محمدرضا قائدی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسکانیوز عضو هیأت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز در خصوص فجایع اخیر در سرزمین منا گفت: این واقعه را در سه سطح می‌توان ارزیابی کرد.
اظهار کرد: در سطح اول تحلیل و نظام بین‌الملل باید گفت، از آنجاکه وحدت جهان اسلام مهمترین واهمه‌ای است که اسرائیل و امریکا دارند،نهادهای اطلاعاتی و امنیتی آنها تلاش می‌کنند تا از هر فرصتی، وحدت اسلامی را تضعیف و روابط کشورهای اسلامی را از طریق تشدید اختلافات مخدوش کنند.با توجه به اینکه سردمدارطرح وحدت اسلامی جمهوری اسلامی ایران است تمام تلاش دشمنان بر این اساس استوار است که با وابسته‌ کردن دولت‌های اسلامی به خود،تفرقه را در جهان اسلام تشدید کنند و همچنان بر طبل اسلام‌هراسی بکوبند.
وی ادامه داد: بر اساس این سطح تحلیل، عربستان خود نیز قربانی شده است. بر اساس این تحلیل، گفته می‌شود سازمان‌های اطلاعاتی موساد و سیا،با طراحی خود، ضمن ناکارآمد جلوه دادن دولت سعودی، دامنه اختلافات بین کشورهای اسلامی را افزوده‌اند و شکاف‌های مذهبی موجود در جهان اسلام را برجسته‌تر کرده‌اند.در این سطح تحلیل،غرب به دنبال چندپارگی جهان اسلام است.
قائدی سطح دوم تحلیل را در تحولات و رقابت‌های منطقه ریشه‌یابی کرد و افزود: در سطح منطقه‌ای، وجود اختلاف نظر عمیق بین محورها و قدرت‌های منطقه از جمله ایران، عربستان و ترکیه در موضوعاتی از قبیل سوریه، یمن، عراق، بحرین، لبنان و...زمینه شکل‌گیری این حادثه تاسف بار را به‌وجود آورده است. در این تحلیل، با توجه به اینکه توافق هسته ای اخیر ایران با 1+5 موجبات خشم عربستان را فراهم کرده است، همچنین شکست‌ها و ناکامی‌های پیاپی سعودی‌ها در رقابت‌های تنگاتنگ استراتژیک منطقه‌ای با جمهوری اسلامی ایران، فاجعه منا تلافی ناجوانمردانه سعودی‌ها تلقی می‌شود که شاید در کوتاه‌مدت موجبات دلخوشی آنها را فراهم کند اما در میان‌مدت و بلندمدت عربستان ناچار است واقعیت همسایه خود، یعنی یک ایران مقتدر منطقه‌ای را بپذیرد.
عضو هیأت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز تصریح کرد: این سطح تحلیل که رقابت‌های منطقه ای را در وقوع این جنایت موثر می‌داند حکایتگر رفتار منبعث از خشم و غیر عقلانی عربستان است که پس از نهیب مقتدرانه مقام معظم رهبری درباره برخوردهای توهین آمیز پس از فاجعه با ایرانیها،آنها را تا حدودی به خود آورد که از اتحاد و برادری اسلامی سوء استفاده نکنند و به یاد داشته باشند که جمهوری اسلامی ایران علاوه بر کاربرد،دیپلماسی و قدرت نرم در مواقع لزوم از قدرت سخت و خشن خود نیز استفاده می‌کند.
او افزود: در این سطح تحلیل،عربستان بدنبال تقویت شیعه‌هراسی و ایران هراسی است؛ بنابراین به شدت بدنبال وارد کردن اتهام به جمهوری اسلامی ایران و سیاسی جلوه دادن موضوع است.
عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز تصریح کرد: در سطح سوم تحلیل باید به تحولات داخلی عربستان توجه کنیم. انتقال قدرت در عربستان به جناح سدیری‌ها، موجبات اختلافات داخلی شدید شاهزادگان شده است بنابراین شاهد وقوع بحران انسجام و ادغام در عربستان هستیم.در این شرایط سعودی‌ها به دنبال دیپلماسی فرافکنی بحران هستند. بر این اساس تا زمانی‌که اختلافات داخلی سعودی‌ها ادامه دارد جنگ وهابیون علیه یمنی ها ادامه خواهد یافت. برجسته کردن خطر حوثی‌ها و شیعیان در این وضع، مستمسکی است برای سرپوش گذاشتن بر اختلافات شدید داخلی شاهزادگان وهابی.
قائدی اضافه کرد: جنگ یمن و اختلافات با ایران همچنان به درازا خواهد کشید و نیاز داخلی عربستان این است که شیعیان را در افکار عمومی جهان عرب و رسانه‌ها، یک خطر بزرگ جلوه دهند .
وی خاطرنشان کرد: در هر حال، عربستان مقصر است و باید مسئولیت آن را بپذیرد. در این فاجعه تمام خواسته های مسلمانان این بود که عربستان عذرخواهی کند که نه تنها این کار را انجام نداد بلکه به فرافکنی در مورد ایران نیز پرداخت. با این کار سعودی‌های نشان دادند که باید با آنها با زبان اقتدار و قدرت حرف زد.
این مدرس دانشگاه درخصوص واکنش جوامع اسلامی در برابر این اتفاقات گفت: قطعا دیپلماسی عربستان ، دیپلماسی دلار است و این کشور تلاش می‌کند با دلارهای نفتی خود به نحوی رسانه‌ها را کنترل، هدایت یا خریداری کند و تاثیر گذار باشد. اما طبیعتا جهان اسلام در این فاجعه داغدار شده است و با ثبت ناکارآمدی دولت سعودی در اذهان مسلمانان، بزرگی و شأن قبلی عربستان خدشه پیدا کرده که این وضع، حکایتگر آن است که حاکمان سعودی توانمندی رهبری کشور خود را ندارد چه رسد به رهبری جهان اسلام.

او تاکید کرد: سوالات زیادی در افکار عمومی جهان اسلام مطرح است که عربستان باید به آنها پاسخ بدهد. مهمترین سوال در ذهن مردم این است آیا مسئولان عربستان که می بایست تامین‌کننده امنیت مسلمانان در مهمترین رویداداسلامی که حج است، باشند ، لایق اداره کردن حرمین شریفین هستند؟ عملکرد کنونی آنان که به کشته شدن پیر و جوان، برزگ و کوچک منجر شده است این سوال را پیش می‌آورد که آیا خادم حرمین شریفین هستند یا عامل غرب برای تفرقه در جهان اسلام؟
وی در پایان عنوان کرد: اقدامی که دولت بر اساس رهنمود مقام معظم رهبری انجام داد اقدامی حکیمانه بود. هم مقتدرانه برخورد کرد و هم درهای دیپلماسی را بازگذاشت، پیگیری‌ها انجام شد و نشان داده شد که منطق ایران همان منطق برادری و اتحاد در دنیا و اسلام است. اما باید پیگیری در مراجع قانونی بین‌المللی باید از سوی دولت صورت پذیرد.

201/201