نوروز، آیینه تمام قد فرهنگ ایرانی/ نوروز به عنوان میراث فرهنگی بشر توسط یونسکو به ثبت رسیده است

مراسم افتتاحیه نمایشگاه آیین ملی نوروز با حضور معاون رئیس‌جمهور و مدیر کل میراث فرهنگی، رئیس مرکز پژوهشگاه میراث فرهنگی و رئیس میراث فرهنگی استان تهران، دستیار ویژه رئیس جمهور امروز در موزه ملی برگزار شد.

به گزارش ایسکانیوز و به نقل از خبرآنلاین، سمیع الله حسینی مکارم رئیس شورای سیاست‌گذاری آیین ملی نوروز گفت: از روزگاران کهن، نوروز را همیشه جشن می‌گرفتند و همین موضوع موجب ماندگاری ما شده است. کهن‌ترین عنصر تاریخ و تمدن ایران، نوروز است. اکنون ۱۲ کشور مراسم نوروز را گرامی می‌دارند. نوروز به عنوان میراث فرهنگی بشر توسط یونسکو به ثبت رسیده است. مجمع عمومی سازمان ملل، نوروز را روز صلح در تقویم خود به ثبت رسانده و در مصوبه این مجمع، نوروز به عنوان جشن ایرانی یاد شده است.

معاون توسعه و مدیریت سازمان میراث فرهنگی گفت: با برنامه‌هایی که تدارک دیده ایم می توانیم به جهانی‌شدن نوروز بیافزاییم چون نوروز ابتکار ایرانی‌ها بوده و در بیانیه سازمان ملل به عنوان ابتکار ایرانی‌ها ثبت شده است و با تناسب با مسائل طبیعی و اجتماعی باعث شده که این ابتکار به عنوان یک هدیه برای بشریت عرضه شود.

حسینی مکارم گفت: نوروز یکی از عوامل فرهنگی است که می‌تواند همه اقوام را در یک زمان مشترک کنار هم جمع کند. ایران به لحاظ فرهنگی و تاریخی جز کشورهای قابل قبول است و ظرفیت بالایی دارد که اگر به آن پرداخته شود، می‌تواند به‌عنوان جاذبه گردشگری در جهان مطرح شود. نوروز ابعاد متعددی دارد و هر کدام از آیین‌های آن مانند چوگان، سیزده‌بدر و یا چهارشنبه‌سوری می توانند ثبت جهانی شوند.

رئیس شورای سیاست‌گذاری آیین ملی نوروز از برگزاری مسابقه چوگان در اصفهان خبر داد و گفت: مبتکر چوگان، ایرانی‌ها هستند. تدارک دیده‌ایم که در ایام عید این مسابقه در معرض دید قرار گیرد، معتقدیم چوگان می‌تواند برای ما ظرفیت اقتصادی در منطقه ایجاد کند. پرونده نوروز با محوریت ایران و مشارکت ۱۲ کشور منطقه به ثبت جهانی رسیده است. در قبال پرونده نوروز و نسبت به مجامع بین المللی تعهداتی از جمله تقویت آیین هایی که به فراموشی رفته و یا کمرنگ شده است، داریم که باید انجام شود. در عین حال وظایف دیگری هم برای ما تعیین شده که سازمان میراث فرهنگی مکلف است نسبت به آنها نگاه ویژه ای کند. پس با دستور رئیس سازمان میراث فرهنگی، ستادی تحت عنوان ستاد سیاست‌گذاری نوروز در سازمان میراث فرهنگی از تیر ماه امسال تشکیل شد و از صاحب‌نظران و کسانی که در آن صاحب‌نظر بودند، دعوت به همکاری به‌عمل آمد.

