ملینا حاجبی: جنگِ جهانی دوم روزهایِ پایانی‌اش را می‌گذراند، که ارتشِ سرخ، ظفرمند و سرخوش از پیشروی‌هایش در خاکِ آلمان‌ها یکی از وحشیانه‌ترین حملاتِ تاریخ جنگ مدرن را رقم می‌زند؛ سربازانِ روس در مسیرِ خود به سمتِ قلبِ امپراتوریِ فروریخته‌ی هیتلر، به صدها هزار زن و دختر آلمانی تجاوز می‌کنند. در خانه هم ژوزف استالین، مغرور و کیفور از قدرتِ بازیافته‌اش، در پاسخ به یکی از اعضایِ ارشدِ حزب کمونیست، که این رفتار را تقبیح کرده بود، می‌گوید: ”طبیعی  نیست؟! سربازی که هزاران کیلومتر را با پشت سر گذاشتن آتش و خون و مرگ طی کرده، خود را با یک زن سرگرم کند؟“حکایت اگرچه دهشتناک‌تر از این نمی‌تواند باشد، به همین‌جا ختم نمی‌شود؛ به یکباره خشونت جنسی علیه زنان بخشی طبیعی از جنگ تلقی شده است، و زنان در بازگشتِ انسان به پیش از تمدن مدرن، غنیمتِ جنگی شده‌اند.

اما رویه‌ی دیگر ماجرا کودکان حاصل از این تجاوز ها است. نسلی از کودکان جنگ که هیچ‌کس پذیرای آنها نیست. در سال‌های 1945 و 1946در سرزمین‌هایِ آلمانیِ تحتِ کنترلِ شوری 200 هزار کودک حاصل از تجاوز روس‌ها به زنان آلمانی به دنیا آمدند. و این حکایتِ تلخ در دهه‌هایِ پس از جنگ نیز ادامه یافته است. 47 سال بعد تجاوز و قتل برای پاکسازی قومیتی گریبان زنان مسلمان بوسنی را گرفت. دراین جنگ ده‌هاهزار زن مورد تجاوز قرار گرفتند، صدهاو شاید هزاران زن دراردوگاه‌های صرب‌ها باردار شدند و بالغ بر 5 هزار کودک نامشروع به دنیا آمدند.

حالا هم ربوده شدن، تجاوز و استخدام در اقداماتِ تروریستی کابوس شبانه‌ی کودکان نیجریه است. با ظهور گروه تروریستی بوکوحرام در سال 2002 در منطقه مایدوگوری، زندگی برای کودکان این سرزمین برایِ همیشه دگرگون شد، و هر جنبه‌ای از زندگی این کودکان را شورشیان بوکوحرام تحت تاثیر قرار داده‌اند.کودکان حتی در خانه‌های‌شان احساس امنیت نمی‌کنند. آن‌ها از حضور در مکان‌های عمومی مانند فروشگاه‌ها وحشت دارند؛ می‌ترسند که مورد حملات تروریستی قرار بگیرند.

برایِ درکِ بهتر این تصویرِ هولناک، که در سرزمینی دوردست اما، به‌لطفِ رسانه‌هایِ فراگیر، نه دور از چشمِ جهانیان، رخ می‌دهد، بد نیست نگاهی به آمارِ سازمان‌های بین‌المللی بیاندازیم. بنابر گزارش سازمان دیده‌بان حقوق بشر از آغاز غارتگری این افراط‌گرایان تاکنون بیش از 5 هزار نفر که بیش‌تر آنها بزرگسالان بوده‌اند، کشته شده‌اند و این‌گونه روز‌به‌روز بر شمار کودکان بی‌سرپرست و بی‌خانمان افزوده می‌شود.بسیاری از مدارس دولتی در شمال شرقی نیجریه تعطیل شده‌اند. بوکوحرام از سال 2012 بیش از 300 مدرسه را در شمال نیجریه به آتش کشیده است و بیش از ده هزار کودک را از نعمت تحصیل محروم کرده.ترس از کشته شدن و نداشتن حامی و سرپرست، بسیاری از کودکان نیجریه را مجبور کرده که به در گیری‌های مسلحانه بپیوندند. که بیش‌تر این سربازان نوجوانانی 12 تا 16 ساله هستند و سالانه بر تعداد آن‌ها افزوده می‌شود.ازسال 2014 گروه تروریستی بوکو حرام  در نیجریه بیش از 2هزار زن و دختر جوان را ربوده است. این دختران به عنوان برده یا مجبور به ازدواج شده یادرحملات انتحاری مورداستفاده قرار می‌گیرند.

سازمان عفو بین‌الملل با صدتن ازاین زنان مصاحبه کرده است. گزارش این سازمان سندی دهشتناک از جنایاتی است که هر روز وسعتِ بیش‌تر می‌گیرد.

«سلیلشتی»، دبیر کل سازمان عفو بین‌الملل می‌گوید:«شواهداین گزارش شوکه‌کننده روش‌های کثیفِ این گروه تروریستی رانشان میدهد. بوکوحرام مردان وزنان،پسران و دختران،مسیحی و مسلمان،راموردتجاوز وحشیانه قرارداده ویا کشته است».

