باتمدید مهلت هفت ماهه مذاکرات وین گمانه زنی ها آغاز  شده است . برخی بحث عدم توافق نهایی 1+5 با جمهوری اسلامی ایران را مطرح  کردند  و بر بی اعتمادی مذاکرات خصوصا از سوی ایالات متحده را مطرح و چشم انداز روشنی را پیش بینی نمی‌کنند . برخی رسانه ها با تکیه بر سخنان اشتون و جان کری مبنی بر ادامه مذاکرات نگاه خوش بینانه ای جهت یافتن راهکار های سیاسی برای  برون رفت از اختلافات تلقی کرده اند .

رفتار شناسی سیاسی جناح اوباما در حزب دموکرات که منتهی به سخنان جان کری وزیر خارجه ایالات متحده امریکا پس از خروج از جلسه پایانی میز مذاکره را باید از قبل مورد بررسی قرار داد . زمانی که اوباما سناتور ایالات متحده امریکا بود ، رسما مخالفت خود رابا دیپلماسی جورج بوش اعلام  و اضافه کرد که جمهوری اسلامی ایران را باید تحریم کرد.

او در رقابت انتخاباتی ریاست جمهوری  با هیلاری کلینتون و مک کین  همچنین مسئله تحریم های ایران را در 6 سال پیش در لابی صیهونیست ها ( C.A . P.I )مجددا تاکید کرد.

این در شرایطی بود که اقتصاد ایالات متحده شدیدا با بحران اقتصادی مواجه بود . اوبا ما به منظور ساماندهی اقتصاد امریکا نیازمند  کاهش هزینه های اشغال نیروهای این کشوردر  عراق و افغانستان بود  که البته نباید به معنای عدول از دیپلماسی مداخله جویانه نظیر سوریه و اوکراین  تلقی نمود . تحریم جمهوری اسلامی ایران علیرغم جایگزینی سهمیه نفت آن توسط برخی کشور های عربی و بلوکه کردن پول‌های ایران  خصوصا در کشور های اسیا و ارزان فروشی نفت توسط عربستان به آمریکا و اروپا مستلزم آینده نگری دولت دهم بود که موضوع به کشانیدن اختلافات به شورای امنیت نگردد .

تحریمی که می توانست به کشور های صنعتی تسری پیدا کند با روی کار آمدن دولت یازدهم،  اسرائیل جهت تشدید دیپلماسی تشنج فزایی خود  مرتکب جنایت جنگی در غزه شد و حتی در زمان حضور جان کری در اسرائیل بر ادامه شهرک سازی در اراضی اشغالی تاکید ورزید و جنگ داخلی سوریه به حمله گروه سلفی داعش تبدیل شد . عدم توفیق اصلاحات اقتصادی  و تحمل هزینه های سنگین نظامی اوباما را وادار کرد که در کنفرانس اخیر  20G صریحا اعلام نماید ایالات متحده به تنهایی قادر به ادامه دیپلماسی مداخله جویانه نبوده و نیاز مند کمک کشور های عضو این گروه است .

مجموعه این عوامل و شرایط،  دولت روحانی را در آینده نگری  جهت رفع تحریم ها و اتخاذ مواضع قدرتمند مصمم تر کرد و با درک واقعیت‌های موجود جهت رفع توهم زدایی علیه جمهوری اسلامی گام بلندی را در مذاکرات اخیر برداشت .

در همین راستا تیم مذاکره کننده دکتر ظریف دقیقا بر مواردی صحه گذاشت که جان کری را وادار به مذاکره دوجانبه نمود . ایالات متحده و اروپا به درستی بر قدرت نظامی – امنیتی منطقه وقوف داشته و نیازمند به جمهوری اسلامی ایران در عرصه دیپلماتیک منطقه هستند . عربستان سعودی و برخی کشورهای منطقه و رژیم صهیونیستی که خواهان قطع و یا طولانی شدن مذاکرات جهت تعیین وضعیت داخلی آمریکا بودند، از هیچ کوششی در این راستا فرو گذار نکردند. نشست اخیر مذاکرات وین که جزئیات آن توسط جان کری  محرمانه  اعلام شد وزیر خارجه عربستان را جهت اطلاع به وین کشانید و نتانیاهو بر خلاف مقررات T.P. Nطی مصاحبه ای در دقیقه 90 خواهان بر چیده شدن صنایع هسته ای گردید .

محرمانه بودن مذاکرات و نشست دو جانبه کری و  ظریف  حکایت از آن دارد که راه طی شده امکان بازگشت آن به حداقل تنزل یافته و ورود تیم های اقتصادی - بازرگانی کشورهای صنعتی را نیز از همین زاویه باید نگریست . در همین راستاست که اتحادیه اروپا خواهان تشکیل یک کشور مستقل فلسطینی شده و رژیم صیهونیستی را وادار به اتخاذ تدابیر دیگری در منطقه برای طرح خاورمیانه بزرگ خواهد کشانید . حتی با اکثریت یافتن جناح جنگ طلب جمهوریخواهان در انتخابات اخیر آمریکا  و امضاء  تمدید تحریم 1979 ایران به دستور اوباما و تقاضای  مک کین رهبر جناح جنگ طلب مجلس آمریکا و استعفای وزیر جنگ ایالات متحده نیز تاثیر تعیین کننده در روند مذاکرات نخواهد داشت . چنین اقداماتی با اعلام صریح جان کری مبنی بر همکاری مطلوب ایران در انجام تعهدات  در طی یک سال اخیر وتمدید مذاکرات به لحاظ  رعایت مسائل  سیاسی  صرفا موجب نارضایتی سرمایه گزاران بخش خصوصی ایالات متحده در رقابت با کشور های صنعتی خواهد شد . دکتر ظریف نیز بر کوتاه تر کردن زمان مذاکره تاکید کرده است .

دستاورد مهم مذاکره تا این مرحله از بین رفتن "ایران هراسی" در سطح جهانی پس از سال ها تبلیغ  آن هم با تصریح کاترین اشتون و جان کری است که وجهه اصلی دیپلماسی  همزیستی مسالمت آمیز میهن ما   را در بر داشته تا  گامی بلند در نزدیکی به  سیاست بین المللی برداشته و اوازه گری انزوای بین المللی را پس راند.

گفتنی است آاخرین مراحل مذاکرات را ه باز گشت یا عدول از توافق را بسته است . به همین لحاظ نیز بر فرض ایجاد موانع تاثیری در باز گشت شرکت های سرمایه گذار اروپا و کشور های صنعتی نخواهد داشت . این ایالات متحده است که با تعویق و یا هر اقدام دیگری در عادی سازی مناسبات متضرر خواهد شد و دکتر روحانی طی مدت هفت ماهه باید بر تحرکات دیپلماتیک خود بیفزاید و هوشمندانه مراقب توطئه های احتمالی مخالفین مذاکرات و توطئه رژیم اشغالگر قدس باشد.

*حقوقدان