تهران-ایسکانیوز/ خبر در علم رسانه یک کالای فاسد شدنی است؛ برای همین روزنامه‌ی دیروز هیچ ارزشی ندارد و تنها به درد سبزی پاک کردن و یا پاک کردن شیشه‌ها می‌خورد! این قضیه در مورد رادیو و تلویزیون هم صدق می‌کند؛ زیرا خبرنگاران در خبر فقط «امروز» را مد نظر دارند. اما تلاش ما در مطالب «پارسال همین امروز» این است که این زاویه نگاه را تغییر دهیم و خبر را با دید «فرایند محور» مورد بررسی قرار دهیم. به همین دلیل هر روز سراغ خبرهای پارسال می‌رویم تا دریابیم چقدر از وعده‌های مسئولین، قول‌های داده شده و خبرهای منتشر شده تا امسال تحقق یافته است. برخی از خبرها در روز انتشار، بسیار دور از ذهن بود اما امروز دست یافتنی است؛ برخی از اخبار پارسال در تاریک خانه‌ی ادارات و اذهان حاک می‌خورد و برخی دیگر در حال طی کردن روند اجرایی هستند. ما در صفحه‌ی گزارش‌های «پارسال همین امروز» تلاش داریم به پرونده‌های پارسال سرک بکشیم تا دریابیم در طول یک سال گذشته دنیا چقدر تغییر کرده است. برای بررسی تحقق خبرهای پارسال با مسئولین و کسانی که خبر به آنها مربوط بوده تماس خواهیم گرفت تا تحقق یافتن وعده‌ها و دستورهای سال گذشته را مورد سئوال قرار دهیم.

حاشیه نشینی همچنان معضل اصلی کلان شهرها است

پارسال همین امروز بود که حسن قدمی رئیس سازمان مدیریت بحران کشور، حاشیه‌نشینی را مهم‌ترین معضل شهرنشینی در کشور دانسته و گفته بود: چرا که در افراد حاشیه‌نشین به دلیل عدم قدرت مالی، تاسیسات اولیه‌ای را برای ساخت و سازها ایجاد کرده‌اند که این تاسیسات اولیه علاوه بر اینکه فاقد استاندارد و ایمنی بوده، مشکلات زیادی نیز ایجاد کرده‌اند. او افزوده بود: از طرفی نمایندگان مجلس نیز به دنبال تغییر تقسیمات کشوری در ایجاد شهر در حوزه‌های انتخابیه خود هستند که این موضوع نیز مشکلات ما را بیشتر خواهد کرد. وی با اشاره به نرم‌افزارهایی که امکان پیش‌بینی و تخمین خسارات ناشی از حوادث را فراهم کرده است، ادامه داد: کلیک کردن برای تخمین زدن میزان خسارت حوادث کافی نیست، چرا که متاسفانه شاهد عکس این موضوع هستیم و نگرانی ما از این بابت است که ساخت و سازهای ما روی کاغذ مقاومتی هشت ریشتری دارد اما با پنج ریشتر زلزله می‌ریزد که نمونه آن ساختمان‌هایی است که در زلزله‌های اخیر تخریب شد.

حالا یکسال از این سخنان قدمی گذشته است برای بررسی سخنان او ابتدا به سراغ وضعیت حاشیه نشینی در شهرهای کشور رفتیم. در همین راستا غلامحسین صاحبی، رئیس کمیسیون ویژه ساماندهی حاشیه شهر و رسیدگی به مناطق کم‌برخوردار در آذر ماه امسال گفته بود: طبق آمار رسمی سال 90، حدود هشتصدهزار نفر حاشیه‌نشین در 66 پهنه شهری اعلام شده است و با مهاجرینی که در منطقه وجود دارند این تعداد به بیش از یک‌میلیون نفر رسیده است. او که در نشست تخصصی در شورا ایلامی شهر مشهد سخن می گفت ادامه داد: حاشیه شهر مشهد بعد از حدود سی‌وچند سال که از انقلاب می‌گذرد وضعیت خوبی ندارد و این برازنده نظام نیست که در شهر امام رضا(ع) این تعداد حاشیه‌نشین وجود داشته باشد. او افزود: سیاستهای مختلفی که در سالیان مختلف در کشور داشته‌ایم که باعث عقب‌ماندگی و از بین رفتن تولید در روستاها و مهاجرت شده است، سوءمدیریتی که در شهر بوده و مشکلات اقتصادی که موجود بوده است، همه عواملی شده که این وضعیت در مشهد به‌وجود آمده است. او همچنین شهر مشهد راتبه اول شهر نشینی در کشور نامیده است و اعتقاد دارد در سال های اخیر کار خاصی در زمینه بهبود اوضاع حاشیه نشینی در کشور نشده است.



