گورستان یافت آباد با 100 سال قدمت از زبان یکی از نوادگان صاحب زمین وقفی

گورستان ها و آرامستان ها جز ناگزیر زندگی ما هستند و همه ما که به نوعی عزیز یا عزیزانی را را از دست داده ایم هر هفته سری یه مزارشان می زنیم و حرف های نگفته مان را با سنگ مزار عزیزانمان در میان می گذاریم .

زهره حاجیان- ایسکانیوز: یکی از گورستان های تهران گورستان شهدای یافت آباد است که مانند خیلی از بناها و مکان ها برای خودش حکایت شنیدنی دارد. حکایت هایی که برای شنیدنش راهی جنوب شهر کرد تا پای صحبت قدیمی ها بنشینیم. هر یک از آنها روایت هایی را از قدیم گورستان یافت آباد تا امروز برایمان عنوان کردند ولی شنیدن سرگذشت گورستان یافت آباد از زبان یکی از نوادگان صاحب این زمین وقفی شاید جالب تر باشد. متن پیش رو که روایت "مجید شمشیر گرها" یکی از نتیجه های مرحومه "زهرا قربانعلی" از ساکنان قدیمی یافت آباد است که در آن دوران املاک بسیاری داشته و زمین قبرستان یافت آباد را او وقف کرده است.

زمین قبرستان

بانو «زهرا قربانعلی» در کنار فرزندانش نشسته بود. با زبانی شیرین به فرزندانش وصیت کرد که پس از مرگ او را در زمین خهای خود در یافت آباد خاک کنند و قسمتی از زمین ها را هم برای دفن میت های یافت آبادی وقف کرد. او سالهای زیادی پس از آن در یافت آباد روزگار گذراند و وصیتش وقتی اجرایی شد که خودش هنوز در قید حیات بود. اکنون بیش از 100سال است که ساکنان یافت آباد در این زمین وقفی به خاک سپرده می شوند. تا چند سال گذشته متولی این گورستان پدرم "حاج داود شمشیرگرها" یکی از نوه های مرحوم قربانعلی بود. بعد از فوت ایشان چون این زمین ها وقفی بود، اداره اوقاف این گورستان را اداره می کند. در زمان حیات حاج داود این قبرستان طبق وصیت مادربزرگش مخصوص اهالی یافت آباد ماند به همین خاطر برای دفن اموات از آنها مبلغ ناچیزی مانند در ازای هر قبر 30هزار تومان دریافت و آن پول برای مسجد امیرالمومنین(ع) در خود محله یافت آباد خرج می شد. ولی بعد از فوت آنها هر قبر از یک و نیم میلیون تومان تا 8 میلیون تومان فروخته می شود.»

غسالخانه

گلزار یافت آباد هم مانند سایر قبرستان های دیگر برای خودش غسالخانه ای داشت با این تفاوت که افرادی که میت را غسل می دادند از خود اهالی قدیمی این محله بودند. "حاج عزیز الله خان زندیه" یکی از کسانی است که این کار را برای رضای خدا و اهالی انجام می داده است. او اسامی کسانی که غسل داده است را در ذهن مرور می کند و می گوید: «حاج شیخ باقر کسی بود که بیشتر میت های اهالی یافت آباد را غسل و کفن می کرد. روزی به من گفت دیگر توان انجام این کار را ندارد و برای همین هم از آن به بعد من با کمک او میت ها را می شستیم. خیلی از دوستان قدیمی و بستگانم را خودم غسل دادم و کفن کردم.»

