مینی بیوگرافی:
از همان اولین قسمتی که نوشتن این مطالب را شروع کردم، از چنین روزهایی می ترسیدم! از این که مجبور شوم بین ده ها شاهکار کارگردان بزرگی مانند اسکورسیزی، فقط پنج عنوان را معرفی کنم. اسپیلبرگ، برتون و بقیه به هر زحمتی که بود، رد شدند تا نوبت به اسکورسیزی بزرگ رسید. پیرمرد دوست داشتنی 72 ساله ای که یکی از درخشان ترین نام های تاریخ کارگردانی است و بسیار بیش از 5 شاهکار ساخته است. حالا قرار است از بین بیش از 50 فیلم، که حداقل نیمی از آن ها جزو بهترین های سینما هستند، فقط پنج عنوان را انتخاب کرد. به دلیل این که این کار، واقعا نشدنی بود، در یک نظرخواهی از بین جمعی در حدود یکصد نفر از علاقمندان سینما، سعی کردم به یک جمع بندی کلی از آثار اسکورسیزی که بیشتر طرفدار دارد –حداقل در ایران- برسم که دقیقا مطابق آن چه انتظار می رفت، نتیجه دقیقی به دست نیامد و اکثر کاربران مخاطب، شاکی از این که چرا فقط 3 انتخاب؟! (ظلم من به آن ها به مراتب بیشتر بود!) به هر حال، این داستان ها را گفتم تا به این نتیجه برسیم که انصافا انتخاب فقط 5 عنوان از کارهای مارتین اسکورسیزی، امکان پذیر نیست و بی تردید، بدون کمترین شکی، این لیست از دید هرکسی ناقص است و خود این موضوع، به خوبی بیانگر عظمت و اهمیت اسکورسیزی و ساخته هایش در صنعت سینما است. کارگردانی که تقریبا در هر ژانری که فیلم ساخته است، یک شاهکار خلق کرده است. از ژانر جنایی گرفته تا فانتزی و کمدی که این اواخر، نقش پررنگ تری در آثار او پیدا کرده اند. کارگردانی که آن قدر نام معتبری در صنعت سینما محسوب می شود که بسیاری از بازیگران مشهور و کاربلد، برای کار کردن با او، سر و دست می شکنند. مردی که نامش با دو بازیگر محبوب همه دوران، رابرت دنیروی بزرگ و لئوناردو دی کاپریو پیوند خورده است. اولی در نیمه اول فعالیت آقای کارگردان، ستاره و انتخاب اول فیلم هایش بود و دومی به لطف تلاش های خودش و البته کارکردن با یکی از بهترین کارگردان های تاریخ سینما، از جوان جذاب و احساساتی تایتانیک، بدل به یکی از نمادهای مدرن بازیگری شد. مارتین اسکورسیزی، بدون کمترین تردیدی، یکی از بزرگ ترین کارگردان های تاریخ سینما است. این واقعیت احمقانه و خنده دار را فراموش کنید که اسکورسیزی فقط یک اسکار در کارنامه اش دارد، اسکورسیزیِ بزرگ، اعتبارش خیلی بیشتر از هر جایزه ای است. این پنج فیلم، تنها گوشه ای از دلایل این اعتبارند.
Taxi Driver -1976
یکی از بهترین های کارگردانی که در همان اولین کارهایش، نشان داد که چه آینده عجیب و درخشانی در انتظار اوست. بعد از ساخت Mean Streets و Alice doesn’t Live here anymore ، این بار اسکورسیزی در سی و چهار پنج سالگی، یکی از درخشان ترین فیلم های کارنامه اش را می سازد. رابرت دنیرو در نقش تراویس بیکل، با آن آرایش موی به یاد ماندنی و آن لحن خاص حرف زدن، همراه با دیالوگ هایی فراموش نشدنی از پل شریدر و بازی های مکمل دیدنی – به خصوص از جودی فاستر نوجوان- ، همه و همه در دست یک کارگردان جوان و خوش فکر، یکی از به یادماندنی ترین فیلم های تاریخ سینما را رقم زدند. فیلمی که هنوز هم بعد از این همه سال، می توان از دیدن آن لذت برد. چهار نامزدی اسکار، از جمله بهترین فیلم و بازیگر مرد، حداقل کاری بود که از دست اعضای آکادمی برای این فیلم برمی آمد. اسکار بهترین فیلم و کارگردانی در آن سال به فیلم "راکی" تعلق گرفت. قضاوت با خودتان.