حسینی مکارم در پایان گفت: تا امروز ۲۲ جلسه پیرامون این موضوع برگزار کردیم و برنامه هایی را به تصویب رساندیم، اما چون محدودیت منابع مالی داشتیم، تنها به تعدادی از برنامه ها توانستیم بپردازیم. یکی از این برنامه ها، همایش ملی نوروز با رویکرد صلح بود که برگزار شد و ۲۰ پنل تخصصی داشت. همچنین برنامه نوروزگاه ابتکار جدیدی است که پیشنهاد شده در ۱۲ استان و ۲۰ کشور برگزار شود. قصد داشتیم که برنامه های نوروزگاه را تا ٢٩ اسفند برگزار کنیم، اما رئیس سازمان میراث فرهنگی اعلام کرد بهتر است این برنامه در نوروز نیز برای گردشگران ادامه پیدا کند.
در ادامه مسعود سلطانی‌فر درباره نوروز و آیین‌ نوروزی گفت: آیین نوروز، سنت‌ها، پویایی محتوا و جهان‌بینی آن مخصوص یک ملت و قوم نیست. حال باید پرسید نوروز به چه معناست و این شاید سوالی باشد که خیلی از افراد از خود می‌پرسند. نوروز به معنای نو شدن است و تنها نویی یک لباس نیست؛ بلکه کنار گذاشتن ناامیدی‌ها و یاس است. در حالی که جهان در تکاپو و فعالیت است، ساکن بودن درست نیست. به همین دلیل نوروز نو شدن جامعه، جهان و انسان است که هر ٣ اینها نیاز به پاکسازی دارند. این نو شدن خود به معنی شروعی دوباره است. یعنی دور ریختن ناامید‌ی‌ها و یأس، مردم در نوروز هم خانه دل و هم خانه‌ای که در آن سکونت دارند را پاک می‌کنند و هر دو را از گرد و غبار می‌زدایند و دعای معروف یا مقلب القلوب را می‌خوانند. شاید چنین تفسیری از نوروز است که وقتی با ایام فاطمیه‌ تلاقی پیدا می‌کند یک نوع حس معنوی و زیبایی می‌بخشد.
سلطانی‌فر گفت: نوروز معنای دیگری نیز دارد و آن این است که هر گاه ما از ناامیدی به امید دست پیدا می‌کنیم، نوروز دیگری است. حال باید امروز برای ملت ایران که در طی تاریخ بنای امید و آغازی دوباره دارند، این آیین و سنت را زنده نگه داشت. اما چرا نوروز برای ایرانیان به عنوان آغاز سال نو انتخاب شده است؟ نوروز زمان اعتدال بهاری و یکی شدن طول روز و شب است. این آیین به ما یاد داده است که هیچ چیز برتر از اعتدال نیست و تفریط و افراط در هر عرضه‌ای چیزی جز ناامیدی نمی‌آورد و اگر فرهنگ و تمدن ایران سال‌ها پایدار است، این خود ریشه در فلسفه‌ای دارد که در آیین نوروز پیدا است. نوروز به ما یاد می‌دهد زمان امید و اعتدال است و آتش جنگ و ویرانی که افراطیون در جهان ایجاد کردند را با نوروزی که نماد صلح و اعتدال است، نشان آنها می‌دهیم تا متوجه خطاهای خود بشوند. نوروز در سرزمین ما همیشه با مهربانی‌ها قرین بوده و دارای صدای صلح و دوستی است.

سلطانی فر در پایان افزود: اکنون در آستانه نوروز دیگر ایستاده‌ایم که همه چیز را تازه می‌خواهد و غبار خستگی را می‌زداید. نوروزی که به تعبیر رئیس‌جمهور کشورمان نماد آراستگی است. با انگیزه ایران را می‌آراییم. به امید آن روزی که هر روزمان نوروز باشد و با تشکیل این گردهمایی‌ها و برنامه‌های مختلف به استقبال نوروز می‌رویم.

حجت‌الاسلام علی یونسی مشاور رئیس جمهور در امور اقوام و اقلیت‌های دینی گفت:‌ نوروز به هیچ دین، نظام، آیین و دولتی وابسته نیست و با آنها دشمنی هم ندارد. هر دولت و هر نظامی که بخواهد با این آیین دشمنی کند، خود شکست می‌خورد و مشکل پیدا می‌کند. در منطقه دولت‌هایی را داریم که با نوروز مشکل دارند و هر سال هزینه‌های سنگینی را تحمل می‌کنند.

او گفت: آیین ملی ایرانیان بزرگترین آیین مردمی است که چندین هزار سال علیرغم اینکه تغییرات بنیادین و جغرافیایی در ایران‌زمین رخ داد و دولت‌ها آمده‌اند‌ و رفتند، اما نوروز همچنان پابرجا مانده است. این رسم به دلیل ریشه‌دار بودنش عمومیت دارد و ۱۰۰ درصد آیینی مردمی است که هیچ چیزی به پای آن نمی‌رسد. در واقع نوروز به ما نیازی ندارد، ما هستیم که به آن محتاجیم. علیرغم ناکامی‌ها، شکست‌ها و اشغال‌های تاریخی و محدودیت‌هایی که برای این آیین در طول تاریخ پیدا می‌شود، همه آن‌ها زایل شدند اما نوروز همچنان پابرجاست.

