خسرو شکیبایی ۷ فروردین ماه ۱۳۲۳در تهران دیده به جهان گشود. شکیبایی فعالیت هنری خود را از سال ۱۳۴۲ با بازیگری تئاتر آغاز کرد. در ۱۹ سالگی برای اولین بار روی صحنه تئاتر رفت و بعد از مدتی به عباس جوانمرد، معرفی و به صورت حرفه‌ای بازیگر تئاتر شد. از جمله نمایش‌هایی که او در آنها ایفای نقش نمود، می‌توان به «سنگ و سرنا»، «همه پسران من»، «شب بیست و یکم» و «بیا تا گل بر افشانیم » اشاره کرد. او چندین نمایش تلویزیونی مانند «فیزیکدان‌ها» و«هنگامه شیرین وصال» را هم در کارنامه دارد.
شکیبایی فارغ التحصیل رشتهٔ بازیگری از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است. پیش از انقلاب فقط درزمینه تئاتر فعالیت داشت و پس ازآن در سال 1361 با بازی در فیلم «خط قرمز» به کارگردانی مسعود کیمیایی فعالیت حرفه ای خود را در سینما آغاز کرد. در کارنامه بازیگری او بازی در حدود 40 فیلم سینمایی به چشم می آید. بازی در نقش «حمید هامون» در فیلم «هامون»ساختهٔ داریوش مهرجویی یکی از ماندگارترین نقش‌هایی است که ایفا کرد.
اولین تجربه تصویری شکیبایی مربوط می شود به فیلم کوتاه «کتیبه» به کارگردانی فریبرز صالح که در سال 1353 ساخته شد. مسعود کیمیایی بازی او را در نمایش «شب بیست و یکم» دید و همین باعث شد تا کیمیایی از خسرو شکیبایی بخواهد تا در نقش کوتاهی در فیلم «خط قرمز» بازی کند و این نقطه آغازی بود برای ورود شکیبایی به عالم سینما. پس از بازی در «خط قرمز» تا سال 68 در چند فیلم سینمایی دیگر نیز ظاهر شد، از جمله آن فیلم ها می توان به « دزد و نویسنده»، «ترن» و «رابطه خوب» اشاره کرد. اما در آن سال ها تنها یک فیلم بود که نام خسرو شکیبایی را تا ابد در ذهن علاقمندان سینما جاودانه کرد، «هامون» ساخته داریوش مهرجویی، فیلمی که هم نام خسرو شکیبایی را بر سر زبان ها انداخت و هم باعث شد تا او سیمرغ بلورین بهترین بازیگری مرد را از شتمین جشنواره فیلم فجر از آن خود کند.
اما این پایان موفقیت های شکیبایی در بازیگری نبود، او دو بار دیگر نیز فاتح سیمرغ های جشنواره فجر شد. او دومین سیمرغ را برای بازی در فیلم «کیمیا» ساخته احمدرضا درویش در سال1373 دریافت کرد وسومین سیمرغ را برای بازی در نقش عادل مشرقی برای فیلم «سالاد فصل» به کارگردانی فریدون جیرانی از آن خود کرد.
از آخرین افتخاراتی که شکیبایی در بازیگری سینما به دست آورد، کسب دیپلم افتخار برای فیلم «اتوبوس شب» به کارگردانی کیومرث پوراحمد است. در ۹ تیرماه ۱۳۸۷ در دومین جشن منتقدان سینمایی، جایزه یکی از برترین بازیگران سی سال سینمای پس از انقلاب را گرفت. اما آخرین جایزه ای که شکیبایی دریافت کرد برای بازی در فیلم «کاغذ بی خط» ساخته ناصر تقوایی است، او این جایزه را از ششمین جشن ماهنامه «دنیای تصویر» به دست آورد.
اما همکاری شکیبایی و کیمیایی به «خط قرمز» منتهی نمی شود. این دو پس از 22 سال بار دیگر در فیلم «حکم» کنار هم قرار گرفتند. او در این فیلم در این فیلم با عزت الله انتظامی هم بازی بود.
حضور شکیبایی غیر از بازی در فیلم های سینمایی شامل مجموعه های تلویزیونی هم می شود. خسرو شکیبایی در سال ۱۳۵۴، یعنی یک سال بعد از اولین حضور خود در فیلم کوتاه «کتیبه»، به دعوت محمدرضا اصلانی در سریال «سمک عیار» ایفای نقش کرد و پس از آن در سریال‌هایی چون «لحظه»، «کوچک جنگلی»،« مدرس »،« روزی روزگاری»،« خانه سبز»،« کاکتوس»،« آواز مه»،« تفنگ سر پر» و «در کنار هم» نقش آفرینی کرد.علاوه بر این خسروشکیبایی در چند فیلم تلویزیونی هم به ایفای نقش پرداخت. آخرین نقش‌آفرینی این هنرمند در فیلم تلویزیونی« پیوند» به کارگردانی سعید عالم‌زاده است.
او تجربه فعالیت در حرفه دوبلوری را هم در کارنامه هنری خود دارد.شکیبایی ۵ سال پس از ورود به تئاتر، یعنی در سال ۱۳۴۷ وارد حرفهٔ دوبلوری شد و مدت کوتاهی نیز در زمینه دوبله به فعالیت پرداخت. شاخص ترین اثر سینمایی که خسرو شکیبایی در آن صحبت کرد فیلم هندی «شعله » بود که در آن به جای پیرمرد مسلمان ده ایفای صدا نمود .
او علاوه بر هنرنمایی در سینما، تئاتر و تلویزیون، برخی از سروده‌های فروغ فرخزاد، سهراب سپهری، سید علی صالحی و محمدرضا عبدالملکیان را به صورت دکلمه اجرا کرد.شکیبایی در ساعت ۴ صبح جمعه ۲۸ تیرماه ۱۳۸۷ در سن ۶۴ سالگی در اثرعارضه قلبی در بیمارستان پارسیان تهران درگذشت و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا دفن شد.
او مدت‌ها از عارضه سرطان کبد رنج می‌برد.در پی این رویداد، محمد خاتمی رئیس جمهور سابق ایران، غلامعلی حداد عادل رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس و عزت‌الله ضرغامی رئیس سازمان صدا و سیما پیام تسلیت صادر کردند، همچنین وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، پیام تسلیت محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهوری وقت را در مراسم تشییع پیکر خسرو شکیبایی اعلام داشت.
