به گزارش ایسکانیوز، سومين دوره جشن سالانه اهداي نشان لاك پشت پرنده عصرامروز جمعه (هشتم اسفند ) در شهركتاب مركزي برگزار شد. در اين مراسم كه نويسندگان، مترجمان و تصويرگران كتاب كودك و نوجوان و همين طور كودكان و خانواده‌هايشان حضور داشتند، نشان‌هاي ويژه، طلايي و نقره‌اي لاك پشت پرنده به برگزيدگان اهدا شد.
رد ادبيات كهن در داستان‌هاي امروز
در ابتداي اين مراسم، شيوا حريري، يكي از اعضاي هيات داوران جايزه لاك پشت پرنده بيانيه هيات داوران درباره كتاب‌هاي بازنويسي را خواند. در این بیانیه آمده است :«ادبیات کودک ایران، از دیرباز با متون کهن و سنتی ادبیات ایرانی پیوند داشته است.و آثار بسیاری به بازگویی، بازآفرینی، بازنویسی و بازپردازی متون کهن ادبی پرداخته‌اند تا میان جهان کودکان امروز با ادبیات کهن‌سال فارسی پیوند بزنند، آنها را با گنجینه ادبیات ایران آشنا کنند، از ظرفیت‌های ادبی متون کهن استفاده کنند، و روایات و اشعار نغز کهن و مفاهیم جاودان‌خرد فارسی را بازگو کنند. از 40 سال پیش، احیای متون کهن که هدفی جز آموزش (پندآموزی، زبان‌آموزی یا آموزش ادبی) نداشت به گونه‌ای از ادبیات تبدیل شد که می‌کوشید ارزش‌های ناب ادبی، فضای خیالی ادبیات فارسی و داستان‌های جذاب این متن‌ها را برای کودکان بازسازی کند، یا با استفاده از قالب‌های کهن فارسی مضامین و مفاهیم نو را در ادبیات کودک ایران وارد کند. به عبارت دیگر از آن زمان تا کنون، احیای متون ادبی کهن، یکی از پربارترین، پر طرفدارترین و در عین حال موجه‌ترین گونه‌های ادبیات کودک ایران بدل شده است.
این جریان دیرینه در سال‌های اخیر دوچندان گستردگی یافته است. در فهرست نامزدهای امسال لاک‌پشت پرنده، گذشته از آثاری که اشاراتی غیر مستقیم به گنجینه ادبیات کهن دارند، بعضی آثار بازنویسی متون کهن ادبی هستند. در تمامی سال‌های اخیر، بازنویسی‌های خلاقانه و ارزشمندی در ادبیات کودک فارسی منتشر شده‌اند؛ امسال هم همینطور.
خانواده‌ها، کتابداران، ناشران و کتاب‌فروشان در این میان باید توجه ویژه‌ای به شرایط امروزین بازنویسی‌ها داشته باشند و در انتخاب این گونه کتاب‌ها کودکان و نوجوانان را یاری کنند.»
لاك پشت پرنده، جشني متفاوت
مژگان امجد، مدير فروشگاه مرکزی شهر كتاب در اين مراسم با اظهار اميدواري از اينكه سومين جشن سالانه نشان لاك پشت پرنده برگزار شود، گفت: «علاقمند هستيم تا اگر گروه‌هاي ديگر با هدف اعتلاي رشد فرهنگي كودك و نوجوان باني برگزاري جوايز مشابهي شوند، تمام تجربه و همكاري‌هاي لازم را با آنها داشته باشيم.»
او با بيان اينكه جشن سالانه اهدای نشان لاک پشت پرنده جشني متفاوت است كه در سالن همايش و اجتماعات برگزار نمي‌شود و محل برگزاري آن كتابفروشي است، افزود: «انتخاب يك كتابفروشي براي اين موضوع، كاملاً هدفدار بوده و برگزاري اين مراسم در كتابفروشي براي كودكان و نوجوانان اين مزيت را دارد كه آنها مي‌توانند در اين محيط با پديدآورندگان كتاب‌ها آشنا شوند و گفتگو كنند.»
