بررسی موانع سازمان حفاظت محیط زیست در حفظ محیط زیست ایران

اولین نشست کارگروه "محیط زیست و جمعیت" انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران با موضوع "موانع سازمان حفاظت محیط زیست در حفظ محیط زیست ایران"به میزبانی انجمن اسلامی دانشکده جغرافیا برگزارشد.

به گزارش ایسکانیوز در این نشست صادق زیباکلام، استاد دانشگاه تهران و تحلیلگر سیاسی، عیسی کلانتری،دبیر ستاد احیاء دریاچه ارومیه و مشاور معاون اول ریاست جمهوری در محیط زیست، علی تیموری، نماینده سازمان حفاظت محیط زیست، مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان و مژگان جمشیدی ،خبرنگار و فعال محیط زیست حضور داشتند.

در این سلسله برنامه‌های محیط زیستی که با عنوان «موانع سازمان حفاظت محیط زیست در حفظ محیط زیست ایران» برگزار شد مژگان جمشیدی خبرنگار و فعال محیط زیست به صحبت درباره انواع موانع سیاسی، قضایی و دیگر موانع سازمان محیط زیست پرداخت و پس از آن دکتر عیسی کلانتری دبیر ستاد احیاء دریاچه ارومیه و مشاور معاون اول ریاست جمهوری در محیط زیست، اصغر مبارکی نماینده سازمان حفاظت از محیط زیست و مدیرکل دفتر موزه‌های تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت از محیط زیست، و دکتر صادق زیباکلام استاد دانشگاه تهران و تحلیلگر سیاسی در میزگردی به مباحث مختلفی در این موضوع پرداختند.

مژگان جمشیدی با بیان اینکه سازمان حفاظت از محیط زیست هیچ جایگاهی در نظام سیاست گذاری و برنامه‌ریزی کشور ندارد علی رغم تمام بحران‌های زیست محیطی، به نقد فرهنگ قالب در جامعه پرداخت و گفت: در جامعه ما برعکس چیزی که گفته می‌شود تضادی میان انسان و طبیعت وجود دارد. مژگان جمشیدی با اشاره به وظایف گسترده و بودجه کم سازمان حفاظت از محیط زیست به مقایسه این دو مسئله پرداخت و بیان کرد که بودجه سدسازی با وجود اعتراضات و تمام عواقب منفی آن بسیار بیش‌تر از بودجه سازمان حفاظت از محیط زیست است. وی موانع سازمان حفاظت از محیط زیست را در چند دسته سیاسی و اجرایی، قانونی و قضایی و فرهنگی تقسیم کرد و افزود که به جز این موانع، موانعی نیز در درون خود سازمان وجود دارد که مانع فعالیت موثر در حوزه محیط زیست می‌‌شود ولی مهم‌ترین مانع همان موانع سیاسی و اجرایی می‌باشد چرا که هر دولتی با هر جریان سیاسی که بر سر کار آمده، آن چنان که باید دیدگاه محیط زیستی نداشته و به این مسئله اهمیت نمی داده‌اند.

در ابتدای میزگرد عیسی کلانتری با پرداختن به اهمیت توسعه پایدار بر لزوم وارد شدن سازمان حفاظت از محیط زیست به سیاست‌های توسعه پایدار تاکید کرد.

او گفت: «در جامعه‌ای که فقر وجود داشته باشد محیط زیست به شدت تهدید و تخریب خواهد شد و جامعه‌ای که توسعه پیدا نکند قطعا فقر در آن حاکمیت می‌یابد».


در ادامه صادق زیباکلام با تاکید بر نبود نهاد مشخصی که بتواند پاسخ‌گوی بحران‌های محیط زیستی باشد، گفت: با وجود مصیبت‌های محیط زیستی که پشت سر هم اتفاق می‌افتد هیچ کس پاسخ‌گو نیست.

او توسعه نیافتگی نظام سیاسی ایران و عدم پاسخ‌گویی در این نظام سیاسی را دلیل اصلی وضعیت کنونی محیط زیست ایران خواند.
همچنین اصغر مبارکی به عنوان نماینده سازمان حفاظت از محیط زیست، اعلام داشت که برعکس تصور قالب که تصور می‌کند محیط زیست متعلق به سازمان حفاظت از محیط زیست است، در واقع محیط زیست مسئله‌ای بین بخشی است که همه ارگان‌ها و نهادها باید به آن توجه کنند.


عیس کلانتری با اشاره به نبود متولی برای حفظ محیط زیست ایران، گفت: سازمان حفاظت از محیط زیست متولی محیط زیست است اما باید خود را تقویت کند و حاکمیت و دولت، قدرت نظارت به این سازمان ببخشد.

اصغر مبارکی با توضیح و تفکیک بخش انسانی از بخش طبیعی سازمان، به شرح قوانین و دامنه فعالیت‌های سازمان حفاظت از محیط زیست به عنوان متولی قانونی محیط زیست پرداخت. و بر کمبود نیروی سازمانی این نهاد تاکید کرد.
در ادامه بر عدم تخصیص بودجه به سازمان حفاظت از محیط زیست توسط صادق زیباکلام تاکید شد. عیسی کلانتری با تایید این قضیه به عدم استفاده از امکانات حداقلی توسط خود سازمان اشاره داشت و بیان داشت که سازمان حفاظت از محیط زیست باید نسبت به این وضعیت اعتراض کند.


پس از آن درباره نقش نمایندگان مجلس و تبدیل سازمان حفاظت از محیط زیست به وزارتخانه صحبت شد.

صادق زیباکلام با تاکید بر نقص ساختاری، این نهاد را چه به عنوان سازمان و چه به عنوان وزارتخانه راه حل مشکل محیط زیست کشور ندانست.

