اهواز-ایسکانیوز: سرپرست هیات گمانه‌زنی و تعیین عرصه شوش در نامه‌ای خواست تا کمیته ملی ایکوموس مسائل مربوط به «مجموعه باستانی شوش» را که از نظر تاریخی و تمدنی دارای اهمیت فوق‌العاده‌ای برای ایران و جهان است، به‌طور ویژه پیگیری و مسئولانه نسبت به آن اعلام نظر کند.
محمدتقی عطایی سرپرست هیات گمانه‌زنی و تعیین عرصه مجموعه باستانی شوش در سال 1387 با اشاره به حضور ارزیابان یونسکو در ایران برای بررسی محوطه «شوش» در ماه سپتامبر (اواخر شهریور و اوایل مهرماه) در نامه‌ای خطاب به رئیس کمیته ملی ایکوموس ایران، خواستار اعلام نظر این موسسه بین‌المللی درباره پرونده ثبت جهانی شوش شد.
در نامه عطایی خطاب به دکتر مهدی حجت آمده است: «چنان‌که استحضار دارید از حدود دو سال پیش، موضوع ثبت جهانی «مجموعه باستانی شوش» در دستور کار سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور قرار گرفته و این پرونده حدود هفت‌ماه قبل به‌عنوان نامزد ثبت جهانی به یونسکو ارسال شده است.
با وجود این، در هفته گذشته معاون میراث فرهنگی و مسئول پرونده ثبت جهانی شوش در واکنش به انتقادهای متخصصان و رسانه‌ها اقدام به برگزاری جلسه‌ای کرده و اعلام کرد که «عرصه و حریم شوش هنوز مشخص نیست» و وظیفه تعیین عرصه این محوطه را به پژوهشکده باستان‌شناسی محول کرد.
از آنجا که سخنِ او، به عنوان مقام رسمی و مسئول پرونده، با ارسال پرونده مذکور به یونسکو تضاد دارد، مستدعی است در چارچوب اختیارات آن موسسه نسبت به پیگیری صحت و سقم این موضوع اقدام کنید.
نکته مهم‌تر این است که اظهارات برخی مدیران نشان می‌دهد، پرونده شوش به شکلی ناقص به کمیته میراث جهانی ارائه شده است. در این زمینه، دو نقص عمده عبارت است از:
1. حذف و نادیده گرفتن بخش بزرگی از عرصه هسته مرکزی بقایایِ باستانی شوش که برخلاف مدارک علمی، به نظر می‌رسد به 400 هکتار تقلیل داده شده است.
2. این پرونده به‌عنوان اثری «منفرد» و نه یک «مجموعه» یا «منظر فرهنگی- طبیعی» مطرح و ارائه شده است. در واقع، هم محوطه‌های اقماریِ وابسته به شهر باستانی شوش و هم بستر طبیعی شکل‌گیری این شهر مثلا رودخانه «شائور» که جزء جدایی‌ناپذیر آن است، نادیده گرفته شده‌اند.
این نکته شایان توجه است که ثبت جهانی میراث فرهنگی و طبیعی همواره جنبه مثبتی را تداعی می‌کرده است، اما رویه متداول سال‌های گذشته منجر به بروز عوارضی در این زمینه شده است.
اکنون نیز هرچند ثبت جهانیِ شوش خبر خوشی به‌شمار می‌آید، اما تعجیل بی‌منطق و آسیب‌زا و تدوینِ غیرکارشناسانه این‌گونه پرونده‌ها نگرانی‌های جدی پدید آورده است.
در مورد شوش، با وجود اینکه کاوش‌ها و پژوهش‌های باستان‌شناختی و میان‌رشته‌ای بیش از 100 سال سابقه دارد، اما متاسفانه پرونده شوش بر نظرات دانشمندان و متخصصان استوار نشده است.
نظر به این که کمیته ملی ایکوموس به‌طور مستقل و در زیر مجموعه ایکوموس جهانی فعالیت دارد و اعضای آن نیز از کارشناسان مطلع و متخصصِ زمینه‌های مختلف میراث فرهنگی میهن ما هستند، تقاضا دارد مسائل مربوط به «مجموعه باستانی شوش» که از نظر تاریخی و تمدنی دارای اهمیت فوق‌العاده‌ای برای ایران و جهان است، به‌طور ویژه پیگیری و مسئولانه نسبت به آن اعلام نظر شود.»