در قسمت ديگري از اين مراسم كه بخش «ياد» عنوان داشت، از فريده فرجام تشكر و تقدير شد. در اين بخش يادي شد از کتاب «مهمان‌های ناخوانده» كه فريده فرجام آن را به تحرير در آورده است و جودي فرمانفرماييان تصويرگري آن را انجام داد. شكوه حاجي نصراله، از ديگر اعضاي هيات داوران، بيانيه اين بخش را خواند. در اين بيانيه آمده است: «هیئت داورانِ دومین دوره‌ی اهدای نشان طلایی و نقره‌ای لاک‌پشت پرنده در بخش یاد، توجه مخاطبان را به کتاب مهمان‌های ناخوانده جلب می‌کند. کتابی که توجه کودکان چند نسل را به خود جلب کرده و توانسته در حافظه آنها بماند، کتابی که الهام‌بخش روایت‌های بسیاری بوده و شخصیت‌هایش از کتاب فراتر رفته‌اند. هیئت داوران یاد نویسنده‌ی این کتاب، خانم فریده فرجام را گرامی می‌دارد و برایشان تندرستی و نوشتن برای کودکان سرزمینمان را آرزو می‌کند.»
لاک‌پشت پرنده حرکتی ترویجی برای تشویق خانواده‌ها به کتاب خواندن است
در بخش ديگري از اين مراسم بیانیه هیات داوران توسط محمود برآبادی خوانده شد. در این بیانیه آمده است: «سال گذشته در دو بیانیه‌ی جداگانه به دو موضوع متفاوت اشاره کردیم که یادآوری‌شان ضروری است. گفتیم: ما ممکن است در راه یافتن یا نیافتن کتابی به فهرست، رتبه‌بندی و اهدای نشان به آن اشتباه کنیم اما مطمئنیم که لاک‌پشت پرنده حرکتی ترویجی است برای تشویق خانواده‌ها به خریدن و خواندن کتاب برای بچه‌هایشان. تأثیر لاک‌پشت پرنده بیش از آن‌که در انتخاب یک یا چند کتاب باشد، در انتخاب کتاب خواندن برای کودکان به عنوان «ارزش» در دوران جدید است. بنابراین فهرست لاک‌پشت پرنده حرکتی است نه‌تنها به سودِ کتابهای فهرست، که به سودِ تمام کتاب‌هایی که در قفسه‌‌ی کتاب‌فروشی‌ها و کتاب‌خانه‌ها چشم‌به‌راه خانواده‌ها، کودکان و نوجوانانند.
امسال هم همان را می‌گوییم و همهی خانواده‌های ایرانی را به خریدن و خواندن کتاب برای کودکان و نوجوانان دعوت می‌کنیم و از آنها می‌خواهیم تا سال نو را با اهدای کتاب به عنوان عیدی به کودکان و نوجوانانشان جشن بگیرند.
ما همچنین گفتیم: انکار نمی‌کنیم که برخلاف فهرست‌های فصلی که همهی کتاب‌ها با حداقل‌های لازم به آن راه می‌یابند، در اهدای نشان‌های طلایی و نقره‌ای سخت‌گیر هستیم. طبق شیوه‌نامه‌ی اجرایی لاک‌پشت پرنده، کتاب‌هایی موفق به دریافت نشان طلایی می‌شوند که بیش از دو سوم همهی داوران و کتاب‌هایی موفق به دریافت نشان نقره‌ای می‌شوند که دست‌کم دو سوم داوران به آن رأی داده باشند. طبیعی است که دست یافتن به چنین توافقی بسیار سخت است و کتاب باید ویژگی‌های منحصر به فردی داشته باشد تا از چنین رأیی برخوردار شود.
در دوره‌ی پیش متاسفانه چنین توافقی برای هیچ کتابی شکل نگرفت و ما نتوانستیم نشان طلایی اهدا کنیم و امسال خوشحالیم که به آرزوی کوچک پارسالمان رسیده‌ایم و شما می‌توانید امروز شاهد پرواز لاک پشت‌های پرنده‌ی طلایی باشید!»
ناصر ايراني: لاك پشت پرنده، پرهیجان‌ترین مراسمی است که تاکنون دیده‌ام!