معاون رئیس جمهور در امور اقوام و اقلیت‌ها گفت:‌ گاهی اشغال ایران به چندین قرن کشیده شد. دوران اشغال اسکندر مقدونی، اعراب و مغولان مدت‌های زیادی طول کشید، اما همه آنها رفتند و نوروز باقی ماند. آشتی مردمان دولت‌ها از برکت نوروز است. این آیین نماد تمدن، خردورزی و آینده‌نگری ایرانیان است و اگر مردم ایران و سایر مردم کشورهای منطقه هر کدام به نوعی و به شکلی شادی می‌کنند، به این دلیل است که آن برای تجدید حیات آنها، نوزایی و بازگشت آنهاست.

او ادامه داد: نوروز توانایی دارد تا جامعه را با یکدیگر متحد کند. هر سال خود مردم هستند که کینه‌ها را کنار می‌گذارند و آشتی می‌کنند. پیوندهای خانوادگی، ارتباطات، کمک‌کردن به محرومان عناصر اصلی پیوند جامعه نسبت به هم هستند که هرچند ممکن است در طول سال از همه آن‌ها غافل شویم، اما از برکت نوروز به یاد هم می‌افتیم. این یک پیوند عمیق اجتماعی است و یکی از اهداف مهم اجتماعی همه ادیان است که نوروز به خوبی این وظیفه را احیا کرده است. ایران با ۱۲ کشور از شمال چین تا آسیای صغیر، شبه قاره هند تا خلیج فارس همگی در پرتو نوروز تعریف می‌شوند. اگر خوب عمل کنیم، می‌توانیم همه مردمان منطقه را به هم پیوند دهند.

یونسی در پایان گفت:‌ نوروز به عنوان یک رخداد منحصر به فرد از هوش، نبوغ، تمدن و دانش ایرانیان حکایت می‌کند. زمانی که همه انسان‌ ها برای حیات و محاسبات خود باید به ساده ‌ترین پدیده ‌های اجتماعی رجوع می‌کردند، سهم حرکت خورشیدی که یک سهم بسیار بالا و پیچیده است، فقط توسط هوش یک ایرانی محاسبه شد.

نوروز، آیینه تمام قد فرهنگ ایرانی

سید محمد بهشتی رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت: نوروز همان تیریست که از چله کمان آرش رها شده و مرزها را مشخص کرده است. اگر به صفت آیینه به نوروز نگاه کنیم قد و بالای فرهنگ خود را در آن می بینیم. زمانیکه از میراث فرهنگی ملموس و غیر ملموس، منقول و غیر منقول صحبت می کنیم در حقیقت از آثاری سخن می گوییم که به صفت مظهریتشان در فرهنگ اهمیت می یابند. یعنی اگر مظهریت نسبت به فرهنگ در آثار تاریخی مد نظر قرار نگیرد آنها موضوعیت خود را از دست خواهند داد.

بهشتی ادامه داد: هر جامعه ای همواره از فرهنگ خویش برخوردار است، اما همیشه از آن بهره مند نیست و این بهره مندی مقدماتی دارد که باید اتفاق بیفتد. یکی از اتفاق هایی که در طول تاریخ به تناوب شاهد آن بوده ایم نسیان فرهنگی است و نظر کردن به آئین ها قرار است ما را از نسیان خارج کنند.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت: برخی از آثار تاریخی در قید حیات اند مانند نوروز ، محرم، زبان فارسی و... که قادریم با آنها ارتباط برقرارکنیم ولی برخی نیز مانند سفال ها، لوح ها و… قادر به سخن گفتن نیستند، اما آنهایی که زنده اند آنهایی هستند که ما هنوز زیر سایه شان می نشینیم و از میوه آنها بهره مند می شویم.

بهشتی با اشاره به اینکه تقسیمات سیاسی قلمروی فرهنگی ایران را تکه پاره کرده است، گفت: بعد از فروپاشی شوروی حتی تحصیل کرده های ما از اینکه تاجیک ها فارسی سخن می گویند تعجب می کردند ،حالا ببینید این افراد با کشورهایی که فارسی صحبت نمی کنند و نوروز را جشن می گیرند،چقدر سوءتفاهم دارند. این کشورها در خیلی از موضوعات اختلاف دارند و در مجامع جهانی خیلی از اوقات رقیب هم هستیم و گاهی برای بهبود روابط متوسل به غریبه ها می شویم، اما وقتی موضوع نوروز مطرح می شود همه رفیق می شویم.

بهشتی در پایان گفت: نوروز، شاهنامه، اصفهان دوره صفوی و... که آینه های تمام قد فرهنگ ایرانی اند چه مورد توجه ما قرار گیرند و چه نگیرند وجود داشته و در زندگی ما تأثیر دارند و اگر ما بخواهیم طعم سعادتمندی را بچشیم خوب است که در این آیینه ها نظر کنیم و به یاد بیاریم که کیستیم.

20106

کد خبر: 606190

وب گردی

وب گردی