به گزارش ایسکانیوز امیرهوشنگ مهریار، روانشناس و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با روزنامه «آرمان» تاثیرات روانی مثبت برای مبارزه با بیماری را بررسی می‌کند.
برخی بر این باورند که با روحیه مناسب می‌توان با بیماری جسمی‌مقابله کرد. مسائل روانی چه تاثیری بر بهبود بیماری‌ها دارند؟
با افزایش حس امید به زندگی در بین افراد مبتلا به بیماری می‌توان زمینه بروز مشکلات را کاهش داد. اطرافیان بیمار نیز با مشاهده علائمی از افسردگی، اضطراب و نگرانی ناشی از بیماری باید آرامش خود را حفظ کنند، این امر می‌تواند بر ایجاد روحیه در فرد مبتلا به بیماری موثر باشد. از سوی دیگر، توجه به مقوله تغذیه سالم و انجام فعالیت‌های بدنی مناسب با توجه به شرایط فرد بیمار می‌تواند در درمان افراد تاثیرگذار باشد. از بعد روحی نیز این افراد باید در کارهای اجتماعی به فعالیت بپردازند و با ایجاد روحیه شاد و امیدوار به زندگی بپردازند، آن هم به این دلیل که افراد مبتلا به بیماری‌های سخت و مزمن نیازمند حمایت‌های اطرافیان هستند و به هر میزان که خدمات گوناگون به این افراد ارائه شود به نسبت می‌توان شاهد بازدهی موثر بود. باید توجه داشت که مساله شادی و خنده بسیار مهم است؛ برای مثال در برخی مواقع مشاهده می‌شود که فرد به بیماری کشنده‌ای مبتلاست و فقط با تغییر در شیوه زندگی خود و گذراندن اوقات با فعالیت‌های شاد و شرکت در اقدامات ثمربخش توانسته است بر روحیه و سیستم دفاعی بدن خود تاثیر بگذارند و سلامتی‌اش را بازیابد. کاهش عملکرد افراد سرطانی، اثر منفی در روحیه آنها دارد و اطرافیان باید سعی کنند توانمندی‌های این افراد را برجسته کنند و آنها را تشویق به استفاده از این توانمندی‌ها کنند. همدلی با ترحم متفاوت است؛ این افراد نیاز به هم‌صحبت دارند، نیاز به شنیده شدن دارند و تمایل دارند درباره مسائل‌شان حرف بزنند، بدون اینکه نگران مورد ترحم قرار گرفتن، باشند. بنابراین باید با این افراد خیلی عادی برخورد کرد تا با صحبت کردن، تخلیه روحی داشته و به آرامش برسند. همراهی افراد مبتلا به سرطان با کسانی که شرایط مشابه با آنها را دارند، با ایجاد حس همذات‌پنداری، کمک زیادی در ایجاد آرامش روانی به همراه دارد، ضمن اینکه شرکت در فعالیت‌های جسمی و انجام ورزش به‌ویژه در جمع در آرامش این افراد موثر است.
هم‌اکنون از سوی رسانه‌ها، مراجع پزشکی و سلامت کشور، اخبار گوناگونی همچون اینکه سونامی سرطان در راه است؛ به گوش می‌رسد. انتشار چنین اخباری چه تاثیراتی بر روحیه شهروندان دارد؟
اینکه در کشور سونامی سرطان در راه است، کاملا اغراق‌آمیز است. در اصل با اعمال تغییرات اجتماعی و تغییر ساختار سنی و جمعیتی در جامعه اغلب شاهد بروز بیماری‌های گوناگون هستیم. در گذشته بیشتر بیماری‌های مسری همچون سل یا بیماری‌های دوره کودکی منجر به مرگ و میر می‌شد، اما هم‌اکنون این بیماری‌ها تاثیر خود را از دست داده‌اند و بیماری‌های مزمن همچون سرطان، بیماری‌های قلبی و عروقی، سکته مغزی و... با افزایش سن در جامعه بروز می‌کند. این بیماری‌ها مشکلات گوناگونی را در جامعه برای افراد در پی دارد و فقط با تغییر سبک زندگی افراد بهبود می‌یابد. بنابراین اگر بخواهیم از سونامی سرطان در امان باشیم باید برای فعالیت‌های پیشگیرانه اهمیت ویژه قائل شویم و در این موارد نیز پیشگیری از بیماری‌ها با تغییر شیوه زندگی امکانپذیر است. تغییر سبک زندگی باید با انجام فعالیت‌های ورزشی، تغییر الگوی تغذیه‌ای و فراگیری شیوه‌های مقابله با استرس اعمال شود، آن هم به این دلیل که کنترل استرس در این بیماری‌ها تاثیرگذار است. اگر فرد به درمان امیدوار باشد به نسبت روند درمان نیز برای او و خانواده‌اش با سهولت سپری می‌شود. در ضمن اگر بتوان شرایط را به نحوی مهیا کرد که افراد روش‌های مقابله و کاهش استرس را بیاموزند به نسبت این امر می‌تواند در کاهش استرس‌های اجتماعی و شادکامی موثر باشد. برای مثال افزایش سن با نارسایی‌های قلبی و عروقی و کاهش سیستم ایمنی بدن همراه است و به نسبت زمینه ابتلا به بیماری‌های گوناگون از جمله سرطان را ایجاد می‌کند. باید توجه داشت که با افزایش سن در جامعه به نسبت ابتلا به انواع بیماری‌ها هم شدت می‌یابد و هر فردی باید خود را برای مقابله با این بیماری‌ها آماده کند. نارسایی‌های روحی ناشی از بیماری در فرد مبتلا و اطرافیان او با اعمال تغییرات در نحوه تغذیه، فعالیت‌های بدنی، ایجاد فضای شاد و افزایش سطح شادکامی بهبود می‌یابد.
زندگی سالم بعضا مساله‌ای مغفول مانده در جامعه ماست. چگونه می‌توان در این زمینه فرهنگ‌سازی کرد؟
باید از دوران کودکی به افراد نحوه مقابله با نارسایی‌ها را آموزش داد و به این ترتیب به ترویج زندگی سالم در جامعه پرداخت. افراد باید بدانند به هر میزان که در زندگی استعمال سیگار، مواد مخدر، مشروبات الکلی و مصرف غذاهای چرب و فست‌فود را کاهش دهند به نسبت در سنین میانسالی و کهنسالی احتمال ابتلا به این بیماری‌ها نیز کاهش می‌یابد. همچنین با آموزش شیوه صحیح زندگی در خانواده، مدرسه و رسانه‌ها می‌توان به تغییر الگوی مصرف در جامعه پرداخت. چون احتمال بروز بسیاری از بیماری‌ها به دلیل زندگی ماشینی و عدم رعایت بسیاری از الزامات در زندگی وجود دارد، بنابراین با تبلیغات در این زمینه و اعلام هشدارهای بهداشتی درباره نحوه زندگی سالم می‌توان شیوه‌های زندگی مناسب را در بین افراد جامعه ترویج کرد و به نسبت با افزایش مصرف سبزیجات و میوه‌های تازه می‌توان زمینه ابتلا به این بیماری‌ها را کاهش داد و تمام سازمان‌های ذی‌ربط نیز با انجام اقدامات فرهنگی باید زمینه ارتقای اطلاعات عمومی را فراهم کنند.
105105
