تهران- ایسکانیوز: ستار اورکی امسال با فیلم «دوران عاشقی» در سی و سومین جشنواره فیلم فجر حضور داشت. او تاکنون برای «جدایی نادر از سیمین»، «دربند»، «ریسمان باز»، «آناهیتا» و «کوچه ملی» موسیقی ساخته و برای «استرداد» در جشنواره فیلم فجر نامزد بهترین آهنگساز شده است. همچنین برای «استرداد» در جشن منتقدان هم کاندیدا شده، در حالی‌که از جشن خانه سینما برای همین فیلم جایزه را برده است. اورکی امسال از جشنواره یاس برای فیلم «سه ماهی» جایزه بهترین موسیقی متن را به خانه برد. او شاگرد  بابک بیات در این رشته است و آن زنده‌یاد امید بسیاری به آینده اورکی داشت.

وی در یاداشتی برای ایسکانیوز از موسیقی فیلم گفته است:

اگر بخواهیم بیوگرافی سینما را معرفی کنیم،تقریباً می توانیم از سال 1921 میلادی را در نظر بگیریم که برای موسیقی فیلم یک پیانیست پای پرده وجود داشت و زمانی که تماشاگر تصویر را می دید،پیانیست پای پرده می نشست و با مشقت زیاد پیانو می زد و با تصاویر همزمان سینک می کرد تا تماشاگر بشنود.کم کم به صورت تک سازی موسیقی هایی ضبط می شد و روی تصویر می گذاشتند.در سال های بعد،ضبط موسیقی به صورت ارکسترال صورت می گرفت که باز این هم شامل چند بخش است.ما موسیقی راک،پاپ،جاز و موسیقی های مدرن در تصاویر داشتیم،موسیقی رمانتیک و کلاسیک هم داشتیم.در ایران هم ما جنبه ای از موسیقی سنتی و پاپ خود را داشتیم که غالباً الان دیگر موسیقی پاپ در تصاویر ما حکمرانی می کند.

اینکه موسیقی پاپ حکمرانی می کرد به دلیل این بود که بیشتر به خاطر تغییر کردن ذائقه مردم است و همان طور که اگر دقت کنید،نوع لباس پوشیدن مردم هم با دهه های گذشته با موسیقی که می شنیدند همگون بوده است؛اما امروز نوع لباس پوشیدن ما با موسیقی که امروز بیشتر رواج دارد،نزدیک تر است.در واقع،تا حدودی ذائقه سازی هم شده و موسیقی با عنوان پاپ در حقیقت متعلق به ما نیست و از کشورهای اروپایی و آمریکایی آمده است و البته هستند آهنگسازانی که دلسوزانه می کوشند تا این را به دور کنند.من خود در کارهایم تا آنجا که ممکن باشد تلاش می کنم از نغمه ها و سازهای ایرانی مانند سنتور،دف و...استفاده کرده و در عمق موسیقی پاپ جای دهم که بدین ترتیب خلوص نیت ایرانی را بتوانیم در آن اثر ببینیم؛اما برخی به اشتباه موسیقی پاپ را رواج داده اند که این بسیار تخریب کننده است و من اعتقادی به این امر ندارم.ما باید به موسیقی سنتی و ملی خود که واقعاً موسیقی بزرگی است و من خود بسیار از آن در کارهایم الهام می گیرم،توجه بیشتری نشان دهیم؛اما متأسفانه در تصاویرمان نمی توانیم به صورت قطعی این نوع موسیقی را لحاظ کنیم؛چون تصاویر ما هم کمی حالت غیرایرانی دارد و بیشتر الهام گرفته از هالیوود و سینماهای بزرگ دنیاست.

نگاه پیش از انقلاب درباره استفاده از ترانه در فیلم و سریال با توجه به آنچه که پیش از انقلاب بود، نگاه عامیانه تری بود و مردم ما هم مردم عامیانه تری بودند و کارگردان خواه ناخواه در همان سطح هم باید فیلم می ساخت.اصولاً در یک جامعه هنرمندان هستند که فرهنگسازی می کنند و من بارها روی این نکته تأکید کرده ام که فرهنگسازترین قشر در هر مملکت،هنرمندان هستند و شاید در آن زمان شاید سلیقه و توانایی کارگردانان بیش از آن نبود و ترانه هم جایگاه خاصی داشت که مردم بتوانند بار آن یکی دو ساعت را که برای دیدن فیلم وقت می گذاشتند را تحمل کنند و به ذائقه شان سازگارتر باشد؛اما امروز نگاه مردم تخصصی تر شده و آن قدر این ملت فهیم شده اند و درکشان بالا رفته که ما می توانیم تصاویر و موسیقی بهتری را ارائه کنیم و من غالباً اعتقاد چندانی به استفاده از ترانه در موسیقی فیلم ندارم.

البته اگر در برخی فیلم ها اتفاق بیفتد،شاید چندان بد هم نباشد و حتی به تصویر و مضمون فیلم هم کمک کند.برخی فیلم ها هم اگر چه عامیانه ساخته می شوند؛اما هدف آنها فرهنگسازی برای قشر خاصی است و باز به نظر من بد نسیت که در آنها از ترانه هم استفاده شود و البته در ژانر خوب آن که اختیار کامل دست آهنگساز باشد؛نه تهیه کننده و کارگردان تا وی بتواند ترانه سرا و خواننده اش را انتخاب کند.در ضمن بودجه کافی در اختیار داشته باشد تا بتواند ارکستر و استودیو و حتی در صورت نیاز Sample از نوع خوب انتخاب کند.

موسيقی فيلم را می توان مرز برخورد و تقابل دو هنر دانست؛دو هنر زيبا كه با تكيه بر اين فصل مشترك زيباتر هم می شوند.موسيقی فيلم می تواند و حتی موفق هم شده كه به يك هنر زيبا بدل شود؛اما اين هنر در زمينه خود هنری تخصصی و كاربردی است و در واقع به واسطه دو هنرمند متجلی می شود.همان طور كه تولد سينما در ابتدا يک پديده غيرمنتظره بود،آينده آن نیز نامشخص است.قدرت موسيقی به عنوان یک هنر در كنار فيلم بسيار حائز اهميت است؛یک بار برای آراستن و زيبا جلوه دادن فيلم و بار ديگر برای نجات فيلم در كنار آن قرار می گيرد و اين خود حاكی از استقلال و استحكام موسيقی در كنار سينماست و در حقیقت،اين سينماست كه بايد بسيار با احتياط با موسيقی برخورد كند.

بی تردید افرادی كه بدون داشتن علم موسيقی در اين راه قدم می گذارند،سبب لطمه خوردن به هنر آهنگسازی خواهند شد و در مقابل،آهنگسازان با تجربه همواره می کوشند تا هنر موسيقی در كنار هنر سینما باز هم هنر باقی بماند.اهمیت آهنگسازی برای یک فیلم تا بدانجاست که گاهی موسيقی می تواند سريع تر از تصاوير موضوعی را به ما بگويد.موسيقی می تواند به سرعت حالت را دگرگون ساخته و برش های سريع تصاوير را متحد کند.همنچنین قادر است که نقاط اوج را دراماتيك تر و صحنه های اوج را با شكوه تر كند.

یاداشت : ستار اورکی(آهنگساز موسیقی فیلم)