اجرای مراسم اعلام برگزیدگان سومین دوره جشن سالانه لاك پشت پرنده را حدیث لرزغلامی بر عهده داشت. نخستین نشان ویژه لاک پشت پرنده به علی اکبر صادقی، نقاش و تصویرگر اهدا شد. او در بخشي از سخنانش اظهار داشت: «هنرمندان رسول خدا هستند در روی زمین تا نادیده‌ها و ناشنیده‌ها را برای انسان بیان کنند. دو خط موازی هیچ وقت به هم نمی‌رسد مگر اینکه عاشق باشند و در یک نقطه تلاقی کنند.»
نشان ویژه بعدی لاک پشت پرنده به ناصر ایرانی نویسنده پيشكسوت ادبيات كودك و نوجوان رسید. او پس از دریافت این نشان گفت: «خیلی خوشحالم که پس از سال‌ها خانه نشینی و گوشه گیری من، هیات داوران لاک پشت پرنده از من یاد کردند و این جایزه ارزنده را به من دادند. تا جایی که حافظه ضعیف من یاری می‌دهد این زیباترین و پرهیجان‌ترین مراسمی است که تاکنون دیده‌ام چون در صدر آن پرارزش‌ترین و زیباترین موجودات هستی یعنی کودکان وجود دارند و من در برابر این کودکان کتاب‌دوست تعظیم می‌کنم.»
برگزیدگان نشان نقره‌ای
بخش پاياني سومين دوره اهداي نشان‌هاي طلايي و نقره‌اي جايزه لاك پشت پرنده با حضور علی اکبر صادقی، مژگان رييسي امجد، محمود برآبادی و مهدی حجوانی، مدير مسئول پژوهشنامه ادبيات كودك و نوجوان اهدا شد. گفتني است جايزه لاك پشت پرنده اين دوره، دو برگزيده براي نشان نقره‌اي و دو برگزيده هم براي نشان طلايي داشت و نخستین برگزیده نشان نقره‌ای به خاطر برخورد خلاقانه و امروزی با نثری قدیمی و طنزی متفاوت به صورت مشترک به مهدی فاتحی، حامد حبیبی به خاطر مجموعه «شب هزار و دوم» اهدا شد.
دیگر نشان نقره‌ای لاک پشت پرنده نيز به «آنت لنگن» به خاطر مجموعه «فلکیس» قرار بود اهدا شود اما مهدی یوسفی به نمایندگی از این نویسنده نامه او را مبنی بر دلایلش برای قبول نکردن این نشان قرائت كرد. به گفته این نویسنده با وجود اینکه از اهدای این جایزه که از فرهنگی کهن به او رسیده خوشحال است اما به دلیل نبود حق کپی رایت در ایران از گرفتن این جایزه خوددرای کرد. او در نامه‌اش آورده است که «من یک نویسنده تمام وقت هستم که زندگی خود را بر اساس حق التالیف می‌گذرانم اما حق من در کشور شما رعایت نمی‌شود و با وجود علاقه ام به دریافت این نشان نمی‌توانم آن را قبول کنم. امیدوارم کپی رایت کتاب من رعایت شود تا در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران به ایران سفر و این جایزه را دریافت کنم.
یوسفی در ادامه گفت: «پس از دریافت نامه خانم لنگن از سویی مسائل نشر در ایران مطرح بود و از سوی دیگر نمی‌شد به صدای اعتراض این نویسنده گوش نکرد بنابراین با همکاری انتشارات زعفران قرار شد ناشر با نویسنده به توافق برسند و بتوانیم این جایزه را به ایشان اهدا کنیم.»
اما نشان نقره‌ای لاک پشت پرنده به محبوبه نجف‌خانی، مترجم كتاب‌هاي كودك و نوجوان به خاطر انتخاب جسورانه و ترجمه خوب و روان مجموعه فلکیس اهدا شد.
برگزیدگان نشان طلایی
نشان طلایی سومین دوره جشن لاک پشت پرنده به خاطر بنیانگذاری شیوه‌ای نو در آموزش زبان فارسی و اهمیت دادن به ادبیات در آموزش به محمد هادی محمدی به خاطر کتابهای «آواورزی با سی‌بی‌لک» و «الفباورزی با کاکاکلاغه» اهدا شد. محمدی در این مراسم گفت: «خیلی خوشحالم که هیات داوران به شیوه آموزش ادبیات در کتابهای کودک و نوجوان دقت و توجه کرده‌اند تا کودکان از راه ادبیات بتوانند زبان و ادبیات بیاموزند.»