عیسی کلانتری نیز با تایید این سخن گفت: با تبدیل این سازمان به وزارتخانه، وزیر مجبور به تعامل بیش‌تر با نمایندگان مجلس و تسلیم فشار نمایندگان می‌شود، همانند فرجی‌دانا که بهترین وزیر علوم پس از انقلاب بود و به آن صورت برکنار شد.
پس از آن با بحث درباره نهادهای نظامی که زیر نظر دولت نیستند و همچنین محیط بانانی که در سال‌های گذشته اعدام شده‌اند بر رعایت نشدن قانون تاکید شد.
صادق زیباکلام با تایید نقش NGOها در حفظ محیط زیست به عنوان دیده‌بانانی که اخطار می‌دهند و هشداردهنده جامعه هستند به نقش این سمن‌ها در ایران اشاره کرد که برعکس جوامع توسعه یافته زیر فشار و تحت نظر امنیتی قرار دارند.
بحث مهمانان برنامه با نبود برنامه‌ریزی و عدم وجود مدیریت صحیح کلان در خصوص ساخت سد گتوند و آسیب‌های ساخت این سد، به پایان رسید.

در ادامه مراسم متن زیر از جانب این کارگروه قرائت شد:

کارگروه «محیط زیست و جمعیت» انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران، می کوشد تا با پرداختن به مسئله ی محیط زیست و جمعیت ایران به عنوان مسئله ای سیاسی، دو ضرورت را پاسخ دهد؛ نخست ضرورتی درونی به نفع محتوابخشی به فعالیت دانشجویی و دیگر ضرورتی بیرونی برای مشارکت در رفع مسئله ای ملی. به این دو مختصرا می پردازیم، اما پیش از آن نگاهی به واقعیت بحران ه ای زیست محیطی ایران می کنیم.

گسترش بیابان ها، جنگل زدایی، هجوم ریزگردها، قرار گرفتن در یک دوره ی خشکسالی سی ساله، فراموش کردن آیندگان به هنگام بهره برداری از منابع طبیعی و زیستی کشور همگی محیط زیست ایران را با بحران مواجه کرده اند و این در حالی ست که نه تنها توسعه سیاسی، ترقی اجتماعی و عدالت اقتصادی، بلکه تداوم سلامتی تن و روان آدمی در گرو بهره مندی از محیط زیستی سالم است.

لازم به ذکر است دهه ها سوء مدیریت و عدم انطباق میان برنامه های توسعه ی کشور با توسعه ی پایدار زیست محیطی، در بروز بحران کنونی نقشی عمده داشته. حفظ محیط زیست چنان در سیاست گذاری های کلان از قلم افتاده که در سیاست های کلی ششمین برنامه ی توسعه ی کشور که در نامه ای به رئیس جمهور ابلاغ شد حتی به قدر واژه ای به محیط زیست و بحران های موجود آن اشاره نشده است.

در این میان تشکل های دانشجویی اصلاح طلب، در کنار سازمان های مردم نهاد و هر حزبی که می خواهد در مسیر تحول خواهی گام بردارد، وظیفه دارند تا نه تنها به واسطه ی آموزش و آگاهی بخشی در جامعه، بلکه با نقدی ریشه ای به آشکار کردن سهم سیاست گذاری های کلان و نقش آفرینی دولت ها و همچنین دیگر صاحبان شکل های مختلف قدرت، در مهار بحران محیط زیستی ایران امروز یاری رسانند و با مشارکت همگانی جهت رفع آن کمر بندند. ما از همه ی تشکل های دانشجویی اصلاح طلب کشور دعوت می کنیم که جایگاه ویژه ی خود را در این عمل جمعی بیابند، در این میان مواجهه ای منطقه ای علی الخصوص با محیط زیست شهری، می تواند تشکل دانشجویی هر دانشگاه را به دیده بان محیط زیست هر تکه از این جغرافیای یک پارچه بدل کند. به علاوه در سطح ملی، مطرح کردن مطالبه جهت تخصیص بودجه ی سالانه ی کافی برای حفظ و ترمیم محیط زیست، مطالبه برای فراهم آمدن نظارت صحیح و مؤثر بر شیوه ی مدیریت در سطح کلان و نیز مسلط کردن مطالبه ی حفظ محیط زیست برای صاحبان قدرتی که با انتخابات بر مسند می نشینند به ویژه قوه ی مجریه، مجلس شورای اسلامی و شواراهای شهر راه گشا خواهد بود. این مطالبات باید با تأکید برتوسعه ی پایدار، بازیافتن نقش محیط زیست در برنامه های آمایش سرزمینی و حدگذاری بر بهره برداری از منابع طبیعی و هر شکلی از تولید صنعتی و فعالیت عمرانی که محیط زیست را به کالای اولیه ی سودآوری خود بدل ساخته است محوریت یابد.

در آخر باید تاکید کرد، رویکرد انتقادی به مسئله ی محیط زیست و جمعیت برای عمل دانشجویی این فرصت را فراهم می کند تا بتواند با پیگیری شکلی از سیاست ورزی که بر نقد تخصصی قدرت مبتنی است، جایگاه منحصر به فرد خود را قائم به مشروعیتی علمی کسب کند. به علاوه لازمه ی استقلال تشکل های سیاسی دانشجویی این است که این تشکل ها محتوای فعالیت سیاسی خود را نیز مستقل از تقویم سیاسی عمومی کسب کنند؛ دریافتن ظرفیت عمل سیاسی در مواجهه با بحران های محیط زیستی شکلی از این کوشش است.

105105

کد خبر: 545379

وب گردی

وب گردی