ایران با توجه به اینکه 8 تا 9ماه از سال از بارش باران بی‌بهره است و در واقع آسمانی صاف دارد، می‌تواند بخش عظیمی از انرژی مورد نیاز خود را از تابش نور خورشید تأمین کند. ایران از نظر مدت تابش نور خورشید نیز از شرایط بسیار مطلوبی برخوردار است و به‌نظر می‌رسد بتوان در اغلب مناطق کویری که بخش اعظم ایران را به خود اختصاص داده‌اند نیروگاه‌های خورشیدی احداث کرد. اکنون این سوال مطرح است که ورود بخش خصوصی به تولید انرژی تا چه اندازه می تواند در تحقق این هدف موثر باشد و عملکرد شرکت‌های خصوصی و حمایت دولت‌ها در احداث نیروگاه‌های خورشیدی چگونه است؟ از این‌رو با جلیل جعفری، عضو کمیسیون انرژی مجلس به گفت‌وگو پرداختیم که در پی می‌آید.
چرا دولت از امکانات انرژی‌های تجدیدپذیر موجود استفاده نمی‌کند؟
کشور ما مانند دیگر کشورها از این نوع انرژی استفاده می‌کند و این کار، کار معقولی است. اما هیچ کشوری با پول دولت انرژی تولید نمی‌کند و مانند کشورهای اروپایی بخش خصوصی این کار را انجام می‌دهد و دولت هم خریداری می‌کند. درحال حاضر سرمایه‌گذاری تولید انرژی در کشورهای پیشرفته اروپایی را بخش خصوصی انجام می‌دهد. منتها سازوکار خرید برق توسط دولت به شکل طولی است. قیمت‌های انرژی در کشورهای اروپایی واقعی است و دولت یارانه هم نمی‌دهد و برق را به قیمتی که تولید می‌کنند، از بخش خصوصی خریداری می‌کند و 20 درصد، 10 درصد، 15 درصد، به بخش خصوصی سود می‌دهد. و از طرفی به مردم می‌فروشد و دولت هم از این مسیر درآمد هم کسب می‌کند. اما در ایران این سازوکار درست نیست. اگر ما بخش خصوصی را بخواهیم وارد این قضیه کنیم تا تولید برق را در دست گیرد دولت باید سازوکار خرید برق را با بخش خصوصی درست انجام دهد. به قیمت عادلانه خریداری کند طوری باشد كه بخش خصوصی هم سود کند. اما چون دولت برق را با سوبسید به مردم می‌فروشد بنابراین دولت بدهکار می‌شود و توان پرداخت را هم ندارد. این نکته کلیدی است که انرژی‌های تجدیدپذیر پیش نمی‌رود.
آیا هزینه تمام‌شده این انرژی به‌صرفه است؟
هنوز در ایران انرژهای تجدیدپذیر نسبت به انرژهای فسیلی برای دولت گران‌تر تمام می‌شود. به همین دلیل است که انرژی فسیلی مانند گاز، برق و نیروگاه‌های سوخت ترکیبی نسبت به انرژی‌های تجدیدپذیر ارزان‌تر است. چون که ما انرژی فسیلی داریم. اگر ما انرژی فسیلی را در جاهای دیگر استفاده کنیم به‌عنوان مثال این نوع انرژی‌ها را صادر کنیم یا تبدیل به ارزش‌افزوده کنیم، آن وقت انرژهای تجدیدپذیر اقتصادی خواهد شد و در شرایط فعلی انرژهای تجدیدپذیر در کشورما نسبت به انرژهای فسیلی مانند گاز گران‌تر تمام می‌شود. به‌ویژه در بخش خورشیدی، هنوز سلول‌های خورشیدی در کشورمان ساخته نمی‌شود و گران هم تمام می‌شود.
نظر شما درباره افتتاح بزرگ‌ترین نیروگاه خورشیدی در ملارد چیست؟
رقم چشمگیری نیست. یعنی نیم مگاوات، با نیم مگاوات در مقابل یک نیروی گاه 500 مگاوات هزار برابر است.
چرا بخش خصوصی به این صنعت ورود نمی‌کند؟
بخش خصوصی تمایل زیادی برای ورود به این حوزه ندارد. به عنوان نمونه همین نیم مگاوات که در روز گذشته در استان البرز شهرستان ملارد افتتاح شد. به دلیل اینکه دولت توان پرداخت را ندارد و بدهکار می‌شود. و همچنین مانند شرکت مپنا که دولت 1800میلیارد تومان به این شرکت بدهکار است و دیگر بخش‌های خصوصی که در حقیقت وزارت نیرو از عهده بدهی‌ها برنمی‌آید.
علت بدهی وزارت نیرو به پیمانکاران را چه می‌دانید؟
به این دلیل که دولت نمی‌تواند، پول برق را به قیمت تولید شده به مردم بفروشد. یعنی کشور ما هنوز پذیرش این موضوع را ندارد. در حال حاضر دولت برق را هر کیلو وات 440 تومان از نیروگاه‌های تجدیدپذیر خریداری می‌کند و به مردم به مبلغ 40 تومان یا 30 تومان می‌فروشد پس این اختلاف را باید دولت از طریق سوبسید بپردازد.