Raging Bull -1980
رابرت دنیرو در این فیلم در نقش بوکسوری به نام جیک لاموتا، یکی از شاه نقش های زندگیش را زیر نظر مارتین اسکورسیزی بزرگ ایفا می کند. در مورد این فیلم – به مانند راننده تاکسی و تقریبا تمام فیلم های دیگر اسکورسیزی- می توان چندین جلد کتاب نوشت. کاری که تا الان هم انجام شده است و اگر اهل مطالعه تخصصی باشید، از درس های فیلم سازی گرفته تا روایات جذاب پشت پرده ساخت این شاهکارها را خوانده اید. اما شنیدن این داستان شاید برایتان جالب باشد که جیک لاموتای واقعی، بعد از دیدن این فیلم ظاهرا تازه متوجه شد که چه آدمی بوده است و آن قدر تحت تاثیر قرار گرفت که به سراغ ویکی لاموتا رفت و از او پرسید: آیا واقعا من این شکلی بودم؟". ویکی پاسخ داد: "خیلی بدتر بودی!"
The Departed -2006
اعتراف می کنم که اسکار گرفتن این فیلم، تاثیر زیادی بر قرار گرفتنش در این فهرست داشت. فیلمی که بی تردید یک ساخته عالی و قابل تحسین است، اما در کارنامه اسکورسیزی، حتی گاهی می تواند بین پنج فیلم اول هم نباشد. در واقع اسکارِ این فیلم، به نوعی تلافی بی توجهی به ده ها شاهکار دیگر اسکورسیزی بود. اما انصافا این فیلم – که به نوعی بازسازی اثری از سینمای هنگ کنگ محسوب می شود.- به خودی خود، فیلمی خوب و خوش ساخت است که در کارنامه اسکورسیزی یک نقطه درخشان دیگر محسوب می شود. حضور بازیگران بزرگی چون جک نیکلسون، مت دیمون، لئو دی کاپریو، مارک والبرگ و مارتین شین، در کنار عواملی که در اکثر فیلم های قبلی اسکورسیزی همراه او بوده اند، یکی دیگر از کارهای به یادماندنی استاد را رقم زد. کاری که پایان خوشی برای او و طرفدارانش داشت و یکی از باشکوه ترین شب های اسکار را رقم زد. شبی که سینمای نوین، به یکی از پایه گذارانش، ادای احترام کرد.
Shutter Island -2010
یکی دیگر از فیلم های تحسین برانگیز زوج اسکورسیزی/دی کاپریو. فیلمی با فضای سنگین، وهم آلود و تیره که ساختاری تو در تو دارد و یکی از درام های روانشناسانه ای است که سینمای مدرن می تواند از داشتن آن به خود ببالد. باور کنید یا نه، در عین تعجب، فیلم حتی برای یک اسکار هم کاندید نشد. دی کاپریو در نقش تدی دنیلز، یکی از بهترین بازی های سال های اخیرش را ارائه داد و اسکورسیزی هم در اوج پختگی فکری و سینمایی خود و باز هم هر دو مورد بی مهری اعضای آکادمی قرار گرفتند. اما گذشت فقط چند سال، نشان داد که این اثر، چه جایگاه مهمی در بین مردم و منتقدین پیدا کرده است. فیلمی که بی تردید تماشا کردنش برای مرتبه اول، تجربه ای جالب و فراموش نشدنی است.
The Wolf of Wall Street -2013
این فیلم، جایگاه عجیبی در سینمای اسکورسیزی دارد و طرفداران او حداقل برای مرتبه اول، واکنش های کاملا متفاوتی نسبت به آن نشان دادند. اما مگر قرار است یک هنرمند بزرگ همیشه مطابق "توقع" دیگران حرکت کند؟ شخصا فکر می کنم این فیلم، یکی از شایسته ترین انتخاب ها برای این فهرست است. اسکورسیزی بزرگ در دهه هشتم زندگیش، آن قدر "جوانانه" و "سرزنده" فیلم می سازد و به سراغ تجربه فضاهای جدید می رود، که قابل تحسین است. به این موضوع اضافه کنید نقش آفرینی های به یادماندنی، به خصوص از دی کاپریوی همیشه خوب، همراه با داستانی به شدت "به روز" و جذاب، با طنزی تلخ و گزنده، تا بهتر دستتان بیاید با چه اثر باارزشی رو به رو هستید. اسکورسیزی در این سن و سال نشان می دهد که هنوز هم دود از کُنده بلند می شود!
جامانده ها:
شوخی می کنید؟! شما بفرمایید: "جانمانده ها" ! از کدام فیلم اسکورسیزی می توان با لفظی کمتر از "شاهکار" و "عالی" یاد کرد؟ اجازه بدهید به احترام این همه شاهکار، این همه خاطره خوب، صدها سکانس به یادماندنی و این اسامی فراموش نشدنی، فقط چند لحظه سکوت کنیم و آرزو کنیم که اسکورسیزی، حالا حالاها فیلم بسازد:
رفقای خوب، دار و دسته های نیویورک، کازینو، هیوگو، دوران معصومیت، هوانورد، سلطان کمدی، تنگه وحشت، رنگ پول و ده ها عنوان کوتاه و بلند دیگر. اسکورسیزی، خودِ سینماست.
