات موجود ممکن است تنها در صورتی عملی باشد که روسیه و جدایی طلبان این کشور تحت نظارت مسئولین و اطلاعات مخابره شده توسط هواپیماهای بدون سرنشین S-100 نسبت به پایبندی به این صلح نامه متعهد شوند.

هواپیماهای بدون سرنشین سازمان امنیت و همکاری اروپا تنها ربات و اهرم نظارتی موجود در این منطقه به شمار نمی روند. روسیه نیز پهبادهای خود را در این منطقه به پرواز در آورده است.

ربات ها بر فراز روسیه

صرف نظر از نتیجه نهایی، روابط بین جدایی طلبان طرفدار روسیه، دولت اکراین، ناتو و روسیه به احتمال زیاد برای سال‌ها در سرمای سیبری سرد خواهد ماند و احتمالا هر دو طرف سال‌ها یکدیگر را به نقض معاهده‌های مختلف متهم خواهند کرد. پیش‌بینی می‌شود که در آینده تعداد بیشتری از پهبادهای روسیه بر فراز آسمان خاکستری اکراین به پرواز درآیند.

در واقع روسیه صاحب ناوگانی متشکل از 500 هواپیمای بدون سرنشین در 43 مدل مختلف و احتمالا پیچیده‌ترین نوع از پهبادهای مسلح تحت توسعه مدل Altius-M است؛ یک ماشین دروگر MQ-19 که روسیه قصد دارد ساخت آن را تا سال 2016 عملی سازد. نظر کارشناسان در این باره این است که هواپیماهای بدون سرنشین و مسلح روسیه از لحاظ قابلیتی به اندازه سال ها از نمونه آمریکایی آن عقب تر هستند. اما اخیرا روسیه قرارداد بزرگی را جهت توسعه پهبادهای خود امضا نموده تا از این طریق این شکاف تکنولوژیک را کاهش دهد.

در سال 2012، وزارت دفاع روسیه بخشی پژوهشی را تشکیل داد تا ساخت هواپیماهای بدون سرنشین را مدیریت نماید. روسیه در پایان سال گذشته مرکز جدیدی را جهت آموزش نسل بعدی سازندگان و اپراتورهای پهبادها راه اندازی نموده است. به گزارش رسانه های روسیه و هند، انگیزه ساخت این مرکز طبق پیشنهاد سرگئی شایگو، وزیر دفاع این کشور به وجود آموده است.

تنها پس از آنکه سرگئی شایگو به عنوان وزیر دفاع روسیه انتخاب شد، آموزش اپراتورها جدی گرفته شد. در حال حاضر ستادها و نهادهای  ویژه مسئولیت آموزش اپراتورهای هواپیماهای بدون سرنشین را مطابق برنامه‌های آموزشی و تاکتیک‌های پیشرفته به همراه آخرین روش های عملیاتی بر عهده دارند.

روسیه قصد دارد بین سال های 2012 تا 2020 حدود 12 میلیارد دلار بودجه صرف توسعه هواپیماهای بدون سرنشین خود نماید که این میزان 1.5 میلیارد در هر سال است. این میزان هزینه بسیار پایین تر از ایالات متحده است ( آمریکا حدود 4 میلیارد در سال هزینه صرف می کند). پهبادها نقشی نسبتا جزئی در مناقشات بین روسیه و گرجستان در سال 2008 ایفا نمودند، با این وجود پوتین بیشتر تمایل داشت که از این امکانات جهت نظارت و کنترل امور جاری استفاده نماید. همچنین ناظران حقوق بشر در رابطه با استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین جهت کنترل تظاهرات سیاسی و اوضاع در طول برگزاری بازی‌های المپیک زمستانی 2014 در سوچی اطلاعاتی را مستند ساخته اند.

وزیر دفاع روسیه در مصاحبه خود به نقل از صدای روسیه قبل از رزمایش نیروی هوایی در سال 2013 گفت: «همه این اتفاقات در راستای وعده پوتین در رابطه با رویکرد واقعی روسیه در استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین تحقق می‌یابد. امروزه هواپیماهای بدون سرنشین به طور گسترده در سرتاسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این وجود، این امکانات در کشور ما در سطح پایین‌تری به کار گرفته می‌شود. این مسئله یک بازی ساده مثل یک بازی کامپیوتری نیست؛ نبردی پیچیده و جدی و مستلزم تلاشی بیشتر است و کاملا واضح است که سایر کشورها در این زمینه چشم‌انداز وسیعی را برای خود ترسیم کرده اند».

تفاوت روسیه با سایر کشورها در نحوه استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین در چیست؟ رویدادهای آتی در اکراین به احتمال زیاد برخی نشانه ها را مشخص خواهند کرد. هر اتفاقی که در طی ماه های آتی در دونتسک رخ دهد، آسمان این شهر توسط هواپیماهای بیشتری احاطه خواهد شد که از هر دو جناح اطلاعات موجود را به اپراتورهای خود مخابره خواهند کرد و به احتمال زیاد تفسیرهای بسیار متفاوتی از مشاهدات خود خواهند داشت.

منبع:Defense One

نوشته پاتریک تاکر – او ویرایشگر بخش تکنولوژی در سایت تحلیلی دیفنس وان است. وی همچنین نویسنده کتاب آینده برهنه است: در جهانی که تمام حرکت‌های شما را پیش‌بینی می‌کند، چه اتفاقی در حال وقوع است؟ (سال 2014). پیش از این، وی به مدت نه سال به عنوان معاون سردبیر فیوچریست خدمت می‌کرد. تاکر در حال حاضر مشغول نوشتن مطالبی راجع به تکنولوژی‌های در حال ظهور است.