دیروز مقامات دستگاه قضائی به همراه شمار دیگری از شخصیت‌های سیاسی و اجتماعی چون حجت‌الاسلام گلپایگانی رئیس دفتر مقام معظم رهبری، آیت‌الله آملی‌لاریجانی رئیس قوه قضائیه، حجت‌الاسلام پورمحمدی وزیر دادگستری، حجت‌الاسلام اژه‌ای معاون اول قوه قضائیه و حجت‌الاسلام رئیسی دادستان کل قوه قضائیه، محمدباقر قالیباف شهردار تهران و حجت‌الاسلام منتظری رئیس دیوان عدالت اداری برای افتتاح ساختمان جدید دیوان عدالت اداری گرد هم آمده بودند. همین موضوع و کنار هم نشست مسئولان قضائی و مدیران شهری موضوع مهم و درعین‌حال معطل مانده انتقال زندان‌ها از تهران و دیگر شهرهای بزرگ کشور را بار دیگر از سایه به آفتاب آورد. خبرنگاران از شهرداری تهران درباره آخرین وضع انتقال زندان اوین و از رئیس سازمان زندان‌ها درباره آخرین وضع انتقال زندان‌های بزرگ دیگر شهرها پرسیدند.
محمدباقر قالیباف، شهردار تهران که در دوره مدیریتش در شهرداری تهران تجربه انتقال یک زندان و چند پادگان را پشت سرگذاشته، دیروز هم گفت که شهرداری تهران آماده است زندان اوین را بخرد و کاربری آن‌جا را مثل زندان قصر به فضای سبز تغییر بدهد. به گفته شهردار تهران هنوز مشخص نیست که زمان این واگذاری دقیقا کی است و درواقع او با بیان این‌که «هر زمان که رئیس قوه قضائیه اقدام کند ما آمادگی انجام کار را داریم»، توپ را به زمین قوه قضائیه انداخت و تلویحا گفت کار ما تمام است و منتظر آنها هستیم.
انتقال زندان‌ها از تهران در نیمه دوم سال 80 در یکی از جلسات مجلس شورای اسلامی، به صورت قانونی 8 ماده به تصویب رسید و رئیس وقت مجلس، تمام دستگاه‌های متولی را مکلف کرد ظرف 10سال نسبت به خارج کردن زندان‌ها از فضای شهری اقدام کنند. پس از آن هیأت وزیران هم در سال 85 مصوبه دیگری گذراند و بر ضرورت اجرایی شدن این قانون، تأکید کرد. حالا از آن روزها نه 10سال که 15سال گذشته است و زندان‌ها سر جای خودشان هستند؛ در تهران زندان قصر را برده‌اند و حالا از آن زندان خاطره‌ای و باغ‌موزه‌ای مانده و البته شماری از زندانیان هم به زندان بزرگ تهران و شماری هم به اردوگاه فشافویه منتقل شده‌اند اما کار انتقال زندان‌ها به خارج از شهر هنوز ادامه دارد. بخشی از این موضوع به دلیل عقب افتادن از برنامه‌هایی است که دستگاه قضائی و سازمان زندان‌ها در ارتباط با ساخت زندان‌های جدید هم داشته‌اند. در سال‌هایی که گذشته آنها از وزارت شهرسازی و معماری به دلیل عدم ایفای تعهداتش در ارتباط با بحث انتقال زندان‌ها انتقاد کرده‌اند. دیروز اما رئیس سازمان زندان‌ها گفت که این موضوع به‌طور خاص در برنامه ششم توسعه مورد توجه قرار گرفته و در این برنامه پیش‌بینی شده که تا پایان برنامه ششم 20 زندان بزرگ از محدوده‌های شهری خارج شوند. این خبر را «اصغر جهانگیر» دیروز در حاشیه افتتاح ساختمان جدید دیوان عدالت اداری در جمع اعلام کرد: در برنامه ششم توسعه پیش‌بینی شده که 20 زندان از شهرها خارج شود چرا که زندان‌های بزرگ در کلانشهرها و همچنین زندان اوین، رجایی و قزل‌حصار که در بافت‌شهری قرار گرفتند، مشکلاتی را برای شهروندان ایجاد می‌کنند.
