تهران-ایسکانیوز: نبود زیرساختهای گردشگری در سواحل ایران و مساله آلودگی به خصوص سواحل دریای خزر که البته این آلودگی اغلب ناشی از ریختن و انبار کردن زباله ها است، علاوه بر تغییرات اکوسیستمی و خطرات طبیعی که به همراه میآورد، منظر سواحل را در بسیار به هم ریخته است تا جائیکه به گفته حمید امینی کارشناس ارشد برنامهریزی توریسم، در کشور ما برای سواحل هنوز نمیتوان عنوان جاذبه را به کار برد.
سواحل آبی در همه جای دنیا به عنوان یکی از پرطرفدارترین جاذبهها به شمار میروند. طراوت و نشاط برخاسته از پهنههای آبی چنان جانبخش و روحافزاست که حتی گرمترین و نامطلوبترین سواحل دنیا همه ساله شاهد انبوه گردشگران هستند.
حمید امینی میگوید: «در کشور ما اما برای سواحل هنوز نمیتوان عنوان جاذبه را به کار برد. سواحل ما فعلا منابع گردشگری محسوب نمیشوند چون تقریبا در هیچ کجا زیرساختها و تاسیسات مناسب و متناسب با میزان گردشگرانی که از این اماکن بازدید میکنند ساخته نشده است. درصورت ایجاد زیرساختهای مناسب وکافی و ایجاد تاسیسات متناسب در سواحل جنوب و شمال میتوان گفت این اماکن به پرطرفدارترین جاذبههای کشور تبدیل خواهند شد.»
او درباره انباشت انواع زبالهها وپسامندها در سواحل میگوید: «انباشت زبالهها آفت بزرگ و بلای جان طبیعت امروز ماست. این مساله در سواحل بیشتر خود را نشان میدهد چراکه مرتبا با جریان آب و امواج، زبالهها جابهجا شده و موجب خسران و نابودی اکوسیستمهای دریایی میشوند. در این خصوص آنقدر کم کار فرهنگی شده که وقتی یک گروه کوهنوردی ما به پاکسازی یک قسمت از سواحل یکی از مناطق کشور کرد، بسیاری با دیده تحقیر یا دلسوزی با آنان مینگریستند و تصور میکردند برای امرار معاش دست به جمعآوری و فروش زبالههای خشک زده ایم! »
این کارشناس ارشد برنامهریزی توریسم میافزاید: «تصاویری که هر روزه در سایتهای مختلف در مورد سواحل میبینیم بسیار دردآور است و همواره موجبات شرمساری و سرافکندگی دوستانی بوده که گردشگران خارجی را به این مناطق بردهاند. انباشت زباله گردشگران داخلی را چندان نتوانسته متواری کند ولی اگر خطکشی برای سنجش میزان رضایت آنها باشد قطعا میزان آن کاسته شده است.»
با اینکه نازیبایی سواحل ما قاعدتا باید تاثیر منفی در ورود گروههای گردشگری به این مناطق داشته باشد اما شاهدیم که با این حال گردشگران داخلی همچنان در این سواحل به گشت و گذار میپردازند و هر روز هم بر میزان زبالههای این مناطق هم افزوده میشود. در این میان اما خانوادهها و گروههایی که وارد جامعه مقصد میشوند به ندرت در برابر تمیز نگه داشتن جاییکه در آن اتراق یا گشت و گذار کردهاند برای گروههای بعدی، احساس مسئولیت میکنند.
در این باره حمید امینی معتقد است که تمیز نبودن سواحل در کم شدن گرشگران داخلی حداقل، در این مناطق متاسفانه تعیینکننده نیست. چون آنهایی که دستشان به دهانشان میرسد راهی سواحل ترکیه و دوبی و دیگر کشورها میشوند آنها هم که نه، کجا را دارند که بروند؟»
معاون سرمایهگذاری اداره میراث فرهنگی استان اصفهان میگوید: «رشد نامتوازن شهرنشینی و مشکلات متعاقب آن سبب شده سال به سال تقاضا برای سفر به نقاط مختلف کشور فزونی یابد. این موضوع در واقع بسیار خوب است اما اگر فرهنگ سفر و فرهنگ حفاظت از محیط زیست نباشد، مخرب و آسیبزننده است. ضرر این سفرها بیش از منفعتشان است.
پانزده سال پیش ما در شهرهایی مانند شهرکرد هرچه در تعطیلات و مناسبتهای مختلف شهر را برای پذیرایی ازگردشگران آذین میبستیم تنها مهمانانمان بستگان ودوستان خودمان در شهرهای دیگر بودند در حالیکه در تعطیلات دوروزه بعد از ماه مبارک رمضان امسال در شهرکرد جایی برای سوزن انداختن نبود. مردم اگر ساحل نروند پس به کجا بروند؟ رفتن به ساحل با قابلمه و پیک نیک و چادر مسافرتی کمخرجترین و ساده ترین نوع مسافرت است.»
گردشگران و مسئولان هر دو در ادامه این روند مسئول هستند و امینی هم در این باره میگوید: «انباشت زباله محصول بیبرنامگی، بیمسئولیتی و نبود آموزش است. در کدام کتاب درسی ما میآموزیم که زباله نریزیم تا از کودکی برایمان درونی شود. مجریان شیک تلویزیون چند بار تا کنون خود دست به جمعآوری زباله زدهاند تا الگویی برای همگان باشد؟ کدام حرکت خودجوش بزرگ و همگانی در این خصوص تا کنون راهبری شده است؟ اینها همه مسائلی هستند که باید باشد اما نیست و یا بسیار کمرنگ و کم است.»
او ادامه میدهد: «راهحل در دست دولت است. جز حرکاتی نمادین مانند رفتن خانم دکتر ابتکار با ون به سرکار، حرکت اساسی و ادامه داری در این زمینه را شاهد نبودهایم. کشمکشهای بیجا رخصتی برای این کار نمیگذارد. صداهای تک و کوتاه همیشه خاموش میشوند. این کار نیاز به برنامه و قانون از بالا دارد. مهمتر از برنامه و قانون اراده برای اجرای برنامه و قانون است که فعلا شواهد نشان نمیدهد ارادهای در کار باشد.»
این کارشناس ارشد برنامهریزی توریسم راهکارهای عملی برای حل معظلات محیط زیست و از جمله ایجاد احساس مسئولیت در مردم برای پاک نگه داشتن طبیعت و مقاصد گردشگری، از جمله سواحل را دست به کار شدن دولت و مجلس برای وضع قوانین، اجرای مجدانه آنها و همچنین آموزش مردم میداند.
او میگوید: «در دنیا برای این پاکسازی علاوه بر فرهنگسازی چه میکنند؟ وضع قوانین مهم و بنیادین و اعمال جریمههای شدید و سختگیرانه و بیاغماض.»
نرگس لطیفپور - سرویس اجتماعی