تهران-ایسکانیوز: ایران و گروه 1+5 برای ششمین دور مذاکرات در وین گردهم آمدند. وین میزبان هفت دور این مذاکرات بود. یک دور مذاکرات در نیویورک و آخرین دور (نهمین دور) نیز هفته گذشته در شهر مسقط پایتخت عمان برگزار شد.

با سفر مذاکره کنندگان ایران به وین به طور رسمی از ظهر امروز و با برگزاری ناهار کاری در وین مذاکرات هسته ای در دور آخر  آغاز خواهد شد. مذاکراتی که بر اساس طرح اقدام مشترک به ایستگاه آخر رسیده است. ایستگاه آخر به معنی پایان مهلت یکساله ذکر شده در توافق نامه هسته ای میان ایران و کشورهای 1+5 است.

در طول یکسال گذشته 9 دور مذاکرات برای رسیدن به یک توافق نامه جامع میان ایران و 1+5 انجام شد. در روزهای گذشته اما اخباری مبنی بر تمدید این مدت شاید نزدیک به 3 تا 4 ماه تا فروردین سال 1394 مطرح شد که برخی شخصیت های سیاسی در برابر آن موضع گیری کردند. یکی از آنان جواد ظریف، وزیر امور خارجه بود به صراحت این موضوع را رد کرد و طرف آمریکایی هم در برخی اظهارنظرها این موضوع را محتمل ندانست. بنظر می رسد هر دو گروه به شکل غیر مستقیم به طرف مقابل می گوید: این فرصت آخر است و باید تصمیم بزرگ را بگیرد. همان سخنی که بسیاری از مقامات ایرانی نیز در اظهارنظرهای مختلف به آن اشاره کردند و آمریکایی ها به شکل طرح و پیشنهاد در کنگره به آن پرداختند. جمهوری‌خواهان کنگره به شکل واضح تهدید کرده‌اند که آنها توافق هسته‌ای با ایران که باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا با شرایط خود به دنبال آن است را بلوکه می‌کنند.

اما آنچه در این مذاکرات بیش از پیش مورد توجه قرار خواهد گرفت میزان غنی سازی ایران و جزییات این مرحله از تولید سوخت هسته ای و برنامه بلند مدت تهران در این زمینه، چگونگی لغو تحریم ها علیه برنامه هسته ای ایران اعم از تحریم های شورای امنیت سازمان ملل، آمریکا و به ویژه کنگره و نیز مدت زمان توافق است که از گره های بزرگ توافق هسته ای است.

هر دو طرف برای آنکه مواضع خود را تثبیت کنند و یا آنکه آخرین چانه زنی را انجام دهند هفته پیش به مسقط پایتخت عمان رفتند و در آنجا به گفتگو پرداختند. در ابتدای روز اول بنظر می آمد موانع بسیاری از میان برداشته شده و توافق در افق نزدیک بود اما کم کم نشانه هایی از مقاومت شنیده شد. در همان روز یک دیپلمات ارشد غربی به خبرگزاری رویترز گفت: مذاکرات به سختی پیش می‌رود... ایرانی‌ها یک اینچ هم عقب نمی‌روند. فقط 10 روز تا ضرب‌الاجل فاصله داریم و هنوز اختلاف بسیار زیادی داریم. روز گذشته هم یک مقام ارشد آمریکایی به خبرنگاران گفت: در طول این مذاکرات پیشرفت‌هایی داشته‌ایم، اما هنوز اختلافاتی هست که باید برطرف شود. هنوز نمی‌دانیم که می‌توانیم این کار را انجام دهیم یا نه.