یکی از قربانیانِ این جنایات، که در گزارشِ سازمان ملل آمده، «آیشا» 19 ساله است که درسپتامبر 2014 ازجشن عروسی دوستش ربوده شده،به گولاک آورده شده بود وآنجادرکنار 100 دختر دیگر برای مبارزه آموزش داده شد. آیشامی‌گوید:«من جزو دخترانی بودم که برای تیراندازی آموزش می‌دیدند. آموختم که چگونه در روستاها بمب‌گذاری کنم».

«کریستیانا اوکچاکوو»، مدیرعامل دفتر مطالعاتی «این وله» که یک صندوق جهانی برای کمک به تحصیل زنان است در گفت‌وگو با فارن پالیسی می‌گوید: «یک دختر 10 ساله درباره بمب‌گذاری چه می داند؟ او حتی نمی‌داند طرفدار چیست؟»او از اینکه دختران به این شکل شست‌وشوی مغزی داده می شوند ابراز نگرانی کرده و می‌گوید این موضوع خشونت را در این کشور علیه دختران تشدید می‌کند.

یونیسف، صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل هم در گزارشی که به‌تازگی منتشر کرده است، تعداد کودکانی را که از خشونت شبه‌نظامیان بوکوحرام مجبور به فرار شدند نسبت به سال گذشته دو برابر اعلام کرده و گزارش داده است که حدود 8 هزار کودک در سراسر نیجریه بی‌سرپناه و آواره هستند.این گزارش یک روز  قبل از سال‌روز ربوده شدن 276 دختر مدرسه‌ای به دست بوکوحرام در شمال نیجریه منتشر شد. یونیسف گزارش می‌دهد که کودکان در مناطقی که بوکوحرام فعال است در معرض انواع خشونت از جمله خشونت جنسی و قتل‌های بی‌رحمانه قرار می‌گیرند و مجبور می‌شوند تن به ازدواج با آدم‌ربایان بدهند. از کودکان به عنوان اسلحه هم استفاده می‌شود. آنها ناچارند همراه با گروه بجنگند و گاهی از آن‌ها به عنوان بمب انسانی استفاده می‌شودو وادارشان می‌کنند به عملیات انتحاری.برای مثال حمله‌ای که در ماه مارس اتفاق افتاد و یک دختر جوان خود را در بازاری در شمال نیجریه منفجر کرد و 17 نفر را کشت.

یونیسف تخمین می‌زند که حدود 60 درصد از جمعیت 10.5 میلیونی کودکان نیجریه از نعمت تحصیل محروم هستند.و حدوداً 12 هزار دختر جوان که مورد تجاوز بوکوحرام قرار گرفته‌اند تحت مراقبت های درمانی به سر می‌برند.

«اودی اوکن»، مدیراجرایی بنیاد جوانان(سازمانیغیر‌انتفاعی که بر توانمند‌سازی جوانان و حمایت از دختران و زنان جوان متمرکز است) در مصاحبه با فارن پالیسی می‌گوید: « بوکوحرام به دنبال تشدید خشونت است و زنان و دختران ابزار رسیدن به این هدف هستند. از آن‌ها برای حملات انتحاری استفاده می‌شود، آن‌ها را می‌دزدند و مورد تجاوز قرار می‌دهند. بوکوحرام می‌داند وقتی به زنان و کودکان حمله کند بیش‌تر جلب توجه خواهد کرد. آن‌ها از این طریق به جهان هشدار می‌دهند».

زنان و دخترانی که ارتش نیجریه از چنگ آدم‌ربایان بوکوحرام نجات می‌دهد، اغلب دچار آسیب‌های جدی روانی و بیماری‌های جسمی شده و در بیش‌ترشان باردار هستند. حدوداً 214 دختر ربوده شده توسط این تروریست‌ها، که به کمک ارتش نیجریه آزاد شده‌اند، باردارند. همچنین بسیاری از این دختران و زنان پیش از اسارت خود شاهد کشته شدن شوهر، برادر، پدر و مردان خانواده‌شان بوده‌اند. بارها و بارها افراد مختلف به این قربانیان تجاوز جنسی کرده‌اند و حتی مجبورشان‌کرده‌اند با کسانی که به‌شان تجاوز کرده‌اند ازدواج کنند، بدون آن‌که بدانند، آن فرد پدر فرزندشان هست یا نه. تعدادی از آن‌ها هم پیش از آن که ارتش نیجریه آزادشان کند زایمان کرده‌اند، در حالی که خود هنوز کودک هستند.

نماینده‌ی صندوق جمعیت سازمان ملل در نیجریه می‌گوید، دخترانی که کودکان حاصل از تجاوز بوکوحرام را به دنیا می‌آورند، حتی نمی‌خواهند رویِ این کودکان، یعنی فرزندانِ خود، را ببینند. از همین رو مددکاران می‌ترسند که آن‌ها به فرزندان خود آسیب برسانند، بنابراین آن‌ها را از مادران‌شان جدا کرده و تا زمانی که این مادران جوان قادر به مراقبت از این کودکان شوند، آن‌ها را به پرورشگاه می‌فرستند.

