هنگامی که ولادیمیر پوتین در ماه اکتبر از تحریم های غرب سخن می گفت،تصور می کرد تحریم ها نه تنها به ضرر روسیه نخواهند بود، بلکه به سود این کشور و به ضرر شرکت ها و کمپانی های غربی خواهد بود.او این تحریم ها را از حماقت غرب و امریکا دانست. اما امروز می بینیم که اقتصاد روسیه هر روز بیشتر از پیش سقوط می کند.با سقوط قیمت نفت و کاهش بی سابقه ارزش روبل در مقابل دلار،به نظر می رسد ضرر تحریم ها بیش از آن چه که پوتین تصور می کرد در حال ضربه زدن به پیکر روسیه هستند.اکنون یک سوال بزرگ در واشنگتن مطرح است،آیا استراتژی اوباما در تحریم های اقتصادی و منزوی کردن روسیه شایسته تقدیر است؟

سفیر سابق آمریکا در مسکو عقیده دارد کاهش قیمت نفت دلیل اصلی ضربه خوردن گسترده روسیه است،پس نباید از تحریم ها و اوباما تقدیر آن چنانی کرد.وی گفت: "این مسئله کاملا مشخص است که تحریم ها موجب ایجاد یک موج نگرانی در خصوص آینده امنیت و ثبات اقتصادی روسیه شدند.با این حال هیچ کس حتی خبره ترین اقتصاد دانان نیز پیش بینی نمی کردند روبل با چنین سرعتی ارزشش را از دست دهد."

با این که تحلیلگران در خصوص علت اصلی بحران فزاینده اقتصاد روسیه نظر واحدی ندارند،با این حال همگان بر سر یک موضوع توافق نظر دارند که اقتصاد روسیه و شخص پوتین درگیر مشکلات عظیمی شده اند.روبل،واحد پول رسمی روسیه در مدت دو ماه پنجاه درصد ارزش خود را از دست داده است و نفت بزرگترین منبع درآمد روسیه دوران افول قیمت خود را تجربه می کند.بسیاری از افراد این بحران را با بحران اقتصادی 1998 مقایسه می کنند.بحرانی که وضع سیاسی روسیه را دگرگون ساخت. یکی از مسئولان عالیرتبه بانک مرکزی روسیه روز سه شنبه در سخنانی ،بحران کنونی را وضعیتی خواند که هیچ کس تا سال گذشته در بدترین کابوس های خود نیز تصور آن را نمی کرد. با این که اوباما در خصوص برخورد با روسیه همواره جانب احتیاط را رعایت کرده است،اما قرار است تحریم های جدید کنگره علیه مسکو در هفته آینده پس از تصویب در این نهاد به امضای ریاست جمهوری برسد. مسئولین دولتی آمریکا نیز در این خصوص توافق دارند که بحران اقتصادی کنونی روسیه تنها به دلیل تحریم ها بوجود نیامده است.طوری که یکی از مقامات وزارت خارجه آمریکا دلیل اصلی آن را کاهش شدید قیمت نفت و سومدیریت های دولت روسیه می داند.

در حال حاضر اوباما و متحدان او از وضع موجود روسیه راضی هستند و هر کدام سعی دارند این پیروزی را به نام خود ثبت کنند. اکنون ما شاهد بحرانی عمیق در برابر پوتین و پوتینیسم هستیم ،این بحران اقتصادی می تواند پاسخی محکمتر از هر گونه حمله نظامی به پوتین باشد.او متوجه خواهد شد هر ماجراجویی بدون پاسخ و عواقب نخواهد بود. در حالی که کاهش قیمت نفت و عوامل دیگر موجب ضربه خوردن اقتصاد روسیه شده اند،در همین حال سرمایه داران روسی نیز به دلیل تحریم ها و بلوکه شدن حسابهایشان قادر به تامین ارز نیستند.این مهمترین مسئله ای است که موجب نگرانی عمده سرمایه داران روس شده است. چند ماه زمان لازم بود تا شرایط به گونه ای شود که پوتین متوجه اشتباهات عظیم محاسباتی خود شود.

حتی اگر پوتین بتواند به سلامتی از این ظوفان عبور کند،دیگر قادر نخواهد بود به تهدید های خود و ماجراجویی های نظامی در شرق اروپا ادامه دهد. با این که شرط لغو تحریم ها توقف حمایت مسکو از شورشیان شرق اوکراین و خروج نیروهای روسی از این کشور است،اما با وجود بحران اقتصادی نیز به نظر نمی رسد برنامه های پوتین تغییری کرده باشند. آنها تصور می کنند این تحریم ها و کاهش قیمت نفت توطئه ای از سوی غرب،برای تغییر رژیم روسیه است.همانطور که وزیر امور خارجه روسیه ماه گذشته به این موضوع اشاره کرد.باد گفت آن ها اوکراین را فراموش کرده اند. این طرز تفکر روس ها یکی از مهمترین دلایلی است که آمریکا برنامه های گسترده ای برای کمک تسلیحاتی به اوکراین دارد،تسلیحات اولیه که ارزشی در حدود 350 میلیون دلار خواهند داشت،شامل موشک های ضد تانک و ضد زره خواهند شد.

سوال اصلی این جا است که آیا اوکراین ارزش این قدر هزینه و بحران را دارد؟ مسلما خیر.تنها کیسه های سیاه رنگ حاوی اجساد سربازان روسی گویای این مسئله است.

 

ترجمه: دانیال کریمی طار