وضعیت در شهر تبریز نیز به همین منوال است به طوری که آمار منتشر شده در سال جاری حاکی از آن است که تنها 400 هزار نفر  از جمعیت یک میلیون و پانصد هزار نفری این شهر حاشیه نشین هستند که خود امار قابل تامل است. در تهران پایتخت نیز بیش از 5 میلی ون نفر حاشیه نشین وجود دارد. چندی پیش محمد باقر قالیباف شهردار تهران  اعلام کرد ۳۵ تا ۵۰ درصد جمعيت پايتخت حاشيه نشين هستند. قاليباف همچنین نیز گفته بود:با توجه به ارزيابی های صورت گرفته در حوزه خدمات شهری، تهران بيش از ۳/۵ ميليون نفر حاشيه نشين دارد که اين معضل،عوارض و ناهنجاری های فراوانی در پی خواهد داشت. از سوی ديگر وزير مسکن و شهرسازی نيز پيش از اين در همايش حاشيه نشينی و امنيت قضايی گفت که آمار حاشيه نشينان کل کشور نزديک به ۸ ميليون نفر است که حدود سه چهارم اين افراد در حوالی ۱۰ شهر بزرگ کشور سکونت دارند.

مدیرکل دفتر توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی اعلام کرده که براساس مطالعاتی که درباره حاشیه‌نشینی ۷۷ شهر کشور انجام شده است، پیش‌بینی می‌شود جمعیت حاشیه‌نشین کشور به ۱۵میلیون نفر برسد. ۱۵ میلیون نفری که در مناطق حاشیه شهرها از تأسیسات و خدمات شهری مناسب بی‌بهره‌اند.

در زمینه مقاومت ساختمان ها اگرچه بسیاری از کارشناسان معنقدند که ساختمان های ساخته شده در برابر زلزله و دیگر بلایا طبیعی مقوام نیستند اما سید محمود فاطمی رئیس مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن معتقد است که 80 درصد ساختمان ها در ایران مقاوم هستند او تصریح کرده بود: حدود 20 درصد ساختمان ها درکشورغیرمقاوم هستند زیرا پس از زلزله بم حساسیت بیشتری در ساختمان سازی بوجود آمد و این صنعت متحول شد. این در حالی است که نوز بسیاری از مهندسان معمار در کشور اعتقاد دارند که مقوامت ساختمان ها در ایران که در کانون زلزله قرار دارد چند برابر کمتر از کشوری مانند سوئد است که اصولا زلزله ای در آن رخ نمی دهد.



حال اگر بخواهیم گفته های حسن قدمی را مورد تحلیل قرار دهیم متوجه می شویم که نگرانی او از اوضاع حاشیه نشینی و مسائل شهری بسیار به موقع و قابل تامل است. طبق آمارهای ازائه شده در سال های اخیر نشان از آن دارد که 15 میلیون نفر یعنی 20 درصد از جمعیت کشور در مناطق حاشیه ای زندگی می کنند که از نظر مقوامت ساختمان ها در وضعیت اسفناکی قرار دارند این در حالی است که بسیاری از ساختمان ها در مناطق اصلی شهر ها هنوز در مقاوم سازی استاندارد لازم را ندارند پس لذا می توان نتیجه گرفت اوضاع در مناطق حاشیه نشینی بسیار بد و غیر قابل تحمل است. باید دید دولت و در راس آن وزارت راه و شهرسازی که چه برنامه ای برای مقابله با این پدیده رو به گشترش دارند با توجه به این که ایران در کانون زلزله قار دارد انتظار می رود قبل از وقوع هر گونه اتفاقی به وضعیت حاشیه نشینی در شهر ها سر وسامانی داده شود.