«مایک اسمیت» در کتاب خود،بوکوحرام: باطن جنگ نامقدس نیجریه، می‌نویسد: « من دختری 16 ساله را دیدم که تهدید می‌کرد جنین خود را سقط خواهد کرد. وقتی کودک به دنیا آمد او را از مادرش جدا کردند زیرا که قصد داشت فرزندش را بکشد».

همچنین طبقِ مطالعات اخیر، یکی دیگر از دلایلی که سلامت روانی این دختران را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد، انزوا و طردشدن از جامعه است. پس از تجاوز جایگاه اجتماعی این زنان و دختران متزلزل می‌شود، جامعه به جای آنکه آن‌ها را با حمایت و عشق در خود بپذیرد، با نفرتی عجیب پس می‌زند.

این زنان و کودکان حتی پس از رهایی از چنگِ بوکوحرام نیز آسایش و راحتیِ خیال ندارند، و سایه‌ی شوم آن تروریست‌ها را همواره بالایِ سر خود می‌بینند. یک منبع آگاه در گفتگو با روزنامه ایندیپندنت می‌گوید:«امنیت زندگی این آوارگان بسیار مهم است. آنها وحشت زده‌اند و بر این باورند که دیر یا زود غارتگران بوکوحرام به این کمپ حمله کرده و دوباره آن‌ها را با خود به اسارت می برند».

«مازی زگون»، محقق  دیده‌بان حقوق بشر که با تعداد زیادی از این قربانیان بوکوحرام گفتگو کرده، می‌گوید روایت‌هایِ زیادی از زندگیِ این دختران جوان شنیده است که همگی نشان از چالش‌هایِ پیشِ رویِ آن‌ها در ورودِ دوباره به جامعه دارند.  او می‌گوید حتی آن دخترانی که مورد تجاوز قرار نگرفته‌اند به دلیل این‌که در اسارت بوده‌اند از حقوق اجتماعی محروم شده و از جامعه طرد می‌شوند و با برچسب « زنان بوکوحرام» مورد طعنه و تمسخر قرار می‌گیرند، هرچند که همه‌ی تلاش‌شان را می‌کنند به جامعه بازگردند.

کشیش « لیلو آکانده»، مدیر اجرایی انجمن مسیحی نیجریه- آمریکا به تازگی در مصاحبه تلفنی خود با کریستین پست گفته است:« دولت نیجریه و دولت ایالتی باید با رویکردی جامع،چاره‌ای برایِ ادغام دوباره‌ی این دختران در جامعه بیاندیشد.»

او همچنین از مردم نیجریه خواسته است این دختران و فرزندان آنها را، به جای توهین و تحقیر، با گرمی در جامعه بپذیرند.به گفته‌ی آکانده کودکان حاصل از تجاوز اغلب در شرایط بسیار پیچیده‌ای متولد شده و در آینده برای اهداف تروریستی استخدام می‌شوند.

« وضعیت برای کسی که مورد تجاوز قرار گرفته مخاطره‌آمیز است. بسیاری از این افراد نمی‌دانند چطور این کودکان را بزرگ کنند. به کودک خود نگاه می‌کنند و به یاد آن انسان شروری می‌افتند که این بلا را بر سرشان آورده، بنابراین بوکوحرام امیدوار است تعداد کودکانی که از این باداری ناهنجار متولد می شوند افزایش یابد تا بعدها از آنها برای اهداف تروریستی و شیطانی خود استفاده کنند.»

«کاشیم شتیما»، فرماندار بورنو، مرکز استقرار بوکوحرام،هم اخیراً در گفتگو با مطبوعات نیجریه گفته است که:« من به‌شدت نگران هستم که بیش‌تر این زنان به دلیل تنفر از فرزندانی که حاصلِ تجاوز تروریست‌ها هستند، آنها را رها کنند. حال مشکل این است که این کودکان به خیابان‌ها می‌آیند و به دلیل کمبود غذا، بهداشت و درمان و آموزش به پدران خود پناه برده و ایدئولوژی آن‌ها را دنبال می‌کنند.»

طبق گزارش سازمان ملل متحد سال گذشته در شمال نیجریه 16 هزار کودک به دنیا آمده است. هر چند کاملا مشخص نیست که همه‌ی آن‌ها حاصلِ تجاوز بوکو حرام باشند. لیکن با در نظر گرفتنِ  این واقعیت و شرایط روحی و فیزیکی سختی که برای این مادران و فرزندان آنها وجود دارد، هیچ رسانه‌، مقام دولتی و هیچ سازمان مردم‌نهادی از نیاز به سقط جنین در چنین موارد خاص و ایجاد شرایط مناسب برای این کار حرفی به میان نمی‌آورد. شاید تنها راه کمک به این دختران دادن حق انتخاب به آن‌ها باشد.

منبع: جامعه پویا

302