تهران- ایسکانیوز: در کنار شکل گیری شبکهای از شرکتهای دانشبنیان، حضور تجهیزات کارآمد و منسجم، نیاز یک بستر مناسب آزمایشگاهی از ضرورتهای مبرمی است که با ایجاد شبکه ای آزمایشگاهی توانسته است تا حدود زیادی تحقق یابد.
سال 1393 را در حقیقت میتوان اوج توجه به فناوریهای راهبردی از یک سو، و از سوی دیگر بستری مناسب برای تولد و باروری خلاقیتها و عملی شدن نگاههای تازه در حوزه تجهیزات و بسترهای امکاناتی این حوزه دانست. بسیاری از حوزههایی که تا پیش از این، جسارت ورود به آنها وجود نداشت یا امتحان خود را به خوبی پس نداده بودند، توانستند با عزمی دوباره و نگاهی نو، ظرفیت و تواناییهای داخلی کشورمان را به نمایش بگذارند. ایجاد شبکه آزمایشگاهی فناوری های راهبردی معاونت علمی و فناوری رییس جمهوری، یکی از اتفاقاتی بود که با توجه و دقت از یک سو، و عزم جدی برای افزایش کیفیت خدمات و امکانات زیرساختی در توسعه فناوری ها ، رنگ و بویی جدی به خود گرفت.
در کنار شکل گیری شبکهای از شرکتهای دانشبنیان، حضور تجهیزات کارآمد و منسجم، نیاز یک بستر مناسب آزمایشگاهی از ضرورتهای مبرمی است که با ایجاد شبکه ای آزمایشگاهی توانسته است تا حدود زیادی تحقق یابد. در این میان حرکت چرخ توسعه با بهرهگیری از تجهیزات آزمایشگاه، با راهاندازی این شبکه و برگزاری مجموعهای از این رویدادها از جمله نمایشگاه تجهیزات آزمایشگاهی ساخت داخل روند پرشتاب تری داشته است.
یکی از مأموریت های این شبکه در حقیقت پاسخ به این سوال ضروری و اساسی است که : تا کی میبایست تجهیزات گران قیمت در پژوهشگاه ها و آزمایشگاههای شیک و گران قیمت، خاک بخورند و بلا استفاده باقی بمانند.
بخش عمده عدم وجود امکانات خدماتی و تجهیزاتی، نه به خاطر عدم وجود آن ها بلکه ناشی از عدم اطلاع متقاضیان از محل وجود و چگونگی استفاده از آنهاست. تجهیزات آزمایشگاه مناسب و کارآمد، در کنار نیروی انسانی کارآزموده، بخش مهم و مؤثری از از تحقیق، پژوهش و تست کیفیت فناوریهای تولید شده است که بدون اطلاع از وجود این تجهیزات و دستهبتندی بهترین کیفیت خدماتی، دسترسی به آن عملا دشوار یا غیر ممکن است. دسترسی به تجهیزات آزمایشگاهی مناسب در نقاط تمرکز امکانات از جمله پایتخت، شاید امری ساده باشد، اما این موضوع وقتی اهمیتی دوچندان مییابد که یک فناور یا محقق و پژوهشگر، در یک نقطه دور از مناطق تمرکز امکانات و سرمایه مشغول به فعالیت بوده و نیازمند دسترسی به مناسبترین خدمات آزمایشگاهی در نزدیکترین نقطه جغرافیایی باشد.
اقدام خلاقانه و البته اثرگذار شبکهسازی اینجا نیز به یاری محققین پژوهشگران و ارائه کنندگان خدمات میآید و در یک مبادله سودمند، که همه طرفهای آن از مزایاو سود ناشی از این شبکه بهره میبرند به بهبود کیفیت خدمات و در نهایت افزایش کیفیت نتیجه کمک میکند.
شبکه آزمایشگاهی فناوری های راهبردی معاونت علمی و فناوری ، حسب دستور دکتر سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رئیس جمهور، شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی ایران با هدف همافزایی توانمندیهای آزمایشگاهی کشور در حوزههای مختلف فناوریهای پیشرفته و راهبردی، از ابتدای تیرماه سال 1393 فعالیت خود را آغاز کرد.
بر همین اساس دکتر سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رییس جمهور، در خردادماه 93 ، دکتر رضا اسدی فرد به عنوان مدیر شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی کشور منصوب کرد.
این شبکه در کنار بهبود کیفی و افزایش کمی خدمات آزمایشگاهی در حوزههای فناوری راهبردی و تسهیل دسترسی پژوهشگران و صنایع کشور به خدمات آزمایشگاهی به جمع آوری اطلاعات جامع در مورد تعداد و نوع تجهیزات آزمایشگاهی و پراکندگی آن در سطح کشور (با هدف نیازسنجی صحیح برای توسعه توان آزمایشگاهی کشور) می پردازد و از طرفی، ارتقای دانش فنی کارشناسان آزمایشگاهها از طریق آموزش و به اشتراکگذاری تجارب را در دستور کار خود قرار داده است.
استانداردسازی فعالیتهای آزمایشگاهی و ارایه خدمات با نتایج قابل اعتماد، کمک به تکمیل توانمندیهای آزمایشگاهی مراکز عضو در راستای نیازهای کشور از دیگر اهداف این شبکه است.
رضا اسدیفرد، مدیر شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی معاونت علمی و فناوری در نخستین نشست مدیران مراکز عضو شبکه در رابطه با تاریخچهی فعالیت شبکه آزمایشگاهی در کشور بیان کرده است: سال 83 نخستین سال فعالیت شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو بود و برای یافتن راهحلی کارآمد در استفاده بهتر و به اشتراکگذاری تجهیزات آزمایشگاهی موجود در کشور با چالش مواجه بودیم.