رئیس سازمان زندان‌ها گفت: در مذاکره با رئیس کمیسیون قضائی مجلس شورای اسلامی درباره اعتبارات این طرح صحبت کردیم و درخواست تنخواه داده‌ایم و پیشنهاد ما این است که از محل فروش زندان‌ها در سال‌های آتی پول دولت را بازگردانیم.
مهم‌ترین دلیل انتقال زندان‌ها از تهران، آمیختگی آنها با بافت شهری و مشخصا بافت مسکونی است. شهروندان در شهرهای مختلف کشور از زندگی کردن کنار زندان‌ها ابراز نارضایتی می‌کنند و اساسا قرار گرفتن زندان‌ها با ساختار و شرایط خاص امنیتی درون بافت شهری و مسکونی دشواری‌هایی هم برای دستگاه‌های قضائی دارد. از سوی دیگر اکثریت زندان‌هایی که اکنون به‌عنوان گزینه‌های ضروری برای انتقال در نظر گرفته شده‌اند، جزو زندان‌های فرسوده‌ای هستند که نیازمند بازسازی‌اند؛ اما استقرار آنها در فضاهای درون‌شهری بازسازی آنها را توجیه نمی‌کنند و با توجه به شرایط فعلی ساخت زندان‌های جدید خارج از تهران هم از نظر اقتصادی و هم از نظر اجتماعی به صرفه‌تر است. زندان‌ها که از تهران بروند اولویت اول برای تغییر کاربری آنها، تبدیل به فضای سبز و پیش‌بینی فضاهای عمومی جدید در شهرهاست. تجربه تبدیل زندان قصر به باغ موزه قصر در تهران با استقبال تهرانی‌ها مواجه شده است و به نظر می‌رسد با انتقال زندان‌ها، شماری از آنها به‌ویژه زندان‌هایی که شهرتی دارند مثل اوین به موزه و فضای پیرامونی آن هم به فضای سبز و باغ تغییر کاربری پیدا کند.
دستبندهای الکترونیکی وارداتی به درد ایران نمی‌خورد
در مراسم افتتاح ساختمان جدید دیوان عدالت اداری، رئیس سازمان زندان‌ها نه فقط درباره انتقال زندان‌ها که درباره آخرین وضع دستبندها و پابندهای الکترونیکی هم حرف‌هایی زد: طرح قبلی به دلیل این‌که وارداتی بود، اشکالاتی را داشت که امکان اجرایی شدن آن وجود نداشت. ما این موضوع را بعد از پایلوت دستبندها متوجه شدیم و به خاطر همین با مجموعه انفورماتیک قوه قضائیه تفاهمنامه‌ای را منعقد کردیم و آنها از طریق شرکت‌های داخلی وسیله‌ای را طراحی کردند که بعد از تست آن مشکلی نداشت؛ اما باید در عمل ببینیم که اشکال اساسی وجود دارد یا نه.
او گفت: کار این وسایل باید به‌گونه‌ای باشد که بتوانیم افراد را رصد کنیم ولی در طرح قبلی در برخی از مکان‌ها و محیط‌های بسته امکان رصد نبود و همچنین آن دستبندها ضدآب نبودند. به همین جهت محصول خارجی حذف شد و بودجه‌ای که قبلا برای این محصول برای کل کشور هزینه شد، یکصد‌میلیارد تومان بود که با مصوبه مجلس شورای اسلامی مبنی بر اجاره دادن این دستگاه‌ها، هزینه آن تأمین و با آمدن محصول جدید قطعا مبلغ کمتر خواهد شد.
105105