دیگر نشان طلایی لاک پشت پرنده به خاطر تلفیق هنرمندانه و تصویرسازی در روایتی عاطفی و تامل برانگیز و ارائه پیشنهادی نو در داستان‌های کودکانه به «دیوید آلموند» به خاطر کتاب « پدر اسلاگ» اهدا شد. او در پیامی ویدئویی تشکر خود را از اعطای این جایزه اعلام کرد و گفت: «از دریافت این جایزه واقعا هیجان زده و خوشحالم. این کتاب در شهری شکل گرفته که من در آن بزرگ شدم. من پسربچه‌ای بودم شبیه پسربچه‌های این داستان و من این داستان را با کودکی خودم، شهر خودم که در شمال انگلستان است و با زبان خودم نوشتم و حالا خیلی خوشحالم که داستان من را که در شهری در شمال انگلستان و 400 کیلومتری لندن و 60 کیلومتری اسکاتلند شکل گرفته، بچه‌های ایراني هم خوانده‌اند. این نشان می‌دهد که قصه‌ها از مرزها، کشورها و ملت‌ها می‌گذرند و ما را به هم پیوند می‌دهند.»
همچنین به خاطر ترجمه خوب و روان «پدر اسلاگ» به نسرین وکیلی نیز نشان طلایی لاک پشت پرنده اهدا شد. او نیز ضمن تشکر از هیات داوران گفت: «من سالیان سال با داستان‌های آلموند زندگی کردم و می‌دانم تمام آن صحنه‌هایی که به نظر منتقدان رئالیسم جادویی یا فرم های دیگری از ادبیات است در دنياي واقعي وجود دارد. همچنین این نویسنده در سال 2010 جایزه هانس کریستین اندرسن که نوبل کوچک ادبیات است را نیز دریافت کرده است.»
اسامي كتاب‌هاي راه‌يافته به دوازدهمين جشن امضاي كتاب لاك پشت پرنده كه حاوي بهترين كتاب‌هاي كودكان و نوجوانان در زمستان سال 92 مي‌شود، به ترتيب زير است.
كتاب‌هايي كه 5 لاك پشت گرفته‌اند
پدر اسلاگ/ نويسنده: دیوید آلموند- تصویرگر: دیو مک کین/ مترجم: نسرین وکیلی/ نشر آفرینگان
قصه‌هایی از اسرارنامه‌ی عطار نیشابوری /به روایت: علیرضا روشن- تصویرگر: غزاله بیگدلو/ نشر کتاب پارسه
رستم و اسفندیار/ نویسنده: مرجان فولادوند- تصویرگر: پژمان رحیمی/ كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان
سیاوش/ نویسنده: آتوسا صالحی - تصویرگر: عطیه مرکزی/ كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان
اسم من میناست/ نویسنده: دیوید آلموند- مترجم: مریم رفیعی/ نشر ایرانیان
كتاب‌هايي كه 4 لاک‌پشت گرفته‌اند
اطلس تاریخ جهان برای دانش‌آموز/ نویسنده: سیمون آدامز- مترجمان: مرجان نگهی، جمشید نوروزی
تصویرگران: کاترین باکستر، کوین مادیسون /نشر افق
اطلس جغرافي جهان براي دانش‌آموزان/ نويسنده: بليندا وبر- مترجم: مسعود جواديان/ نشر: افق
باغچه‌ی پسرک/ نویسنده: پیتر براون- مترجم: هایده عبدالحسین‌زاده/ انتشارات فنی ایران
بیایید ستاره‌ی شمال را پیدا کنیم!/ نویسنده: فرانکلین برانلی منسفیلد- تصویرگر: مالی کاکس- مترجم: سیاوش سجادی مقدم/ نشر مهر میترا
پیتر پنگوئن قهرمان/ نویسنده :درن کینگ- مترجم: مرجان دارابی / نشر چکه
من برده هستم (از مجموعه‌ی دفتر خاطرات)/ نویسنده: پاتریشیا مک کیساک- مترجم: منا فخیم/ انتشارات محراب قلم