شبکه آزمایشگاهی از نگاه مدیران و کارشناسان آزمایشگاه های عضو
اغلب کارشناسان شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی، معتقدند این شبکه در کنار کاهش بار هزینه ای خرید امکانات و تجهیزاتی، میتواند به سهولت دسترسی هر آزمایشگر در کمترین زمان ممکن تأثیر بسزایی داشته باشد.
مهندس صدیقه صادق حسنی، فعال آزمایشگاهی و دبیر کارگروه spm SPM شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو معاونت علمی، دسترسی محققان دور و نزدیک کشور به مجموعهای کامل از تجهیزات و خدمات آزمایشگاهی مطلوب را از ویژگیهای شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی معاونت علمی و فناوری عنوان میکند و میگوید: با بهرهگیری از توان شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی معاونت علمی، شناسایی و ردیابی کل تجهیزات آزمایشگاهی مرتبط با فناوریهای راهبردی موجود در کشور محقق میشود.
به گفته این کارشناس آزمایشگاهی، شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی معاونت علمی با تقویت ارتباط بین کارشناسان و فعالان آزمایشگاهی، میتواند به حل و فصل بسیاری از مشکلات تجهیزات و خدمات آزمایشگاهی کمک کند.
محبوبه لسانی، کارشناس آزمايشگاه پژوهشی و تحقيقات کاربردی دانشگاه شهید باهنر کرمان، در خصوص لازمههای افزایش کیفیت پژوهش بر اساس نتایج آزمایشگاهی و اثربخشی آن بر حوزه صنعتی و فناوری عنوان میکند: هنگامیکیفیت افزایش مییابد که اهداف مشخص باشند. شاید امروزه تحقیقات زیادی در کشور در دست انجام باشند، اما اغلب این تحقیقات با صنعت و فناوری همسو نیستند. بسیاری از خلأهای موجود در بخش کشاورزی، صنعت و فناوری، با ارتباط صحیح بین حوزه تحقیقات و پژوهش مرتفع خواهند شد. ارتباط صحیح بین تحقیقات و صنعت میتواند در نهایت به پیشرفت فناوری کمک کند.
این کارشناس آزمایشگاهی با اشاره به بخشهای مختلف آزمايشگاه پژوهشی و تحقيقات کاربردی دانشگاه شهید باهنر کرمان خبر داد: علاوه بر آزمایشگاههای زیستفناوری و مواد، آزمایشگاه جدید پلیمرها و نسوزها در این مرکز مستقر و راهاندازی شده است. تمام دستگاههای آزمایشگاهی مورد نیاز نسوزها مستقر و آمادهسازی شده، آموزشهای لازم ارائه گردیده و این واحد آزمایشگاهی به زودی فعالیت خود را آغاز خواهد کرد.
کارشناس آزمایشگاهی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، وجود شبکه آزمایشگاهی را به منظور افزایش کیفیت خدمات آمایشگاهی کشور از راه انتقال و اشتراکگذاری تجربیات مدیریتی ضروری میداند
محمود نادری افزود: شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی میتواند در طیف گستردهتری نسبت به شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو برای آزمایشگاهها ثمربخش باشد؛ هنگام عضویت ما در شبکه نانو تنها یکی دو آزمایشگاه میتوانستند از مزایای شبکه استفاده کنند، اما در حال حاضر با تشکیل شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی معاونت علمی بخش عمدهای از مجموع بیست آزمایشگاه مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع میتوانند به منظور ارتقای خدمات آزمایشگاهی کشور تحت پوشش این شبکه قرار بگیرند.
انتشار دستورالعمل حمایت از آزمایشگاههای عضو شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی
آخرین هفتههای سال 93 ، دستورالعمل حمایت از آزمایشگاههای عضو شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری منتشر شد.
مدیر شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، با اشاره به دستورالعمل حمایتی این شبکه که چارچوب و قوانین حمایتی آن تعیین و شفافسازی شده است، گفت: «بر اساس این دستورالعمل، حمایتهای تشویقی این شبکه آزمایشگاهی از مراکز عضو، به منظور استفاده بیشتر و بهتر از ظرفیتهای تجهیزاتی خود، افزایش بهرهوری سرمایهگذاریهای انجام شده در کشور و تسهیل انتقال دانش و تجارب آزمایشگاهی بین مراکز عضو شبکه تحقق خواهند یافت.»
این دستور العمل و سرفصلهای حمایتی شبکه را میتوان از تارنمای شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به آدرس www.labsnet.ir دریافت کرد.
براساس این گزارش، تا این لحظه 141 آزمایشگاه با این شبکه در ارتباط هستند که از این میان 21 آزمایشگاه به عنوان عضو قطعی، 58 آزمایشگاه غیر عضو و 62 آزمایشگاه به صورت آزمایشی به عضویت این شبکه در آمدهاند.
تعداد 1842 عدد كل تجهیزات این شبکه، 559 عدد از تجهیزات، عضو قطعی شبکه هستند و در کنار 522 عدد از تجهیزات غیر عضو ، 761 عدد از جهیزات به صورت آزمایشی عضو شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی هستند . پیشبینی می شود این شبکه با استقبال خوب آزمایشگاه و کارآمدی نشان داده در مدت کم، در سال پیش روی، روند پرشتاب تری را پیش بگیرد.