بخش دوم نشست علمی همایش بین‌المللی حافظ در روز دوم با حضور امیر بانو کریمی، امیرحسین ماحوزی، عبدالشکور عبدالستار و محمدعلی گذشتی برگزار شد.

به گزارش خبرنگار ستاد خبری همایش بین المللی حافظ؛ درابتدای این نشست قدمعلی سرامی به سخنرانی پرداخت.

وی گفت: این حقیقت را حافظ اذعان نکرده است که متاثر از شعر خیام است اما در همه جای شعر او خیام حضور دارد. وقتی خیام از مستی حرف می زند منظور آن مستی انگوری نمی‌تواند باشد. وقتی انسان از شر تعین خود را می‌رهاند مطلق را به او می دهند و آن وقت تمام هستی دراوست.

این پژوهشگر ادامه داد: خیام گفت: می خوردن و شاد بودن آیین من است. این مفاهیم که در شعر خیام می بینیم بعدها به خصوص در شعر مولانا تبدیل به (آن) شد.

سرامی ادامه داد: حافظ تقریبا از بیست شاعر تاثیر گرفته است. از جمله رودکی؛ فردوسی؛ سنایی؛ نظامی؛ خاقانی و ... که در زبان هم از آن ها تاثیر گرفته است. حتی گاهی فارسی را مثل آذری ها و به تقلید نظامی نوشته است. حافظ بیشترین ارزش را برای زمان حال قائل است و مانند خیام معتقد است: چون عاقبت کار جهان نیستی است/ انگار که نیستی چو هستی خوش باش .

پس از او میلاد عظیمی به ارائه مقاله خود پرداخت که با گلایه امیربانو کریمی مواجه شد. وی با روی سن آمدن میلاد عظیمی گردآورنده کتاب پیر پرنیان اندیش که گفتگو با هوشنگ ابتهاج است گفت: میلاد عظیمی یکی از چهره های جوان ادبیات ماست اما من برای کتاب پیرپرنیان اندیش از ایشان گلایه دارم که علاقمندم در این جمع نیز آن را تکرار کنم.

امیربانو کریمی گفت: پدر من امیری فیروزکوهی با استاد شهریار دوستی با سابقه ای داشت اما پس از مدتی دچار اختلاف شدند و پدرم بر این قهر پافشاری کرد. شهریار گاهی شعری برای پدر می فرستاد. حتی وقتی که پدرم فوت کرد شهریار مرثیه ای ساخت و برای ما فرستاد.

وی ادامه داد: شهریار از سر دوستی این ماجرا را برای سایه هم تعریف کرده بود و چون سایه عاشق شهریار بود این داستان را به گونه ای دیگر تعریف کرد بود:

که وقتی من سوار ترن بودم و از مازندران می آمدم بین راه امیری فیروزکوهی و سعید نفیسی هم سوار شدند و در آنجا امیری فیروزکوهی فحش های چارواداری به شهریار می داد.

دکتر کریمی ادامه داد: همه می دانند و به تصدیق آقای ماحوزی که در این جلسه حضور دارند پدر من از ادب و تربیت خاصی برخوردار بود و ما که فرزندانش بودیم هرگز از ایشان فحشی نشنیدیم.

این استاد دانشگاه در پایان افزود: من این گلایه را از آقای عظیمی کردم و ایشان هم در بخارا عکس و یادی از پدرم را منتشر کرد.

در پایان این بخش امیرحسین ماحوزی دبیر از مسئولان برگزار کننده همایش حافظ و استاد دانشگاه به روی سن رفت.

امیرحسین ماحوزی به عنوان سومین سخنران در ابتدای سخنان خود به بررسی نماد های شبانه و روزانه در شعر حافظ پرداخت.

او در ادامه گفت: ازآغاز نقش بیم در غزل های حافظ  مورد توجه بوده است. بیم و ترس از عشق؛ درک نشدن توسط دیگری؛ آشکار شدن راز و ... .

وی افزود: حافظ در برابر این ترس ها چگونه واکنش نشان می دهد؟ برای تحلیل روانشناسانه رفتار او از نقد ژیلبر دوران کمک می گیرم. او بر این باور است که نماد ها مربوط به ترسی است که بشر از زمان دارد.

ماحوزی ادامه داد: برای مواجه با این موضوع بشر عروج را می سازد که انسان خود را حکم ران آسمان می داند. در منظومه روزانه با یک تضاد جدی مانند شب و روز روبه رو هستیم و در منظومه شبانه در یک گذر قرار داریم.

ماحوزی در ادامه با اشاره به اشعار حافظ افزود: حافظ با نمادهای خود قصد عبور از آن ها را دارد. با نمادهایی مانند عشق؛ فرشته خرقه؛ پرواز و ... . و اما در این بین حافظ آدمی را به زاهد تشبیه کرده است. حافظ در اشعارش با استفاده از این نماد ها قصد عبور دادن زاهد از تاریکی که همان بیم است را دارد.

ماحوزی نماد های بکار رفته در اشعار حافظ را اینگونه برشمرد: حافظ در نمادهای خود میکده را مانند پناهگاه می داند و خانه را نماد دل عنوان کرده است. همچنین یکی از این پناهگاه ها هم جام است و در جام روشنی دیده است. خود شراب را هم یکی از نمادهای تغذیه ای عنوان کرده است که برای حافظ مانند پناهگاه است. هم چنان که کشتی هم در یکی از شعر های فارسی نقش پناهگاه را دارد.

او در ادامه گفت: درباره صفاتی مانند گدا هم در منظومه شبانه استفاده شده است. به طوری که گدا به محض گدایی شاه می شود.

ماحوزی در پایان اضافه کرد: منظومه شبانه ممکن است یک منظومه ظاهرا قهرمانانه نباشد اما با آرامش و صبر و و کنش در درون همراه است.

امروز دومین و روز پایانی همایش حافظ در تهران بود. روز سوم این همایش فردا در تالار حافظ شیراز برگزار می‌شود.