می‌سی‌نو کوچولو/ نویسنده: نوشین شعبانی- تصویرگر: عاطفه ملکی‌جو/ نشر: پیدایش
رؤیای گردآفرید/ نویسنده: مینو کریم‌زاده- تصویرگر: عطیه بزرگ سهرابی/ كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان
راه برگشت به خانه
پسربچه‌ای که می‌خواست یک ستاره داشته باشد/ نویسنده و تصویرگر: الیور جفرز- مترجم: رضوان خرمیان/
نشر دانش‌نگار
گم و پیدا نویسنده و تصویرگر: الیور جفرز/ مترجم: رضوان خرمیان/ نشر دانش‌نگار
روزی که همه چیز خوب می‌شود / نویسنده: کنیستر - تصویرگر: ایوتارلت- مترجم: ماندانا نارنجیها، حسام سبحانی طهرانی/ نشر مبتکران
سنگِ سلام/ نویسنده: محمدرضا بایرامی/ ناشر: عصر داستان
قصه‌هایی برای لبخند/ نویسنده: جانی روداری- مترجم: مرضیه شجاعی دیندارلو- تصویرگر: آنالائورا کانتونه/ ناشر: سروش
کنت کارلشتاین/ نویسنده: فیلیپ پولمن- تصویرگر: دانا برایان/ مترجم: فرزاد فربد: / ناشر: پریان
لولوی آوازخوان/ نویسنده: رضا فیاضی (براساس داستانی از مرجان کشاورزی آزاد)- تصویرگر: حدیثه قربان/ ناشر: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
ماهی‌گیر و بهار/ نویسنده: مژگان کلهر- تصویرگر: نازنین عباسی - عکاس: محمدمهدی زابلی / ناشر: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
مجموعه‌ی چرا مهمه؟ (چرا مهمه در مصرف انرژي صرفه‌جويي كنيم؟/ چرا مهمه در مصرف آب صرفه‌جويي كنيم؟/ چرا مهمه از طبيعت محافظت كنيم؟/ چرا مهمه بازيافت كنيم؟)/ نویسنده: جن گرين- تصويرگر: مايك گوردون/ مترجمان: ميترا غازياني، عارفه حاجي باقري/ ناشر: مهر ميترا
مجموعه‌ی چگونه اژدهای خود را تربیت کنید (چگونه اژدهای خود را تربیت کنید/ چگونه از نفرین یک اژدها نجات پیدا کنید/ چگونه دزد دریایی شوید/ چگونه اژدهایی حرف بزنید)/ نویسنده: کرسیدا کاول- مترجم: شیدا رنجبر/ ناشر: زعفران
مجموعه مانکل غارنشین (کوچک‌ترین غول کوه‌نشین. مانکل غارنشین و خرپرنده)/ نویسنده: ژانت فاکسلی-مترجم: پروین جلوه‌نژاد: - تصویرگر: استیو ولز/ ناشر: پیدایش
حرف‌های خوب/ نویسنده: کارل نواک - مترجم: مهناز عسگری/ تصویرگر : کلود ک.دوبوآ/ ناشر: سروش
کتاب‌هایی که 3 لاک‌پشت دریافت کرده‌اند
داستان‌های موموشی (آش قاتی پاتی و چهار داستان دیگر)/ نویسنده و تصویرگر: كلر ژوبرت/ ناشر: دانش‌نگار
این صدای دماغ کی بود؟/ نویسنده: سوسن طاقدیس- تصویرگر: صدیقه شاهوردی شهرکی/ ناشر: سروش
آرتور سبز/ نویسنده و تصویرگر: مارک براون- مترجم: نگار عجایبی/ ناشر: شرکت انتشارات فنی ایران
این قصه هم تمام شد/ نویسنده: محمدرضا یوسفی- تصویرگر: سیروس آقاخانی/ ناشر: دانش نگار
بازیافت و کاهش زباله / نویسنده: بافی سیلورمن - مترجم: فاطمه مصلحی مصلح‌آبادی / ناشر: انتشارات فنی ایران
پولک‌های چوبی/ طرح و اجرا: فرزانه بابایی- عکاس: علی خوش‌جام / ناشر: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