شاعری خفته در خاک

میان مزارهای درگذشتگان این گلزار نام آشنایی به چشممان می خورد. پیکر شاعر بزرگ ترک زبان "مرادعلی قریشی" متخلص به "قافلانتی" هم در گلزار شهدای یافت آباد دفن است. او از شاعران مردمی و معروف آذربایجانی بود که بر روی بسیاری از اشعار و ترانه هایش عاشیق ها و آهنگسازان محلی، موسیقی ساخته بودند. "قریشی" زندگی بسیار ساده ای داشت و با کارگری روزگار می گذراند ولی در تمامی محافل و انجمن های هنری، از جایگاه خاصی برخوردار بود به طوری که علاوه بر عضویت در انجمن ادبی ساهر در تهران، در بسیاری از انجمن های ادبی دیگر نیز شرکت می کرد. از قافلانتی 3 اثر مستقل از اشعار وی طی سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی منتشر شده است. همچنین آثار این شاعر، تقریباً در تمامی مطبوعات ترکی ۲۷ سال اخیر چاپ شده است. او که یکی از ساکنان قدیمی این محله بود بعد از مرگش در این قبرستان آرام گرفت.

خان یافت آباد در آرامگاه محلی

وقتی در این قبرستان قدیمی قدم می زنیم نام های افراد بزرگ این محله قدیمی مانند "مرتضی خان زندیه" توجه را به خود جلب می کند. "مرتضی خان از پیشگامان اصلاحات ارضی و از خان های محلی یافت آباد بود و بخش عمده‌ای از زمین‌های یافت آباد را به صورت داوطلبانه به مردم واگذار کرد. در دوره پهلوی و در دادگاهی پر سر و صدا که با حضور فردی به نام «مشایخ طباطبایی نقیب زاده» به عنوان وکیل برگزار شد، رای دادگاه به نفع ساکنان یافت آباد صادر و برای بخش زیادی از زمین های یافت آباد سند اعیانی صادر شد. یکی از اقدامات او که باعث شد بین شهروندان قدیمی یافت آباد ماندگار بماند، گرفتن سند اعیانی برای زمین های این محدوده و بخشیدن آن به مردم بود. وی در زمان صدور شناسنامه در دوره رضا شاه فامیلی یافت آبادی را برای خود انتخاب کرد. مقبره رو به تخریب مرتضی خان و مقبره‌های قدیمی با نام زند هنوز در قبرستان یافت آباد وجود دارد. همچنین بسیاری از اجداد طایفه زندیه در اینجا دفن هستند. محمد زندیه یکی از بزرگان طایفه زندیه سال 1317 و پدر او به نام "شیرمحمد زندیه" در سال 1304 و پدر شیرمحمد به نام "نور محمد" هم در اینجا به خاک سپرده شده اند. اما طبق اسناد و مدارک موجود اولین متوفی این قبرستان کربلایی "رستم کلهر" است که بیش از 130سال قبل در این مکان به خاک سپرده شده است.

گلزار شهدا

بیش از 244 شهید هم محلی در این گلزار آرمیده اند. گلزار شهدای یافت آباد آرامبخش دل خانواده های این شهیدان و اهالی است و برای زنده کردن خاطرات عزیزانشان هر هفته به آنجا می آیند. گلزار شهدای یافت آباد مشکلات ناخوشایندی هم دارد؛ یکسان نبودن ارتفاع برخی از قبرها و پاک شدن نوشته های روی آنها چهره ای ناخوشایند پیش رو می گذارد. خبری از نام و نشان چند تن از شهدا روی قبرها دیده نمی شود و فقط پرچم مقدس کشورمان است که روی آنها تاب می خورد تا به همگان گوشزد کند: "اینجا دلاورمردی آرمیده که برای آرامش امروز ما از جان شیرین گذشت."

قبرستان قدیمی

قبل از اینکه اهالی یافت آباد در گلزار شهدای یافت آباد به خاک سپرده شوند اهالی این محله در قبرستانی قدیمی در میدان شهرداری دفن می شدند. این قبرستان قدیمی حدود30سل قبل پس از اخذ مجوز با لودر صاف و اکنون به پارک مریم تبدیل شده است و دیگر اثری از قبرهای ساکنان قدیمی یافت آباد نیست و اکنون بیش از 100سال است که اهالی این محله در گلزار شهدای یافت آباد دفن می شوند.

105105

کد خبر: 639559

وب گردی

وب گردی