امروز (ظهر سه‌شنبه) بر سر میز ناهار، ظریف و کاترین اشتون هماهنگ کننده گروه 1+5 در محل دفتر نمایندگی دائم ایران در سازمان‌های بین‌المللی در وین به گفت‌وگو خواهند نشست و هماهنگی‌های اولیه را برای مذاکرات را صورت خواهند داد. سیدعباس عراقچی معاون امور حقوقی و بین‌المللی، مجید تخت‌روانچی معاون اروپا و آمریکا، حمید بعیدی‌نژاد مدیرکل سیاسی و بین‌المللی وزارت خارجه از جمله همراهان وزیر امور خارجه خواهند بود. اما آنچه هنوز در راهرو های دفتر نمایندگی دائم ایران تکلیفش روشن نشده است پرانتزهای خالی مانده و فشار آمریکا و ایران هر دو بر این است که این جای خالی ها به نفع آنها تمام شود. گفته شده که 60 تا 65 درصد توافق نامه نهایی تکمیل شده است و تنها تکلیف جای خالی باقی مانده است.

وزیر امور خارجه آمریکا نیز به اروپا سفر کرده است. او بر خلاف همتای ایرانی خود مستقیما به وین نمی رود و با کمی تاخیر ابتدا به لندن سفر می کند و پس از آن به وین سفر خواهد کرد. جان کری در لندن نه تنها با وزیر امور خارجه انگلیس بلکه با وزیر امور خارجه عمان هم که در انگلیس به سر می برد دیدار خواهد داشت. وزیر امور خارجه عمان، یوسف به علوی، دو روز قبل نیز در تهران بسر می برد تا آخرین رایزنی ها پس از اجلاس مشترک در این کشور و چانه زنی برای توافق را انجام دهد.

به هر صورت مخالفان داخلی در امریکا آمده اند که شکست این مذاکرات را به چشم خود ببیند. شاهد آن آسوشیتدپرس است که گزارش کرد دو طرف مذاکره برای تمدید مذاکرات بعد از مهلت 24 نوامبر آمادگی دارند اما عدم توافق تا مهلت تعیین شده موجب بروز تردیدها در کنگره آمریکا می‌شود. دولت آمریکا ممکن است کنگره را با بررسی تحریم‌های جدید در صورت عدم توافق خشنود سازد اما این مسئله می‌تواند موجب شود که تهران از میز مذاکرات عقب‌نشینی کند.

این در حالی است که محمد جواد ظریف در لحظه ورود به خاک اتریش در جمع خبرنگاران گفت: ما وارد مرحله آخر مذاکرات شدیم. فکر می کنم همانطور که از ابتدا گفتیم در صورتی که طرف مقابل اراده سیاسی برای رسیدن به راه حل داشته باشد، پیشنهادهای متعددی برای اینکه اطمینان حاصل شود، برنامه هسته ای ایران صلح آمیز است، وجود دارد و مطرح شده است. همه مردم ایران در دلشانٰ امیدشان سربلندی کشور از این مذاکرات بوده است. یقین دارم حتی منتقدین ما را از دعای خیرشان محروم نکرده اند و امیدوارم این روش ادامه داشته باشد.

او در انتها گفت: آنچه برای این هفته لازم است این است که با اعتماد به نفس، همه گروهها و افراد کاری کنند که با نشان دادن همدلی و وحدت ملی نتیجه هر چه باشد چه توافق باشد و چه ایستادگی در برابر زیاده خواهی، روز سوم آذر انشاالله پیروزی ملی در رسیدن به اهدافی باشد که از این مذاکرات به دنبال آن بودیم؛ توافق در صورتی که توافق امکان پذیر باشد و نشان دادن عزم ایران برای پیگیری حقوقش بر اساس اصول تعامل و همکاری و مقاومت در برابر زیاده خواهی.

این سخنان در حالی از سوی محمد جواد ظریف مطرح می شود که وندی شرمن در آخرین اظهارنظر خود به خبرگزاری فرانسه گفت: زمان آن رسیده که کار مذاکرات را تمام کنیم.

تمام کردن مذاکرات در چه مختصاتی صورت خواهد گرفت و تیغ کدام طرف برش بیشتری خواهد داشت باید منتظر ماند و دید اما آنچه از چشم ناظران دور نمانده است بردباری تیم مذاکره کننده ایران در این مدت است که صحنه مذاکرات را تا آخرین و مراحل تنگنای گفتگو در بالاترین سطح کیفیت نگاه داشته است.