روباه سبز/ نویسنده: ایلین اسپینلی- تصویرگر: ان کندی- مترجم: هایده کروبی/ ناشر: انتشارات فنی ایران
روز نهنگ/ نویسنده: عباس عبدی/ ناشر: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
سیارات منظومه‌ی شمسی ما/ نویسنده: فرانکلین برانلی- تصویرگر: کوین اومالی/ مترجم: میترا غازیانی/ نشر مهر میترا
عروسیه عروسیه/ نویسنده: طاهره ایبد - تصویرگر: اکبر نیکان‌پور / ناشر: دانش‌نگار
قصه‌ی ما/ نویسنده: جری اسپینلی- مترجم: فریده اشرفی/ ناشر: ایرانبان
قلقلی/ نویسنده: محمدعلی کشاورز / ناشر: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
کلئوپاترا، دختر نیل (از مجموعه‌ی دفتر خاطرات)/ نویسنده: کریستیانا گریگوری/ مترجم: مهناز عسگری/ انتشارات محراب قلم
مار پاپتی/ نویسنده: زهرا فرشاد- تصویرگر: لیلا معتمد/ ناشر: سروش
مجموعه‌ی چه می‌دانیم؟ (بازیافت، انرژی، آلودگی هوا، آلودگی آب، حفاظت از زیستگاه‌ها، تغییر اقلیم)/ نویسندگان: آماندا بیشاپ، ناتالی اسمیت، شین پرایس، دارن زچریست، آلن راجر/ مترجم: بهرام معلمی/ ناشر: انتشارات فنی ایران
مجموعه‌ی خیابان جیغ (وحشی‌بازی گابلین‌ها،كابوس شب‌خوره، در دام غول‌ها، هجوم معمولی‌ها، چنگال گرگ‌نما، جمجمه‌ی گمشده، زبان زامبی، یادگار مومیایی، یادگار جادوگر، دندان خون‌آشام، پتی گرسنه)/ نویسنده: تامی دونباواند/ مترجم: سرور کتبی / ناشر: پیدایش
مجموعه‌ی دایناسورها/ نویسنده و تصویرگر: مایکل سالمون/ مترجم: زهره آهوقلندری/ ناشر: دانش‌نگار
دوازده قصه از هزارویک قصه (راز گریه‌ی سگ‌ها، رؤیای شور دریا، جادوی نقاشی)/ نویسنده: محمدکاظم مزینانی/ تصویرگران: علی فلاح کردی، امیر علایی، رضا مکتبی/ ناشر: منادی تربیت
هفت خوان و هفت رزم/ نویسنده: زهره پریرخ/ تصویرگر: نیلوفر میرمحمدی/ کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
رستم و اکوان دیو/نویسنده: افسانه شعبان‌نژاد/ تصویرگر: سحر حقگو/ کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
مجموعه‌ی هانک زیپزر، بزرگ‌‌ترین تنبل دنیا (آبشار نیاگارا فرومی‌ریزد/ از درس آشپزی نمره‌ی تک گرفتم/ شبی که از گردش علمی جا ماندم/ وای چه غذای تندی!/ روز ایگوآنا/ زیپیتی زینگر)/ نویسندگان: هنری وینکلر، لین اولیور/ مترجم: فرمهر منجزی / نشر چکه
محیط زیست پایدار/ نویسنده: جودیت اندوسن- مترجم: بهرام معلمی / ناشر: انتشارات فنی ایران
مهمان جامانده/ نویسنده: نسرین خنجری/ ناشر: كانون پرورش فكری کودکان و نوجوانان
هیولای سبز دریا را نجات می‌دهد!/ نویسنده: آلیسون اینچز- مترجم: هایده کروبی - تصویرگر: ویویانا گاروفولی/ انتشارات فنی ایران
یکی برای همه و همه برای یکی/ یک توپ برای همه/ نویسنده: بریژت ونینگر/ تصویرگر: ایو تارلت /مترجم: ماندانا نارنجیها، حسام سبحانی طهرانی/ ناشر: مبتکران
